Novi Pazar i okolna sela

28 komentara

1. 28. maj 2018. u 17:51

   Vojislav Ananić

   VITKOVIĆE

   Selo se nalazi na krajnjem jugu novopazarske opštine. Južna granica mu je Ibar (jezero Gazivode), na istoku je selo Banje, na severu Vranovići, i na severozapadu Tabalije. Veliko brdo (1086 m) je prema selu zvanom Banje, a brdo Brijeg je ispod Jovanove njive. Kuće su locirane u središnjem delu sela na zaravni. Atar sela preseca nekoliko dolina seoskih potoka. Selo je na srednjoj nadmorskoj visini od 750 m, a najniža tačka je kod jezera 651 m; od Novog Pazara je udaljeno 30 km.
   Voda se koristi sa seoskih izvora, koji su dograđeni za česme, a to su: česma Manolina voda do puta, Studenac udno livade, Ivanova voda u istoimenoj livadi i Vodica kod livade zvane Zapis. Nekoliko domaćinstava je dovelo vodu do kuća. Na granici prema naselju zvanom Banje nalazi se Banjska voda. Sa slivnog područja voda otiče u Ibar (jezero Gazivode) preko kraćih vodotoka: Ivanov potok, koji teče od Vranovića a u njega se ulivaju Suvi i Gološev potok i potok Barice, sliva se od istoimene vode, a ka jezeru otiče i Pavlov potok.
   Seoske livade: Ivanova livada ispod kuća Veselinovića, Ratkov do u selu, livada Šiljkovo guvno više kuća, blizu nje livada Zapis, Studenac, livada više puta i Dugačka livada. Seoski pašnjaci su Ravnište i Brdo. Šume su pretežno hrastove, a zovu se: Komišljaja, šuma Ivanov potok, Jovačke strane, Buče prema Vranoviću i šuma “pod Zaguvnicu”.
   Starine i prošlost. – U imenu sela je reč vit (uzvik kojim se vabe golubovi), što bi značilo mesto gde se kupe golubovi, ili reč vitka (vrbov ili leskov prut za pletenje korpi), što bi označavalo mesto čiji su se stanovnici bavili pletenjem proizvoda od vitica. Selo se pominje u turskom popisu iz 1455. godine, i to kao timar Orhana hizmećara Isa-begova, pod imenom Vitkovići, sa 5 domova. U selu se poznaju ostaci stare “grčke crkvine i groblja”, pored kuće Veselinovića.
   Vitkoviće – najjužnije naselje novopazarske opštine
   Stanovništvo. – U selu žive dva srpska roda, doseljeni u XIX veku iz Crne Gore: Veselinovići (2 dom., sl. Đurđic) i Janićijevići (3 dom., sl. Petkovdan) iz Klečka. Iseljenici: Janićijevići, Kraljevo (2 dom.); Veselinovići, Kraljevo (1 dom.); Milenkovići, Smederevo (1 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

