Opština Prizren:
Atmađa, Belobrod, Biluša, Bljač, Brezna, Brodosavce, Brut, Buzec, Buča, Veleža, Vlašnja, Vrbičane, Vrbnica, Gornja Srbica, Gornje Ljubinje, Gornje Selo, Gorožup, Graždanik, Grnčare, Dedaj, Dobrušte, Dojnice, Donja Srbica, Donje Ljubinje, Drajčići, Dušanovo, Đonaj, Živinjane, Žur, Zaplužje, Zgatar, Zjum Opoljski, Zjum Has, Zojić, Zrze, Jablanica, Ješkovo, Kabaš, Kabaš Has, Kapra, Karašinđerđ, Kobanja, Kojuš, Koriša, Kosovce, Krajk, Kuklibeg, Kukovce, Kušnin, Kuštendil, Landovica, Lez, Leskovac, Lokvica, Ljubižda, Ljubižda Has, Ljubičevo, Ljukinaj, Ljutoglav, Mazrek, Mala Kruša, Mamuša, Manastirica, Medvece, Miljaj, Muradem, Mušnikovo, Našec, Nebregošte, Nova Šumadija, Novake, Novo Selo, Petrovo Selo, Pirane, Plava, Plajnik, Planeja, Planjane, Poslište, Pousko, Prizren, Randubrava, Rence, Rečane, Romaja, Skorobište, Smać, Sredska, Stružje, Trepetinca, Tupec, Hoča Zagradska, Caparce, Šajinovac, Škoza i Špinadija.
2. novembar 2015. u 09:30
Tanja
Interesuje me poreklo mog prezimena Jovanovic iz Gornjeg sela optstina Prizren i odakle su doseljeni ja cula da su srarosedeoci
23. mart 2018. u 21:23
Sava Spasić
Zanima me poreklo i loza Spasića, moj deda je došao 80tih godina u Kragujevac iz sela Vrbičane. Koliko znam bili su starosedeoci tog područja. Ime mog dede je Slavko, imao je i brata Luku. Njihov otac se zvao Anđelko, a on je imao brata koji se zvao (nisam baš siguran) Spasen. Svi potomci Anđelka po muškoj liniji žive u Kragujevcu, a Spasenovoj koliko znam Vrnjačka Banja. U koliko se nekome preklapa ovo stablo na blic ispričano ili zna nešto o Spasićima tog područja koki bi mogli biti povezani sa mojom krvnom lozom, bio bih zahvalan na informacijama. Hvala
2. jun 2018. u 12:15
Vojislav Ananić
PRIZREN, varoš u Južnoj Srbiji, u kosovskoj oblasti, na obalama Bistrice, lijevog pritoka Beloga Drima, nedaleko od albanske granice. Ima 3.724 kuće sa 16.433 stanovnika (1921). P. leži na rubu Prizrenskog Polja, na samom izlazu Bistrice iz klisure. Glavni dio P. sa čaršijom nalazi se na niskoj jezerskoj terasi (oko 410 m nad morem), koja postepeno prelazi u prostranu ravnicu Prizrenskog Polja. Naviše, uz strmu stranu gornje jezerske terase, postao je najveći dio varoških mahala, iznad kojih se na terasi nalazi tvrđava, prizrenski grad. U samoj klisuri Bistrice, iznad varoši, oko 2 km daleko od P. nalazi se na visokoj terasi nad lijevom obalom rijeke prizrensko Staro Kale, Derven (klisurski) Grad ili Dušanov Grad, koji se u srednjem vijeku zvao Prizrenski Gornji Grad ili Višegrad. Pod Višegradom leže ruševine manastira Sv. Arhanđela Mihaila i Gavrila.
Za vrijeme Rimljana P. se zvao Theranda, i bio je jedan od glavnih gradova na putu iz skadarskog primorja u unutrašnjost Balkanskog Poluotoka. U doba Bizanta P. se zvao Prizdrijan, a u srpskim sredovječnim spomenicima bilježi se Prizdren, ili još češće u današnjem obliku. U P. se 1019. spominje stolica prizrenske episkopije. P. je definitivno zauzela srpska država za vlade Stevana Prvovjenčanog. U ono doba P. je bio središte i istoimene župe u Prizrenskom Polju.
