Stara Pazova i okolna naselja

34 komentara

1. 21. avgust 2017. u 19:12

   vojislav ananić

   KRNJEŠEVCI U PROŠLOSTI

   Naselje Krnješevci (Krnjiševci,Krnjaševci) prvi pomen datira iz 1713.godine (1910. 1.004, 1921.-952, 1931.- 972 žitelja itd.) i zabeleženi su kao naseljeni ali će u period od 1734-1756. imati prekid u svom naseobinskom razvoju (Popović D., 1950). Od 1774. do 1810. godine naselilo se 13 porodica iz zapadnih krajeva.Godine 1734. pominje se naselje Kerek južno od Krnješevaca, koje je kasnije raseljno. Za poreklo naziva sela Krnješevci vezuje se legenda o tri brata. Otac je delio imanja na tri sina. Jedan se zvao Šimo (Šimanovci), drugi Ugro ( Ugrinovci) a treći Krnjo ( Krnješevci). Treći sin je od oca dobio posed današnjih Krnješevaca, koji su po njemu dobili današnje ime. Tokom II svetskog rata selo je stradalo od ustaša. Mesto je vododovod dobilo 1989.godine. Potesi su: Lukin salaš, Poloj, Jendža, Otoka, Krst, Greda i Kuvalovo.
   Literatura:
   Srpska akademija nauka, posebna izdanja knjiga CL VIII, Etnografski institut knjiga 1, Dušan J. Popović, Srbi u Sremu do 1736/7, istorija naselja i stanovništva, Beograd 1950.
   Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
   Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
   Izvor: Internet

   Odgovori

2. 21. avgust 2017. u 19:17

   vojislav ananić

   STARI BANOVCI U PROŠLOSTI

   Banovci (Panofze, Banofce) su na mestu današnjeg korita Dunava postojali su još u XVI veku (1614. – 30 domova, 1734. – 53, 1756. – 211 ,1774. – 218,1791. – 210, 1810. – 215, 1905. – 338, 1931 – 450), a možda i ranije (1473). Prema popisu zemunske nahije iz 1566/7.godine selo Banovci imalo je mezre Livadice, Bugovo i Fodvar. Mesto je verovatno još u XVI veku imalo nekakvu crkvu jer se u popisu pominje i neki pop Paval a prva o kojoj postoje pisani podaci potiče iz 1726.godine. Za genezu Starih Banovaca postoji tumačenje da mu je u turskom periodu prethodilo naselje Darinovci.
   Ono se nalazilo neznano od kada na prostranom plodnom platou između Petrinaca do Kasarne. Darinovci su bili zapravo na velikom rečnom ostrvu, a rečni rukavac je delio ovo naselje od savremenog. Pominju se u Kruševskom pomeniku 1606.godine kao sremsko selo ( Babić M., Vukelić P., Zorkić S., 1989). Obrušavanjem obale, Dunav je promenio tok, a Darinovci su nestali u nepovrat. Jedan deo meštana preselio se na današnju lokaciju a drugi nešto dalje od Dunava i na pustari Tufa formirali su naselje u XVII veku, blizu druma Varadin-Zemun. Tusa je prema poznatim podacima prvi put zabeležena 1702.godine kao jedno mesto sa turske strane granice. Interesantno je da Austrijanci Stare Banovce početkom XVIII veka pominju pod nazivom Tusa (Tuus) a Popović D. (1950) navodi Stare Banovce kao stalno naseljeno mesto od 1714.godine u kome stanovništvo živi u zemunicama. Od 1774. do 1791.godine usled rata opustelo je 18 domova a 1811.godine dolaze dve porodice iz zapadnih krajeva. Tusa a kasnije i Kasarna spadala je u banovačku parohiju, pa se predpostavlja da je Tusa bila na mestu današnjeg naselja Banovci-Dunav nešto zapadnije jer je u Tusi 1731.godine počela izgradnja velike vojničke kasarne koja je imala kontromaciju i štab u samoj kasarni.Oko 1730.godine Tusa je zajedno sa Banovcima pripadala zemunskom vlastelinstvu grofa Šenborna. Postoji još jedno tumačenje da je na pustari Banovci boravio Ban Milisav, u potrazi za plodnom zemljom došao je južno od Dunava. Pomogao je tadašnjim stanovnicima pustare, kojima je kasnije poklonio zemlju. Po njegovoj smrti tu zemlju su zvali Banova zemlja, koja je prerasla u Banovo selo, a zatim u Banovce. Malo je verovatno da je naselje dobilo naziv od titule vladara “bana” ili da vodi poreklo od reči Banija koju su preneli doseljenici iz tih krajeva. O trgovini robom široke potrošnje nema pisanih podataka. Među najznačajnije izvore prihoda koji nisu direktno vezani za poljoprivredu spadaju prihodi od dunavskih vodenica kojih je 1719.godine kod Banovaca bilo šest a 1743. zabeleženo je 12 vodenica. Krajem 1745. i početkom 1746.godine sva sela uz Dunav bila su uključena u podunavsku granicu. Prvo veće naseljava izvršeno je od 1745. do 1750.godine uglavnom su to bile porodice iz županijskog dela Srema, Banata i Bačke a takođe je bilo i naseljevanje iz mletačke Dalmacije. Od 1750.godine do kraja šeste decenije XVIII veka u Banovce su doseljene porodice iz Banije, Like, Korduna i iz Šijačkog kraja oko Požege.
   Zgrade koje je u Banovcima imao Zemunski spahiluk pripale su vojsci pa Banovci 1747.godine postaju sedište Slavonskog (sremskog) husarskog puka. Čim je završeno naseljavanje Banovaca postojeća crkva bila je premala tako je započeta izgadnja nove 1777.godine, gradnja je trajala osam godina i kažu da je treća po veličini u Sremu. Stanovništvo Banovaca, pored graničarske službe, bavilo se uglavnom zemljoradnjom i stočarstvom, a inteligencija je bila malobrojna. Uglavnom je bilo srpske nacionalnosti osim austrijske vlasti. Prvi komadant šanca Banovci bio je kapeta Juzbašić. Prva formirana ulica Grčki šor i u njemu su podignute javne građevine uglavnom vojne (zgrada komande kompanije, sedište kompanije, stan za oficira, graničarska kasarna i žitni magacin). Ulica Beli Breg je nastala kasnije, ostale ulice nastale su polovinom XIX veka a Šijački šor 60-tih godina XX veka. Od polovine XVIII veka i prvog talasa doseljavanja formira se novo groblje, a sahranjivanje na starom groblju prestaje. U mnoštvu podataka o hajdučiji u Sremu toga doba najviše ih se odnosilo na Lazu harambašu koji je u ritu nasuprot Banovaca plačkao sa družinom trgovačke lađe i imućnije ljude po selu. O zantlijama i trgovcima u drugoj polovini XVIII veka nema pisanih podataka ali je sigurno bilo vodenica, tako je 80-tih godina toga veka osnovana manufaktura sukna za potrebe Vojne granice. Po zapisu iz 1785.godine Stari Banovci leže na Dunavu i imaju 241 graničarsku kuću podignutu pod konac, kvartir za kapetana, crkvu od dobrog materijala, šupu za egzercir, strelište i zabran za konje. Graničarsko – trivijalna škola u Banovcima počela je da radi 18. oktobra 1773.godine. Međutim srpska veroispovedna škola postojala je i ranije ali nema podataka o njenom vremenu o njoj saznajemo tek iz zapisa iz 1780.godine, tako je 1802. godina imala 34 učenika.
   Školska zgrada izgrađena je 1850.godine pored crkve, godine 1890. podignuta nova školska zgrada na mestu nekadašnjeg žitnog magacina i služila je sve do II svetskog rata kada je spaljena, a javna biblioteka postojala je još pre 1873.godine. Oko polovine XIX veka u mestu narasta broj trgovaca i zanatlija. Od bivše Petrovaradinske regimente obrazovani su srezovi Zemun, Stara Pazova, Mitrovica i Šid. Stari Banovci (u prvoj polovini XIX veka u nazivu dobijaju pridev“Stari”), seoska politička opština bili su sastavu kotara staropazovačkog. Kasnije su novopazovački Nemci izgradili u Banovcima na samom ušću Bodovara u to vreme vrhunski parni mlin sa rezarom. Vremenom se u mestu i broj zanatlija povećavao. U vreme razvojačenja Granice, u izveštaju sremske županije pominje se da je u Starim Banovcima živelo 1.834 stanovnika a u mestu je bila smeštena i oružnička postaja koja je kontrolisala Banovce, Belegiš, Nove Banovce a povremeno i Surduk. Kada je Dunav odneo crkvu 1897.godine ta cigla je upotrebljena za izgradnju crkvenih kancelarija i kapele na Vodici u toku 1907.godine. Na početku XX veka najkrupniji posednik zemlje u Banovcima bila je pravoslavna crkva. Prema popisu iz 1905.godine u Banovcima je živelo više nacija, Srbi su bili u većini a bilo je Mađara, Nemaca i pripadnika drugih naroda.
   Pošto su u vreme kiša i snegova putevi bili praktično neupotrebljivi 1909.godine je počela izgradnja kaldrme za Staru Pazovu. Za vreme Prvog svetskog rata mnogi Banovčani su poginuli kao vojnici carevine, mnogi su se iz rata vratili kao invalidi i bogalji, a mnogi su se predavali već u prvim borbama na ruskom frontu. Tokom Prvog svetskog rata prisutna su iseljavanja Nemaca i Mađara. Na inicijativu upravitelja škole Nikole Mudrića 1927.godine osnovano je Sokolsko društvo. Značajnu prekretnicu u životu Banovčana predstavljalo je uvođenje pristaništa i brodske veze 1929.godine sa Beogradom, što je omogućilo transport robe i jače veze sa centrima gde su se školovali đaci. Nedeljom se vozila turistička tura kako se tada zvala šetna lađa koja je iz Beograda za Slankamen, Titel ili Novi Sad polazila ujutru a vraćala se uveče. Od 1930.godine posle uvođenja brodske veze uvedena je električna struja iz Makiša. U leto 1930.godine formiran je fudbalski klub “Dunav”od strane omladine.
   Banovčani su imali i satirični list “Među nama” koji je izlazio jednom nedeljno od 1934.godine do Drugog svetskog rata. Pored parnog mlina, Vilhelm Konrad je pred Drugi svetski rat izgradio nov električni mlin. Za vreme II svetskog rata naselje je stradalo od ustaškog terora. Starobanovčani su u narodnooslobodilačkim borbama hapšeni i terani u zatvore i logore. U noći između 21. i 22. oktobra 1944.godine, fašističke snage napustile su Podunavlje, povukle su se na liniji Karlovčić – Šimanovci – Vojka, prema Rumi.
   Posle odlaska nemačke vojske, meštani su se vratili svojim kućama gde su zateli pravu pustoš. Kuća pokrivenih trskom u Banovcima je bilo do šezdestih godina XX veka. U Starim Banovcima 80-tih godina XX veka stanovništvo čine Srbi i pored naglog porasta broja nepoljoprivrednog stanovništva osnovna privredna funkcija sela je zemljoradnja. Industrijski objekti su zatvoreni, a pristanište ima minimalni promet. U selu je prijavljeno šezdest pet privatnih zanatlijskih radnji. Potesi su Brestova međa, Begluk, Majur, Velika pustara, Mala pustara, Leja, Sonug, Trepča, Petrinci, Borčanska rupa, Zovice, Livade, Adica, Velika greda, Mala greda (osnovi trouglastog oblika i zahvataju površinu od 39,04 km²). Delovi sela: Šijački šor, Beli vetar, Beli Breg, Grčki šor, Ćoravi šor, Pregrevica, Šorić.

   Lit: Srpska akademija nauka, posebna izdanja knjiga CL VIII, Etnografski institut knjiga 1, Dušan J. Popović, Srbi u Sremu do 1736/7, istorija naselja i stanovništva, Beograd 1950.
   Lit: Dr Slobodan Ćurčić, Opština Stara Pazova, geografska monografija, Novi Sad, 1984.
   Lit: Milorad Babić, Petar Vukelić i Sretenije Zorkić, Hronika Starih Banovaca, Sremska Mitrovica, 1989.
   Lit: Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
   Lit:Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
   Izvor: Internet

   Odgovori

3. 21. avgust 2017. u 19:25

   vojislav ananić

   NOVI BANOVCI U PROŠLOSTI

   Novi Banovci su mlado naselje (1735) sa praistorijskom pretečom u periodu antičke i rano-srednjevekovne epohe. Od pustare Banovci (Stari) naziv je proširen na naselje. Nastankom Novih pridev su dobili i Stari Banovci. Promene naziva naselja govore o kontinuiranosti njegovog egzistovanja kroz istoriju, od rimske Burgene preko Kasarne do današnjeg naziva mesta. Novi Banovci su imali nukleus na lokaciji nekadašnje kasarne iz XIII veka koju su podigli Ugri. Prostorom Srema Turci Osmanlije vladali su od 1521. do 1718.godine.
   Oni su u svojim pohodima opustošili istočni deo Srema tom prilikom je razoreno i utvrđenje Burgena a materijal sa razorenih naselja i gradova Turci su upotrebili za obnovu beogradske tvrđave. U Zemunskoj nahiji do kraja XVI veka u turskim izvorima pominju se Banovci (pretpostavlja se da se naziv odnosio na dva diferencirana sela Stare Banove, kao jezgro sela, i Nove Banovce kao naknadno nastalo naselje). U turskom katastarskom popisu iz 1566/67.godine, navodi se da selo Banovci (Banofze), ima 54 domova i jednog kneza, sa mezrama (starim staništima) Livadice, Bugovo i Fodvar kod pomenutog sela pripadaju Zemunu. Karlovačkom dominijumu, koji je od 1728.godine bio pod upravom grofa Ifelna privremeno su pripadali Novi Banovci. Pre 1735.godine (1869. – 817, 1880. – 875, 1890. – 997, 1900. – 1.080, 1910. – 1.228, 1921. – 1.261, 1931. – 1.320 žitelja itd.) naselila se malena naseobina nemačkih zanatlija oko vojničke kasarne. Od 1791.godine dolazi još 136 Nemaca koji će od Novih Banovaca fomirati veće seosko naselje. Hroničari navode da je Banovce, u periodu 1737-39.godine, zahvatila epidemija kuge pa se stanovništvo Tuse razbežalo a deo se priključio Kasarni. U Novim Banovcima je postojala lazaretska bolnica gde su dovoženi brodom zaraženi iz Zemuna i okoline. U vreme Vojne granice kompanija kojoj su pripadali Banovci, bila je podređena pukovniji u Petrovaradinu. Novembra 1745.godine, popisana su sva naselja koja su ušla u sastav Sremske vojne granice, tako su sremskoj vojnoj granici priključena mnoga sela i pustare između ostalog od zemunskog vlastelinstvo priključeni su i Banovci. Slavonsko-sremska krajina je 1747.godine, bila podeljena pet pukova između ostalog i na sremski husarski puk sa sedištem u Banovcima a na mestu potpukovnika 1747.godine nalazio se Sekula Vitković.
   O Novim Banovcima je sledeće zapisao Franc Štefan Engel, austrijski činovnik Slavonske ratne kancelarije. Naselje leži uz sam Dunav okruženo palisadom i da se tu nalazi poštanska stanica, kvartir za potpukovnika, za majora i za konjičkog kapetana, katolička župna zgrada, katolička crkva, kasarna od dobre građe, oficirski kvartir, dva kvartira od naboja za niže štapske šarže i stražara. Hazburški vladari su nastojali da formiraju nemačka naselja iza Vojne granice, kada više nije bilo opasnosti od Turaka. Tada počinje naseljavanje nemačkih seljaka sa porodicama iz raznih krajeva carstva a najviše iz Švapske pokrajine u južnoj Nemačkoj pa su zato vojvođanski Nemci nazvani “Švabama” a glavni cilj je bio da ojačaju Vojnu granicu od najezde sa Istoka. U period od 1747-1765.godine veliki broj Srba iz Stare Srbije je prešao u Sremsku županiju. U građi Ratnog arhiva u Beču nalazi se podatak da je na teritoriji Petrovaradinske regimente 1780.godine postojala nemačka škola u Banovcima. Autor dela “ Građa za povjest školstva kraljevine Hrvatske, Slavonije i Dalmacije od najstrijih vremena do danas”, Zagreb, 1910. godine, Antun Cuvaj navodi da je 1764.godine osnovana škola u Banovcima Novim (na Dunavu).Tako jedan deo nemačkih porodica iz Virtenberga, Češke i drugih oblasti naseljavaju 1791.godine Kasarnu – Nove Banovce. Tu je osnovana evangelistička župa koja je obuhvatala i koloniju novopazovačkih evangelista. Kada je reorganizovana regimenta i premeštena iz Novih Banovaca u Golubince, 1785.godine kasarna je napuštena. Generalna komanda je smatrala korisnim da se fabrika sukna iz Pančeva premesti u Nove Banovce, 1785. godine je preuzeta je određena količina materijala za potrebe predionice ali je 1786.godine ideja o stvaranju fabrike sukna napuštena.
   Godine 1802. naseljeno je u Nove Banovce na Dunavu sedam nemačkih porodica. Iz akta broj 174 izdatom u Beču 14. oktobra 1801. godine pominje se da u Banovcima postoji poštanska zgrada iz 1716.godine i štala za držanje konja. Sve do ukidanja Vojne granice, administrativno sedište kompanije (kojoj su pripadali Banovci) i kapetana, nalazilo se u Staroj Pazovi, a kapetan je bio podređen pukovniji u Petrovaradinu. Nakon toga Stara Pazova dobija kotarsku upravu, postaje sedište sreza u čiji sastav pored okolnih mesta ulaze Banovci Stari i Novi. Na mapi Hrvatsko-slavonske vojne granice iz 1866.godine ucrtani su Banovci Novi (Kasarna). Početkom XVIII veka Banovci su bili naseljeno mesto čije se stanovništvo bavilo zemljoradnjom, stočarstvom i pčelarstvom. U vreme razvojačenja Granice, u izveštaju sremske županije pominje se da je u Novim Banovcima, 1880.godine, živelo je 875 stanovnika ali 1890.godine broj se povećao na 997. Nadomak Banovaca postojala je pustara koja je omogućavala gajenje konja, goveda i ovaca. U izvorima se pominje da su buter, maslac i ovčiji sir, proizvodili samo u Staroj i Novoj Pazovi i u Novim Banovcima, isključivo Slovaci i Nemci.
   Krajem XIX i početkom XX veka, pored povoljne stočne trgovine, trgovalo se i drugim artiklima koji su bili neophodni za austrijsku vojsku i konjicu. Početkom XX veka u Novim Banovcima se razvija zadrugarstvo (Hrvatska seljačka zadruga (1903), Gospodarsko društvo (1911)), u međuratnom periodu osnovano je nekoliko zadruga: Kreditna zadruga (1930), Zemljoradnička kreditna i zemljoradničko seljačka ispomoć (1932), Ribarska zadruga (1937) i Novobanovačka zemljoradnička radnička zadruga za preradu trske (1941).
   U Novim Banovcima je 1881.godine izgrađena vetrenjača koju su gradili Petar Mirković iz Starih Banovaca i Ferk Manat iz Novih Banovaca a postojal je i ciglana ali manjeg kapaciteta. U Novim Banovcima je 1908.godine radila “općinska primalja” (babica) Marija Huntenberger a lekar je bio Simo Babić iz Starih Banovaca. Prve decenije XX veka, Sremska županija je bila podeljena nakraljevske kotarske oblasti a Novi Banovci su činili upravnu opštinu u Staropazovačkom kotaru. U Novim Banovcima je 1912. godine mesni načelnik bio je Martin Pinkle, mesni sudija je bio Lazar Jelenić, blagajnik Milan Ćuruvija, a beležnik Fenz Vendelin.
   U tom periodu u mestu je postojala štedionica kao deoničarsko društvo kojom je upravljao Henrih Šank. Posle Prvog svetskog rata 1922.godine u Novim Banovcima je osnovano Vatrogasno društvo. Napredak mesta u međuratnom periodu omogućilo je uvođenje brodske veze 1929.godine iz podunavlja sela ( Novi Banovci, Stari Banovci i Belegiš) sa Beogradom. Sledeće godine 1930. Banovčani dobijaju još jednu značajnu novinu – električnu energiju iz centrale Makiš a prvi put telefon je zazvonio 1938.godine. Posle aprilskog sloma Krajevine Jugoslavije, Srem tj. Novi Banovci su uključeni u sastav Nezavisne države Hrvatske. Predsednik Novih Banovaca bio je Nemac Ludvig Šlajher. Posle Drugog svetskog rata nova državna vlast je pristupila obnovi i sređivanju privrede. Nakon povlačenja većine nemačkog stanovništva posle rata, u Vojvodini se osetio manjak poljoprivredne radne snage, tako je oduzeta imovina data kolonistima. U Novim Banovcima je, neposredno po završetku rata 1945.godine osnovana Zadruga za nabavku i prodaju, a 1946.godine Seljačka radna zadruga “Sloga”. Nešto kasnije 1948.godine osnovana je Proizvođačko prerađivačka zadruga za preradu trske “Proleter”, a 1949.godine “Jedinstvo”. Fudbalski klub “Omladinac” u Novim Banovcima osnovan je 1947.godine a osnivačem se smatra Dimitrije Kalovljević-Sulja.
   Zahvaljujući seoskom učitelju Miodragu Nakiću osnovan je KUD “Branko Radičević” 1951.godine u Novim Banovcima. Posle rata u prvim decenijama u maloj prizemnoj zgradi postojala je zdravstvena stanica sa babicom ali prvi lekar dolazi u Nove Banovce 1966.godine. Za vreme turske vladavine u Sremu stanovništvo je živelo u primitivnim kućama, poluzemunicama i polukolibama. U drugoj polovini 18.veka kuće su građene planski, jednobrazno, po propisima i obrascima od solidnijeg materijala. U XIX veku kuće su zidane licem prema ulici, oblepljene blatom, opletene trskom od naboja i pokrivene prućem, slamom i trskom. Početkom XX veka, dolazi do izmena u gradnji kuća. Trsku za pokrivanje postepeno zamenjuje crep, a kao građa za krov, umesto mekog drveta, koristila se hrastovina i čamovina. Posle Prvog svetsko rata kuće se zidaju od cigala i čerpića. U prvim decenijama XX veka kuće se spolja kreče najčešće belom bojom, dok bogatiji moluju kuće iznutra u raznim bojama pomoću valjkova. U prvim decenijama XX veka dolazi do socijalnog i privrednog napretka. Iz perioda njegovog stalnog naseljavanja Novi Banovci nose naziv Kasarna, po austrijskoj kasarni koja se nalazi u blizini Tuse. Smatra se da su se Tuse nalazile na mestu današnjeg naselja Banovci – Dunav. Planskom kolonizacijom na mestu kasarne doseljene su nemačke porodice koje su predstavljale nukleus savremenih Novi Banovaca. U ritu su postojali salaši izgrađeni u blizini rečnih rukavaca, između šume i pašnjaka gde su boravili ribari i stočari. Salaši su građeni od vrbovog pruća i blata, a pokrivani trskom ili rogozom. Profesor Dušan J. Popović navodi sledeće nazive za potese u Novim Banovcima: Prnjavor, Petrovo plandište, Gradine, Đervin, Velika adica, Mala adica. Zbog povoljnih prirodnih uslova za život i rad, u mestu se broj stanovnika povećavao iz godine u godinu. Posle Prvog i Drugog svetskog rata menja se nacionalna struktura stanovništva, zbog migracije nemačkog življa u matične zemlje i doseljavanje srpskog življa iz centralne Srbije. Na osnovu Ustava donetog na Vidovdan 1921.godine, Novi Banovci u upravnom pogledu pripadaju Sremskom okrugu, a kotaru Staropazovačkom. Električno osvetljenje Novi Banovci dobijaju 1929.godine, a savremeni vodovod 1987.godine. Zbog blizine Beograda posle II svetskog rata izgrađeno je 10.000 stanova za radnike zaposlene u Beogradu. Podelom Sremsko-mitrovačkog sreza (1960) upostavljena je opština Stara Pazova u čiji sastav ulazi mesna zajednica Novi Banovci. U tom periodu sa napretkom, urbanizacijom i industrijalizacijom jugoslovneskog društva, povećao se broj stanovnika.

   Lit: Srpska akademija nauka, posebna izdanja knjiga CL VIII, Etnografski institut knjiga 1, Dušan J. Popović, Srbi u Sremu do 1736/7, istorija naselja i stanovništva, Beograd 1950.
   Lit:Milorad Babić, Petar Vukelić i Sretenije Zorkić, Hronika Starih Banovaca, Sremska Mitrovica, 1989.
   Lit:Milka Mijajlović, Novi Banovci kroz istoriju, Nova Pazova, 2003.
   Lit: Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
   Lit:Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
   Izvor: Internet

   Odgovori

4. 22. avgust 2017. u 05:05

   vojislav ananić

   BELEGIŠ U PROŠLOSTI

   Belegiš je jedno od najstarijih naselja, zabeležen je 1404.godine u kruševskom pomeniku kao posed porodice Morović. Za vreme Turaka Belegiš je označen kao palanka. Meštani smatraju da je selo dobilo naziv po mađaru Bela Kišu (ribolovački vlastelin), žitelju širokih shvatanja i “brojnih poznanstava sa stanovnicima drugih sela”. Tokom vremena u imenu Bela Kiš dolazi do zamene samoglasnika “a” u “e” i suglasnika “k” u “g” i ime sela bude izgovoreno jednom rečju Belegiš.
   Prvo naselje je bilo pod bregom, a posle je bilo premešteno na lesnu zaravan. U Prandšteterovom putopisu iz 1608.godine pominje se da su na putu od Slankamena za Beograd, verovatno kod Belegiša, “ pristali kod neke visoke obale, na kojoj nije bilo ništa drugo do nekoliko manjih koliba od trske, gde su stanovali siroti ljudi sa ženama i decom. Na tom istom mestu imaju ti ljudi jame ispod zemlje u kojima stanuju. U njima imaju razboje te prave platno.” Od 18. veka selo postoji u kontinuitetu. Godine 1720. (kada je naseljen Srbima, 1869.- 1.685, 1880.-2.065, 1890. 2.247, 1900.-2.415, 1910. – 2.516, 1921.- 2.668, 1931.- 2.863, 1948.-2.366, 1953.-2.505, 1961.- 2.633, 1971.- 2.431, 1981.- 2.430 žitelja itd.) naselilo se u Belegiš devet porodica iz Banata, 1734. godine je bilo 52 doma a 1736.godine bilo je 46 domova. U vreme između 1730. i 1736. godine Belegiš je pripao Zemunskom vlastelinstvu. Reogranizacijom Vojne granice, Austrougarska je posle potpisivanja mira u Beogradu, nakon rata sa Turcima 1737.godine počela da naseljava opustele krajeve, a Karlovačko vlastelinstvo je pripalo Leopoldu Georgu Ifeliju. Banovci, Belegiš i Surduk pominju se kao pustare koje pripadaju Karlovačkoj opštini. Godine 1733. u izveštaju Karlovačke eparhije za crkvu u Belegišu piše: “Crkva nova, od pletera, pokrivena trskom, svod od dasaka, zvono malo.” Crkva je imala ikonostas sa Nedremanim okom i pet većih ikona. Druga crkva sagrađena je 1766.godine.
   Veći broj ljudi počeo je da se naseljava između 1776. i 1785. godine iz zapadnih krajeva i Dalmacije u okolini Zemuna, a naročito u Sase, Surduk i Belegiš. Tada se doselilo 367 porodica sa 3.192 duša i sa 159 duša koje su pripadale svešteničkim porodicama. Nastala je era krčenja zapuštene zemlje i pretvaranja iste u žitnice. Između 1791. i 1810. godine Belegiš naseljavaju još 52 porodice iz Srbije, Like, Korduna, Krbave, Banije, Šijačke. Godine 1881. Vojna granica je sjedinjena sa ostalim delovima Hrvatske i Slavonije. Tada su joj priključeni srezovi: Šid, Zemun, Mitrovica, Stara Pazova, Županja i Vinkovci. Kapelu svetog Pantelejmona na seoskom groblju podigao je 1904.godine paroh prota Spiridon Mauković, a nova crkva svetog oca Nikolaja sagrađena je od 1924-1927.godine (pre toga je od polovine 19. veka crkva bila mala na samoj ivici brežine – na kraju Gengeta).
   Zgrada Doma kulture izgrađena je 1927.godine na zalaganje tadašnje učiteljice Milice Marinković koja je ujedno i osnivač Srpskog ratarskog pevačkog društva. Belegiš struju dobija 1929.godine, a vodovod 1992.godine. Fudbalski klub “Podunavac” osnovali su belegiški gimnazijalci 1930.godine. Stanovnici Belegiša bili su pretežno zemljoradnici, bavili su se svinjogojstvom ali je bilo i zanatlija čiji proizvodi su služili za zadovoljenje potreba mesta. Belegiš do rata nije imao poštu, lekara, veterinara ni apoteke a nije bilo nije tvrdoga puta. Za vreme 2. svetskog rata i narodnooslobodilačke revolucije, Belegiš je nosio pseudonim “Brod” i predstavljao je jako partizansko uporište i osvedočeni ustanički kraj. Rat je doneo mnogo stradanja naročito je bilo teško prepoznati streljanje Belegišane. Posle nekoliko dana od oslobođenja, narod je nastojao velikim naporima da sređuje stanje u svome selu.
   U Belegišu postoji nekoliko kulturno istorijskih spomenika: spomenik krst na početku ulice Vere Miščević iz 1868.godine, spomen obeležje ubijenim Belegišanima 1943.godine kod kanala Budovar (koji Belegišani zovu “aBra”), spomenik borcima i žrtvama Drugog svetskog rata (1955) u centru, spomenik narodnom heroju Veri Miščević podignut 1974.godine ispred osnovne škole. Na mestu stare sagorele opštinske zgrade u centru mesta 1952. godine podignuta je osmogodišnja škola u tom period je izgrađen je kameni put do Starih Banovaca. U periodu 1968/69.godine kolovoz turske kaldrme od Belegiša do Starih Banovaca proširen je i presvučen asfaltom a 1971.godine mesto je asfaltnim putem povezano sa Surdukom. Obnovljena je i proširena električna mreža i ulična rasveta, iskopana su tri arterska bunara, osnovna benzinska stanica, pošta je opremljena automatskom telefonskom centralom. U selu postoji zdravstvena ambulanta, veterinarska služba, apoteka, banka, samousluga i više mešovitih i trgovačkih prodavnica i ugostiteljskih objekata. Podaci za 1971.godinu govore da se najveći deo stanovništva bavio poljoprivrednim delatnostima a od ostalih zastupljenih delatnosti prisutne su zanatstvo, trgovina i ugostiteljstvo, kultura i socijalne delatnosti i industrija. U narednih deset godina u selu nema nikakvih nepoljoprivrednih privrednih preduzeća i osnovna funkcija Belegiša je agrarna funkcija. Značajnu ratarsku proizvodnju omogućuje prostran atar i dobra zemlja. Najviše se gaje kukuruz, pšenica i povrće. Značajna je i stočarska proizvodnja i u tom periodu je izgrađeno preko 300 vikend-kuća. Dr Slobodan Ćurčić navodi (1984) da u selu nema nikakvih nepoljoprivrednih privrednih preduzeća i da je osnovna funkcija Belegiša agrarna. Međutim od funkcionalno uniformisanog naselja pre više od dvadeset godina Belegiš je prerastao u selo sa razgranatom privrednom delatnošću. Prema profesoru Dušanu J. Popoviću nazivi za potese u Belegišu su: Kecarski breg, Parlozi, Duvarine, Kruška, Tatarski do, Dormoz, Bunarine, Budovar, Livade, Brestovi, Petrinci, Gradac. Delovi sela: Kecari, Ćukovan, Grabovac, Šorić, Novi šor, Cigam-mala, Genget, Zeleni ceger.

   Lit: Srpska akademija nauka, posebna izdanja knjiga CL VIII, Etnografski institut knjiga 1, Dušan J. Popović, Srbi u Sremu do 1736/7, istorija naselja i stanovništva, Beograd 1950.
   Lit: Bogomir – Bata Grbić, Moje selo Belegiš, Beograd, 1980.
   Lit: Zlatkić Đenana, Božović – Lopičić Radojka, Seoske i salašarske crkve u Vojvodini, KID “Pčesa”, 1998.
   Lit: Priredio Milorad Babić, Vodić kroz Belegiš, Belegiš, 2002.
   Lit: Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
   Lit:Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
   Izvor: Internet

   Odgovori

5. 22. avgust 2017. u 09:49

   vojislav ananić

   NOVA PAZOVA

   Nemci su se doselili na područje južno od Pazove na samom kraju XVIII veka. Lokalno stanovništvo im tada daje ime – Podunavske Švabe. Ovaj prostor dobija naziv Nova Pazova, dok stari deo, mahom naseljen Slovacima i Srbima postaje – Stara Pazova. Nemci se u strahu od komunista sele nakon Drugog svetskog rata, a doseljava se stanovništvo iz ratom opustošenih oblasti tadašnje Jugoslavije – Bosne, Hercegovine, Dalmacije, Like i Crne Gore. Nova Pazova je danas mesna zajednica u okviru Stare Pazove.

   Odgovori

6. 22. avgust 2017. u 10:01

   vojislav ananić

   STARA PAZOVA

   Bila je naseljena još u doba Rimljana, a po prvi put se zvanično pominje u dokumentima sa početka 18. veka. Reč Pazova je izvedena iz naziva Alt Pazoa, kako su Sloveni nazivali visoravan između dve velike reke, u ovom slučaju Save i Dunava. Reč Pazoa je vremenom doživljavala promene, pa se često u starim dokumentima može pronaći i natpis Pazuha. Ovaj prostor su mahom naseljavali Srbi iz krajeva južno od Save i Dunava i Srbi iz Like. Neki od njih su se doselili prilikom seoba pod vođstvom Arsenija Čarnojevića. Slovaci su dolazili krajem 18. veka najčešće prilikom bega od Mađara. Nakon ukidanja Vojne granice 1871.godine, Pazova je počela brže da se širi i razvija, najpre kao zanatski i trgovački centar – jer se nalazila na raskrsnici najvažnijih puteva.

   Odgovori

7. 30. avgust 2017. u 12:50

   vojislav ananić

   PAZOVA

   Sam naziv Pazova je najverovatnije izveden iz reči pazuh, jer su tako Sloveni nazivali rimsku vojnu graničarsku visoravan između dve velike reke – Dunava i Save. Pazova se pominje još krajem 15. veka. Osnovno etničko jezgro na teritoriji opštine je formirano doseljavanjem Srba u današnju Vojvodinu pod vođstvom Arsenija Čarnojevića krajem 17. veka (1690). Kao naseljeno mesto pominje se 1716. godine. Tokom 17. i 18. veka je dolazilo do migracija stanovništva koje su organizovali Marija Terezija i njen sin Josip 2. kako bi ojačali granicu Vojne krajine. Od formiranja Hrvatsko-slavonske vojne granice 1750. godine Pazova je postala graničarsko mesto, vojničko-zemljoradničko naselje i kapetan vojske se starao o ekonomskom razvoju mesta i obrazovanju. Tako su Staru Pazovu u 18. veku nastanili radni ljudi koji su u pustaru Pazova došli da čuvaju granicu Ugarske od turskih upada, da krče močvarno zemljište, kopaju kanale i bunare i da ovde osnuju svoja gazdinstva. Srem, kao deo austrijske Vojne granice, je novim doseljenicima garantovao slobodu posedovanja imanja, školovanja na maternjem jeziku i slobodu veroispovesti. Prvobitno naselje je bilo u potesu ”Staro selo” između puta Surduk-Belegiš od mesta udaljeno oko 2 km. Jedino po predanjima se zna da su starosedeoci napustili naselje u periodu od 1760.-1770.godine zbog visokih voda i u potrazi za višim terenom smestili su se na mestu istočno od pravoslavne crkve (Srpski kraj). Ubrzo po preseljenju starosedeocima se doseljavanjem pridružuju Srbi iz Like. Krajem 18. veka, tačnije 1770.godine na ovo područje se doseljavaju Slovaci. Sadašnji naziv Stara Pazova datira od 1792. godine. Prethodne godine su doseljeni Nemci koji su dobili zemlju južno od Pazove i to mesto nazvali Nova Pazova. Svoje mesto su tako nazvali u znak zahvalnosti meštanima Pazove kod kojih su prezimili, po dolasku, i koji su im pomagali pri gradnji kuća. U Staru Pazovu su takođe došli pravoslavni Rumuni i kalvinistički Mađari koji su se vremenom asimilirali.
   Srbi i Slovaci su kuće gradili od naboja u panonskom tipu, postavljene uzdužno na placevima. Lokalna vlast je organizovala ušorenu izgradnju mesta. Kuće su građene na jednostavan način, sa dva do tri odeljenja, niske, sa malim prozorima i pokrivene trskom. Tek od sredine 19. veka a naročito početkom 20. veka kuće se grade od cigala a krov od crepa pa je u St. Pazovi tad bilo čak pet ciglana. I spolja i iznutra kuće su bile malterisane blatom od žute zemlje i krečene belo, a kasnije i molovane. Pod je bio dobro nabijena zemlja, pa se jednom nedeljno mazalo tečnom glinom, da bi kasnije bilo više patosa od dasaka. Najčešće su zidali kuće na ”lakat” uzdignute na temelje sa izolacijom i sa više prozora. Voda se pila iz kopanih bunara iz kojih se snabdevala čitava okolina, da bi kasnije u svakom dvorištu bio bunar.Tek 1934. godine Stara Pazova je počela da se snabdeva vodom iz arterskih bunara sa većih dubina. Glavne,široke ulice, tek krajem 19. veka su dobile tursku kaldrmu – makadam a po letnjim putevima oblaci prašine su se dizali za zaprežnim kolima. Samo su bogate porodice između dva rata dvorišta popločavali (patosali) ciglom.
   Posle iskopa kanala Mali Begej 1889. – 1891. godine došlo je do poboljšanja u ratarstvu. Gajilo se žito i sve se obavljalo ručno, i sejanje i košenje. Žito se mlatilo ručno a tek početkom 20. veka se koriste vršalice. Parne vršaće mašine su bile veliki napredak u poljoprivredi. Do drugog svetskog rata se gajila i konoplja i u Staroj Pazovi je bilo pet uljara. Od 1801.godine naređeno je uzgajanje dudova koji su sađeni u širokim ulicama čak u dva reda, pa su naši preci bili dobri odgajivači svilene bube i čuvene rakije dudinjare. Razvojem poljoprivrede nastajali su prateći zanati: ćurčije, kolari, kovači, sarači, opančari, šeširdžije.J oš od 19. veka čuvena je Pazovačka pijaca, a naročito stočna i žitna. Na početku 20. veka od industrijskih objekata bile su ciglane, a od 1936. godine fabrika za proizvodnju leda i sode zvana Ledara.
   Od značajnijih građevina u Staroj Pazovi, koje i danas obeležavaju mesto iz 1905. godine su zgrada hotela i banke koje je podigao Nikola Petrović, jedan od najbogatijih velikoposednika u ovom delu Srema.
   Građenje sadašnje pravoslavne crkve započeto je 1827.godine nedaleko od prve crkve o kojoj nema sačuvanih podataka. Crkva je posvećena Sv. proroku Iliji pa se 2.avgusta okuplja narod iz okolnih mesta. Kapela je po predanju sa početka 19. veka a obnovljena je 1891. godine. Simeon Aranicki je kao paroh od 1896. godine u Staroj Pazovi prikupljao podatke o nastajanju mesta i napisao knjigu ”Pravoslavna srpska parohija u Staroj Pazovi krajem 1911. godine”. Zgrada slovačke evangelističke crkve potiče iz 1788.godine a građena je na mestu porušene prvobitne crkve. Sveštenik Vladimir Hurban još od 1874.godine je vodio borbu za osamostaljenje slovačke evangelističke crkve u Hrvatskoj i Slavoniji od Mađarske. Crkvena zgrada (fara) i crkvena škola počete su 1894. godine. Od 1914.godine, po očevoj smrti, sveštenik je Vladimir Hurban Vladimirov, jedna od najčuvenijih ličnosti Stare Pazove. Po pisanim tragovima u Staroj Pazovi je postojala srpska narodna osnovna škola od 1730.godine a Slovačka narodna osnovna škola se pominje 1774.godine a postojala je i nemačka tzv. trivijalna škola. Ovde su osnovane zanatske škole, poljoprivredne zadruge, banke, domovi zdravlja, javna kupališta i biblioteke, ali i organizovani razni kursevi. Nešto kasnije je bio osnovan i vojni garnizon i okružni sud. Pazovačka čitaonica je osnovana 12. jula 1878.
   Zahvaljujući činjenici da je bila međunarodni železnički čvor, Stara Pazova je već 1883. godine postala varoš, a time i trgovačko jezgro Srbije i Ugarske. Napredne ideje njenih građana su svrstali Staru Pazovu među one evropske gradove koji su među prvima uveli električnu struju. Od 1895. godine iz parnog mlina Stara Pazova se snabdevala električnom strujom za osvetljenje. Formirali su se ovde jaki cehovi, banke, škole i ustanove kulture. Već 1881. godine ovde je gostovala grupa glumaca iz Srpskog narodnog pozorišta. Duh nacionalne i kulturne uzajamnosti Srba i Slovaka je vremenom jačao. Priređivale su se zajedničke pozorišne predstave, koncerti i čitalački susreti. Kasnije je bila organizovana prva slovačka zabava 28. januara 1902. Uskoro je Slovačka javna čitaonica počela da organizuje pozorišne zabave svake godine. Zatim je 1923. godine nastala ideja o izgradnji narodnog doma kao središta jugoslovenskih Slovaka i Čeha, te je 1928. godine u Staroj Pazovi izgrađen prvi Slovački narodni dom kao objekat i kao ustanova Slovaka u dijaspori. Mogao je da primi neverovatan broj gledalaca – 1300!
   Međutim, u miru tako povoljan, upravo položaj se ovom mestu svetio u ratno vreme. U prilog tome svedoči činjenica da je jedan od frontova Prvog svetskog rata 1914. godine sezao čak do staropazovačkog atara i da se tokom Drugog svetskog rata između nemačkih folksdojčerskih sela Nova Pazova i Inđija i partizanskih sela Vojka, Belegiš i Suduk, nalazila jaka odbrambena linija nemačkog generalštaba. Po završetku Drugog svetskog rata opštinsko mesto Stara Pazova je za koloniste iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske i sa Kosova bila jedna od najatraktivnijih lokacija. Za vreme nedavnog rata, od 1991. do 1999. takođe su ovde često spas, a zatim i egzistenciju, potražile brojne izbeglice iz Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Kosova. Mehanički priliv stanovništva je tada bio prevelik.
   Izvor: Internet

   Odgovori

8. 2. jun 2018. u 05:57

   Vojislav Ananić

   NOVI BANOVCI, selo u Srijemu, u srezu staropazovskom; na Dunavu (82 m), od Stare Pazove 11 km (pravac) k istoku-jugoistoku. Imaju 1.310 stanovnika, općinsko poglavarstvo, rimokatoličku župu, evangeličko-augsburški pastorat, 2 pučke škole. Kod N. B. našlo se predmeta od kremena iz neolitičke i predmeta iz željezne (latenske) kulturne periode. Na brežuljku Gradini, koju je Dunav podrivao, od N. B. jugoistočno, našlo se dosta ostataka rimske kulture (spomen bazilike iz doba cara Antonina Pija, dokaza jače vojničke posade na međi carstva protiv barbara, ulomak žrtvenika Jupitera Domihona, 2 tučane biste božice Atene, više fibula, novaca, čitavo rimsko groblje). Tamo je bilo znatno rimsko naselje Burgene od Tauruna (Zemun) deset rimskih milja (14‘8 km) daleko. N. B. gradina nalazište je i bizantskih (amulet s likom Bogorodice) i drugih sredovječnih predmeta (madžarskih novaca).

   Literatura: Vjesnik Hrvatskoga Arheološkoga Društva (N. s. I, 172, IV, 220, V, 156, IX, 154).
   J. M-n.

   IZVOR: prof. St. Stanojević, NARODNA ENCIKLOPEDIJA SRPSKO-HRVATSKO-SLOVENAČKA, III KNJIGA , N—R, IZDAVAČ: BIBLIOGRAFSKI ZAVOD D. D. ZAGREB, GUNDULIĆEVA 29 ZASTUPA DR- ERIK MOSCHE, MIHANOVIĆEVA ULICA 1, 1928.

   Odgovori

9. 12. april 2019. u 05:35

   Vojislav Ananić

   Banovci Stari na Dunavu (Tu(c)s (?), Tuus)

   I Srbi su današnje Stare Banovce na Dunavu zvali Tusom još 1732. Kao Banovci zabeleženi i to kao naseljena i 1714. Na mapi Srema od 1730 označeni su kao Banovci. 1733. imali su 60 glava za 1734. živele su u Tusi porodice: Kolarović, