Gradska opština Barajevo:
Arnajevo, Barajevo, Baćevac, Beljina, Boždarevac, Veliki Borak, Vranić, Guncati, Lisović, Manić, Meljak, Rožanci i Šiljakovac.
Gradska opština Voždovac:
Banjica, Beli Potok, Jajinci, Kumodraž, Rakovica, Zuce, Pinosava i Ripanj, Bošnjaci i Brđani.
Gradska opština Vračar:
Gradska opština Grocka:
Begaljica, Boleč, Brestovik, Vinča, Vrčin, Grocka, Dražanj, Živkovac, Zaklopača, Kaluđerica, Kamendol, Leštane, Pudarci, Ritopek i Umčari.
Gradska opština Zvezdara:
Mirijevo, Mali Mokri Lug i Veliki Mokri Lug.
Gradska opština Zemun:
Batajnica i Ugrinovci.
Gradska opština Lazarevac:
Arapovac, Barzilovica, Baroševac, Bistrica, Brajkovac, Burovo, Veliki Crljeni, Vrbovno, Vreoci, Dren, Dudovica, Županjac, Zeoke, Junkovac, Kruševica, Lazarevac, Leskovac, Lukavica, Mali Crljeni, Medoševac, Mirosaljci, Petka, Prkosava, Rudovci, Sakulja, Sokolovo, Stepojevac, Strmovo, Stubica, Trbušnica, Cvetovac, Čibutkovica, Šopić i Šušnjar.
Gradska opština Mladenovac:
Amerić, Beluće, Beljevac, Velika Ivanča, Velika Krsna, Vlaška, Granice, Dubona, Jagnjilo, Kovačevac, Koraćica, Mala Vrbica, Markovac, Međulužje, Mladenovac (varoš), Mladenovac (selo), Pružatovac, Rabrovac, Rajkovac, Senaja, Crkvine i Šepšin.
Gradska opština Novi Beograd:
(obuhvata i Bežaniju koja je do 1972. bila samostalno naselje).
Gradska opština Obrenovac:
Baljevac, Barič, Belo Polje, Brgulice, Brović, Veliko Polje, Vukićevica, Grabovac, Draževac, Dren, Zabrežje, Zvečka, Jasenak, Konatice, Krtinska, Ljubinić, Mala Moštanica, Mislođin, Obrenovac, Orašac, Piroman, Poljane, Ratari, Rvati, Skela, Stubline, Trstenica, Urovci i Ušće.
Gradska opština Palilula:
Krnjača, Višnjica, Borča, Veliko Selo, Dunavac, Karaburma, Kovilovo, Ovča, Padinska Skela (obuhvata i naselja Besni Fok, Crvenka, Glogonjski Rit, Jabučki Rit, Preliv, Tovilište, Vrbovski i Slanci.
Gradska opština Rakovica:
Kneževac (pripojeno Kijevo), Rakovica i Resnik.
Gradska opština Savski Venac:
Gradska opština Sopot:
Babe, Guberevac, Drlupa, Dučina, Đurinci, Mala Ivanča, Mali Požarevac, Nemenikuće, Parcani, Popović, Ralja, Grkovo, Rogača, Ropočevo, Sibnica, Slatina, Sopot i Stojnik.
Gradska opština Stari Grad:
Gradska opština Surčin:
Bečmen, Boljevci, Dobanovci, Jakovo, Petrovčić, Progar i Surčin.
Gradska opština Čukarica:
Žarkovo, Železnik, Velika Moštanica, Ostružnica, Pećani, Rucka, Rušanj, Sremčica i Umka.
9. februar 2013. u 20:59
Tomic
Dobro vece svima.Dali neko zna poreklo sela,Kaluđerica,Gradska opština Grocka
9. februar 2013. u 21:37
Aleksandar Marinković
Za Tomića:
Po predanju, u srednjem veku je u okolini postojao ženski manastir. Tokom turske vladavine bilo je zabeleženo kao malo naselje od svega nekoliko kuća. Intezivnije se naseljava u vreme Velike seobe i to stanovništvom iz Levača te istočne Srbije i Makedonije.
10. februar 2013. u 10:32
Tomic
Aleksandre hvala na odgovoru.ako nisam dosadan hteo bi date upitam za to tursko zabelezenje dali su tu zabelezeni i imena stanovnika,i gde bi mogao da ga nadem.pozdrav od tomica
10. februar 2013. u 14:57
Aleksandar Marinković
Što se tiče turskih popisa, primetio sam da su oni često zapisivali samo lične ime i ime oca.
Od ovih kasnijih doseljenika, mislim da se pominju porodice Musić i Veselinović, ali nisam 100% siguran, s obzirom da još nemam Etnografski zbornik koji pokriva okolinu Beograda.
10. februar 2013. u 18:41
Tomic
Aleksandre, sto se tice porodice Veselinovic oni i danas postoje u Kaluderici. Cudi me da se ne pominje Tomic familija. Moj otac je Tomic Milivoje – rodjen 1928-1985 njegov otac Dragomir-rodjen 1903. njegov otac Mihailo poginuo u Prvom svetskom ratu 14-18? negov otac Gaja nasa slava sveti Joakim i Ana 22. septembar. Familiji Tomic kumovao obor knez grocanski Marko Carapic koga su Turci uhvatili na kumstvu u Tomic familiji u Kaluderici moji stari su pricali da je ugusen u dvoristu na stolici gajtanom, da su morale zene i deca da gledaju. A svuda citam da je posecen. Koliko je sta istina ne znam.
1. mart 2013. u 22:23
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Belo Polje. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića “Antopogeografija valjevske Tamnave”, izdanje 1912. godine.
Belo Polje je uz Obrenovac, odmah preko Tamnave i pored Kolubare. Zemljište je ravno i bez ijedne primetne uzvišice, ali prepuno bara, koje pri povodnjima pune obe reke, potpomognute rekom Savom. Seoske kuća su zbijene oko seoskih bara i pored seoskog puta, s jedne i druga strane.
Mlakve su ili barske ili rečne otoke s izvorima sa strane, otiču stalno preko zime, ne mrznu se, već se puše, a kako je u koritima reka, one ih pri povodnjima kvare i premeštaju. Ovakvih izvora ima u Lajkovcu, Jabučju, Belom Polju, Koceljevi, Sovljaku, Novacima i dr.
Stara napunjena ili zatvorena korita, kojima je reka Kolubara nekada tekla, bilo nasuta, bilo šumom obrasla, zovu se Starače, naprimer Starača u Jabučju i Lajkovcu, Stara Kolubara u Belom Polju i Obrenovcu. Odvojeni krakovi reke su očage: očage u Jabučju, Lisom Polju, Stublinama i dr.
Pri ušću Kolubare u Savu i Tamnave u Kolubaru nalaze se: zabreške, obrenovačke i belopoljske bare: Bare, same po sebi, nisu velikog obima, ali kad Sava nadođe i uspori kolubarsku i tamnavsku vodu, onda se spajaju i zahvataju više od 2000 hektara u prostoru, jer se protežu duboko uz obe reke. I ove se bare ispražnjavaju brzo kada se Kolubara i Tamnava povuku u svoja korita. Bare i potopljena zemljišta i ovde se zovu poloj. I ovaj poloj je izdeljen, samo obrenovački poloj smatra se kao opštinska svojina. Bare po Belom Polju su porodične zajednice, a potolita zemljišta su ili seoske ili obrenovačke opštinske zajednice. Kad se bare ocede i ograniče na manje protore, oceđena mesta obrastaju travom i postaju zajednički ispusti jednog ili više sela, a po Zabrežju, Belom Polju i Obrenovcu su i livadske zemlje. Kad su bare pune vodom, tada plave sva niža mesta pa i sama sela.
Polojska sela su pored Save i sva u pravoj i niskoj ravnici. Kuće s malim okućnicama poređane su duž glavnog seoskog puta (Zabrežje, Krtinska, Zvečka) ili strpane bez ikakvog reda (Skela i Ratari) ili koncentrički raspoređene oko izvesnog centra (Ušće) ili zrakastim linijama (Belo Polje i Rvati). Imanja su izvan sela po potesima, koji su svi zajednički i na sve strane oko sela. Male i džemati postoje, ali nemaju vrednosti kao brdska sela. Putevi su po rasporedu seoskih kuća, gde se uvek moraju znati glavni i sporedni putevi.
U ravnijim selima pored Save postoje zajednice jednog ili po dva sela. Zajednice ovih sela su najveće, to su bare i ogroman prostor oko njih, koje voda plavi i duže se na njima zadržava s proleća i preko godine. Belo Polje, Rvati i Obrenovac imaju svoje zajednice u Viću pored Tamnave, pred Obrenovcem sa zapadne strane, pored toga što svako selo ima i svoje zasebne zajednice. Zajednice ovih sela služe za ispaše i goroseču. Šume se ne smeju bez reda seći.
Starovlaškog su tipa i neka sela na ravnici pored Save. Seoske kuće su pored drumova, s jedne i s druge strane puta, dosta zbijene, s malim okućnicama, s kućama uvučenim malo u dvorište i naročitim rasporedom zgrada. Ova sela su ili prava šumadijska ili približna ovom tipu, kao: Lajkovac (selo), Skela, Krtinska, Urovci, Belo Polje i Ratari. Belo Polje je raselica Zvečke.