Veću važnost u staroj srpskoj državi dobio je P. u doba kralja Milutina. Na važnom prolazu još rimskog puta, P. je u srpsko doba postao vrlo važno tržište, u kome su osim domaćih trgovaca i Dubrovčani imali veliku trgovačku koloniju, a osim njih ovdje su trgovali i Talijani i Grci. Dubrovčani i drugi katolički trgovci imali su u P. dvije katoličke crkve. Za vrijeme kralja Stevana Dečanskog i cara Dušana držala su se u P. četiri godišnja panađura (sajma) o Maloj Gospođi, pred Spasovdan, Aranđelovdan i Nikoljdan. Prizrenski trg i carinu najčešće su držali pod zakup Dubrovčani. Oni su 1332. izradili, da P. postane sjedište dubrovačkog konzula u Srbiji. Tada i kasnije (1345) Dubrovčani su tražili od srpskog vladara, da im preda Prizrenski Grad gdje bi se u slučaju opasnosti mogli skloniti sa svojim dobrima. Osim trgovine, u P. je cvjetao i obrt, organiziran u esnafe (cehove), koji su imali svoje protomajstore. Grad P. je u 14. vijeku kovao i svoj novac.
Najviše je napretka, slave i veličine P. dostigao u doba cara Dušana i cara Uroša, koji su ovdje i u obližnjem Ribniku imali svoje dvorove. Kao prijestolnica P. je u narodnim pjesmama nazvan srpskim Carigradom. Car Dušan je 1343. boravio u P., i tada je počeo zidati svoju zadužbinu, manastir Sv. Arhanđela Mihaila i Gavrila pod Višegradom. Crkva je dovršena 1349, kada je pokrivena olovom iz Trepče. Car Dušan je ovu svoju zadužbinu izabrao sebi za grobnicu i obdario je velikim vlastelinstvom u metohijama, selima i vlaškim katunima. Višegrad nad Sv. Arhanđelom bio je manastirski pirg (kula) za zaštitu crkve, a ovamo su se kasnije, u vrijeme nesigurnosti, sklanjali i prizrenski trgovci (kao Dubrovčani 1372). Car Dušan je i sahranjen u svojoj zadužbini u manastiru Sv. Arhanđela (1355). Poslije smrti cara Dušana, P. je ostao prijestolnica cara Uroša (do 1362), zatim je bio u rukama raznih srpskih vladalaca onoga doba. Tako je kralj Vukašin držao P. do 1371. On je ovdje imao i kovačnicu svoga novca (1370). Zatim je P. prešao pod vlast Đurđa Baošića (1372—1376). U doba ovih promjena P. je stao jako opadati. Tako se P. još 1371. spominje kao opalo trgovačko središte. P. je napušten od stranih trgovaca 1433, i najzad je, uskoro poslije pada Novog Brda, 20/6. 1455. i on pao Turcima u ruke.
Sa najezdom Turaka nastalo je u P. uništavanje stare srpske kulture. Manastir Sv. Arhanđela, koji se i na početku 15. vijeka spominje (1418), uništen je od Turaka.
U prvo doba pod Turcima P. je izgubio značaj trgovačkog grada. P. je ostao i dalje stolica prizrenske mitropolije. Turci su u P. postavili središte prizrenskog sandžaka čiji su kadiluci bili P. Suva Reka, Has (đakovički) i Bihor. Turci su se još od početka naseljivali y P. i mjesto stare srpske vlastele i manastira zagospodarili imanjima u varoši i okolini. Tako je neki Mehmed Hajredin Kukli-beg 1537. imao u P. 117 dućana, 6 vodenica i karavanseraj. Po tome se vidi, da je čaršija ipak i onda bila dosta velika. Pored turskog stanovništva, u 16. vijeku počeli su i Arnauti prodirati u P., naročito Miriditi, koji su pljačkali varoš. Najzad, u prvoj polovini 17. vijeka u P. se javlja i arnautsko stanovništvo. Mada u nesigurnosti, jer su Miriditi i dalje napadali varoš. P. je u 17. vijeku ponovno oživio kao trgovačko središte. Dok je P. 1611. imao 8.600 kuća, 1655. narastao je na 12.000 kuća. U bogatoj čaršiji trgovalo se najviše vinom, stokom i stočnim proizvodima, vunom i kordovanom (fina učinjena koža). Vuna je izvažana preko Beograda i u Njemačku. Od obrta naročito je znatno bilo puškarstvo, a izrađivale su se i osobite sablje dimiskije. Osim pravoslavnih Srba, bilo je onda u P. i katolika oko 40 kuća.