2. 28. maj 2018. u 17:58

   Vojislav Ananić

   VUČJA LOKVA

   Planinsko selo pod Rogoznom, između Opava, Romnica i Berberišta (prirodna granica Berberištanska reka), prema Gnježdanju prirodna granica je Stremenjački potok, granica dalje vodi Plakaonicom i delom Negotincem. Selo je razbijenog tipa i zahvata veći prostor, tako da su kuće grupisane po mahalama: Lazanska mahala ili Laz nalazi se na zaravni ispod šume zvane Glavica, na južnom delu sela, i odvojena je od ostalih, Ograđanska mahala (Ograđe) je do Berberištanske reke, Šabovska je u središnjem delu sela, do nje je Mehovska, a Dugodolska je do Opava. Srednja nadmorska visina naselja je 940 m, a udaljenost od Novog Pazara je 15 km.
   Visiju čine brda po obodnim delovima seoskog atara: Vlasovi (vrh brda Krševi), do njega brdo Demove kolibe, Glavica iznad zaseoka zvanog Laz, kao ogoleo krš uzdiže se Kaluđer iznad Glavice, do njega je Marino brdo, ispod Crnačke reke je Čeperak, koji se pruža ka Gnježdanju i Plakaonici, prema Gnježdanju je i zaravnjeni prostor Stremenjak, zatim sledi Veliko brdo (1161 rh), Dub prema Opavama i Gradina (953 m) u zaseoku zvanom Laz. Ravan Suho polje leži ispod Marinog brda. Navedene visove presecaju doline: dolina Vučjelokvanske reke, koja se pruža od Negotinca pa do ušća Berberištanske reke, dolina Crnačke reke, leži između Crnca i Vignjišta, dolina Velika međa u podnožju Kaluđera, a Stara Vučilokva između Opava i Dugog dela. Manje ravni su: Gudžalište (između Marinog brda i Kaluđera), ravan iznad Mehovske mahale zvana Brdo, i ravan Mohovo u Šabovskoj mahali. Pećina Vignjište od mesta Vignjišta izlazi na Gradinu, a poznata je još pećina Rupe.
   Voda se koristi sa seoskih izvora i česama: česma Hajrat sa drvenim koritom u Ograđanskoj mahali, Stublina na Mohovu, Huzeirova česma u mahali zvanoj Laz, u istoj mahali je Mehova česma, zatim sledi izvor u Dugodolskoj mahali, česma potok sa drvenim koritom i izvor u Lukovcu. U Šabovsku mahalu voda je dovedena iz Velikog brda, a u Laz iz Vrela. Sa slivnog područja voda se sliva u Vučjolokvansku i Crnačku reku. Vučjolokvansku reku grade Opavski, Čerečanski i Romnički potok, a spajaju se u mestu zvanom Sastavci. Kod Vignjišta se Vučjolokvanska spaja sa Crnačkom rekom na samoj granici do Berberišta, prima Berberištansku reku i odatle teče kao Jošanička reka. Slivnim područjem teče još nekoliko potoka: Lazanski od Kaluđera, Strmenjacki od Strmenjaka, potok iza Huzeirove kuće, koji teče od izvora zvanog Vrelo, potok kod Šerifove vodenice, teče od Demovih koliba, potok od Azemove vodenice, Dugodolski potok u istoimenoj mahali i Nakov i Hasov potok u blizini njihovih kuća. Na Vučjolokvanskoj reci radilo je ranije više vodenica: Azemova, Šerifova, Lazanska i Nailova, a i sada radi Dugodolska (Ćamova) vodenica.
   U seoskom ataru veliko prbstranstvo čine livade: Dugodolske livade, Lukovac, Laz, Dugački brijeg, Krčevine, Mohovo, Ograđanske livade, livade Brdo, Ograđenik, Vrletnica i Šabova livada. Pašnjački potesi su: Veliko brdo, Dugi do, Kaluđer, Marino brdo, Suho polje i Stanište. U šumama rastu hrast, bukva, grab i neki četinari: šuma ispod Nakove kuće, šuma iznad Etemove vodenice, Veliko brdo, Lazine, Strmenjak, Krlje, Prisoje, Malinjak, Glavica i Demove kolibe. Njive su nedaleko od kuća u zašeocima i zovu se: Lukovačke njive, Laz, Mohovo, Brdo, Suljkine njive, Prla i njive u Mehovskoj mahali.
   Starine i prošlost – Prema seoskom predanju selo je dobilo ime po jednoj dubodolini – lokvi, gde su vuci poklali stado ovaca i u toj dubokoj provaliji stvorila se velika lokva krvi. Mogli bi se prihvatiti mišljenje da je selo dobilo ime po samom položaju i izgledu terena, kao zabačenog i nepristupačnog kraja, koji je dostupan samo vukovima. U selu je prisutan lokalitet Gradina sa ostacima kamena, što asocira na postojanje nekog praistorijskog naselja. Pod današnjim imenom selo se pominje u jednom aktu vatikanskog arhiva 1718-1721. godine, u popisu katoličkog stanovništva. Na mestu zvanom Prisoje (Rupe) blizu Lukovca, nedaleko od Crnca, otvoren je potkop rudnika olova i cinka na imanju Demira, Hazira i Bahtijara Hasanovića i Spaha Aljovića.
   Stanovništvo. – U selu žive muslimanski rodovi. Sa Pešteri su doselila tri brata, jedan se naselio u Berberištu, drugi u Hrvatskoj i treći u Vučjoj Lokvi, od koga su današnji stanovnici Vučje Lokve. Preci današnjih rodova doseljeni su krajem XVIII i početkom XIX veka. Po drugoj verziji starinom su iz Karanovca (Kraljeva), ali je ona manje verovatna. Sadašnji rodovi se zovu: Adilovići (2 dom.), Aljovići (2 dom.), Kurtovići (2 dom.), Rušovići (4 dom.), Salkovići (1 dom.), Hasanovići (1 dom.) i Šabanovići (2 dom.). Ranije je u selu bilo starih majstora za obradu drveta, kao što su Bajro Rušović i Bećo Salković, a potkivačkim zanatom bavio se Sabit Hasanović. Iseljenici: Ibrovići, Turska (3 dom.); Mehovići, Turska (3 dom.); Sejdovići, Turska (3 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