Čobani kod Krtinaca (Krtinčana) su retko iz sela, većinom sa strane, plata im je u novcu i po nešto u prirodi, pogađa ih, plaća i otpušta seoski kmet, a na stanu su u seoskoj kućici, koja je u sredini sela, gde se drže seoski sastanci ili gde se bude našlo za potrebno. Ovakvo je stočarenje i kod drugih posavskih sela, koje imaju većih seoskih zajednica, kao kod Zabrežja, Belog Polja, Urovaca i Skele.
Imena sela data po plastičnim osobinama zenljišta je, između ostalih, i Belo Polje.
Sela, koja su postala kao zaseoci drugih sela pre 200 (sada 300) godina je i Belo Polje, odvojeno od Zvečke.
Poreklo famiija-prezimena sela Belo Polje, opština Obrenovac:
Prezime-kada su doseljeni-odakle su doseljeni-Krsna slava-napomena:
-Bogićevići i Boškovići. Videti Boškovići i Bogićevići.
-Boškovići i Bogićevići, druga polovina 18. veka, Srem, Đurđic.
-Valjevčići, druga polovina 18. veka, Kozličić u Kolubari, Đurđic.
-Docići*, prva polovina 18. veka, Belo Polje u Staroj Srbiji, Nikoljdan.
*Docići se smatraju da su osnivači ovog sela i da su dali ime selu, po selu, iz koga su se doselili.
-Dragačevci, druga polovina 18. veka, Kaona u Dragačevu, Sv. Vrači.
-Ilići i Kuzmanovići. Videti Kuzmanovići i Ilići.
-Karići, druga polovina 18. veka, Banjaluka u Krajini, Sv. Stefan Dečanski.
-Kuzmanovići* i Ilići, druga polovina 18. veka, Banjaluka, Jovanjdan.
*Predak Kuzman doselio se kao vodeničar prvo na Savi, a posle i na Kolubari gde ga Karići iz ovog sela, kao svog seljaka (zemljaka), doveli u selo na svoju odivu i okućili.
-Rankovići, posle 1827. godine, Srem, Nikoljdan, uljezi u Dociće.
-Savići, posle 1827. godine, Jakovo u Sremu, Đurđic, uljezi u Boškoviće.
-Selenići, druga polovina 18. veka, Stari Vlah, Lučindan, poveća i ugledna zadruga.
-Tomići, posle 1827. godine, Bela Krajina, Lučindan, uljezi u Seleniće.
-Filimanići, posle 1827. godine, Lončanik u okolini, Đurđic, dovodci.
-Šuvakovići, posle 1827. godine, Orašće u Bosni, Đurđevdan.
2. mart 2013. u 22:07
Milodan
Obrenovac i okolna sela, nekadašnja Breskva (sada zaseok Urovaca Breska). Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Sava je od ušća Vukodraže pa do ušća Kolubare pogranička reka oblasti. Na celom prostoru, osim veze sa susednim barama, u Savu se ne uliva ni najmanji potočić. Pri povodnjima razliva se i puni bare, samo ako joj obala nije visoka kao na Ušću, Skeli, Breskvi i Zabrežju oko pristaništa. Poplave su velikih razmera i zahvataju sva posavska polojska sela. Seljaci sela: Skele, Krtinska, Ratara, Urovaca, počeli su podizati pored obale savske nasipe ili dolme ali su ti radovi primitivni. Poplave posavskih sela obuhvataju velike razmere i sa svim grozotama, jer pored poplava imanja i useva, poplave nisu retke bez ljudskih žrtava i rušenjea zgrada. Za to su seljaci sporazumno otpočeli podizati dolme i podizati obalu, ali je od slabe prednosti. Poplava od 1897. godine nije ni ova sela ostavila, već ih je tako potopila, da ih je morala državna vlast lađama spasavati. Takav je isti slučaj bio i s proleća 1907. godine.
Kupinac, kao očaga Velike Bare, potolite doline, bogat vodom do zvečanske crkve, od Breskve savija na istok i ispod Obrenovca ulazi u staro tamnavsko korito. Ispod Velike Bare (o kojoj će biti reči u narednim nastavcima), od severne strane je velika urovačka bara Nurča. Nurča, u prostoru od 45 hektara, paralelna je velikoj Bari, od nje je odvojena neprohodnom tresavom, koja kad se ispuni vodom spaja ovu baru sa Velikom barom. Nurča je zaostatak velike Bare, njena brvenica bila je pod vodom, ali se izdigla i pokrila tresavom i time potpuno odvojila od Velike Bare. Nurča oko sebe ima mnoge izvore, koji je pune, te ima vode preko cele godine i ona je obrasla trskom i drugim biljem, a bogatije je ribom od Velike Bare, počem ima neposredne veze sa Savom. Nurča otiče pravo na sever otokom Zvečicom, koja se nad selom Urovcima deli u dva kraka, koji se oba zovu istim imenom. Prva Zvečica ide pravo na sever, prolazi celo selo Urovce i ulazi u Savu sa severne strane Breskve.. Druga Zvečica ide pravo na zapad kroz selo Brgulice (sada zaselak Krtinske, op. Milodan) i Krtinsku. U sredini ovog sela okreće na zapad i širi se u potoliti kraj: Poloj, Balur, Jazmak, Vić i Jasenku, te gradi jedan barski kraj, koji zahvata više od 1600 hektara, takozvanog, skeljanskog, krtinačkog i urovačkog Poloja. Poloj i prva Zvečica vezane su drugom Zvečicom paralelnom malom Barom i urovačkim Polojem, po dnu Krtinske. Poloj ispod skeljanske mehane ima svoju očagu, koja opšti sa Savom i kojom ga Sava puni.
Seoske spahije od turske narodnosti nisu živele po selima nego po susednim gradovima, kao i spahije sela gornjih valjevskih oblasti. Turci s Uba i Paleža (Obrenovca) nisu bili spahije već od trgovačkog i zanatlijskog roda, živeli su izmešani sa Srbima i bavili su se uzgred i zemljoradnjom. Mnogi su imali po selima svoje dućane, radnje ili hanove i uz njih i nepokretna dobra, na kojima su naseljavali seljake srpske narodnosti. I u Koceljevi pored stare crkve, i u Crniljevu, gde je današnje drumsko naselje, i u Nepričavi ispod Ostreša, i u Breskvi pored stare crkve, bilo je pomešanih i srpskih i turskih porodica, koje su bile na tim imanjima.
Imanje stare breštanske crkve prešlo je u ruke današnjih urovčana, a crkvene zidine, koje su bile ograđene, dokle ih Sava nije odnela bile su seoska svojina, kao i staro groblje u njenoj blizini.
Starci Belja Ružičić sa Zabrežja i Spasoja Bugarski iz Krtinske pričaju, da je Sava pre 55 godina odnela breštansku crkvu i da je Sava time duboko ušla u staru Breskvu. Još ovi starci pričaju, da su zapamtili po pričanju svojih starih, da je selo Breskva (Breska) bilo oko crkve i da od crkve, na 200 metara na sever, bilo korito reke Save.
Zvečka je raselica starog savskog sela Breskve i njenog zaseoka Male Zvečke, koja je bila oko sadašnje crkve u Ružičinoj Međi. Breskva (Breska) je danas a i u vreme kada je ovo pisano zaselak sela Urovci – od koje su (Urovci) raselica Breskve. Hrvati (danas Rvati) su, takođe raselica stare Breske kao i sela Ratari i Krtinska.
U Vukovim haračkim tefterima od 80 današnjih sela ove oblasti pominju se 76 naseljenih mesta uz dve varošice, koje Vuk naziva kasabama (UB i Palež-Obrenovac). Kod Vuka je u spisku selo Breskva, koje danas ne postoji i zaseok je Urovaca.
Podrazumeva se da je Breskva dobila naziv po istoimenom voću.
I Zvečkoj, do Urovaca i stare Breskve, polje oko sadašnje (i današnje, op. Milodan) crkve zove se Ružičina Međa ili Mala Zvečka (opširnije – kod sela Zvečka).
Od Grabovca, pored Velike Bare, niz Kupinac, išao je u kasnije doba ovaj isti put, silazio Savi na Breskvi, pa niz Savu spuštao i Paležu i Zabrežju. Ovaj put se otvorio tek u ono doba, od kada se Palež podigao i od kada se pronašlo, da i Zabrežjem osim Breskve, može biti podesna tačka za prelaz u Srem.
U spisku valjevske eparhije od 1735. godine, od tamnavskih sela toga doba pominje se, između ostalih starih sela, i Breska (tako i u knjizi piše, op. Milodan).
Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina je, između ostalih starih sela, i selo Breskva.
Rodonačelnik ove porodice Arsen (Arsenović iz Krtinske, op. Milodan) prognat je iz Ripnja pod Avalom, nemirna duha, žive prirode, te ga paleški Turci uhvate i svega iseku na Bresci, a tu je i sahranjen. Njegov unuk osvetio ga je, uhvatio je ubicu svoga dede pred Beogradom i na isti način isekao.
Za Viliće (stara zvečanska porodica) priča se su stara breštanska porodica, kojih su bili na Bresci mnnogo kuća, pa su neke zamrle, a neke se iselile u okolinu Temišvara. Dokle je u Zvečkoj samo jedna kuća, dotle ih se po Hrvatima i drugim susednim selima oko stare Breske očuvalo više kuća.
Od Karaule pa do Save, duž starog puta, u skoro svakom selu, sa jedne i sa druge strane puta, naseljeni su Župljani, kojima beše u zadatku da čuvaju put i da svojim uglednijim bratstvenicima budu na ruci pri kakvoj većoj opasnosti. Savska sela; Ušće, Zabrežje, Zvečka i stara Breskva behu naseljena njihovim porodicama, kojima beše u zadatku, da obezbede prelaz i prenos ratnih i vojničkih potreba. Pa ne da su se ove ugledne porodice pazile, da imaju obezbeđenu vezu za svoje političke ciljeve s austrijskim vlastima, pazile su, da, ako bi ih potreba nagnala da se sele u prekosavske oblasti, i u tamošnjim prekosavskim selima imaju svojig bratstvenika. Otuda i danas postoje veze sela, sa obe strane reke Save, sa one strane u Progarima, Boljevcimlja, Ašanji, Kupinovu i Jakovu behu opet namešteni Župljani. Održavanj veza, naseljavanje bratstvenika, osiguravanje puta, obezbeđivanje prevoza i osigranje skloništa u prekosavskim selima za račun kuća Grbovića i Hadžića vršili su njihovi najbliži srodnici Vukomanovići, potonji Danilovići, naseljeni u Murgašu, s južne strane Uba.
Zvečka je prvi put bila na Ružičinoj Međi, oko sadašnje crkve, pa se odatle premestila na današnje mesto zbog nekakvih teških boleština, koje su zavladale u selu i počele ga naglo satirati. Krtinska s Urovcima su (nastale) od stare Breskve, koju je prvo načela Sava da raseljava a kuga dovršila.
P. S. Linkovati na selo Urovci.
2. mart 2013. u 23:38
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Brović. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Brović je ravno tamnavsko selo na levoj strani Tamnave, čije su kuće razmeštene po oceditijim mestima seoske nepresušne rečice Jelava, koja dolazi iz Lončanika. Iako su kuće dosta rasturene, ipak se raspoznaju dva kraja: Stankovački, zapadni kraj i Bugarski, istočni, do stava Uba i Tamnave.
Močila su jaki i čisti izvori, dublji od živobara, otiču čistom vodom iste temerature kao i susedni vazduh, ne upotrebljavaju se za piće, ali upotrebljavaju kao močila za lan i konoplju. Ovakvih močila ima po Zabrežju, Urovcima, Piromanu, BROVIĆU, Lisom Polju, Brezovici i dr.
Dolina tamnavska, od početka do kraja, pune je živobara, močila, mlakova i ritova. Zemljišta su navodnjena, ali nikad potolita, već se daju lako kanalisati i ocediti. Potolitnih zemljišta i ritova ima u Broviću, Piromanu i Lončaniku.
Polojske su zemlje tresetne, pune vode, uvek gnjile, dobre livade i pašnjaci. Ovakve su zemlje oko bara i pri stavama pojedinih reka. A ima ih: u Crvenoj Jabuci, Broviću, Trstenici, Piromanu, Stublinama, Zabrežju, Ratarima, Krtinskoj itd. i daju najbolju travu za pašnjake, zbog čega se u selima sa ovakvom zemljom podiglo konjarstvo. Najbolje konje gaje pojedine porodice u čuvene su zbog toga u celoj oblasti: Keserovići u Piromanu, Mišići u Broviću, Brankovići u Grabovcu, Simeunovići u Stublinama itd.
U Grabovcu, ko bi se malo više zadržao u selu i ko bi se iz bliže raspitao o mestu neseljenja i imanja starijih porodica od pre 150 godina, uvideće da je stari Grabovac bio zbijen oko Vidana i da danas svaka starija porodica ima svojih predstavnika na tom istom mestu. Na ovaj način Stubline su se rasturile od svog izvora Crkvine, Piroman i Brović iz Starog Sela, Trstenica od Starog Groblja, Banjani iz Starog Voća, Tulari iz Klenovice, Trlić od Jezera, Sovljak od Korova itd.
Brović je raselica susednog Piromana.
Srpska imena sela, koja su postala od prezimena razrođenih porodica, ili od muških i ženskih imena i nadimaka je, između ostalih, i Brović. Brović je ime od prezimena prve porodice ovog sela iz Piromana, čije prezime je bilo Brović.
Sela, koja su postala kao raselice drugih sela pre 200 (sada 300) godina je, između ostalih, i Brović – raselica Piromana.
Zadružni život je u oblasti na velikoj ceni. Jedinština je posledica porodičnih nedaća i ona ne mora da predstavlja siromanštinu. Inokonština je posledica deobe i materijalnog upropašćavanja kuće i porodice od strane rđavih starešina i predtavnika. Nema doma u selu, koji nije bio, ili koji nije zadužen ili koji se ne sprema da bude zadužen. Za zadružni život vezano je i blagostanje doma, za jedinštinu oskudica u radnoj snazi, za ikonoštinu krajnja nemaština. Pa i danas ova oblast ističe se sa najvećim brojem stanovnika na jednu kuću u Kraljevini. Zadruga ima s osobinama i bez osobina, i uopšte uređenih, kao što su zadruge gornjih valjevskih oblasti. U oblasti zadruge prvog oblika, kao i gore, su: Stankovići u Golohj Glavi, Aškovići i Miloševići u Čučugama, Đapići i Arsenovići u Bukoru, Jovanivići i Cvejići u Crniljevu, Kovačevići i Paunovići u Koceljevi, Petrići u Družetiću itd.
Jače zadruge bez osobina su: Jovičići i Janoševići u Drenu, Nešići u Skeli, Antonići u Vukoni, Lukići-Brdarskih u Kožuaru, Rakići u Stublenici, Todorovći u Ljubiniću, MIŠIĆI u BROVIĆU, Popovići u malom Borku, Ciglići u Skobalju, Brkići u Tularima, Begovići u Brezovici, Tešići 1 i 2 u Novacima itd.
Zadruge od nesrodnih elemenata su: Jovanovići u Crniljevu sa starim Milakovićima od najranijih vremena, Miloševići u Čučugama sa starincem Smiljanićem itd.
U toku štampanja ovog izdanja (1912, godine, op. Milodan) mnoge su se velike tamnavske zadruge izdelile, te danas i ne mogu se uzeti kao zadruge u ovom smislu. Zadruge: Stankovića, Aškovića, Jovanovića, Petrića, Jovičića, Nešića, Antonića, Todorovića, MIŠIĆA, Popovića i Miloševića izdelile su se.
Poreklo famiija-prezimena sela Brović, opština Obrenovac:
Prezime-kada su doseljeni-odakle su doseljeni-Krsna slava-napomena:
-Brovići*, prva polovina 18. veka, Ozrinići, Mala Gospojina.
*Brovići u Broviću i Piromanu su jedna ista porodica i glavni tvorci oba sela. Kad su se Brovići s piromanskog Starog Sela pomakli na jug i severoistok, time su postavili temelj osnivanju dvaju različitih sela. Poreklom su iz Ozrinića i prvo su došli u Gradac, iznad Valjeva, pa su jednog brata ostavili, a trojica sišla u Piroman i time stvorili dva sela. Piromanski Brovići zovu se: Gačići i Pavlovići, a brovićevski: Đurđevići, Pavlovići i Stanišići.
-Đurđevići i Jovanovići. Videti Jovanovići i Đurđevići.
-Jovanovići i Đurđevići, druga polovina 18. veka, Zagrade na Rudniku, Jovanjdan.
-Kovačevići, druga polovina 18. veka, Majinović u Podgorini, Alimpijevdan.
-Lazarevići, posle 1827. godine, Šume-Stari Vlah, Lučindan, doselio se kao zanatlija.
-Milutinovići, posle 1827. godine, Jabučje u oblasti, Jovanjdan, velika i ugledna zadruga.
-Mišići, druga polovina 18. veka, Struganik u Kolubari, Nikoljdan.
-Munjići, prva polovina 18. veka, Degurić u Kolubari, Nikoljdan.
-Pavlovići, druga polovina 18. veka, Sovač u Podgorini, Jovanjdan.
-Ristivojevići, druga polovina 18. veka, Suvodanje u Podgorini, Jovanjdan.
-Simići, posle 1827. godine, obližnji Lončanik, Đurđic.
-Stankovci* i Stankovići, prva polovina 18. veka, Vidin, Nikoljdan.
*Stankovci ovog sela došli su od Vidina u velikoj davnini i u selu se zovu još: Bugarčići, Petrovići i Pešići.
4. mart 2013. u 00:45
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Vukićevica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Vukićevica je na sever od Banjana, do rečice Vukodraži, po neravnom i strmovitom, ali ne i brdovitom zemljištu i s kućama rasturenim s obe strane nepresušne rečice Vukićevica, čiji je izvor u selu. Rečica deli selo na dva poveća kraja: Pavloviće s leve strane i Strmnogoriju s desne strane.
Na tamnavskoj ravnici nalaze se mestimična ulegnuća okruglog ili eliptičnog oblika, koja su nekada bila ili su danas ispunjena atmosferskom bistrom vodom i narod ih zove jezerima. Ova jezera treba razlikovati od omanjih vodenih bazena, nazvatim barama. Jezerska dna su blatnjava i pri kraju prelaze u prave tresave, kojih ima na dosta mesta u oblasti. Jezera ove vrste su Vukićevo Jezero u Vukićevici, Stanarevića Jezero u Lončaniku, Jezero u Orašcu, u Dubravi, Jezera u Paljuvima, Trliću, Sovljaku itd.
U Vukovim haračkim tefterima od 80 današnjih sela ove oblasti pominju se 76 naseljenih mesta uz dve varošice, koje Vuk naziva kasabama. Kod Vuka je u spisku sela Breskva, koje danas nema, i nedostaju još sela: Vukućevica, Gunjevac, Milorci, Stepanje, Stublenica, Trnjaci i Hrvati.
Od današnjih sela, koja su nesumnjivo postala od ranijih zaseoka su: Vukićevica od Orašca i Kozarice od Kamenice između 1818. i 1822. godine.
Vukićevica je ime od tvorca sela Vukića Pavlovića, čije je ime ostalo još u imenu reke i izvora kod sadašnjeg zajedničkog groblja ovog sela i gornjeg dela Orašca.
Stara groblja poznata su pod osobnim imenima: Bobije, Umke i Staro Groblje. Bobije postoje u Dokmiru, Kršnoj Glavi, Kožuharu, Družetiću i Tularima. U Tularima, na Markovcu, nalazi se nekakvo staro groblje, koje narod zove Neznano Groblje; groblje sa polomljenim stećcima, nepravilnog oblika, velike težine, dosta razneto i po izgledu je hrišćansko groblje. U Banjanima do Vukićevice, je neko staro groblje, koje se zove Cigansko Groblje, za koje se misli da su se u njemu sahranjivali skitači Cigani-Romi, kad bi ih kuga zadesila.
Sela, koja su postala kao zaseoci od drugih sela u novije doba je, između ostalih, i Vukićevica – raselica Orašca.
Poreklo famiija-prezimena sela Vukićevica, opština Obrenovac:
Prezime-kada su doseljeni-odakle su doseljeni-Krsna slava-napomena:
-Arsenijevići i Mićinovci. Videti Mićinovci i Arsenijevići.
-Babići, posle 1827. godine, Osat, Jovanjdan.
-Beljići, prva polovina 18. veka, Pričević u Podgorini, Nikoljdan.
-Bogdanovići, posle 1827. godine, Sipulja u Jadru, Nikoljdan, došao na ženino imanje, uljez u Beljiće.
-Despotovići, posle 1827. godine, Tolisavac u Rađevini, Alimpijevdan.
-Živanovići, prva polovina 18. veka, Pričević u Podgorini, Alimpijevdan.
-Jakovljevići, posle 1827. godine, Lopatanj u Podgorini, Alimpijevdan i Đurđic, uljezi u Živanoviće.
-Jankovići, posle 1827. godine, Jadar, Nikoljdan i Alimpijevdan, uljez u Živanoviće.
-Lazići, druga polovina 18. veka, Zavlaka u Rađevini, Đurđevdan.
-Markovići, posle 1827. godine, Belotić u Rađevini, Aranđelovdan.
-Mićinovci i Arsenijevići, druga polovina 18. veka, Osečina u Podgorini, Nikoljdan.
-Ninkovići, posle 1827. godine, Slovac u Kolubari, Sv. Vasilije.
-Pavlovići*, stara izumrla porodica.
*Seljaci ovog sela misle da je Vukićevicu osnovao nekakav Vukić Pavlović, za koga se ne zna da li se, kada i odakle doselio. Ime Vukićevo ostalo kao ime selu, reci i na najglavnijem, skoro jedinom izvoru – Vukićeva Česma. Njegova vrlo velika i razgranata porodica izumrla je, poslednji muški potomak izumro je pre 36 godina, dokle ženskih potomaka ima i danas.
-Petrovići, posle 1827. godine, Bela Krajina, Nikoljdan, uljezi u Beljiće.
-Radojkići, stara izumrla porodica.
-Spasojevići, posle 1827. godine, Osat, Nikoljdan.
-Stavanovići 1, posle 1827. godine, Beljin u posavskoj Tamnavi, Aranđelovdan, dovodci.
-Stevanovići 2, posle 1827. godine, Brezovica u okolini, Aranđelovdan, dovodci.
-Strmnogorci*, prva polovina 18. veka, Stara Gora u Podgorini, Đurđevdan.
*Strmnogorci, nazvati po selu iz koga su došli, čine zasebni deo sela i u selu sovu se još i: Markovići, Vilotići, Tajići, Pavlovići i dr.
-Tadići, druga polovina 18. veka, Plužac u Podgorini, Nikoljdan.
4. mart 2013. u 21:29
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Grabovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Grabovac je na zapad od Stublina, na obodu tamnavske ravnice i u posavskoj ravnici, gde po tamnavskoj plici ima i neravnina, dokle je posavska ravnica jednolika. Kuće su po obodu i po ravnici i poređane u tri velika kraja: Brdo, zapadni deo do Drena, Vidanski Kraj, istočni deo do Stublina i Donji Kraj, oko Velike Bare i drugih seoskih bara.
Tokom Prvog srpskog ustanka Prota Mateja i pop Luka imali su i čestitih svojih saradnika, Tamnavaca, čija su imena vredna pomena: Isailo Lazić iz Krtinske, Petar Erić iz Zvečke, pop Leontije Marković iz Urovaca, Živan Petrović iz Kalenića, Vasilj Pavlović iz Bajevca, Đura Kostić iz Crvene Jabuke, Iguman Jeremija iz Grabovca, Milovan Zujalović iz Tulara, Živko Dabić iz Gole Glave, Jovan Tomić-Belov iz Crniljeva, Mihailo Gluvac iz Kamenice, Rade Radosavljević iz Goločela i dr.
Dodirna zona ravni i Pljoštare je najbogatiji tamnavski kraj sa vodom. Celom linijom, pošav od Kožuara, pa sve do Kolubare, na svakom koraku, ima po jedan jak izvor, koji je bogat vodom i stalno u Pljoštaru preko cele godine, otiče u jednu ili više bara. U Grabovcu i Stublinama nema kuće, koja nema po jedan ovakav izvor pred samim kućnim vratima i ovi izvori su uvek na višoj terasi, nikad na ovoj, koja se spušta u ravan Pljoštare.
U oblasti ima dosta izvora, koji svojim imenima opominju na karakter mineralnih izvora. Takvi bi izvori bili: Zmajevac u Kamenici, Mlakonja u Raduši, Hlađani u Družetiću, Živanica u Novacima, Savinac u Zukvama, Vidan u Grabovcu, Slana Bara u Galovićima i Slanac u Koceljevi.
Jedinstvena i najlepša vrsta ovih bara je Velika Bara (Golema Bara) u Grabovcu, koja je postala na drugi način. Velika Bara je prošireno korito nepresušne rečice Vukićevice. Vukićevica izvire u istoimenom selu, na granici ovog sela i Banjana, postaje od dva nepresušna potoka, teče proširenom dolinom, čije su obale dosta strme, ali je desna strmija od leve. Dolina rečice je potolita, puna živobara, mlakova, močila i ritova; na svakom mestu ne može se gaziti nego samo na naročitim kolovozima prelaziti. Vukićevica ima uvek vode, a kad dođe na Drensko Brdo i grabovačko Mojsinje, onda je pojačavaju drenski i grabovački izvori i česme. Na rečici ima i mlinova, koji rade preko cele godine na ustavu, a kada siđe u grabovačku Pljoštaru njeno se korito naglo proširuje i gradi Veliku Baru. Velika Bara u prostoru od 600 hektara je veliko ulegnuće, eliptičnog oblika, čija je velika osa Jugo-istočnog pravca, dugačka 5,5 km. Voda u bari je bistra, tiha, obrasla trskom, sitom i drugim barskim biljem, puna ribe i drugih životinja, od kojih su najinteresantnije razne vrste ptica, koje se nigde ne mogu videti kao u ovoj bari. Po vrhu Zvečke Velika Bara se sužava i otiče širokim kanalom severnog pravca, koji se zove Kupinac.
Kupinac, kao očaga Velike Bare, potolite doline, bogat vodom do zvečanske crkve, od Breskve savija na istok i ispod Obrenovca ulazi u staro tamnavsko korito. Ispod Velike Bare, od severne strane je velika urovačka bara Nurča. Nurča, u prostoru od 45 hektara, paralelna je velikoj Bari, od nje je odvojena neprohodnom tresavom, koja kad se ispuni vodom spaja ovu baru sa Velikom barom. Nurča je zaostatak velike Bare, njena brvenica bila je pod vodom, ali se izdigla i pokrila tresavom i time potpuno odvojila od Velike Bare. Nurča oko sebe ima mnoge izvore, koji je pune, te ima vode preko cele godine i ona je obrasla trskom i drugim biljem, a bogatije je ribom od Velike Bare, počem ima neposredne veze sa Savom. Nurča otiče pravo na sever otokom Zvečicom, koja se nad selom Urovcima deli u dva kraka, koji se oba zovu istim imenom. Prva Zvečica ide pravo na sever, prolazi celo selo Urovce i ulazi u Savu sa severne strane Breskve. Druga Zvečica ide pravo na zapad kroz selo Brgulice (sada zaselak Krtinske, op. Milodan) i Krtinsku. U sredini ovog sela okreće na zapad i širi se u potoliti kraj: Poloj, Balur, Jazmak, Vić i Jasenku, te gradi jedan barski kraj, koji zahvata više od 1600 hektara, takozvanog, skeljanskog, krtinačkog i urovačkog Poloja. Poloj i prva Zvečica vezane su drugom Zvečicom paralelnom malom Barom i urovačkim Polojem, po dnu Krtinske. Poloj ispod skeljanske mehane ima svoju očagu, koja opšti sa Savom i kojom ga Sava puni.
U oblasti se danas nalaze ovi oblici svojine: crkvene, opštinske, seoske, džematske i porodične zajedice, pored lične svojine. Crkvene zajednice ili crkvena imanja novijih ili starijih manastirskih crkava, ali koje se ni pri jednoj crkvi nisu očuvale u ovoj celini, kakvu su je u početku imale. U novije vreme kad su stare manastirske crkve u Novacima, Dokmiru i Grabovcu prešle u svetovne crkve, njihova su imanja postala crkvena dobra, koja su se u znatnoj meri okrnjila radi održavanja svojih crkava. Crkva grabovačka ima danas 130 hektara šume i ziratne zemlje prvog kvaliteta. Ziratn zemlja se daje u zakup, a šume se čuvaju i pravilno održavaju i daju pod ispašu i žirovnicu. Zakupne cene idu u crkvenu kasu.
U ravnijim selima pored Save postoje zajednice ne samo jednog nego i po dva sela. zajednice ovih sela su najveće, to su bare i ogromne prostorije oko njih, koje voda plavi i duže se na njima zadržava s proleća i preko godine. Ratari, Grabovac i Zvečka polažu podjednaka prava na grabovačku Veliku Baru. U Grabovcu, Skeli i Ušću i svima drugim polojskim selima bare manjeg obima su porodične zajednice, koje kada se isuše, zajednički se upotrebljavaju za ispašu.
Najbolje konje gaje pojedine porodice u čuvene su zbog toga u celoj oblasti: Keserovići u Piromanu, Mišići u Broviću, Brankovići u Grabovcu, Simeunovići u Stublinama itd.
Sela u tamnavskoj ravnici ili su bez mala ili sa malama, koje se zovu krajevima, u kojima su kuće neobično rasturene i daju tip nemačkog sela. Sve kuće su rasturene s imanjima oko kuća i na sve strane, s malim ograđenim okućnicama i s prostranim predvorom, koji služi za ulaz u kuću i držanje domaće stoke. Sa zapadne ili severne strane je kakav zabrančić s voćem, gde se drži sitnija stoka. Ovakva sela prevlađuju u oblasti i njih je najviše u sredini oblasti: Grabovac, Brezovica, Novaci, Vrelo, Stubline, Ljubinić itd…
U Grabovcu, ko bi se malo više zadržao u selu i ko bi se iz bliže raspitao o mestu neseljenja i imanja starijih porodica od pre 150 godina, uvideće da je stari Grabovac bio zbijen oko Vidana i da danas svaka starija porodica ima svojih predstavnika na tom istom mestu. Na ovaj način Stubline su se rasturile od svog izvora Crkvine, Piroman i Brović iz Starog Sela, Trstenica od starog groblja, Banjani iz Starog Voća, Tulari iz Klenovice, Trlić od Jezera, Sovljak od Korova itd.
Raselice po krajvima, nikad u sredini, većinom do drugih sela, pored glavnog seoskog ili važnijeg puta i naseljene na drugi način od sela. Kuće su ublizu, s malim okućnicama, uvulene unutra i s obe strane puta. Na ovakvim mestima prvo se naseljavao kakav dugogodišnji seoski sluga, koji je službom nešto zaradio i stekao, pa bi se okućio a uz njega pridolazili bi Krajišnici, uz koje bi pridošao po kakav odeliti zadrugar iz sela, ako bi imao imanja u tom mestu. Takve su raselice sela: Ušća, Skele, Grabovca, Stublina, Ratara itd.
Imena, koja bi opominjala na šumsko drveće je, između ostalih, i Grabovac.
Stara groblja poznata su pod osobnim imenima: Bobije, Umke i Staro Groblje. Ova su imena data pojedinim bregovima, ali ima bobija, koja se smatraju kao grobovi nekadašnjih seoskih stanovnika kao u: Grabovcu, Orašcu, Ljubiniću, Jabučju, Lajkovci itd. Naročito ima ovih bobija oko bara, izvora i manjih rečica.
Kod stepanjske crkve sahranjeni su svi sveštenici iz Đelmaške i Popovića porodica, a uz njih i knez Vasilj Pavlović iz Bajevca. Pored jabučke crkve sahranjene su seoske spahije 18. veka i sveštenici, pored dokmirske viđeniji kaluđeri, sveštenici i Dabići iz Gole Glave. Kod ubske crkve sahranjen je Pavle Danilović, a pored grabovačke njegov srodnik iguman Jeremija*, pored nekih još zaslužnih seljaka iz istog sela i okoline.
*Iguman Jeremija je vredni starešina manastira Grabovac, rođeni sinovac kneza Vasilja iz Bajevca, rođen 1768. godine, zamonašio se 6. juča 1793. godine a umro 30 decembra 1838. godina u Grabovcu, gde je i sahranjen i gde mu je podigao spomenik njegov srodnik Pavle Danilović. Iguman je u našim ratovima učinio znatnih usluga i manastiru obezbedio veliku imovinu.
Od Grabovca, pored velike bare, niz Kupinac, išao je u poznije doba put, silazio Savi na Breski, pa niz Savu spuštao se i Paležu (Obrenovcu) i Zabrežju. Ovaj se
put otvorio tek od ono doba, od kad se Palež podigao i od kad se pronašlo, da i Zabrežje može biti podesna tačka za prelaz u Srem.
Treba videti selo Grabovac i njegovu okolinu, treba upoznati ma kog seljaka i s njime se pustiti u razgovor, gde se može odmah saznati, da i u selu i po okolini ima dosta đulića, kremenja i raznog kamenog i glinenog oruđa. Kad s proleća i s jeseni sela: Vrelo, Ljubinić, Joševa i Takovo razoravaju svoju Lokvu, redak je slučaj da se ne izore po koji đulić, sudić ili kremen.
U Grabovcu starac Juriša Babić priča da je Grabovčanin Nikola Kuga, predak današnjih Kužića, pošto je na svojim leđima preneo kugu iz Drena do izvan svoga sela, u to zarazno i opasno doba, živeo na bari sa svojom porodicom.
u spisku sela valjevske eparhije od 1735. godine od tamnavskih sela, između ostalih, pomiinje se i Grabovac
Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina je, između ostalih, i Grabovac.
Doseljenici iz Nikšićke Župe, srodnici znamenitih valjevskih kuća krajem 18. i početkom 19. veka, znaju se, ma u kom selu i ma u kom stepenu srodstva se nalazili, a vidi se da su dugo između sebe održavali rodbinske veze, koje su danas sasvim prestale a u koje spada i familija Šajinovići u Zvečkoj, Grabovcu i Urovcima, koji znaju da potiču iz Dragovoljića u Nikšićkoj Župi i od iste porodice.
Pravi Bugari su najnoviji doseljenici, naseljeni u Obrenovcu, Grabovcu i Zvečkoj i bave se baštovanskim poslovima. Još se uporno drže, ne slave, ali nabavkom imanja i stalnim naseljavanjem i bavljenjem zemljoradnjom menjaju se, primaju slavu, odelo i menjaju govor.
Nastaviće se…
5. mart 2013. u 00:03
Milodan
Poreklo famiija-prezimena sela Grabovac, opština Obrenovac:
Prezime-kada su doseljeni-odakle su doseljeni-Krsna slava-napomena:
-Aćimovići 1, posle 1827. godine, Osat, Đurđevdan, uljezi.
-Aćimovići 2, posle 1827. godine, Veliko Selo u Jadru, Jovanjdan, uljezi u Iliće 1.
-Babići 1, druga polovina 18. veka, Kozjak u Jadru, Nikoljdan.
-Babići 2, posle 1827. godine, Baljaluka, Nikoljdan.
-Božići, posle 1827. godine, Draksin u užičkom okrugu, Nikoljdan, uljezi.
-Brankovići i Nikolići. Videti Nikolići i Brankovići.
-Buljubašići i Filimonovići. Videti Filimonovići i Buljubašići.
-Burmazi, druga polovina 18. veka, Cikote u Jadru, Aranđelovdan.
-Vasići 1 i Nešići. Videti Nešići i Vasići.
-Vasići 2, druga polovina 18. veka, Kozjak u Jadru, Đurđic.
-Veselinovići, prva polovina 18. veka, Petrovčić u Sremu, Đurđic.
-Vidojevići, druga polovina 18. veka, Bela Krajina, Đurđic.
-Vojskići, prva polovina 18. veka, Vojska u Resavi, Đurđic (ili Aranđelovdan).
-Vukojčići*, stara porodica, Jovanjdan.
*Vukojčića kuća je u Vidanskom Kraju i na umoru. Iz ove porodice je kapetan Vukojica, kapetan u dobrovoljačkohj austrijskoj vojsci, a u našim ustancima i prost vojnik, koji je umro kod svoje kuća i sahranjen u svom seoskom groblju.
-Gajići, posle 1827. godine, Mehovine u Posavskoj Tamnavi, Đurđic, uljez u Burmaze.
-Gerdijani, posle 1827. godine, Lika, Đurđevdan.
-Glišići, posle 1827. godine, Bugarska, Đurđevdan, doselili se kao baštovani.
-Godići, posle 1827. godine, Leskovice u Podgorini, Đurđedan, ista porodica sa Godićima u Stublinama.
-Golići (Goljići), druga polovina 18. veka, Brdarica u Posavskoj Tamnavi, Nikoljdan. Danas u Grabovcu postoje GOLJIĆI, otuda ova dilema, op. Milodan.
-Despotovići, druga polovina 18. veka, Veliko Selo u Jadru, Đurđevdan.
-Đorđevići, posle 1827. godine, Bugarska, Nikoljdan, došao kao baštovan.
-Žunjići, posle 1827. godine, Stari Vlah, Nikoljdan i Aranđelovdan, bliski sa Žunjićima u Selo Lajkovcu.
-Ilići 1, druga polovina 18. veka, Osat, Nikoljdan.
-Ilići 2, posle 1827. godine, Dubica, Nikoljdan.
-Janjići, druga polovina 18. veka, Ravnaja u Rađevini, Jovanjdan.
-Jevtići, posle 1827. godine, Zvečka u susedstvu, Lučindan, uljez u Pušiće.
-Jeličići i Maksimovići. Videti Maksimovići i Jeličići.
-Jovanovići 1, posle 1827. godine, Kamenica u Podgorini, Jovanjdan.
-Jovnovići 2, posle 1827. godine, Srem, Mitrovdan.
-Jordanovići, posle 1827. godine, Bugarska, Bogojavljenje, došao na Jurišića imanje.
-Kovačevići 1, druga polovina 18. veka, Mojkovići u Rađevini, Nikoljdan, velika i ugledna zadruga.
-Kovačevići 2, druga polovina 18. veka, Bela Krajina, Jovanjdan.
-Komanovići (Komani) druga polovina 18. veka, Kumanovo, Jovanjdan.
-Konjevići, druga polovina 18. veka, Bela Krajina, Đurđic.
-Kričkovići, posle 1827. godine, Kolašin, Đurđevdan.
-Lazići, druga polovina 18. veka, Bajevac kod Uba, Nikoljdan.
-Ljubojevići, druga polovina 18. veka, Klenovac u Beloj Krajini, Đurđevdan.
-Maksimovići i Jeličići, druga polovina 18. veka, Veliko Selo u Jadru, Stevanjdan.
-Marići i Petkovići. Videti Petkovići i Marići.
-Marinkovići 1, druga polovina 18. veka, Ub, Đurđevdan, predak došao kao terzija.
-Marinkovići 2, druga polovina 18. veka, Cvetulja u Rađevini, velika zadruga.
-Marjanovići, druga polovina 18. veka, Gornja Badanja u Jadru, Jovanjdan, poveća zadruga na Jurišića imanju.
-Martići 1, posle 1827. godine, Kamenica šabačka, Aranđelovdan.
-Martići 2, posle 1827. godine, Banjaluka, Vavedenje Presvete Bogorodice i Aranđelovdan, uljezi u Martiće 1.
-Matijevići i Filipovići. Videti Filipovići i Matijevići.
-Matići*, druga polovina 18. veka, Gola Glava, Nikoljdan.
*Predak ove neobično ugledne porodice zvao se Dobrivoje Dulić, koji je ostavio posle ssebe sinove: Matiju, Stevana i Radoslava. Stevan je poginuo na Zasavici, Radoslav na Beogradu. Marko, Matijin sin, bio je na Ražnju, Bratačiću, Požarevcu i Dublju (u ustaničkim borbama, op. Milodan) i kod njega je konakovao Joakim Vujić 1887. godine. Stevanov sin prizetio se u Sinđeliće u selu i od njega ima dve kuća Sinđelića.
-Mijatovići, druga polovina 18. veka, Zajača u Jadru, Đurđevdan.
-Mikići, posle 1827. godine, obližnji Orašac, Lučindan. Svi Mikići u okolini su ista porodica i ciganskog porekla, Rumuni.
-Miletići, posle 1827. godine, Osat, Tomindan.
-Milutinovići, druga polovina 18. veka, Konjuša u Rađevini, Jovanjdan.
-Mirićići 1, posle 1827. godine, Bosna, Đurđevdan.
-Mirićići 2, posle 1827. godine, obližnje Ušće, uljez u Mirićiće 1.
-Mihailovići, stara izumrla porodica.
-Negovanovići, druga polovina 18. veka, Brezovica u Rađevini, Aranđelovdan.
-Nešići i Vasići, prva polovina 18. veka, Osat, Nikoljdan.
-Nikolići 1 i Brankovići*, prva polovina 18. veka, Drobnjaci, Đurđevdan.
*Nikolići starinom, danas Brankovići, najuglednije grabovačke porodice su od takovskih Markovića i iz njihove porodice je Branko Nikolić, buljubaša kneza Alekse Nenadovića. U selu se zovu još: Čolići, Tankosići i Brankovići.
-Nikolići 2, posle 1827. godine, Banjaluka, Stevanjdan.
-Obradovići, druga polovina 18. veka, Vršac, Sv. Avramije, poveća zadruga rumunskog porekla.
-Obrići, posle 1827. godine, Vojska u Resavi, Jovanjdan.
-Pantići, druga polovina 18. veka, Belotić u Rađevini, Lazarevdan.
-Petkovići i Marići, druga polovina 18. veka, Osat, Nikoljdan.
-Petrovići 1, posle 1827. godine, Nikšićka Župa, Lučindan.
-Petrovići 2, posle 1827. godine, Miličinica u Podgorini, Đurđevdan, uljezi u Mihajlovića imanju.
-Prelići (ili Predići), druga polovina 18. veka, Varna kod Šapca, Lučindan, proterana hajdučka porodica.
-Rajkovići, posle 1827. godine, Bugarska, Nikoljdan, bugarske narodnosti dovodci.
-Rakići, druga polovina 18. veka, Lopatanj u Podgorini, Đurđic.
-Rašići, druga polovina 18. veka, Bosanska Krajina, Lučindan.
-Serdarevići, posle 1827. godine, Makovište u užičkom okrugu, Srđevdan i Nikoljdan, uljezi.
-Simići, druga polovina 18. veka, Zajača u Jadru, Sv. Stefan Dečanski.
-Sinđelići, prva polovina 18. veka, Vojska u Resavi, Đurđevdan, sveštenička porodica.
-Sremčevići i Topalovići. Videti Topalovići i Sremčevići.
-Stankovići 1, posle 1827. godine, Bugarska, Nikoljdan.
-Stankovići 2, posle 1827. godine, Banjaluka, Aranđelovdan, uljezi u Martiće.
-Stankovići 3, posle 1827. godine, Lika, Đurđic.
-Stanojevići, druga polovina 18. veka, Radalj u Rađevini, Lučindan.
-Stepanovići, posle 1827. godine, Dubica, Sv. Petka.
-Stojanovići, druga polovina 18. veka, osat, Đurđevdan.
-Topalovići i Sremčevići, prva polovina 18. veka, Karlovčić u Sremu, Sv. Trifun.
-Ugrinovići, druga polovina 18. veka, bela Krajina, Jovanjdan.
-Filimonovići i Buljubašići*, druga polovina 18. veka, Oplenić u Gruži, Nikoljdan.
*Filimonovića pretka doveo je kao svoga buljubašu i kabadahiju Gospodar Jevrem Obrenović i naselio u Drenu i Grabovcu, gde su i danas jedni pored drugih. Predak im je poslednjih godina predstavljao vlast i završio kao carinski činovnik a umro u ovom selu i sahranjen kod svoje crkve.
-Filipovići i Matijevići, druga polovina 18. veka, Bujačić u Kolubari, Sv. Trifun.
-Čanići*, stara porodica, Jovanjdan.
*Čanići su poznati po nekakvoj prababi Čani, čija su dva sina bili austrijski dobrovoljci i oba poginula u francusko-austrijskim ratovima. Čanića je porodica do skorašnjih godina bila i sveštenička porodica, te se potomci zovu još i Popovići, koji su u donjem kraju. Čanići se zovu još i: Vilotići, Dimitrijevići, Đurići i Kužići.
-Šajinovići*, prva polovina 18. veka, Nikšićka Župa, Lučindan.
*Šajinoviće, kao svoje srodnike, naselili su u ovom selu Grbovići i Danilovići, oni su od nekakve Šajin-Kule u Župi i svi su u Grabovcu u donjem Kraju, a odmah na istok velike Bare su zvečanski Šajinovići i Dragićevići. U selu se zovu još: Gajići, Kojići, Pušići i Mojići, i oni su oko Vidana.
5. mart 2013. u 22:39
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Dren. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Dren je posavsko selo na rečici Vukićevici na obodu tamnavske ravnice, a i po posavskoj ravnici. Seoske kuće su po obodu i po ravnici i zbijene oko seoskih bara. U selu su tri kraja: Gornji Kraj, zapadni deo do Orašca, Donji Kraj, na istok do Grabovca i Pljoštara, deo sela po ravnici.
U selima Drenu i Grabovcu seoske zajednice u Dubravi izdeljene su pa onda u selu zatekla se žive, punoletne muške glave i svakoj ukazat je srazmerno jednak deo i dat na uživanje, makar pojedinci živeli u zadrugama i najvećem bogatstvu. Ove zajednice nisu date seljacima za večite vremena; dato im je da ga uživaju dokle hoće ili dokle postoji njihovo muško potomstvo. Svaki se može odreći prava uživanja, kad god bude našao za potrebno, kada njegov deo prelazi u svojinu sela, i ono ga daje oskudnome. Umre li uživalac ovog imanja prelazi na njegove neposredne potomke. Pravo uživanja može se i na drugog preneti i drugome ustupiti, ali taj prenos i ustupljenje može se samo jedanput učiniti i više ne. Niko ne može uživati više od dva dela, a pravo uživanja nema onaj, koji se posle deobe ovih zajednica doselio u selo. Doseljenici stiču pravo na uživanje onih delova, koji su ili napušteni ili su im uživaoci zamrli bez potomstva i selo im dalo. Ako se jedna zadruga podeli, onda pravo uživanja deli na ravne časti. Prinovljeni zadrugari, kao i noviji doseljenici, do ovih imanja dolaze prekim putem. Uz uživanja skončane su i ove dužnosti: plaćanje poreza sa svim troškovima, nezaduživanje istog imanja i održavanje u stanju, kakvom je primljeno. Imanje se zirati, ali se šuma, ako bi je bilo, ne sme dizati, nju je vlasno samo selo dizati i svoje potrebe njime podmirivati. Niko ne sme ovakvo imanje zalagati ni porezom niti kakvim drugim dugovima.
Starih planina ili šuma nema, isečene su i na njihovim mestima su ziratne zemlje. Stare šumske celine Dubrave između Orašca, Ljubinića i Drena i drugih posavskih sela danas nema, ostalo je malo pojedinačnih zabrana i nešto zapuštenih mesta, na kojima se sama šuma podigla ili ostala ziratna zemlja.
Svi zadružni i imućniji domovi imaju pored ove dve kuće još po jednu ili dve druge; zadruga Jovičića u Drenu, Nešići u Skeli i Begovići u Brezovici po tri kuće, a zadruge: Jovanovića-Pavlovića u Crniljevu i Đapići u Bukoru i četiri kuće.
Imena, koja bi opominjala na šumsko drveće je, između ostalih, i selo Dren.
Još se drže stare, napuštene crkve u Drenu, Orašcu i Crniljevu.
Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina je, između ostalih, i Dren.
Porodica Lazarevići su poreklom iz Birča i od tri brata, pa se jedan naselio u Svileuvi, drugi u Batalagama, a treći spustio se Savi, u Dren, i time obezbedio prelaz preko reke u slučaju potrebe. A da bi imali sklonište u prekosavskim oblastima, oni su prvog sina, svoga brata u Drenu, prebacili u Kupinovo, od koga i danas ima potomaka.
Zadružni život je u oblasti na velikoj ceni. Jedinština je posledica porodičnih nedaća i ona ne mora da predstavlja siromanštinu. Inokonština je posledica deobe i materijalnog upropašćavanja kuće i porodice od strane rđavih starešina i predtavnika. Nema doma u selu, koji nije bio, ili koji nije zadužen ili koji se ne sprema da bude zadužen. Za zadružni život vezano je i blagostanje doma, za jedinštinu oskudica u radnoj snazi, za ikonoštinu krajnja nemaština. Pa i danas ova oblast ističe se sa najvećim brojem stanovnika na jednu kuću u Kraljevini. Zadruga ima s osobinama i bez osobina, i uopšte uređenih, kao što su zadruge gornjih valjevskih oblasti. U oblasti zadruge prvog oblika, kao i gore, su: Stankovići u Golohj Glavi, Aškovići i Miloševići u Čučugama, Đapići i Arsenovići u Bukoru, Jovanivići i Cvejići u Crniljevu, Kovačevići i Paunovići u Koceljevi, Petrići u Družetiću itd.
Jače zadruge bez osobina su: Jovičići i Janoševići u Drenu, Nešići u Skeli, Antonići u Vukoni, Lukići-Brdarskih u Kožuaru, Rakići u Stublenici, Todorovći u Ljubiniću, Mišići u Broviću, Popovići u malom Borku, Ciglići u Skobalju, Brkići u Tularima, Begovići u Brezovici, Tešići 1 i 2 u Novacima itd.
Zadruge od nesrodnih elemenata su: Jovanovići u Crniljevu sa starim Milakovićima od najranijih vremena, Miloševići u Čučugama sa starincem Smiljanićem itd.
Janoševića (Jovičića) zadruga u Drenu je iz Krajine. Ovog prezimena (Janošević) nema u knjizi Ljube Pavlovića i spisku porodica mada postoji porodica Janošević u Obrenovcu, op. Milodan.
Poreklo famiija-prezimena sela Dren, opština Obrenovac:
Prezime-kada su doseljeni-odakle su doseljeni-Krsna slava-napomena:
-Alimpići i Ilići. Videti Ilići i Alimpići.
-Aćimovići, posle 1827. godine, B. Krajina, Đurđevdan, dovodci uz mater.
-Banjci, posle 1827. godine, B. Krajina, Nikoljdan.
-Barusani*, stara porodica, Nikoljdan.
*Barusani su u Gornjem Kraju i poznatipo prezimenima: Mirkovići, Živanovići i Jovanovići.
-Batići i Simići. Videti Simići i Batići.
-Brankovići, druga polovina 18. veka, Bobova u Podgorini, Nikoljdan.
-Bukuri, posle 1827. godine, Erdelj, ne slave, Rumuni po narodnosti.
-Vasiljevići i Ilići. Videti Ilići i Vasiljevići.
-Vasići, posle 1827, Osat, Lučindan.
-Vićentići, prva polovina 18. veka, Milina u Jadru, Nikoljdan.
-Vučkovići, prva polovina 18. veka, Dragijevica u Podgorini, Nikoljdan.
-Gavrići*, prva polovina 18 veka, Stara Reka u Podgorini, Jovanjdan.
*Gavrići, kako sami svoje prezime izgovaraju, jesu najmnogobrojnija drenska porodica, poznata još kod prezimena: Spasići, Đokići, Jankovići, Mijailovići i Markovići u Gornjem Kraju i Živkovići u Pljoštari.
-Grujući, posle 1827. godine, Karlovčić u Sremu, Sv. Petka.
-Despotovići, posle 1827. godine, B. Krajina, Sv. Vasilije.
-Došeni, posle 1827. godine, Ravni Kotari, Jovanjdan.
-Dragojlovići i Čulići. Videti Čulići i Dragojlovići.
-Živanovići 1, druga polovina 18. veka, obližnji Ljubinić, Jovanjdan, od Vasića iz Ljubinića.
-Živanovići 2, druga polovina 18. veka, Beljin u Posavskoj Tamnavi, Nikoljdan.
-Živanovići 3, druga polovina 18. veka, Lukavac u Kolubari, Jovanjdan, zadruga i uljezi u Živanoviće 1.
-Živanovići 4, posle 1827. godine, Rača u užičkom okrugu, Aranđelovdan.
-Ilići 1, Alimpići i Vasiljevići, prva polovina 18. veka, Klinci u Kolubori, Aranđelovdan.
-Ilići 2, druga polovina 18. veka, Sušica u Podgorini, Jovanjdan, uljezi u Gavriće.
-Jankovići, posle 1827. godine, Bela Krajina, Jovanjdan, uljezi u Mladenoviće.
-Jovanovići, posle 1827. godine, Osat, Đurđevdan.
-Jovičići, prva polovina 18. veka, Stara Reka u Podgorini, Nikoljdan.
-Karići, stara porodica, Sv. Vrače.
-Kojići, druga polovina 18. veka, Lelić u Podgorini, Nikoljdan.
-Lazarevići 1, posle 1827. godine, Jakovo u Sremu, Jovanjdan.
-Lazarevići 2, polse 1827. godine Šimanovci u Sremu, Jovanjdan.
-Magudovići, posle 1827. godine, Osat, Aranđelovdan, velika i imućna zadruga.
-Mandići, druga polovina 18. veka, Dubica, Časne Verige,
-Marići, druga polovina 18. veka, Jevovac u B. Krajini, Nikoljdan, Sv. Roman.
-Marjanovići, druga polovina 18. veka, Str. Gora u Podgorini, Nikoljdan.
-Markovići, druga polovina 18. veka, Varna u Bugarskoj, Alimpijevdan, uljez u Raduliće.
-Mijatovići, posle 1827. godine, Bela Krajina, Jovanjdan uljezi u Mladenoviće.
-Milanovići, posle 1827. godine, Plužac u Podgorini, Nikoljdan.
-Milojevići, posle 1827. godine, B. Krajina, Sv. mučenik Kalinik.
-Mirosavljevići, druga polovina 18. veka, Krajina, Jovanjdan i Ignjatijevdan, poveća zadruga i uljezi u Gavriće.
-Mišljenovići, posle 1827. godine, Moravica u Hrvatskoj Krajini, Ignjatijevdan.
-Mladenovići, druga polovina 18. veka, Klanica u Kolubari, Jovanjdan, uljezi u Gavriće.
-Nenadovići, posle 1827. godine, Dragijevica u Podgorini, Đurđic.
-Nikolići 1, posle 1827. godine, Bačka, Mala Gospojina.
-Nikolići 2, posle 1827. godine, B. Krajina, Nikoljdan.
-Obradovići, posle 1827. godine, B. Krajina, Jovanjdan.
-Pavlovići 1, posle 1827. godine, Karlovčić u Sremu, Sv. Petka.
-Pavlovići 2, posle 1827. godine, Krajina, Nikoljdan.
-Radulići*, stara porodica, Alimpijevdan.
*Radulići su već na umoru, predstavljeni su samo jednom kućom bez muških potomaka.
-Rakići, posle 1827. godine, Šimanovci u Sremu, Nikoljdan.
-Ranitovići, posle 1827. godine, Banat, Nikoljdan.
-Rankovići, posle 1827. godine, Crvena Jabuka u okolini, Đurđic.
-Savići, prva polovina 18. veka, Leović u Azbukovici, Miholjdan.
-Simići i Batići, prva polovina 18. veka, Donja Bukovica u Podgorini, Đurđevdan.
-Stanojevići, posle 1827. godine, Miličinica u Podgorini, Aranđelovdan.
-Todorovići, druga polovina 18. veka, Ravni Kotari, Nikoljdan i Aranđelovdan, uljez u Nikoliće 1.
-Filimonovići, druga polovina 18. veka, susedni Grabovac, Nikoljdan.
-Čulići i Dragojlovići, druga polovina 18. veka, Svileuva, Jovanjdan.
-Šarčevići, posle 1827. godine, B. Krajina, Stevanjdan.
6. mart 2013. u 22:40
Milodan
Obrenovac i okolna sela, Zabrežje. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antopogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
Zabrežje je na obali Save, severno od Obrenovca, ravno selo bez i najmanje uzvišice s kućama raspoređenim po mačvanskom ili sremskom tipu. Iako je selo mačvansko, ipak se u njemu jasno raspoznaju tri kraja: Grad, zapadni deo sela, Brdo, noviji deo sela pored okružnog druma i Ružičići, istočni deo sela, a u isto doba i najstariji.
Ni projektovana železnička pruga, koja je poslednjih godine izgrađena i puštena u saobraćaj (1908. godine) neće kroz dugi niz vremena moći privući tamnavska sela svojoj polaznoj tačci Obrenovcu ili njegovom pristaništu Zabrežju, počem ide levom kolubarskom obalom i kroz celu oblast vrlo malo udaljava od reke i time središte oblasti i veći broj sela ostavlja izvan svoga domašaja.
Kad je između srpskog despota Stevana i ugarskog krađa Žigmunda zaključen znameniti ugovor o predaji Stevanu i njegovim neposrednim potomcima, ako ih bude imao, Mačve s Beogradom i gradom Golupcem, već iz toga doba pominju se neka sela ove oblasti, koja je kralj Žigmund dao u praviju čelniku Radiču, koje naslednik Stevanov Đurađ utvrđuje i odobrava. U istom hrisovilju datiranom 31. avgusta 1429. godin pominju ova sela iz današnje Tamnave: Ljutice, Zabrežje, Bošnjaci i Trstenica, pored drugih, koja su po susednim oblastima.
A kada Austrijanci i po četvrti put zaratiše sa Turcima u 1788. godini i kada svoju dobrovoljačku vojsku, sastavljenu od dobrovaljaca naše narodnosti, izbaciše na Zabrežje, selo ove oblasti, pod zapovedništvom pukovnika Mihaljevića, tada je Tamnava, i po treći put potpala pod Austro-Ugarsku. Ali, iako je Mihaljević, na Zabrežju, napravio velike opkope i uzeo ga za glavnu tačku svojih daljih operacija, ipak je sve Svištovskim Mirom od 24. jula 1792. godine propalo i ostalo po starom, kao i pre 1788. godine, što dade povoda da kroz mirnu Tamnavu prohuje besne horde Mahmud-paše Bušatlije.
Polojske su zemlje tresetne, pune vode, uvek gnjile, dobre livade i pašnjaci. Ovakve su zemlje oko bara i pri stavama pojedinih reka. A ima ih: u Crvenoj Jabuci, Broviću, Trstenici, Piromanu, Stublinama, Zabrežju, Ratarima, Krtinskoj itd. i daju najbolju travu za pašnjake, zbog čega se u selima sa ovakvom zemljom podiglo konjarstvo.
Sava je od ušća Vukodraže pa do ušća Kolubare pogranička reka oblasti. Na celom prostoru, osim veze sa susednim barama, u Savu se ne uliva ni najmanji potočić. Pri povodnjima razliva se i puni bare, samo ako joj obala nije visoka kao na Ušću, Skeli, Breskvi i Zabrežju oko pristaništa.
Močila su jaki i čisti izvori, dublja od živobara, otiču čistom vodom iste temerature kao i susedni vazduh, ne upotrebljavaju se za piće, ali se upotrebljavaju kao močila za („kiseljenje“) lan i konoplju. Ovakvih močila ima u Zabrežju, Urovcima, Piromanu, Lisom Polju, Brezovici i dr.
Pri ušću Kolubare u Savu i Tamnave u Kolubaru nalaze se: zabreške, obrenovačke i belopoljske bare: Bare, same po sebi, nisu velikog obima, ali kad Sava nadođe i uspori kolubarsku i tamnavsku vodu, onda se spajaju i zahvataju više od 2000 hektara u prostoru, jer se protežu duboko uz obe reke. I ove se bare ispražnjavaju brzo kada se Kolubara i Tamnava povuku u svoja korita. Bare i potopljena zemljišta i ovde se zovu poloj.
Kad se Sava na Zabrežju i oko Obrenovca izađe iz svoga korita i potopi okolinu, tada Kupincem puni Velikuu Baru, te se i ona razliva u severnom pravcu dva puta veći prostor, nego što ga ima.
Ispod sela Zabrežja, prema sremskom selu Boljevcu, su zabreška Ključ i Vić potolita zemljišta, koja Sava plavi i na njima ostavlja mestimične bare, koje nisu osobite vrednosti.
Kad se bare ocede i ograniče na manje prostorije, oceđena mesta obrastaju travom i postaju zajednički ispusti jednog ili viiše sela, a po Zabrežju, Belom Polju i Obrenovcu su livadska zemlja.
Stariji ljudi, kako u brdskim tako i po ravnijim selima, doživeli su u današnjim svojim osamdesetim godina oba snega. Prvi je pao krajem februara 1831. godine a drugi na Bele Poklade 1864. godine, oba su bila više od 1,5 metra visine, trajala po pet dana, pa se otopila. Kad se uzme da je i 1907. godine bio visok i dugotrajan sneg, onda otprilike na svake 34 godine Tamnavu pokriju poveći snegovi i zime traju duže vremena.
Starci Kosan Lelićanin iz Trlića, Jovan Đotunović sa Ušća i Belja Ružičić sa Zabrežja, pored drugih, pričaju da su ovi snegovi bili tako visoki, da su njihovi stari bili prinuđeni krčiti i otvarati puteve, gde se po tri dana nija moglo izaći iz kuće i kuda na stranu ići
Polojska sela su pored Save i sva u pravoj i niskoj ravnici. Kuće s malim okućnicama poređane su duž glavnog seoskog puta (Zabrežje, Krtinska, Zvečka) ili strpane bez ikakvog reda (Skela i Ratari) ili koncentrički raspoređene oko izvesnog centra (Ušće) ili zrakastim linijama (Belo Polje i Rvati)
Imanja stare breštanske crkve prešlo je u ruke današnjih urovčana, a crkvene zidine, koje su bile ograđene, dokle ih Sava nije odnela bile su seoska svojina, kao i staro seosko groblje u njenoj blizini. Starci Belja Ružičić sa Zabrežja i Spasoje Bugarski iz Krtinske pričaju, da je Sava pre 55 godina odnela breštansku crkvu i da je time Sava ušla duboko u staru Bresku, 200 metara.
Polojske su zemlje tresetne, pune vode, uvek gnjile, dobre livade i pašnjaci. Ovakve su zemlje oko bara i pri stavama pojedinih reka. A ima ih: u Crvenoj Jabuci, Broviću, Trstenici, Piromanu, Stublinama, Zabrežju, Ratarima, Krtinskoj itd. i daju najbolju travu za pašnjake, zbog čega se u selima sa ovakvom zemljom podiglo konjarstvo. U polojskim selima njive su u potesima: Svaki potes ima opšte ime, a njive nemajunjive nemaju i svaki je određen za određenu vrstu useva ili je pod šumom, ili pod livadama i pašnjacima. Zabrežje ima svoje stalne ziratne potese: Stari Ćumruk, Grad, Šumarice, Ćelije, Bresku i Brdo, livadske i za pašu: Poloj i Bare i seoske zajednice za ispašu: Ključku i Vić.
Pčelarstvo je sporedno zanimanje više od jedne polovine domova u oblasti, naročito zadružnih domova: Gajenje pčela je primitivno, a ima tragova racionalnijeg pčelarstva u Bukoru, Svileuvi i Zabrežju.
Stoka se drži izvan kuća ili u njihovoj neposrednooj blizini, gde su i stočna hrana i stočne zgrade stalne i nepokretne. Ovakva sela su Zabrežje i Zvečka. Zabrežje počinje od pristaništa i prostire se pravo na istok reci Savi.
Nikola Mandić iz Kamenice i Jovan Babić iz Zabrežja sami su sa svojim sinovima, pa imaju po tri kuće. Jedna od ovih kuća je glavna i u njoj su gostinske sobe i stan starešine zadruge, u drugoj, koja je približna njoj, opšta trpezarija, jedna gostinska soba i stan najstarijeg zadrugara, treća je je opšti stan svih zadrugara, a četvrta, ako je ima, je kuća za kuvanje.
Čobani kod Krtinaca (Krtinčana) su retko iz sela, većinom sa strane, plata im je u novcu i po nešto u prirodi, pogađa ih, plaća i otpušta seoski kmet, a na stanu su u seoskoj kućici, koja je u sredini sela, gde se drže seoski sastanci ili gde se bude našlo za potrebno. Ovakvo je stočarenje i kod drugih posavskih sela, koje imaju većih seoskih zajednica, kao kod Zabrežja, Belog Polja, Urovaca i Skele.
Imena sela data po plastičnim osobinama zemljišta je, između ostalih, i Zabrežje.
Na Zabrežju, zapadni, uzdignutiji deo sela zove se Grad, a tako se zove i naseljeni deo sela u njemu. Grad je ostatak od starog Mihaljevića šanca, koji je zaostao kao izdugnitije mesto u selu.
Od Grabovca, pored Velike Bare, niz Kupinac, išao je u poznije doba put, silazio Savi na Breski, pa niz Savu spuštao se i Paležu (Obrenovcu) i Zabrežju. Ovaj se
put otvorio tek od ono doba, od kad se Palež podigao i od kad se pronašlo, da i Zabrežje može biti podesna tačka za prelaz u Srem.
U stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina spada, izmnjđu ostalih, i Zabrežje.
Sve doseljene porodice nisu srpske nacionalnosti. Među njima ima Rumuna, Madžara, nemaca i Bugara. Od Nemaca je svega jedna u Zabrežju.
Nastaviće se..