Pred kraj 17. vijeka P. je doživio katastrofu. Poslije spaljivanja Skoplja, austrijski general Picolomini zauzeo je 6/11. 1689. i P. gdje je pozvao pećkog patrijarha Arsenija Čarnojevića na dogovor, radi dalnje organizacije srpskog ustanka. Mada već
zaražen od kuge, Picolomini je sutradan ovdje završio pregovore s patrijarhom o zajedničkoj borbi protiv Turaka. Dan kasnije u P. je objavljeno narodu, da je primljen pod carsku austrijsku zaštitu, a patrijarh je položio sa narodom zakletvu vjernosti austrijskom caru. Već sutradan, pošto je od srpskog patrijarha primio pričest, Picolomini je umro. Sahranjen je u najstarijoj i najljepšoj prizrenskoj crkvi. P. je poslije toga (1690) ponovno pao Turcima u ruke.
Prilikom velike seobe Srba pod patrijarhom Arsenijem Čarnojevićem mnogo je srpskog stanovništva napustilo P. Varoš je od Turaka postradala tako, da se P. u 18. vijeku spominje kao obično mjesto. Samo se još obrt donekle održavao pa se i neki esnafi (cehovi) spominju (1788). U sve većoj anarhiji od arnautskih kačaka i turskih krdžalija (hajduci). P. je i dalje često stradao, naročito 1795, kada je opljačkan od Mahmud-paše Bušatlije i njegovih Arnauta. Stoga je P. krajem 18. vijeka imao svega 8.000 stanovnika. Od početka 19. vijeka P. je počeo ponovno da napreduje, te se 1805. već spominje kao prilično naseljena varošica, na važnom karavanskom putu, koji vodi od Skadra. Stanovništvo P. bilo je tada u većini srpsko, muslimanske i pravoslavne vjere, a varošicom je upravljao beg, koji je bio podčinjen okridskom paši. Poslije ugušenja arnautskih pobuna i provadanja reforama u Turskoj, P. se stao sve više razvijati. 1844. imao je 6.000 kuća sa 24.950 stanovnika, od kojih 18.800 pravoslavnih, 2.150 katolika i 4.000 muslimana. U prizrenskoj čaršiji veoma su bili razvijeni zanati, najviše puškarski, nožarski, zlatarski, kožarski i terzijski. Poslije poraza Mustafa-paše Škodranina (1831) i umirenja Arnauta, preko P. je iz skadarskog primorja starim zetskim putem, ponovno krenuo živ trgovački saobraćaj za unutrašnjost Balkanskog Poluotoka. Zatim su počele trgovačke veze i sa Sarajevom, Beogradom, Ugarskom, Misirom. 1866. osnovan je u P. ruski konzulat, a kasnije i austrijski, talijanski i srpski. Od sagrađenja kosovsko-vardarske željeznice (1873), kada je P. dobio udaljenu željezničku stanicu Ferizović (Uroševac), trgovina P. okrenula se Skoplju i Solunu, a zbog ponovne i sve nesnosnije arnantske anarhije, od druge polovine 19. vijeka, i inače oslabljene veze sa skadarskim primorjem prekinute su sasvim. Zbog teških prilika za Srbe, u P. je sve više prevlađivao turski i arnautski muslimanski elemenat. Pred kraj turskog doba (1910) u P. je bilo svega 4.497 porodica, sa 30.285 stanovnika, od kojih 23.800 muslimana, 4.350 pravoslavnih Srba, 950 katolika, 725 Cincara i 400 cigana, Među pravoslavnim Srbima samo je neznatan broj porodica bio starinskog podrijetla; ostalo su bili doseljenici iz okolnih krajeva. Cincari su skoro svi podrijetlom iz Muskopolja. Kršćani su držali glavnu trgovinu. Varoš je imala 24 mahale i mnoge esnafski podijeljene krajeve u velikoj caršiji.