3. 28. maj 2018. u 18:02

   Vojislav Ananić

   KOPRIVNICA

   Selo se nalazi severoistočno od Novog Pazara, udaljeno 10 km. Leži sa desne strane magistralnog puta koji vodi ka Raški, a između: Kozareva, Glušaca, Jablanice, Građanovića, Batnjika i Trnavaca (Mikulina). Kuće su locirane u podnožju brda. Vlajovo brdo (731 m) je na istoku, Čukare prema Batnjiku, Čukara više kuća Leševića, prema Jablanici, a uz njih su manji visovi: Grubići, Šanac, Rujce, Kosa, Grablje i Stramuljice. Dolina Ravna pruža se od Kozareva, a manje zaravni su Jeslijevka i Dugi do. Nadmorska visina sela je 610 m.
   Voda je do kuća dovedena iz obližnjih izvora, ali se koriste i seoske česme: Bašča na ulazu u selo, česma Birske barice, česma u Čučuljku, izvor Barice, voda u Dugačkom dolu i Studenac sa koritom do Batnjika. Udno sela teče Jovska reka, a u nju se ulivaju vodotoci: potok Koritski brijeg, Duboki potok i Barice. Na Jovskoj reci i sada rade Biorska i Leševska vodenica.
   Seoske livade: Ravna, Lica, Kotar, Brijeg, livada na Brdu, Dugački do, Kaleme, Sečina i livada na šancu. Pašnjački potesi su na stranama brda i nose ista imena. Šume su hrastove: Dugački brijeg, šuma u Gaju, šuma u Grubiću, te šuma u Bostariištu, Grabljak, Studenak u Rujcima, Dublje u Nićiforovskoj Sečini. Većina njiva je u okutnjicama, a neke nazivaju: njiva “pod kuću”, njive u Dugačkom dolu, njiva u Jaslici i njiva u Kalemima.
   Ime sela i prošlost – U nazivu sela je ime biljke kopriva, pa po tom korenu ovaj naziv spada u fitonime. U prvom turskom popisu 1455. godine selo se pominje pod današnjim imenom, kao timar Nikole sina Vukana sa 5 domova. Sada se u selu nalazi crkva Sv. prorok Ilija.
   Stanovništvo. – U selu žive dva srpska roda, stariji dosesljenici (XIX vek): Leševići (6 dom., sl. Petkovdan) i Baraći (1 dom., sl. Nikoljdan), doseljeni u skorašnje vreme (posle 1945. godine). Iseljenici: Baraći, Raška (1 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

4. 28. maj 2018. u 18:09

   Vojislav Ananić

   NEGOTINAC

   Planinsko selo na Rogozni, udaljeno od Novog Pazara 14 km, a nalazi se između: Lopužnja, Pasjeg Potoka, Vučje Lokve i Opava. Po prostornom položaju kuća selo se deli na dva zaseoka: Staro Selo, čije su kuće ispod brda Glavice, i Selo, nekoliko kuća “u samo brdo”. U širem smislu pripada mu i izdvojeni zaseok Romnice. Nadmorska visina sela iznosi 1020 m. Brdo Džomba je prema Lopužnju, Kaleme i Molitva u sredini sela, a Samar kod kuća Veljkovića. Između brda leže doline: Buban, koji se proteže do Lopužnja, dolina Romničkog potoka, koja se pruža ka Vučjoj Lokvi, i dolina Glamajskog potoka.
   Snabdevanje vodom vrši se sa izvora i česama: česma Virine izpod Molitve, na putu (izgradio je Higijenski zavod – Novi Pazar i dr. Gajić), česma kod vode ispod sela, i Barice ispod Samara. Do nekih kuća voda je dovedena iz Krlja, jedna kuća uzela je vodu iz Gadžinog dola, a ostale iz Lazina, Bačevišta i iz Virina. Koristi se i bunar “u Livade”. Vodu sa slivnog područja odvode: Glamajski potok, koji teče od Stubune, Romnički, izvire iz šume zvane Krlje, i Čarenački potok, teče s vrha Vinoroga. Nekada su za selo radile dve vodenice: Kostovska i Šibljanska.
   U pojasu samonikle vegetacije najveće prostranstvo zahvataju pašnjaci (137 ha), koje nazivaju: Stara bačija, Turska njiva, Vrletnjača, Barice navrh Livatka, Kaleme, Ornice, Glavica, Kolovoz i Brdo. Livadske površine su manje (52 ha), a poznatije su: Piskavice, Gadžin do, Joše, Stublina, Livadak, Dugačka njiva, Vrletnjača, Ravna, Rupčina, Romnice, Čarenče, Grdobište, Kula i Buban. U pojasu šuma preovlađuje bukva: Gadžin brijeg, Buban, Glamaj i Mostin brijeg. Najmanju površinu obuhvataju njive (36 ha): Dugačka njiva, Samarska, Mostina, Virinska njiva, Selište, zatim njiva kod vode, Brdo, njiva Rastić i Glamajska.
   Ime sela i starine. – Po etimološkom korenu naziv sela spada u toponime ilirsko-vlaškog porekla. Naselje se pominje u prvom turskom popisu 1455. godine pod imenom Negotince sa 2 doma, kao timar Miloša i Olivera. Na lokalitetu zvanom Stubline nalaze se ostaci “grčkog groblja”.
   Stanovništvo. – U selu živi rod Veljkovići (19 dom., sl. Ilindan), doseljeni iz Crne Gore (sredinom XIX veka). Iseljenici: Veljkovići, Beograd (4 dom.), Kragujevac (3 dom.) i KraljevO (5 dom.).
   Romnice
   Zaseok Negotinca, između Vučje Lokve, Zminca i Lopužnja. Brdo Orlovac je na istoku, prema Vučjoj Lokvi, Osredak prema Lopužnju, Brdo i Čukara (1221 m) prema Zmincu, a na severu je brdo Samar. Među uzvišenjima su manje zaravni: Ravna na Brdu, Gornje guvno i Veljkovsko brdo na Osredku. Kuće su locirane na sastavu tri kraka seoskog puta, a pored kuća udubljenje Dolina pruža se od Donjih Uvada pa do Bačevišta. U brdu Orlovcu nalazi se pećina Orlove rupe.
   Voda u zaseoku se koristl sa izvora i česama: izvor Grozničarka ispod Donje mahale, a česma Studena voda prema Orlovcu, Vodice iza brda Osredka, Gornja voda do kuća i Bare kod Gornjih Solila. Voda sa slivnog područja otiče Orlovačkim i potokom zvanim Kućetine, koji se sastaju na mestu zvanom Lučica i grade Vučjolokvansku reku.
   Poznatije livade u zaseoku nazivaju: Donja livada, Jevtova livada, Usovina, livada Brda, Gornje kleče, Debeljača, Močila, Mala ornica, Podvodnica, Bara i Gornje guvno. Pašnjak Gornja Solila je prema Vučjoj Lokvi, navrh Orlovca, a postoje još: pašnjak kod Studene vode, zatim Osredak i Orlovac. Bukove šume su: Vrtljaga više kuća, Osoje kod Brda i šuma Osoje kod groblja. Njive su.u okutnjicama, a veće su: Dolina, Brdo i Dočak.
   Naziv zaseoka je romanskog porekla (ilirsko-vlaškog). U naselju postoje ostaci starog groblja (kamene ploče) na brdu Osredku, o kojem meštani nemaju predanje.
   U naselju živi srpski rod Antonijevići (2 dom., sl. Ilindan), starinom iz Klečka (doseljeni početkom XIX veka). Iz tog roda je i majstor Ratko, koji je pravlo drvene kace, a zanat je nasledio i njegov sin Stanoje, kasnije i unuk. Iseljenici: Antonijevići, Kragujevac (5 dom.), Velika Plana (1 dom.), Gornji Milanovac (1 dom.), Subotica (1 dom.) i Nemačka (1 dom.)

