Naselja Grada Beograda

249 komentara

1. 14. septembar 2017. u 10:48

   vojislav ananić

   Višnjica

   Položaj. — Višnjica je na Dunavu s obe strane puta, koji vodi desnom stranom Dunava. Samo su kuće nekolicine baštovana izvan sela, dalje oko ’/4 sah.
   Dunav svake godine plavi njive i bašte, koje su većinom pored Dunava.
   U selu vode piju sa česama, iz bunara (oko 10), a neki i sa Dunava. Česme su dve, jedva u sredini sela pored puta, a druga blizu crkve, zovu je Gradac. Obe su zidane za vreme Turaka i voda je u njih sprovedena olucima. Nikada ne presušuju. Izvan sela postoji izvor kod Orospi-Ćuprije, zatim Drvarska Česma i dr.
   Zemlja, šuma i paša — Zemlja im je za obrađivanje poglavito u ravnici pored Dunava i oko sela. Šume nemaju. Drva nabavljaju kupovinom sa obližnjih, austrijskih ada na Duvavu. Opštinska im se utrina zove: Komarevo, Mali Lipak i Blra. Po Malome Lipaku, koji je lug, i po Bari pasu stoku.
   Tip. — Selo je podeljeno u Gornju i Donju Malu, koje su s obe strane puta, što ide desnom stranom Duvava. Taj je put glavni šop, duž koga su poređane kuće seoske.
   Od mehana, koje su gotovo na sredini sela i blizu starog groblja, niz Dunav je Donja, a uz Dunav Gornja Mala. Obe se pri krajevima račvaju, Gornja u dva šora — Gornji i Donji, a Donja u: sokak za crkvu i sokak aa groblje.
   Sve je selo „na šor“. Kuće su poređane duž glavnog i sporednih šorova, kao i pored sokaka, koji upravno izlaze na glavni šor. Kuće pored glavnog šora većinom su u blizu, udaljene 5—10 koraka, ivuzev one, koje imaju veće dvorove i voćnjake, te ovi čine da je i rastojanje veće. Pri krajevima glavnoga šora, odnosno mala, i u sporednim šorovima i sokacima. kuće su više proređene, razdaleko 50—70 koraka. Tu su većinom kuće poznijih doseljenika. Samo su kuće nekolicine baštovana izdvojene dalje od sela oko V4—V, sah. Tome su uzrok bašte, koje su van sela. U selu ima oko 150 kuća: u Donjoj Mali oko 70, a u Gornjoj oko 80 kuća.
   Starine. — U selu postoji selište oko sadašnje crkve, gde su danas njive. Radeći po tim njivama meštani nailaze cigle i druge ostatke starina. Jedan deo kose koja je prema današnjoj crkvi, a pruža se ka Dunavu, zove se Gradina. Tu ima zidina i postoji predanje, da se taj grad zvao Višnjica i da je bio grad poznatog u narodnim pesmama Filipa Madžarina. Daleko je od sela */4 sah- Ispod Gradine do Dunava postoji madžarsko groblje. Postoji i drugo staro groblje, do sadašnjeg sela više mehane, ali je ono srpsko i svakako je bilo groblje današnjeg sela. Na njemu su zaostale dve krstače: na jednoj je urezana 1844. god. U selu postoji jedan stari most (blizu kuće Ljube Vogdanovića) i za nj se ne zna, kada je građen. Drugi je na putu iz Višnjice u Beograd, a na Mirijevskom Potoku. Za taj most, koji zovu „Orospi- Ćuprija“ neki vele, da ga je podigla prokleta Jerina, a neki opet, da je ostao još od Rimljana.
   Postanak sela i poreklo stanovništva. — Priča se, da je u selu bilo jednom sedam kuća i potomci onih porodica, koje su u tim kućama živele, smatraju se za najstarije u selu — za starince. To su: Popovići, po starome prezimenu, a sada Jovanovići i Bogdanovići; Kuzmanovići a zovu se i Maksimovići; Micići; Ćirići, od kojih su Lazići, a zovu ih i Kneževi, jer su njihovi preci u selu bili knezovi; Kordići; Markovići. Neke su se od tih porodica sada umnožile i ima ih oko 20 k. kao npr. Popovića.
   Iako se te porodice smatraju za starince u selu, ipak se o njihovu poreklu nešto zna samo ne tako pouzdano. Starac Ljuba Bogdanović iz porodice Ponovića priča, da je u svih onih 7 kuća bila jedna porodica i da je ona poreklom iv Grčke. Uz to veli, da im je do skora kumovala jedna Grkinja, koja je do pre 50 godina živela u Beogradu; to im je kumstvo, veli, od starine, još iz Grčke, samo je ta Grkinja živela u Beogradu, a ovi u Višnjici. Došli su, vele, begajući od Turaka, i ovde ih voda zaustavila. Pre no što su došli u Višnjicu, bili su u Leštanima. Danas se ta porodica izrodila, potomci su, vele, dalje od 10 kolena. I slava im nije ista : Popovići slave sv. Arhanđela, a svi ostali sv. Nikolu. Svi oni pravilno govore, a vele, da su im i stari pravilno — „šumadijski“ — govorili a i nošnja im takva bila.
   Za sve ostale zna se, da su doseljenici. Prema vremenu, kada su došli u Višnjicu, mogu se podeliti u starije („odavnašnje došljake“) i novije doseljenike.
   U starije spadaju svi oni, koji su se doselili pre i za vreme Kara Đorđa. To su : Poaovići, Živkovići, Gajići, Marinkoviću, Dunđerovići, Švabići.
   Popovići se sada zovu i Stankovići — Krstići. Njihov je predak Rada (deda današnjem čoveku od 60 god.) poreklom od Vranja. Otuda je dobegao zajedno sa svojom ženom — „baba Tonkom“ — za koju vele, da je znala arnautski. Pobegao je zbog Turaka. Kad je on došao, selo je imalo svoga spahiju, koji je naseljavao selo i delio zemlju doseljenicima.
   Živkovići (2 k.) — poreklom od Niša („Nišlije“), Slave sv. Nikolu.
   Gajići (Šalavardini) — od Niša, Slave sv. Jovana.
   Marinkovići — poreklom od Niša, slave sv. Arhanđela.
   Te su tri porodice bile najpre u Banjici, pa otuda prešle u Višnjicu.
   Dunđerovići — poreklom iz „Arnautluka“. Predak im Stoša Dunđerin pobio neke Arnaute i zbog toga morao pobeći. Ne ana se iz koga je mesta, samo se priča, da je, begajući, udario na Jankovu Klisuru i tek ovde ga zaustavio Dunav. Pričaju, da su ga Arnauti radi osvete čak u ovom selu tražili.
   Švabići (Jovanovići, 2 k.) — iz Masloševa (jasevački sr… I njima je spahija delio zemlju. Stanko Vranjanlija (sin pomenutog Rade) bio je mnogo zemlje zauzeo, te mu spahija oduzme nešto zemlje i preda je Švabićima, pošto ih tu naseli. Švabići su bili najpre u Ostružnici, pa otuda prešli u Višnjicu. Švabićima ih prozvali zato, što je njihov ded učio školu „preko“ i tamo naučio govoriti nemački, zbog čega mu nadenu nme Švabo, te otuda Švabići. Slave sv. Nikolu.
   U novije doseljenike spadaju:
   Kostići — »iz preka«, slave Đurđic. Cvetko Kosovlija — sa Kosova. Ristići (2 k.) — od Prilepa; predak im čuvao pre 60 god. seoska goveda, pa se tu oženio i zaostao; slave sv. Nnkolu. Hedeljkoviću — takođe „od kaj Prilep“. Predak im došao pre 40 god. kao dunđerin i u selu se oženio i zaostao; slave Veliku Gospojinu. Joksimovići — „iz preka“, slave Petkovaču. Jankoviću (2 k.) — od Bitolja (Bitoljci), došli pre 30 god. zbog zuluma turskih; najpre čuvali ovce i od toga živeli, a potom »okrenuli paorski“. Tpajkoviću i Jovanoviću (3 k., Grozdan i Risim) — „Mahedonci“; iz Maćedonije došli sa porodicom vbog zuluma turskih. Cvetkovići (1 k.) — predak im, poreklom od Prilepa, bio u selu sluga, pa se tu oženio i ostao. Slave sv. Nikolu. Manojlovići — poreklom od Pirota a predak im (Kosta) pre 30 god. došao u selo kao sluga, tu se oženio i zaostao. Slave sv. Arhanđela. Stanisavljevići — iz s. Tibužda (okrug vranjski, srez pčinski). Predak im zbog siromaštva došao u selo Višnjicu, gde je bio sluga, pa se tu oženio i ostao. 1876 g. bio dobrovoljac. Slave sv. Arhanđela. Đorđe Đorić— „iz kumanovsko“, došao u selo kao momak, tu se oženio i ostao. Bekovci — »Bošnjaci«, došli pre 20 god. iz zapadnog dela Bosne. Todoroviću — poreklom iz Bajine Bašte. Todoroviću — „iz preka“, došli pre 15 god., slave sv. Jovana.
   Peja i Mija Stajković (6paća, 2 k.) — pre 40 god. došli iz Bugarske, oni su pravi baštovani. Iz Bugarske (od Trna i od Trnova) i iz jugoistočnih srpskih krajeva vode poreklo i ovi: Lamba Stojanović — došao na imanje, slavi sv. Arhanđela; Ranđel Popović — slavi sv. Nikolu; Jovanča Nikolić — sv. Jovana; Zlatan, Neša, došli pre 40 god. sa porodicama; pre 20 godina došao je i Cvetko Bugarin — slavi sv. Nikolu.
   Perišići (3 k.) — „iz preka“, mati im iz Pančeva, a otac iz nekog sela blizu Pančeva. Slave Đurđevdan.
   Crnjakovići, po starome prezimenu Petrovići — „iz preka“, poreklom Vlasi, slave Malu Gospojinu. Njihov je ded Petar došao iz Kara-Vlaške sa ženom, čijeg je muža ubio i za to pobegao. Najpre je bio rabadžija kod Turaka na Dorćolu, potom je došao u Višnjicu i tu se nastanio. To je bilo po pričanju za vreme kneza Miloša. Bio je vredan i jednom ga za to pohvalio knez Miloš. Znao je vlaški, jer je bio pravi Vlah kao i njegovi sinovi Nikola, Tanasije i Mita, ali se Nikola i Tanasije ožene Srpkinjama, te već njihovi potomci nisu pravi Vlasi a Mita se oženi Vlahinjon iz s. Ovče (,preko’), no on nije imao poroda i u skoro je umro. Sadašnji potomci Nikole i Tanasija ni po čemu ne liče na Vlahe, niti pak znaju vlaški.
   Hešiću — «iz preka“, iz s. Vranjeva. Otac im pre 40—50 god. služio u selu i tu zaostao.
   Pešić Nikola —“iz preka“, Slavi Đurđevdan.
   Petrovići — od Pirota , slave sv. Nikolu.
   Pašiću — poreklom od Niša („Nišdije“). Spadali su u red onih starih doseljenika, samo su ti pravi Rašići izumrli. Danas prezime Rašići nosi porodica, čije je pravo prezime Anđelkovići, a iz sela je Velikog Mokrog Luga. Njihovog je pretka (Đoku) dovela majka kao pastorka, pošto se iz Velikog M. Luga preudala u Rašiće u Višnjici. Po smrti Rašića ostao je na imanju sam taj pastorak, koji sa imanjem i ime nasledi. Pravi Rašići slavili su sv. Nikolu, a ovi Anđelkovići Đurđic. Sadašnji Rašići slave obe te slave. Zovu ih još i Crevarevi.
   Za vreme bežanije (1813. g.) svi su stanovnici ovoga sela, koji su se onda zatekli u Višnjici, begali „preko“. Tamo su se zadržali, vele, tri?) godine, pa se onda vratili, pošto ih Turci pozvali da rade svoja imanja. Kad su došli u selo našli su od kuća samo pepeo: očuvale se samo verige, koje su ostale u pepelu na mestu, gde je bilo ognjište. Spahija je svakome dopustio da se nastani na istome mestu, gde je i dotle živeo. Mnogi su pri povratku zahvatili mnogo više imalja, no što su dotle imali. Mnogi su onda i zaostali u Banatu.