Poslije oslobođenja (1912), radi iseljivanja znatnog dijela Turaka i Arnauta, P. je opao u stanovništvu, te je 1913. imao svega 21.244 stanovnika. Za vrijeme Svjetskog Rata P. je ponovno opao u stanovništvu, a sada se postepeno obnavlja. P. će ponovno dobiti staru važnost, kada dobije željezničku prugu, koja je sada u projektu. Do željezničke stanice Uroševca P. je vezan automobilskim saobraćajem. U P. su: načelstvo okruga prizrenskog, bolnica, carinarnica, sreska financijska uprava, vojna komanda, stolica pravoslavne mitropolije, pravoslavna bogoslovija, gimnazija mješovita osmorazredna, poštansko-telegrafska i telefonska stanica.
Literatura: K. Kostić, Naši novi gradovi na Jugu (1922); J. Cvijić, Osnove, III (1911); J. Dedijer, Nova Srbija (1913); Arhimandrit Sava, Prizren (Bratstvo, 2); P. Kostić, Srbi i Srpkinje u Prizrenu (Bratstvo, 9 do 10); P. Kostić, Prizrensko Društvo Svetog Save (Bratstvo, 16; St. Dimitrijević, Bogoslovsko-učiteljska škola u Prizrenu (Bratstvo, 17); P. Kostić, Cincarska naseobina u Prizrenu (Bratstvo, 19); P. Srećković, Sima Tgumanov (Bratstvo, 1); R. Skakaljević, Prizrenski trg za srpskoga vremena (Bosanska Vila, 1910); Rad. Grujić, Grob cara Dušana (Glasnik Skopskog Naučnog Društva, I—2, 1926); M. Kostić, Spaljivanje Skoplja 1689 (Južna Srbija, I—4. 1922).
V. Radovanović
U P. su ovi manastiri i crkve: 1. Sv. Bogorodica Leviška. Podigao ju je kralj Milutin sa episkopom Damjanom 1307. Pri ovoj crkvi je bila stolica prizrenske episkopije, koja je kasnije dignuta na stupanj mitropolije. 1326. Stevan Dečanski izdao joj je povelju. Spominje se 1560, 1605, 1619, 1626, 1649. Izgleda, da je opustjela krajem 17.vijeka. U 18. vijeku, možda 1756, Turci su je pretvorili u džamiju. Ponovno je preobraćena u crkvu poslije Svjetskoga Rata. Arhitekturom ova crkva pripada ciklusu Milutinovih crkava sa pet kubeta. Nju podupiru sa sjeverne i južne strane dva prostora, od kojih je sjeverni sa polusvodovima, a južni sa krstastim svodovima. Na zapadnoj fasadi se uzdiže jedna snažna kula. Živopis, koji je prvobitan, jako je oštećen. On je sav izgreben, da bi se lakše za nj uhvatila malterna kora, kojom je od Turaka bio prevučen. Naročito se ističe lik Stevana Prvovjenčanog.
2. Crkva Spasova. Spominje se u Dušanovoj povelji manastiru Sv. Arhanđela, kao svojina Mlađena Vladojevića, koji ju je, pouzdano, i sazidao (u prvoj polovini 14. vijeka). Nalazi se ispod samoga grada u P. Na južnoj strani ima dozidanu ogromnu pripratu, čija apsida ima sedam strana. Živopis u crkvi nije mnogo star.
3. Crkva Sv. Dimitrija. Nju je car Dušan 1348. dao Hilandaru.
4. Crkva Sv. Stevana. Neki ljetopisi vele, da je ona zadužbina Milutinova. Nije poznato, gdje se ona nalazila.
5. Crkva Sv. Đorđa. Mnogo se spominje u 16. vijeku i zove se Runovićeva. Kad je opustjela crkva Sv. Bogorodice, ona je postala mitropolija, i tako se naziva u 18. i 19. vijeku.
6. Crkva. Sv. Nikole. Spominje se u Dušanovoj povelji manastiru Sv. Arhanđela i zove se Rajkova. U 1. vijeku crkva se zove Koraćeva. Spominje se i u 18. vijeku (1795).
7. Manastir Sv. Arhanđela na rijeci Bistrici, više P. ispod Višegrada. Sazidao ga je car Dušan oko 1350. Njegovo tijelo sahranjeno je u crkvi ovoga manastira. Dušan mu je darovao ogromna imanja od Šare do Lješa. Prvi iguman ovoga manastira bio je serski mitropolit Jakov. Mozaik na podu crkve ovoga manastira smatrao se kao jedno od čuda u srpskoj državi srednjega vijeka. Pošto se manastir nalazio na mjestu, koje je bilo vrlo izloženo, on je brzo opustio. 1615. bio je pust, jer je od tesana kamena crkve ovoga manastira te godine Sinan-paša sazidao svoju džamiju u P. Zbog toga, što je manastir već toliko godina pust, ruševine ove crkve u tolikoj su mjeri pretrpane zemljom, da se ni osnova crkve ne raspoznaje. V. Petković
IZVOR: prof. St. Stanojević, NARODNA ENCIKLOPEDIJA SRPSKO-HRVATSKO-SLOVENAČKA, III KNJIGA , N—R, IZDAVAČ: BIBLIOGRAFSKI ZAVOD D. D. ZAGREB, GUNDULIĆEVA 29 ZASTUPA DR- ERIK MOSCHE, MIHANOVIĆEVA ULICA 1, 1928.
18. jul 2018. u 05:20
Vojislav Ananić
PRIZRENSKI PODGOR
Prizrenski Podgor je kraj koji obuhvata niz sela u podgorini Šar-planine. Ta sela pripadala su 1940. po upravnoj podeli prizrenskom i podgorskom, srezu (Suva Reka). U prizrenskom srezu su bila: Novo Selo, Vrbičani, Grnčari, Dojnice, Skorobišta, Ljubižda, Kabaš, Koriša, Ljutoglav i Nova Šumadija. Krajem novembra 1940. posetio sam ta sela i tom prilikom, sakupio nešto etnološke građe. Iako nepotpune, i ove će beleške biti od koristi i upotpuniti obaveštenja koja su dadi J. Cvijić, I. Jastrebov, P. Kostić i dr.
U tursko vreme, podgorska sela su ulazila u sastav Ljubinjskog barjaka zajedno sa selima u Sredskoj i jednom delu Ljume.
Srbi iz Podgora zovu Srbe iz susedne župe Sirinićke Šopovima. U samom Podgoru muslimanski Srbi zovu pravoslavne Srbe Kaurima, a za žene im kažu da su Škinje (arbanaški: Srpkinje). Pravoslavne Srpkinje opet vele muslimanskim ženama da su Potureške, a sve muslimanske Srbe uopšte zovu Torbešima. Ti domaći muslimani kao što će se videti iz daljih beležaka, srpskih su etničkih osobina i uglavnom skorašnji pomuslimaljenici. U Koriši i Kabašu ima i pravih Arbanasa, čiji su preci gotovo svi došli kao katolici iz Severne Arbanije, pa tek ovde primili islam. Stoga muslimani iz Grnčara neće da stupaju u bračne veze sa Kabašanima, jer su oni bili katolici.
Izraz „krajina“ kod Srba u ovom kraju čuje se veoma često i ima značenje: predeo, kraj. Na primer: ,,Nemoj da napuštaš svoju krajinu!“
Odlaženje na rad u tuđini, odlaženje u ,,gurbet“, veoma je razvijeno u Podgoru. Do 1912. godine išli su poglavito u pravu Tursku i u Rumuniju, a za vreme Jugoslavije uglavnom u Beograd i razna druga mesta u Jugoslaviji.
Nekada čisto srpski i pravoslavni kraj, sadašnji Podgor ima mešovito stanovništvo, Pored pravoslavnih Srba ima muslimanskih Srba, koji su većinom poreklom od pravoslavnih starinaca. Iako su sačuvali srpski jezik i mnoge srpske običaje, oni su primili ponešto od Arbanasa, osobito u nošnji i u društvenom uređenju. Arbanasi u Podgoru su poreklom od doseljenika iz Severne Arbanije i nekada su bili katolici (Fande), koji su tek ovde prešli na islam. Imaju (1940) samo dve porodice katoličkih Arbanasa, dve porodice Turaka i četiri porodice muslimanskih Cigana.
Već sam današnji sastav stanovništva u Podgoru pokazuje kako je predeo imao burnu etničku prošlost. I živa narodna i rodovska predanja govore o tome: predeo je bio izložen nadiranju Arbanasa, što je bilo uzrok mnogim promenama: propadanju i raseljavanju srlskog stanovništva, prelaženju na islam itd.
Opšte je predanje kod Srba da su im, u prošlosti mnogo više jada zadavali katolički Arbanasi nego muslimani. Kao što sam pomenuo, i preci današnjih muslimanskih Arbanasa u Podgoru su bili katolici. U selu Ljutoglavu je bilo više katoličkih Arbanasa do našeg vremena. Kako ih je bilo malo, prešli su u Đakovicu, i sada su u selu samo još dve katoličke porodice.
Katoličke Arbanase dovodili su begovi da im budu sluge, i tako su se oni poglavito naseljavali. Posle su i ti došljaci dosađivali Srbima. Srbi trpe dok mogu a posle odlaze.. Tako su se Srbi raseljavali i brojno smanjivali. Kao veliki nasilnici istakli su se poslednjih godina turske vladavine Hadži Rusta iz Koriše i Uka iz Kabaša. Prvoga su Mladoturci obesili javno na Šedrvanu u Prizrenu, 18. avgusta 1910, a Uku su obesili u zatvoru kao da je izvršio samoubistvo. O Hadži Rusti i Uki se i danas mnogo priča u Koriši, Kabašu i susednim selima. Arbanasi ih smatraju junacima.
Mnogi od Srba su primili islam da bi se sačuvali. Na taj način i katolički Arbanasi su prelazili na islam, i islam je bio činilac koji ih je onda približavao jedne drugima. Prelaz na islam bio je obično postepen, kroz dvoverstvo: otac u kući katolik, a sin muslimanin. Za takve kuće se kaže da su bili „ljaromani“ (šareni).
Kao i u Podrimi, i u Podgoru je bilo i muslimana čifčija, n oni su takođe bili veoma pokretljivo stanovništvo.
Veoma je živo kretanje iz viših sela u niža, Tako su mnoga muslimani iz Grnčara i Skorobišta prešli na kupljene zemlje u Ljubiždi. Arbanasi u Korišu su se spustili iz Kabaša.
Na nekoliko godina pred drugi svetski rat, naše agrarne vlasti počele su da vrše kolonizaciju, i tako je nastalo naselje Nova Šumadija.
Znatnu teškoću u ispitivanju porekla stanovništva čini to što su predanja u pogledu vremena veoma neodređena. I kod muslimana i kod pravoslavnih obično se tvrdi da se neko doselio ili da se neki događaj zbio pre pet stotina godina.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 05:24
Vojislav Ananić
Novo Selo
Krajem 1940. u selu bila 41 porodica muslimanskih Srba, koje su sve članovi jednog i istog roda.
Opšte je predanje u okolnim selima da su ovo selo osnovali naseljenici iz sela Vrbičana od roda Stojkovića koji su došli kao pravoslavni, pa pre nekih sto godina prešli na islam. Prema tome i oni su iz „Bugarije“. Svi su slavili Sv. Nikolu, pa ga unekoliko i danas slave: pale sveću, kade tamjan, a treba da po kućama imaju i ikona.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 05:34
Vojislav Ananić
Vrbičani
Dok je u selu 1904. bilo svega 16 porodica od četiri roda, od kojih jedan poreklom iz skopskog sreza a tri starinačka, krajem 1940. su bila 44 domaćinstva pored toga što su se mnoge porodice u godinama posle oslobođenja iselile u Prizren i u podrimska sela, a jedna u Peć.
Cvijić ncje dobio tačna obaveštenja o poreklu. U selu i danas žive četiri roda. To su:
Štetarovci (20 dom., Đurđic) koji se smatraju starincima. — Lazinci (10 dom.) i Prpevci (7 dom.). Jedan rod (Sv. Petka 14.(?) oktobra, doseljeni iz nepoznatog mesta. — Stojkovići (3 dom.), poreklom iz Bugarije tj. iz nekog kraja južno od Šar-planine. (Možda su ovo oni koji su 1904. naveli da su iz skopske kaze.) Njihov su ogranak svi muslimani u Novom Selu. — Kolašinci (4 dom. Sv. Nikola) starinom iz Ibarskog Kolašina; po nekoj babi se zovu i „Bugarkini“.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 05:38
Vojislav Ananić
Grnčari
Po predanju, ovo je selo bilo pusto, kad su se u njega doselile tri porodice (docnije i četvrta). 1940. u selu je bilo 57 domaćinstava muslimanskih Srba. Selo se deli na četiri mahale, u svakoj po jedan rod.
Prvi se u selu naselio rod koji nosi sada ime arbanaškog fisa Butuč (10 dom.). Došli su iz Kruševa u Gori. — Vrs (19 dom.) su verovatno poreklom iz Mirdita. — Šaljani (16 dom ) i Purdenje (13 dom.) poreklo nije ispitano.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 05:46
Vojislav Ananić
Dojnice, Doince ili Dojince
Selo je 1904. imalo 21 domaćinstvo, od kojih je 16 otpadalo na 9 starinačkih rodova, a 5 na dva roda poreklom iz Sirinića. Godine 1940. u selu je bilo 30 domaćinstava pravoslavnih Srba. Priraštaj nije velik, ali je to stoga što su se mnoge porodice iz Dojnica naselile u toku poslednjih dvadeset godina po selima u Podrimi i u Prizrenu.
Starincima se smatraju Barimski — Barimci (3 dom.), Aksići (2 dom.), Stankovići (3 dom.), Mandušići — Mandušovi (4 dom.), Jakšići (1 dom ) i Petrovci (5 dom.). Možda su svi zajedničkog porekla. — Tasinci (6 dom. su poreklom iz Sirinića. U kući Spasoja Petrovića zet mu Mita Lekić, rodom iz Male Kruše. — Janićevi (3 dom.) i Pacini ili Paćini (2 dom.) su poreklom od došljaka. — Petković Jovan (1 dom.), dovela ga je majka iz Smaća.
Svi u selu slave Sv. Petku (14. oktobra), a crkva im slavi o Maloj Gospođi (8. septembra).
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 05:53
Vojislav Ananić
Skorobišta
Svi stanovnici su muslimanski Srbi i govore srpskim jezikom, iako rodovi u selu nose prezimena po arbanaškim fisovima. Po predanju, prvi se u selu naselio neki Amza Alil, koji je došao iz zapadne podgorine Paštrika.
U selu žive rodovi: Krasnići (58 dom.), Tsač (25 dom.), Gaš (preko 25 dom.) i Šaljani (preko 20 dom.). Ima i Beriša (Daka). U svemu su 1940. bile 144 porodice.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović
18. jul 2018. u 06:18
Vojislav Ananić
Ljubižda
Godine 1904. bilo je u selu 10 pravoslavnih rodova sa 23 i 1 muslimanski sa 9 domaćinstava, svega 11 rodova sa 32 domaćinstva. Muslimani su bili starinci, a tako i među pravoslavcima 3 roda sa 5 domaćinstava, dok su ostali — sve po jedan rod — bili poreklom, iz sela Dumanske, Sevca (Sirinić), Grekovca (?), iz Ljubižde u Hasu, Tetova, Skoplja i Plava.
Krajem 1940. u selu je bilo 56 pravoslavnih i 23 muslimanska, svega 79 srpskih domaćinstava.
Po predanju, u selu je nekada bilo 11 ili 12 crkava: saborna crkva Sv. Spas (čije su dveri u sadašnjoj crkvi sv. Nikole), zatim crkve Sv. Petka, Sv. Arhanđeo, dve Sv. nedelje, Sv. Jovan, Sv. Ilija, „Sveto-vrače“, Sv. Nikola (sadašnja crkva), Sv. Đorđe i još jedna nepoznatog sveca.
Selo je mnogo stradalo od čume.
Godine 1872. otvorena je u selu srpska škola i prvi učitelj je bio Rista Pirković, rodom iz Ljubižde.
Srbi pravoslavni. Priča se da su jedini pravoslavni stariici, još od „cara Dušana“ u selu bili Tatičini koji su bili odani Turcima pa se stoga i održavali, dok su svi ostali pravoslavni starinci rasterani. Od Tatičinih ima samo još Anđelko Tatičin u Prizrenu, i muslmani Torbani u selu su takođe od tog roda. —Urdari (1 dom. Cv. Nikola) se smatraju starincima. — Nekići — Nekinci (6 dom., Sv. Nikola) su poreklom sa strane. Jefta Nekić (56 god.) veli da su od Debri, iz neke Malesije, drugi vele da su iz sela Nekilja kod Dečana, a neki da su iz sela Domaneka u Malesiji. — Kijačići (4 dom.) i Cucini (I dom.) su jedan rod (Sv. Đorđija posni) i starinom iz Kijeva u bivšoJ Pećkoj nahiji. — Petrčetijevi (5 dom.) Đurđevdan i Đurđic) su iz Vrbeštice u Siriniću. — Pirkovi — Pirkovci (8 dom., Prečisti) su poreklom iz Mirdita u bivšem skadarskom, okrugu i bili su katolici. Pirkovcima su prozvani što im je predak bio samac, „pir“ Jovan, ded Kuzmana Pirkovića, bio je u selu kmet 37 godina, a u zadruzi mu je bilo 40 duša. — Jovanovići Krsta i Petar (2 dom.) su od Petrovaca u Dojnici i daljim poreklom iz Sevca. — Todosići (3 dom., Sv. Arhanđeo): poreklo neispitano. — Gičulići (2 dom.) Sv. Nikola) poreklo neispitano. Ima ih U Prizrenu, Dečanima i Beogradu. — Bugari — Bugarski (2 dom.) „Posni sv. Đorđija“) su doseljeni iz Tetova. — Ilić Mladen (1 dom.) i Simić Ilija (1 dom.) su rodom iz Dojnica: poreklo neispitano. — Veljković Krsta (1 dom.) i Milovanović Mladen (1 dom.) su rodom iz Sevca u Siriniću; poreklo neispitano. — Cvetković Stanoje (1 dom.) )e rodom iz Novaka. — Petrovići (5 dom.) Posni sv. Đorđe) su iz Sevca u Siriniću i zovu ih stoga Šopovima. — Šegonjci (3 dom. Mitrovdan): poreklo neispitano. — Kalanovci (1 dom. 3 Sv. Arhanđeo): poreklo neispitano. — Dekić (Đorđević) Stojan (1 dom.) je došao iz Novaka, a starinom je iz Veleže. Od tog roda ima jedna porodica i u Ljutoglavu. — Jovanović Stojan (1 dom.) je poreklom od Ćorpašinih iz Veleže.
Mijatović Rista (1 dom.) rodom iz Krnje Jele u Gornjoj Morači, naselio se kao bivši žandarm.
Srbi muslimani. Torbani (10 dom.) su starinci. Nekada bili pravoslavni. —Biljulovci (4 dom.) su preseljeni iz Skorobišta, odakle su i rod Lubuarec (4 dom.) i Azirović Ramadan (1 dom.). — Iz Grnčara su Asanovci (2 dom.) i Purdedinec (1 dom.). — Muadžerci (1 dom.) su došdi iz Štimlja, a u Štimlje iz Severne Srbije posle 1878.
Među muslimanima ima samo nekoliko žena dovedenih iz arbanaških sela (i te govore arbanaški i srpski), a inače se u selu i kod muslimana govori samo srpski.
Izvor: Prizrenski Podgor, Milenko S. Filipović