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

5. 28. maj 2018. u 18:12

   Vojislav Ananić

   RAJKOVIĆE

   Selo se nalazi severno od Novog Pazara, sa desne strane deževskog puta idući iz prvaca grada, a između: Badove, Sudskog Sela i Gornje Tušimlje. Srednja nadmorska visina sela je 673 m, a udaljenost od Novog Pazara iznosi 11 m. Kuće su na uzvišenjima i blagim stranama brda, locirane u manjim grupama oko glavnog seoskog puta, a okrenute u različitim smerovima. Prema Gornjoj Tušimlji je brdo Kalem (963 m), ka severoistoku su Ploče, a prema jugu Grab. Dve manje ravnice zovu se: Belkova i Matova ravan, a ispod sela je Odžina livada.
   Nekoliko domaćinstava (Belići) dovelo je vodu iz Batina potoka, ispod šume zvane Kurjače. Koriste se i seoske vode: Korita prema selu, Turgunje u sredini sela, česma Vodice na ivici šume zvane Kalem i česma ispod groblja. Vodu ka slivnom području Deževske reke odvode vodotoci: Kalemski potok, koji počinje ispod istoimenog brda i šume zvane Kalem, i njegova pritoka Trlinski potok, koji teče od šume i brda zvanog Trline.
   Livade i pašnjaci zahvataju veliki deo seoskog atara, a tu spadaju livade: Brdo, Do, Turgunje i Lećevište, te pašnjaci: Matova livada, Lazovi, Kopilište i Ravan. Hrastove šume su: Ploče, Grab, Kalem, Prline, Osoje, Kurjača, Marino kućište, i unutar sela Glavica, Bregovi, Ćafa i Lećevište. Na širem prostoru su seoske njive: Marino kućište, njiva ispod Korita, Bare, njiva Odžina livada, Liješće, Kruške, Ražište, a u okutnjicama njive imaju sva domaćinstva.
   Ime sela i prošlost. – Naziv sela potiče od odseljenog roda Rajkovića. Pod ovim imenom selo se ne pominje u pisanim izvorima niti ima materijalnih ostataka, pa se može pretpostaviti da je mlađeg postanka.
   Stanovništvo. – Sadašnji živalj sela sačinjavaju srpski rodovi: Belići (9 dom., sl. Ilindan), Komatine (4 dom., sl. Mitrovdan), doselili iz Okosa, i Milosavljevići (1 dom., sl. Đurđevdan), doseljeni posle 1945. godine. Mutavdžijskim zanatom bavio se ranije Milomir Belić. Iseljenici: Belići, Podgorica (1 dom.), Kraljevo (9 dom.), Čačak (11 dom.), Raška (1 dom.), te Ivanjica (1 dom.); Komatine, Kragujevac (2 dom.) i Raška (1 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

6. 28. maj 2018. u 18:20

   Vojislav Ananić

   SITNIČE

   Veći deo sela nalazi se sa desne strane magistralnog puta Novi Pazar-Duga Poljana, dok je na jugu Ljudska reka prirodna granica prema Požegi. Na severoitoku selo se pruža do Rodića, a osatala granična mesta su: Rajčinoviće, Trnava i Petrova. Nadmorska visina sela na samom jugu je 581, a srednja nadmorska visina 713 m, dok udaljenost od grada iznosi 8 km. Kuće su locirane na reljefno različitim terenima pa se atar sela deli na mahale: Muratovska – kuće grupisane do puta, u sredini sela Mehmedovska, a pod Šancem Mujovića mahala, tako što je donji deo sela oko puta i u ravnici Ljudske reke, dok je gornji deo sela na pristrancima i stranama brda. Na jugoistoku selo počinje od Bronjskih njiva, a završava se kod Petrovskog potoka. Kuće su okrenute ka jugu. Na severu je brdo Kocki lazovi do Rodića, Baljuša prema Rajčinoviću, Šanac prema Trnavi, na severozapadu je Petrovsko brdo, Ćafa poviše Hatenovca i Biševsko brdo više Muratovskih kuća. Ravnice ima saraj između puta i Ljudske reke.
   Voda je u selo dovedena vodovodom od Suhe Ćuprije, dok je nekoliko domaćinstava dovelo vodu sa Bakaruše. Koriste se 1 seoski izvori: Ciganska voda ispod Baljuše; i Jukovača pored brda Duba. U selu ima i nekoliko zidanih bimara, čija je dubina 8-12 m, a nazivaju ih: Nazimov, Rasimov i Brničanski bunar. Vodu ka Ljudskoj reci odvodi nekoliko potoka, a svi imaju pravac sever-jug: Ganov potok počinje sa vrh sela i teče Ganovom dolinom ka Ljudskoj reci a ušće mu je ispod džamije, između Sitniča i Petrove teče Petrovski potok, dolinom zvanom Suljina strana teče istoimeni potok ispod Kleča, a kod Rodića počinje Kocki potok, koji se u reku uliva kod hana.
   Livadske i pašnjačke površine u selu su male, a poznatiji potesi su: Kocki lazovi poviše Sitniča, Lokva u sredini sela i Strane više Hasanovića kuća. I šumski pojas je neznatan: više Hasanovića kuća šuma Rašče, Baljuša i Kocki gajevi prema Trnavi. U mahalama, između kuća su njive, bašte i voćnjaci u kojima uspeva razriovrsno voće. Njive Vrtače su imeđu Ljudske reke i puta, Čalije u sredini sela, Šašinka u istoimenoj dolini, a poviše puta su njive Vakufi. Obradiva zemlja je “beljuha”, a u sredini sela “smona” – “crepuljača”, teška na rad.
   Starine i prošlost. – Ime sela spada u fitonime, jer je u korenu reč sitnik – biljka (vrsta rogoza). Neselje je po postanku staro: doskoro su se poznavali ostaci “latinskog groblja” na Hatenovcu. Selo je upišano u turskom popisu 1455. godine, i to pod današnjim imenom, kao timar Tanrivermiša gulariia Isa-begova sa 12 domova. Sada u selu postoji džamija i nekoliko prodavnica mešovite robe.
   Stanovništvo. – U selu žive uglavnom stari muslimanski rodovi, doseljeni početkom XVIII veka, i to: Koce (25 dom.), Hasanovići (10 dom.), ogranak Koca (sadašnje prezime dobili po dedu Hasanu); Društinci (2 dom.), starinom iz plemena zvanog Tunzes – Malesija, a noviji doseljenici su: Nuševići (3 dom.), doseljeni 1934. godine iz Brnjice (Duga Poljana), starinom iz Korita. Veći broj domaćinstava bavi se proizvodnjom kreča. Iseljenici; Koce, Turska (10 dom.), Orizare (1 dom.) i Beograd (2 dom.); Hasanovići, Turska (6 dom.), Sarajevo (2 dom.), Skoplje (1 dom.) i Orizare (1 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

7. 28. maj 2018. u 18:27

   Vojislav Ananić

   ŠTITARE

   Selo se nalazi severozapadno od Novog Pazara, udaljeno 21 km. Leži sa desne strane magistralnog puta Novi Pazar-Duga Poljana, a između: Korutana, Troštica, Rakovca, Batinića i Goševa. Po geografskom položaju i rasporedu kuća deli se na Gornje i Donje Štitare. Gornje Štitare je locirano istočno od Žutog krša (1071 m), na nadmorskoj visini od 1025 m, dok je Donje Štitare jugozapadno od njega i spušta se do nadmorske visine od 735 m. Kuće su u podnožju seoskih brda i na malim zaravnima oko seoskog puta.
   Prema Tenjkovu i Tvrđevu je brdo Mađarevac, prema Trošticama je Gradac (1134 m), Dub (974 m) i Oštra glavica, a prema Osaonici je Sokolovica. Dolina Sastavci u obliku klisure počinje iz Tvrđeva, od Nerandžića, i pruža se do Goševskog potoka.
   Za snabdevanje stanovnika i napajanje stoke koriste se seoske česme i bunari, a ima i dovedene vode. Česma Sastavci je u istoimenoj dolini, a Biševska česma je u sredini sela. Koriste se još Školski i Vasovski bunar, a voda je do kuća dovedena iz seoskih imanja. Slivno područje sela pripada Ljudskoj reci, a vodu odvodi potok Sastavci, koji se uliva u Goševski.
   U selu veliko prostranstvo zahvataju livade, a najveći kompleksi su Vasovske i livade Šaraca. Najveća površina zemljišta je obrasla pašnjacima, koji se nalaze u Plužinama (Donje Štitare), Mađarevcu (Gornje Štitare) i Goševskom polju, a ukupna površina im je 222 ha. Šume se sastoje od hrasta, breze i žbuna. Između Gornjih i Donjih Štitara je šuma Molitva, a nadno sela su Vasovske šume i Breza. Njive (79 ha) nemaju posebna imena, a većina se nalazi u okutnjicama.
   Starine i prošlost – U korenu naziva sela je reč štit (vrsta odbrambenog oružja), što bi značilo da su se nekada stanovnici sela bavili izradom štitova, ili se, pak, u nazivu sela krije reč štitarina (vrsta poreza kojeg su plaćali feudalci), a i jedna porodica biljaka nosi ime štitare, pa bi po tome naziv sela spadao u fitonime. Po postanku selo spada u najstarija srednjovekovna naselja. U turskom popisu 1455. godine pominje se pod imenom Gornji Štitara, kao timar Dejana i Radivoja, sa 13 domova; u istom popisu pominje se Donje Štitar, kao timar Marka i Radojice sa 6 domova. U turskom defteru iz 1585. godine upisano je selo Štitar i navode se vlasnici sitne stoke: Petrin Vuk 30, Vlajo Desnica 35, Petre Danko 35 i Veljo Radina 60 koza i ovaca. Pod današnjim imenom selo se pominje u Sopoćanskom pomenaru (XV i XVI vek). Kroz selo je vodio u srednjem veku jedan krak bosansko-dubrovačkog puta. U selu sada postoji crkva Sv. Nikola i četvororazredna škola.
   Stanovništvo. – Srpski rodovi koji sada žive u selu starinom su iz Crne Gore, a to su: Beševići (4 dom., sl. Aranđelovdan), doselili iz Biševa u XIX veku, Vasići (2 dom., sl. Nikoljdan); Vasovići (2 dom., sl. Pantelijevdan), rod su sa onim iz Goševa; Maraši (2 dom., sl. Nikoljdan), starinom iz Podgorice, prvo došli u Bele Vode pa u Štitare; Mićovići (1 dom., sl. Jovandan), doselili iz Korutana, posle 1945. godine; Puzovići (1 dom., sl. Nikoljdan), doselili iz Bijelog Polja, i Šarci (2 dom., sl. Mratindan) iz Žabljaka, doselili posle 1913. godine. Iseljenici: Beševići, Beograd (1 dom.); Vasići, Aranđelovac (1 dom.).

   Izvor: Fikret Sebečevac – Selim Šaćirović / Naselja novopazarskog kraja, Beograd, 1995.

   Odgovori

8. 29. decembar 2018. u 23:14

   dragan petrović

   Poreklo Boškovića iz Postenja kod Novog Pazara sv.Nikola

   Odgovori

9. 15. septembar 2019. u 00:37

   Miloš

   Da li zna neko da li u Novom Pazaru postoji neko ko se preziva Savić?

   Odgovori

   • 15. novembar 2022. u 12:39

     Vladan Drmanić

     Ima Savića na ovim prostorima neki su iz Osaonice neki žive na Šestovu prigradsko naselje a na privremenom radu i Švajcarskoj ima ih i na Deževskom putu

     Odgovori

10. 20. januar 2022. u 14:37

    50-togodišnjak

    Niste naveli sva sela u ovoj objavi;
    Maljevci
    Žunjsko brdo
    Cvrnje
    Borič i još neka sela.
    Iskreni pozdrav

    Odgovori