   Izvor: OKOLINA BEOGRADA, ANTROPOGEOGRAFSKA ISPITIVANJA RISTE T. NIKOLIĆA

   Odgovori

2. 14. septembar 2017. u 11:42

   vojislav ananić

   Kumodraž

   Podožaj. — Selo je u izvorištu Kumodraške Reke, koja postaje od Staroselskog i potoka Topole. Sastoji se iz četiri kraja: Topole, Lipaka, Bele Zemlje i Starog Sela. U kraju Topoli kuće su po kosi s leve strane potoka Topole, kao i po stranama doline, koja je prostrapa, jednolika i obrađena; samo je po neka kuća u ravni doline. Između doline Topole i Staroselskog Potoka kosa je prostrana i po njoj ima mestimice ostataka stare šume; od Malog Zabrana, kako se zove jedan deo te šume, pa prema razvođu Kumodraške Reke i Bolečice uv kosu nalaze se kuće kraja Lipaka; kuće su s obe strane sokaka i puteva seoskih, ima ih i po samome razvođu Kumodraške Reke Bolečice i Rakovičkog Potoka, a u 6lizini Kragujevačkog Druma koji tuda vodi. Kraj Bela Zemlja nalazi se u jednoj valozi, koja je u početku Staroselskog Potoka, gde je dolina proširena i dosta prostrana. Kuće su po ravni doline, mestimice na stranama i ivicom njevom prema razvođu Kumodraške Reke i Bolečice. Ispod Lipaka i Bele Zemlje nalaze se kuće kraja Starog Sela.
   Reka i potoci nisu tako veliki pri nadolasku i ne zasipaju niti odnose njive i imanja u potesu.
   Stanovnici vode piju poglavito sa ivvora, od kojih su poznati: Vodica, Begbunar (sada česma), Izvori, Bukva i dr., a u potesu Češmica, Adžinac, Višinjac, Papkova Voda, Čavin Do i dr. Stanovnici u selu piju vode i iz bunara, ali je ovih malo.
   U ovome je selu hladnije no u okolnim bliskim selima, jer je na većoj visini. Najviše duvaju istok i sever, koji je najhladniji i najjači.
   Zemlja, paša i šuma. — Oralije stanovnici imaju na mestima, zvanim: Drenova Međa, Devojkin Grob, Čavin Do, Čitluk (ima i livada), Gunjak, Krušik, Dugačke Njive, Odmor, Bunar, Stražara i dr. Zemlja je plodnija no u nekim obližnjim selima na pr. u Višnjici. Paše — utrine — stanovnici imaju dovoljno i to na mestima, zvanim: Ravni Lug, Jemirova Livada, Klen-voda, Rajina Kolarnica, Kurjačke Rupe, Razbojište, Stari Vinogradi, Njive kod Starog Druma i dr. Tako isto i šume stanovnici ovoga sela imaju dovoljno i to na mestima, zvanim: Torlak, Panjevi, Beloistočko Brdo, Prečice, Bubanj, Gumništa, Đoričina Mandra, Jadna Voda, Dugo Bilo i dr. Sva je ta šuma zajednička — seoska, a uz to ta mesta služe i za pašu stoke. Šuma je hrastova, bukova, cerova, a ima i «smrekve“ (venje) (na mestu zvanom Đorđin Grob.) Na mnogim je mestima šuma stara kao na pr. s leve strane doline Topole, po Lipaku, Torlaku itd. Šumu upotrebljuju za građu i gorivo.
   Tip. — Selo je razređenog tipa. Deli se u četiri kraja, koji jedan u drugi prelaze; to su: Topola, Lipak ILI Gornji Kraj, Bela Zemlja i Staro Selo ili Donji (Dojni) Kraj. Kuće su u njima razređene, jer su između njih voćnjaci i njive; razdaleko Živanovići (7 k.) — slave sv. Nikolu, zovu se i Ribići; za njih vele, da su najstariji i da su u ovome selu još »od Kosova“ tj. od vremena kosovske bitke 1389.; u čitulji, koju ima ta porodica, označeno je ime njihovog najstarijeg pretka, koji se zvao Lauš; Todoranovići (oko 10 k.) — slave sv. Nikolu; od njih su Kostiću, Mapunkoviću i dr.; Živojinovići (oko 5 k.) — slave sv. Arhanđela; Babići (oko 10 k.) — slave sv. Nikolu; neki se zovu Petrovići; Jankovići (4. k.) — slave sv. Nikolu; neki se od njnh (2 k.) zovu Brankovići; Matići (3 k.) — slave sv. Mratu; Mapmunoviću (10 —15 k.) — sv. Arhanđela. Za ostale se porodice zna da su doseljene. Brkiću (oko 25 kuća) — kao da su od Kosova; otud im se praded doselio; zovu se i Stojkovići, Ivkovići, Marinkovići, Živkovići, Nikolići i dr., slave Đurđevdan. Životići (oko 8 k.) — iz Starog Vlaha, slave sv. Jovana. Mitrovići (oko 10 k.), po starome prezimenu Guteševići — iz Like, otkuda im se doselio ded Guteš, zovu se i Radakovići, slave sv. Nikolu. Sremčevići ili Jovanoviću (oko 13 k.) — predak im kao „Vlah“ došao od Požarevca ppe bežanije (1813); slave sv. Đurđic. Neki se od njih zovu i Markovići. Tomiću (6 k.), no starome prezimenu Davidovići — „Ličani“, slave sv. Jovana. Ovde su došli iz Stepašinovca kod Ripnja, otkuda su bili raseljeni. Ristići (3 k.) — iz današnjih novooslobođenih krajeva; došli posle bežanije (1813. god. Slave sv. Nikolu. Paunovići (7 k.) — iz Bela Potoka, otkuda ih je dovela majka, pošto se preudala u ovo selo ; slave sv. Stevana. Živadinovići (2 k.) — od Kruševca, otkuda im je došao predak Živadin, koji se potom oženio iz Pinosave. Slave sv. Jovana. Steaanovići (3 k.) — iz Sremčice, otkuda ih je dovela majka, preudavši se za nekog Stepana u ovome selu ; slave sv. Jovana. Mulićeviću 3 k.) — od Karanovca (Kraljeva), otkuda se doselio sa porodicom ded im Milić; slave sv. Arahnđela. Stojanović Sima (l k.) — od Užica, otkuda mu se otac doselio, pa se potom i udomio u selu; slavi sv. Arhanđela. Todoroviću (1 k.) — iz Bosne; otac im radio u selu, pa se i udomio , slave Miholj Dan. Kosovac Dimitrije (1 k.) — od Ivanjice; služio upe 25 godina u selu, pa zaostao kao dovodac ; slavi sv. Nikolu. Popović Blagoje (1 k.) — iz Bosne; otac mu Jovan radio po majdanima, pa zaootao u ovome selu; slavi sv. Jovana. Popović Zarije (1 k.) — iz Mavrova (Makedonija); predak im služio u selu pre 25 do 30 godina, pa se i udomio; slavi sv. Iliju. Jovanović Milutin (1 k.) — od Prilepa; otac mu pre 30 godina bio majstor u selu, pa i zaostao; slavi Vračeve. Petrović Saasoje (1 k.) — iz Resnika, slavi sv. Đurđa. Barjaktarović Života (1 k.) — iz jednog od okolnih sela; prizetio se u Životiće; slavi sv. Nikolu. Kpctiću (1 k.) — iz Kneževca, otkuda im pretka dovela majka. pošto se preudala u selu; slave sv. Nikolu. Živojinović Marko (1k.) poreklom Ličanin („Rvat“); otac mu radio u selu, pa zaostao kao dovodac u Živojinoviće; slavi sv. Nikolu.

   Izvor: OKOLINA BEOGRADA, ANTROPOGEOGRAFSKA ISPITIVANJA RISTE T. NIKOLIĆA

   Odgovori

3. 16. septembar 2017. u 10:05

   vojislav ananić

   Sremčica

   Položaj. — Selo je na platou, koji je izrešetan mnogobrojnim vrtačama. Kuće se nahode na zaravanjcima između tih vrtača, a ima ih i po samim vrtačama tako, da se u po nekoj vrtači nađe čitavo jedvo imanje sa kućom. Ti su zaravanjci, kao u same vrtače, pokriveni debelim slojem glinuše, te se seoske kuće nahode na njoj.
   Vode piju sa izvora, kojih ima mnogo, a i iz bunara. Dosta su jaki i poznati izvori: Debela Voda, Turski Točak (pećina i dr. Po verovanju seljaka voda u izvoru Debele Vode dolazi podzemno ia Rakine Bare, a u Turski Točak iz Jezera.
   Zemlja, šuma i paša. — Zemlja je za obrađivanje oko kuća i van sela. Vrtače su kultivisane i u njima su gde gde voćnjaci. Blizu sela za l/A sah. postoji Lipovačka šuma koja je na južnoj i šuma Rt na severnoj strani od sela. Na tim mestima ima i paše. U turoko doba ovo je selo kao i ostala, imalo spahiju, koji je imao kulu, gde je danas škola. On je davao narodu zemlju i naplaćivao desetak. Kad je knez Miloš počeo vladati Srbijom, zapovedio je svakome, da zauzme onoliko zemlje, koliko ko može iskrčiti. Spahija je, vele, i dalje imao prava na svoju raniju zemlju i naplaćivao je žirovnicu od šume, ali je sedeo u gradu. Tip. — U selu se izdvajaju dva kraja: Gornji i Donji Kraj koje ne razdvaja nikakav prirodni objekat, razdaleko su jedan od drugoga koliko i kuće među sobom. Centralni je deo sela grupisaniji, a u ostalim delovima kyhe su razdaleko jedna od druge, te je u celini ovo selo razređenog tipa. Selo je takvoga tipa i abog vrtača, kojih ima na zemljnštu, gde je selo. Kyhe su po zaravnjenim mestima, a po vrtačama su seoska imanja: njive, voćnjaci v dr.
   Ime. — Ovo se selo pređe zvalo Provalija i bilo je na mestu, koje i danas nosi taj naziv. To je ime postalo zbog mnogih vrtača, kojih tu ima. 0 imenu Sremčica ne priča se ništa. Postalo je jamačno od imena Srem.
   Pootanak sela i poreklo otanovništva. — Selo ovo, kada se zvalo Provalija, postojalo je na današnjem mestu, zvanom Provalija. Priča se da je za vreme „Laudana“ imalo 13 kuća i da su svi stanovnici toga sela prebegli u Srem za vreme rata između Turaka i Austrijanaca. Kada je car Leopold ratovao s Turcima, njegova vojska pređe kod Klenka u Šabac, gde car ostane, a vojska pođe dalje ka Beogradu, gde otpoče graditi »Laudanov, šanac”. U tome su Leopoldovoj vojsci pomagali stanovnici Provalije, zbog čega Turci popale Provaliju, te se stanovništvo odseli u Srem, a Provalija osta pusta »za 9 godina.“
   Otuda se najpre vrate Markovići i nastane se na mestu, gde je oada selo Sremčica ; kuće su im bile blizu sadašnje škole. Od njih su Milići i Cumuću. Sa Markovićima dođu Sapuću koji se nastane kod Rakine Bare. Onda se vrate i Stekići.
   To su najstarije porodice u selu. Za njih se ne zna, odakle su se doselile još u staro selo Provaliju.
   I za Vlajiće, Panteliće i Todoroviće ne zna se, odakle su se doselili, ali se za njih ne kaže da spadaju u red starih porodica.
   Posle njih doselile su se ove porodice: Miljkovići — iz Jelašnice (blizu Niša); Nešići — iz Krčimira (u Zaplanju); Krstići (kačarska porodica, pravili kace, vedrice itd.) — iz Krčimira; Jelčići — iz Zaplanja; Nikšići — iz Nikšića (u Crnoj Gori), došli posle Laudana a pre onih porodica iz Zaplanja; Živanovići ili Mapuću — iz užičkog okruga (5 k.); Bacuhu — iz Bosne; Ctojanovuhu (2 k.) — iv Buštrenja (srez pčinjski); Bajiću — iz Bosne ; Damnjanovići su ruskoga porekla (zaostao jedan od Rusa, koji su pod Kara-Đorđem ratovali, pa se u selu prizetio ; Pejići — iz Užica, došli pre 100 god, Stojanovuhu — iz Tikveša prizetio ce pre 41 god; Davidovići— došli pre bombardovanja iz bosanske Krajine; Petrovići — iz Bugarske; Pančevci — poreklom iz Novosadskog salaša odakle im je otac došao; . Lukići — na Hrvatske pre 80 GOD. Najstarije su porodice u Donjem Kraju, a noviji doseljenici su poglavito u Gornjem Kraju sela. Selo je do skoro imalo zavetinu na Usekovanje 29. avgusta.

   Izvor: OKOLINA BEOGRADA, ANTROPOGEOGRAFSKA ISPITIVANJA RISTE T. NIKOLIĆA

   Odgovori

4. 16. septembar 2017. u 11:00

   vojislav ananić

   Slanci

   Podožaj. — Selo je s obe strave Slanačkoga Potoka na mestu, gde se dolina proširila, te je selo kao na ravni, KOJA se od potoka prema stranama, naročito desnoj, postupno diže. Kuće s leve strane potoka jesu poglavito duž seoskoga puta kao i duž iskrivudanih i nepravilnih sokaka, koji na taj put izlaze. Kuće na desnoj strani jesu bez reda raspoređene, mada ima i tu sokaka. Selo je sa svih strana, izuzev prema ušću i pzvoru potoka, okruženo kosama, koje su gole i obrađene.
   Pored potoka su bašte, a i kuća ima bliže potoku, ali je ovaj neznatan, te ne nanosi nikakve štete, kad nadođe.
   Vode stanovnici piju sa izvora i bunara. Od izvora su poznati: Točakč Vruća Boda služi za piće, Vrele, Balabanovac, Obradova Boda, Savina Vodat Capućeva Vodač Bubanja i dr. Bunari gotovo svi za vreme suše presušuju izuzev jedan stari bunar za koji vele da je još od Rimljana.
   U ovome je selu, vele, hladnije no u obližnjam selima kao u Velikome Selu ili Višnjici, gde sneg uvek ranije kopni no u Slancima. Od vetrova gornjak donosi kišu, a košava je najjača.
   Zemlja, paša i šuma. — Stanovnnci ovoga sela nemaju dovoljno zemlje za obrađivanje. Oko kuća retko ima njiva, samo su gde gde do kuće bašte ili mali voćnjaci. Sva je zemlja za obrađivanje oko sela u ravnici i po kosama, a na mestima zvanim: Bilo, Bunogradu, Tacino Brdo bili tu vinogradi Balabanovac, Brestići, Ča-Pajino Broo i tu bili vinogradi, Pajstovica, Lešće, Vrele, Gočak, Ocovlje, Gradište. Bucle, Odžin Zabran nema šume. Gaj njive, bašte i lug. (Brešće. Deonice, Mala Utrina ima tu njiva pojedinaca) i dr. Bašte su pored potoka i to više sela, mestimice u selu a najviše ispod sela. Paše ima malo, samo po Pajstovici. Šume nema osim nekoliko zabrana, jedan na Balabanovcu. Tip. — Ovo je selo zbijenoga tipa, mada je mestimice i dosta razređeno. Kuće s leve strane Slanačkoga Potoka jesu duž seoskoga puta i duž sokaka, koji izlaze na taj put. Ti su sokaci obično iskrivudani i nepravilni. Kyće s desne strane Potoka mestimice su više razređene a naročito po okrajcima, gde su kuće izdeljenih zadrugara i gde oko kuća ima većih dvorova i šljivaka. U selu postoje tri male; Ćukovac, Riboška i Maslarova Mala. U Ćukovcu žive: Kazandžići, Capuhu, Bugarmići, Peričići (Mišići — Tomići), Davidoviću u Markovići; u Riboškoj Mali: Riboški, Pavlovići (već se izgubila i stara porodica), Vrajkorci, Jovanovići; u Maslarovoj Mali: Maslarovići, Đurđevići, Sofronijevići, Kuzmanovići. U selu ima oko 130 kuća.
   Imena. — Osim imena sela Slanaca postoji i Malo Slance, gde je, vele, bilo slane vode, te pričaju, da je po tome i selo prozvato. Male su prozvate: Riboška i Maslarova — po prezimenu porodica u njima, a Ćukovac — po nazivu mesta, na kome je. Starine. — Na mestu Malome Slancu bilo je nekada selo, od kojega je, vele, ostalo madžarsko groblje, koje je tu u blizini, a zna se i za starije srpsko groblje u Malome Slancu. Na mestu Lešću priča se, da je bilo madžarsko selo Lešće. Tu nalaze temelje od kuća, a tu je i česma Vrele, gde nalaze stare čunkove. Blizu Lešća je mesto Žežnica, gde je — vele — bilo kazana, u kojima se topilo olovo, a i danas se može naći „bronza“. U selu postoji i jedan stari bunar (Nikole Ristvća), za koji vele, da je tu još od Rimljana. Blizu sela je postojao manastir Sv. Stevana, koji je docnije porušen. Postanak sela i porekdo stanovništva. — Priča se, da je u ovome selu bilo nekada 7 kuća i porodice, čiji su preci onda živeli u selu, najstarije su i o njihovu se poreklu ne zna ništa. To su: Riboški — slave Sv. Jovana; Ča-Pajini, Jazavčevići ili Pavlovići — slave Sv. Nikolu; Jevtići (Jeftovići) Sv. Jovana; Capuću — Sv. Tomu; Davidovići — Sv. Nikolu; Mišiću, po starom a sada i Tapiću — Đurđic; i Kuzmanovići. Stare su porodice i: Maslarovi ili Petrovići (oko 15 k.: došli sa Kosova, slave Sv. Nikolu; i Kazandžići (oko 20 k.) — poreklom iz Vrčina, slave Sv. Nikolu. Ostale su ce porodice doselile posle njih. Ilići iln Kumrići, po starome prezime Milovanski, poreklom su iz Masloševa (jasenički srez;. Otud su njih šest brata za vreme bežanije (1813. god.) prebegli »preko“! Kada su se za vreme II ustanka pod knezom Milošem ponova vratili da vojuju u Srbiji, samo jedan od njih — Trivun — ode u Masloševo, a ostali zaostanu po selima u Podunavlju i Posavlju. Jedan osta u Slancima i od njega vode poreklo Ilići, jedan Višnjici (Jovan Švaba), jedan u Ostružnici, a jedan u Moštanici. Stojkovići ili Rnstići (oko 10 k.) — poreklom su iz Boke odakle su im došli pradedovi. Od njih su i Vrajkorci_ Slave Miholj Dan. Bugarčići — od Niša, otkuda im je predak deda čoveku od 70 god.) pobegao, ubivši tamo devojku. Pobegao je c bratom, koji se odselio u Pančevo, slave Mitrov Dan. Marjanoviću, a po starome Jovanovići — došli „iz preka“ (na Surduka ili iz Veneka. Za njih vele da su najpre živeli u ovome celu pa zatim prebegli „preko“ i po tom se vratili u Slance. Slave Sv. Nikolu. Brankovići — iz Begaljice. Markovići, po starom Jovanoviću — od Svilajnca (iz Stroponja?, otkuda im je došao deda zbog zuluma. Neki vele, da su poreklom Vlasi. Đurđevići (OKO 20 k.), a po starome Vićentijevići — »iz preka«, otkuda im je deda došao. Slave Sv. Nikolu. Sofronijevići — „iz preka“ slave Sv. Nvkolu. Mušiću — iz Kovilja kod Karlovaca , slave Sv. Jovana. Najnovijih doseljenika ima samo nekoliko u to: Niholl Pavlović— od Prilepa, pre 40 godina čuvao stoku, pa se oženio u selu — dovodac u porodicu Kazandžića, slave Sv. Nikolu; Pavle Cpacojeić— iz Velika Sela, dovodac; Josifooić kovač — „iz preka“ iz Srepaja, a starinom nz Smedereva, Koja Stevkov — „iz preka* iz Dolova , slavi Petkovaču. Ovo selo raste isključivo priraštajem. Nema vovijih doseljennka, jer nije bilo zemlje nezauzete, gde bi se ovi naseljavali. Seoska je slava Mladenci, a trećeg dana Uskrsa nose litije. Za vreme bežanije 1813. god. stanovnici ovoga sela begadi su »preko“ gde su se, vele, zadržali po godine.

   Izvor: OKOLINA BEOGRADA, ANTROPOGEOGRAFSKA ISPITIVANJA RISTE T. NIKOLIĆA

   Odgovori

5. 16. septembar 2017. u 13:44

   vojislav ananić

   Železnik

   Podožaj. — Selo je po blagim stranama doline Železničke Reke, koja se z0ve Reka, i jednoga potoka, koji polazi od Čitačke Vode. Kuće su po osojnim i prisojnim stranama dolina.
   Vode piju sa izvora Brusnina, sada česma, a najviše iz bunara. Izvor je srednje jačine i ne presušuje. U okolini poznati su izvori: Čitačka Voda — na istočnoj strani, */4 sah. daleko od sela; potok, koji odatle polazi i teče krov selo, sastaje se s Rekom pri ialazu iz samoga sela; Stublina — na južnoj strani od sela, ispod mesta Logorišta, odakle polazi potočić istog imena, leva pritoka Reke; Izvorac — na jugozapadnoj strani i 1/g sah. daleko od sela, nekada dosta jak izvor, a sada se samo vidi, kako iz mulja i blata voda na više mesta izvire kao da vri u kakvome sudu; Drenovača ili Sveta Petka, po verovanju meštana »sveta voda“ — od Izvorca udaljena na zapadnoj strani 500—600 koraka, nekada običan izvor, a sada česma; stanovnici ovoga sela i okolni seljaci smatraju je za lekovitu; Đeriz — pored potoka Drenovane, koji je postao od Izvorca i Drenovače, od sela je daleko l/A sah.; nekada je tu bila česma, sada razvaljena.
   Klima je obična i gotovo blažija no u okolini. Kišu donosi najčešće zapad, najjači je istok. a najhladniji sever. Zemlja, šuma i paša. — Zemlja je za obrađivanje oko sela, daleko */4—1*/4 sah., a na mestima zvanim : Aluge (nekada je tu bila šuma lužnjakova, po kojoj je i mesto prozvato), Manastirine, Drenovača (nekada bila šuma, najviše drenovina, Orasi (bilo dosta orahova drveća, a i sada ima po koji orah), Crkvine, Bela Zemlja, Rupčine (tu ima rupčaga, koje su bile pune vodom, kad je tu bila šuma), Velika Poljana, Brestove Aluge (bilo nekada šume brestove), Vis (sada njive, a bila gusta šuma još za vreme kneza Mihajla), Lipak (nekada lipova šuma, a sada njive) i dr. Po Makišu imaju njive, bašte a najviše livada. Pojedini delovi Makiša imaju ove nazive: Džajine Bare, Fatovi, Šator, Umčica (njive), Grede, Jasenova Bara nekada bilo mnogo jasenovog drveća), Topoljak (bilo mnogo topole), Velike Livade prokrčili za livade u Makišu), Rudmanovo, Mlake tu je na mnogo mesta pištoljina i bara. Najviše seju pšenicu, kukuruz i ječam. Šume ima na mestima zvanim: Orlovača opštinska šuma, bila velika i gusta šuma, Ravnice (opštinska šuma, Rt (opštinska šuma u kojoj je bilo najviše hrastove šume). Šuma im služi za ogrev i građu. Paše imaju u šumi, u Makišu po livadama a imaju i utrine.
   Paša je dobra. Zemlja je rodna. Da porodica od nje osrednje živi treba: 6—8 hektara zemlje, 2 vola, 1 krava, 10 ovaca, 5—10 svinja.
   Tip. — Selo je zbijenog tipa, ušoreno (bez reda), kyhe blizu jedna drugoj. Selo se deli na tri kraja: Bugarskič Prajski i Tarajiš. U selu ima 175 kuća. Zadruga je ranije bilo. Sada ih ima 2 — 3 od po 20—30 duša.
   Stanovi. — Radi stoke stanovnici imaju kolibe, u kojima čuvaju ovce: zimi u Makišu po livadama, a leti u opštinskoj šumi, oba mesta bliže selu. Koliba ima 10—15. Grade ih seljaci koji imaju više stoke ili se udruže nekoliko njih i zajednički sagrade kolibu, pa zajednički i čobana plaćaju i hrane. Na Makišu stoku čuvaju do polovine marta ili najdalje do Blagovesti, pa se sele u šumu, jer opštinska vlast onda ne dopušta da se tamo stoka čuva.
   Imena. — Selo je, vele, prozvato po tome, što se tu, gde je sada selo Železnik, donosilo na volovskim kolima železo, koje je davno u Provaliji (Sremčica) još za vreme Rimljana. Bugarski je kraj prozvat po tome, što u njemu stanuju doseljenici iz krajeva istočne Srbije prema Bugarskoj. Prajski je kraj prozvat po prezimenu Prajzovića, koji su u tom kraju, a za Tarajiš se ne priča po čemu je prozvat.
   Starine. — Prvi osnivaoci današnjeg sela najpre su stali u Makišu L/A—5/A sah. zapadno od sela, gde je danas selište. Tu je pesak i nema nikakvih tragova od naselja. Selo je na uzviševijem mestu, blizu vode, gde su stajale lađe. Misli se da su se odatle preselili zbog vode, a neki vele, da je to učinjeno po naredbi kneza Miloša.
   Blizu sela postoji mesto Kućerine, pored potoka istog imena. Tu su se stanovnici preselili, kada su se pomestili iz imenutog sela u Makišu, ali pošto im Turci popale kuće u tome mestu, oni se odatle krenu i nasele, gde je danas selo. Tu su bili blizu izvora i reke, a uz to i pored puta. Na mestu u kućerinama nalaze klince, gvožđe, srpove, vidi se crvena zemlja i dr.
   Blizu izvora Čitačke Vode postoje Manastirine. Tu je bio manastir. Stariji ljudi pamte, da su tu do pre 70 god. stajali : zidovi, samo nije bilo krova. U tom su manastiru bila dva brata
   kaluđeri, koji su pobegli u Srem, kada su Turci manastir popalili. Taj je manastir slavio Sv. Trojicu, te i danas stanovnici Železnika nose litiju toga dana. Blizu mesta zvanog Orasi postoje Crkvine. Priča se, da je tu bila crkva pre prvog ustanka „za vreme nekoga mira“, pa je docnije razorena. Tu su nailazili ploče sa krstovima i dr. Na zapadnoj strani sela postoji madžarsko groblje gde su sada njive. Tu su nahodili velike ploče koje su danas raznete. I u sred sela blizu škole zna se za jedno staro groblje, gde su se saranjivali ovdašnji stanovnici pre 40 godina. Mesto, gde je jedno od današnjih grobalja, zvalo se Vinogradine, jer su tu nekada bili vinogradi. Pored ovoga sela vodio je put iz Beograda u Šabac. Blizu izvora Đeriza, gde je put prolazio, bila je mehana od koje se i danas poznaju temelji, a tu su u blizini nalazili grobove i kosture ljudske.
   Postanak sela i poreklo otanovništva. — Priča se, da je u ovome selu najpre bilo 7 kuća i porodice, čiji su preci onda živeli, jesu danas najstarije u selu. 0 njihovu se poreklu ne zna ništa. To su: Stanojevići (po crnome Stanoju); od njih su sada Ignjatovići, Padojeviću, Šundići, od kojih je danas u ovome selu zaostao samo jedan potomak; Guzonjići, od kojih su sada Markovići (4 kuće), ali po ženskoj liniji; Caacojeviću 3 kuće), od kojih je i Stojadinović (1 k.); Nikolići, od kojih je bio deda Đure Moskova, zvao se Nikolić; Petrovići; Mutrovići (4 k.); Koturovići; Jepuniću, od kojih danas ima potomaka samo po ženskoj liniji; Krstići (5 k); Čolići (1 k.]. I za još neke porodice ne zna se, otkuda su doseljene, te ih smatraju za starince. To su: Bacuću (2 k.), Kojuću (1 K.), Ćirići, Rankovići ili Asurdžići (3 k.), Milutinovići (2 k.), Milosavljevići i Marinkovići (2 k).
   Ostale su porodice doseljenici, čije je poreklo poznato: Ppajaovuću (10 kuća) — iz Levča, otkuda im je došao predak Aron, Vojnovići 4 k.) — od Vranja; Hešiću (3 k.) — sa Javora; Lukiću (11 k.) — iz Bosute (rudnički okrug); Uroševići (8 k. — sa Kosova; Stanojevići — od Vranja, zovu se i Cvtgkovići, Petroviću (3 k.), Pejkovići (4 k.), Zlatanovići (2 k.) i Đorđeviću (1 k.j; Stankovići (5 k.) — iz istočne Srbije, iz krajeva prema Bugarskoj
   Docnije su se od tih porodica doselili: Bradić, Mladić (1 k.) — iz Levča (došao mu otac Gaja); Milovanović Stevan I k.) — poreklom iz Borka (Posavina), otkuda je njegova oca dovela majka, udavši se za Đuru Moskova; Gajići (4 k.) — iz Krivog Vira boljevački srez); Marjanovići (3 k.) — iz Orašja; Mladenovići (2 k.) i Muljkovioću (1 k.) — iz novooslobođenih krajeva otkuda im je došao ded Petko; Nedeljković Mata (1 k.; — iz Umke (srez posavski); NIKOLIĆI — iz novooslobođenih krajeva; Prvulovići (3 k.) — od Zaječara; Jankoviću (3 k.) i Todoroviću — vode poreklo od Diše Markovića, koji se doselio iz novooslobođenih krajeva a ostao u selu kao uljez u kuću Pante Milića; Ctankovići (3 k.\ i Sgevanović Stepan — iz Vojvodžve otkuda im je ded došao (vele na poziv vezirov); Ilić Đorđe — iz Kneževca; Lazarević Milan (1 k.) — iz Barajeva; Mandić ili Lukić Luka) — iz Žarkova; Rajkovići — od Drine. Skoro su se doselile ove porodice (pre 20—50 godina: Simković Orden — iz s. Grnčišta (okr. veleški), ispod planine Klepa; Poaović Ilija — od Prilepa; Micković Vojin — iz Kaluđerice (Poreč u Makedoniji); Anđelković Milan — od Novoga Pazara, otkuda mu se pre 80 god. doselio ded Luka Pazarac, Ctojić i Milinčić Jovan), braća — iz sela Bajinca blizu Stare Gradiške (Bosna); 3opuć Koja — iz sela Dobrljina novska nahija blizu Kostajnicv; Cavić Mile — iz sela Stapara (blizu Sgare Gradiške i reke Vrbasa); Cavić Novak — iz sela Lalinca ili Dubrave blizu Stare Gradiške,; Panić Blagoje i Jovan — iz Lalinca ili Dubrave: Blagojeviću — iz sela Svinjara (banjalučka nahija,; Pucojević Jovica —- iz istoga mesta; Gligići — iz sela Gradina novska nahija blizu Prijedora); Panić Sava — iz sela Murata blizu Kostajnice; Maksić Ilija — ia sela Gaja blizu Stare Gradiške; 4Davidović Jovan — iz Jakira blizu Livna; Despotović Stevan — iz Junuzdovaca Okr. banjalučki ; Jepinići Sima — iz Prijedora; Rakić Rade — iz Bajinaca blizu ušća Vrbasa u Savu ; Popović Mihajlo — iz sela Daničika pored Save. Svi ti doseljenici iz Bosne došli su poglavito posle okupacije. Iz Banata i Srema doseljenici su: Jelić Jaša: — iz Šimunovaca (Srem); Brkić Vasa — iz Barande kod Pančeva; Belić Milan, — iz Karlova blizu Kikinde; Nićiforović Miloš — iz Jakova u Sremu , Pavlović Mija — iz Kobilja (blizu Karlovaca). Ostali su: Jelkić Nikola — iz mesta Katinovca Hrvatska); Nikolić Mirko — iz sela Gostinja OKp. belopavlićski u Crnoj Gori1, iz porodice Ikovića; Micković Dragutin (iz sela Kule Bugarska); Miloševići ili Jovanovići Aleksa i Ljubomir) — iz Grčke. Noviji cv doseljenici i Ilić Padosav iz sela Bakionice OKp. užički, ostao u selu kao uljez; Bojić Blagoje — iz Kruševca, uljez u selu; Milenković Arsa od Niša; Stojanovići — iz Pinosave, a starinom su iz Stare Srbije.
   Starije su porodice poglavito u sredini sela, a novije po krajevima. Pojedini ljudi iz onih starih porodica učestvovali su u svima važnijim događajima od početka XIX veka.
   Seoska je proslava (zavetiva u mironosnu nedelju — prva po Uskrsu). Osim toga celo je selo zavetovano, da stoku u neke dane (na pr. na Sv. Prokopija i Sv. Vartolomija) ne vataju u jaram, da bi im bila uvek zdrava. — Slave su stanovnika različite.

   Izvor: OKOLINA BEOGRADA, ANTROPOGEOGRAFSKA ISPITIVANJA RISTE T. NIKOLIĆA

   Odgovori

6. 17. septembar 2017. u 05:42

   vojislav ananić

   Opština Voždovac
   22.05.2016 cityexpert OPŠTINE BEOGRADA / ŠTA PRUŽA BEOGRAD?

   Jugoistočna beogradska opština predstavlja jedinstveni spoj modernih stambenih naselja i „zelenih“ delova za odmor i sport. Najčešći je izbor studenata FON-a, ali i porodica koje žele da pobegnu od gradske gužve i ušuškaju se u neku od mirnih ulica podnožja Avale.
   PRAKTIČNE INFORMACIJE
   Opština Voždovac zauzima površinu od 14.864 ha, na kojoj živi oko 167.000 stanovnika. Nalazi se u jugoistočnom delu Beograda, 4-5 kilometara južno od centra grada. Na teritoriji opštine nalazi se 36 naselja. Najviši vrh na Voždovcu je planina Avala (511 m).
   ZANIMLJIVO NA VOŽDOVCU
   Najznačajniji turistički potencijali na teritoriji opštine Voždovac za ljubitelje prirode su kompleks planine Avala sa Spomenikom Neznanom junaku, kao i prirodno jezero u naselju Trešnja. Oba kompleksa su posećena tokom cele godine, ali je najveća posećenost za prvi maj kada se tradicionalno voždovčani ali i ljudi iz drugih krajeva grada ovde okupljaju i čekaju uranak. Opština Voždovac je idealna i za ljubitelje istorije, na njoj se nalazi rodna kuća Vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu.
   Jedan od simbola Beograda i Voždovca je i avalski televizijski toranj visok 202,87 metara. Sa restoranom i gondolom ispod antenskog dela do kojih se stiže liftom, građevinska je i turistička atrakcija i izvanredan vidikovac sa pogledom na Beograd i dobar deo Srbije. Na teritoriji Voždovca za prirodno dobro proglašena je i Banjička šuma koja se na preko 40 hektara nalazi u samom današnjem gradskom tkivu.

   Odgovori

7. 17. septembar 2017. u 05:43

   vojislav ananić

   Opština Vračar
   12.11.2016 cityexpert OPŠTINE BEOGRADA

   Vračar je jedna od najmanjih, ali najnaseljenijih beogradskih opština. Poznata je po lokalnom aktivizmu, mnogim veličanstvenim spomenicima, najvećem i najlepšem hrišćanskom hramu, lokalima sa najboljom kafom i uvek prisutnoj dobroj energiji na vračarskim ulicama.
   PRAKTIČNE INFORMACIJE
   Teritorija Opštine Vračar prostire se tek na nepuna 3 km², ali na njoj živi oko 80.000 stanovnika. Gužva i nedostatak parking mesta ne smetaju Vračaru da uporno zadržava status jednog od najpoželjnijih mesta za život u Beogradu. Granice opštine čine tri bulevara – Bulevar kralja Aleksandra, Bulevar Jugoslovenske armije i Južni bulevar.
   ZANIMLJIVO NA VRAČARU
   Naziv Vračar i Vračarsko polje, prvi put pojavljuje se 1492. godine u turskom planu za osvajanje Beograda. U 16. veku, opet u turskim dokumentima, spominje se Vračar kao hrišćanska mahala sa 17 kuća u beogradskoj varoši.
   O tome kako je Vračar dobio ime postoji nekoliko teorija. U najstarijoj priči spominje se junak-nevernik po imenu Vračar, koji je živeo na tom polju. Prema drugoj priči, u ovom kraju živelo je mnogo vrabaca, pa je po njima i cela opština dobila ime. Treća, i najverovatnija priča jeste da je Vračar dobio ime po vračarama koje su se okupljale oko rampe na ulazu u beogradsku varoš (današnji Dom narodne skupštine).
   Ovaj deo grada čuva od zaborava burnu istoriju našeg naroda, koja se često stvarala upravo na Vračaru. Jedan od najranijih događaja veoma bitnih za srpsku istoriju, jeste spaljivanje moštiju Svetog Save, i prosipanje pepela po livadi na kojoj se danas nalazi najveći i najlepši hrišćanski hram na Balkanu – Hram Svetog Save.
   Nedaleko od hrama, započet je još jedan događaj koji je bio presudan za istoriju – Karađorđe je poveo srpske ratnike u Prvi srpski ustanak i osvajanje Beograda. Danas se na tom mestu nalazi Karađorđev park sa impozantnom skulpturom prvog srpskog vožda da zauvek podseća slučajne prolaznike i buduće akademce, koji uče u Narodnoj biblioteci preko puta hrama, na slavnu sprsku istoriju.
   Pored Narodne biblioteke, najznačanija institucija na Vračaru svakako je i Zavod za zaštitu spomenika kulture, kojih na Vračaru ima više nego u bilo kom drugom delu grada. Ovde se nalazi i sedište najstarije izdavačke kuće u Srbiji, Srpske književne zadruge.
   Vračar se takođe diči i pozorištima koja se nalaze na njegovoj teritoriji. To su slavne scene – Beogradsko dramsko pozorište, amaterska družina DADOV i Teatar levo, ali i pozorište namenjeno našim najmlađim sugrađanima, Pozorištance „Puž“.
   Tu, u blizini pozorišta živele su i stvarale dve omiljene glumačke legende – Zoran Radmilović i Petar Kralj. U Mileševskoj ulici, podignuta su spomen-obeležja glumcima u znak sećanja i zahvalnosti za sav smeh i tugu koju su izazovali perfektnom glumom u pozorištu i filmu. Na tom mestu, održava se i takmičenje u recitovanju namenjeno svim Vračarcima.
   SVE ŠTO TREBA DA ZNATE O VRAČARU
   Vračar je jedna od starijih opština, pa postoje stare kuće, čuvari istorije i vremena, nastale kad i opština. Ovde su se odigravala i velika istorijska dešavanja, stare zgrade i spomenici tome svedoče, a ipak se ne može reći da se na Vračaru ne mogu naći i moderne zgrade.
   Štaviše, zbog lokacije, nalazi se blizu centra, a dovoljno je ušuškan da dnevna gužva ne utiče na kvalitet života, javilo se i veliko interesovanje za ovom opštinom. U poslednjih nekoliko decenija izgrađeno je mnogo novih, modernih zgrada kao i objekata koji svakodnevno omogućavaju meštanima lakši život.
   Vračar je omiljeni deo grada. Nalazi se u blizini Pravnog i tehničkih fakulteta, a zbog dobre mreže prevoza ni ostali fakulteti nisu daleko. U blizini se nalazi i menza Ivo Lola Ribar. Opština je privlačna studentima i zbog izobilja restorana brze hrane, lokala za izlaske, ali i mogućnosti da se čak i pešaka vrate kući iz grada.

   Odgovori

8. 17. septembar 2017. u 05:44

   vojislav ananić

   Opština Grocka
   01.11.2016 cityexpert OPŠTINE BEOGRADA

   Na teritoriji najvećeg neolitskog naselja iz ovog dela Evrope danas se nalazi opština Grocka. Ovuda protiče reka Dunav u dužini od 24km, što donosi veliki turistički i ribolovački značaj ovom kraju. Ako vam se dopada da budete okruženi prirodom i istorijom, pročitajte kako bi izgledao život u mestu kraj reke koje je stalno naseljeno duže od 7.500 godina!
   PRAKTIČNE INFORMACIJE
   Opština Grocka je postala deo šireg područja Beograda 1955. godine. Tokom svoje istorije više puta je menjala svoj oblik i teritoriju, a danas zauzima površinu od 289km2 i ima oko 84.000 stanovnika raspoređenih na 15 naselja: Begaljica, Boleč, Brestovik, Vinča, Vrčin, Grocka, Dražanj, Živkovac, Zaklopača, Kaluđerica, Kamendol, Leštane, Pudarci, Ritopek i Umčari.
   Opština zauzima istočni deo Beograda, na desnoj obali Dunava, na ušću reke Gročice u Dunav. Sa nadmorskom visinom od svega 71m predstavlja jedan od najnižih delova prestonice. Zapadni deo opštine predstavlja urbano područje u kom se nalaze stotine malih kompanija.
   Za razliku od ovog dela, istočni karakteriše poljoprivreda gde se posebno ističe oblast voćarstva. Najzastupljenije kulture koje se ovde gaje jesu grožđe, breskve, jabuke, maline i jagode.

   Odgovori

9. 17. septembar 2017. u 05:45

   vojislav ananić

   Opština Zvezdara
   23.06.2016 cityexpert OPŠTINE BEOGRADA

   Gradska opština Zvezdara ima bogatu i zanimljivu istoriju i još zanimljiviju sadašnjost. Ona predstavlja grad unutar grada i urbanu oazu koja svakom stanovniku nudi sve što mu treba.
   PRAKTIČNE INFORMACIJE
   Teritorija Opštine se prostire na površini od 3.064 ha, od čega uži gradski deo zauzima 726 ha. Opštinu Zvezdara čini naselje pod istim imeno.m, ali takođe i Veliki Mokri Lug, Mali Mokri Lug i Mirijevo.
   ZANIMLJIVO NA ZVEZDARI
   Daleke 1887. na brdu Veliki Vračar, kako se tada zvalo, otvorena je Astronomska opservatorija sa zvezdarnicom. Ubrzo potom, brdo je postalo poznato pod imenom Zvezdara, po čemu će biti nazvana i cela teritorija opštine.
   U prošlosti je zapravo cela ova teritorija bila poznata pod nazivom Veliki Vračar, a prvi zapisi o tome datiraju još od 16. veka. Na opštini Zvezdara nalazi se najduža i najstarija aktivna ulica u Srbiji, Bulevar kralja Aleksandra. Ova ulica je nekoliko puta menjala ime, nekada znana i kao Carigradski drum bila je najvažnija saobraćajnica balkanskog poluostrva, spajajući Singidunum sa Carigradom.
   U podnožju današnje Zvezdarske šume, u vreme Turaka, nalazio se ekmekluk – prelepo izletište sa uređenim kućama i zasađenim cvećem. Taj kraj stanovnicima bio je poznat kako „Baba Ružin kraj“.
   Teritorija opštine Zvezdara pre Drugog svetskog rata izgledala je znatno drugačije. Tada je ovaj kraj smatran periferijom. Međutim, ovo je bilo najveselije naselje, jer su ga pretežno naseljavali pored srpskog stanovništva, Česi – uglavnom muzičari, koji su zabavljali kako Beograđane tako i svoje komšije, među kojima je bilo nemačkih i mađarskih porodica, Jevreja i Rusa.
   Ovaj etnički prošaran kraj imao je, pored veselja, i još prednosti. Naime, ovde je prolazila čuvena „šestica“ – tramvaj koji je stanovnicima Zvezdare bio brza veza sa Terazijama. Iako su živeli na „periferiji“ za tili čas su svojom omiljenom šesticom stizali do centra.
   Danas se za Zvezdaru svakako ne može reči da je periferija. Ona je jedan od razvijenih delova grada koji je i dalje zadržao veselost i otvorenost prema svim namernicima. Kao svoje lepote nudi Zvezdarsku šumu, prelep pogled na ostatak grada, škole, fakultete, pozorišta…

   Odgovori

10. 17. septembar 2017. u 05:46

    vojislav ananić

    Opština Zemun
    24.09.2016 cityexpert OPŠTINE BEOGRADA

    Zemun je prešao put od trgovačkog centra i grada u vlasti Austrougarske monarhije do jedne od najlepših beogradskih opština. Sigurno ste čuli brojne viceve o Zemuncima, ali ova opština osim zabave nudi vam priliku da uživate u prirodi, istorijskom nasleđu i boemskom duhu koji se održava već dugi niz godina. Prošetajte sa nama duž keja i upoznajte lepote koje krije Zemun!
    PRAKTIČNE INFORMACIJE
    Opština Zemun zauzima površinu od 15.356 ha, na kojoj živi skoro 170 hiljada stanovnika. Iako je Zemun „grad u gradu” on je teritorijalno, istorijski, politički, kulturno, ekonomski i saobraćajno deo Beograda, u čijem je sastavu od 1934. godine. Opština obuhvata oko 30 gradskih i tri prigradska naselja.
    Zemun je prvobitno nazvan Taurunum, a najstariji pisani tragovi o današnjem imenu grada datiraju iz XII veka. Kao dan opštine slavi se peti novembar, datum kada je srpska vojska oslobodila Zemun u Prvom svetskom ratu.
    Zanimljivo u Zemunu
    Zemun je bogat istorijom i mestima koja vredi posetiti. Jedno od najupečatljivijih je Veliko ratno ostrvo, koje se nalazi na ušću Save i Dunava. Ovo ostrvo je zbog mnogobrojnih vrsta ptica zaštićeno kao prirodni rezervat. Ostrvo možete obići kroz pešačke ture, a na severu se nalazi plaža Lido u kojoj se možete rashladiti tokom vrelih letnjih dana.
    Magistrat u Zemunu se nalazi na Magistratskom trgu, jednom od mnogih zemunskih trgova, i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture. Još jedan spomenik od kulturno-istorijskog značaja je Kula Gardoš, jedna od četiri Milenijumske kule izgrađene od strane mađarskih vlasti. Kula je visoka 36 metara, a u njoj možete posetiti stalnu postavku posvećenu liku i delu Milutina Milankovića, ali i uživati u pogledu na panoramu pomoću teleskopa. Na brdu Gardoš nalazi se i tvrđava sa ostacima iz 15. veka.
    U Zemunu preovladava moderana arhitektura. Šetajući njegovim ulicama možete primetiti nebodere, previsoke zgrade, modernu operu, tržne centre po ugledu na svetske i mnogo toga još.
    Na teritoriji opštine Zemun možete uživati i u Madlenianumu, prvoj privatnoj operi i pozorišnoj kompaniji u jugoistočnoj Evropi.

    Odgovori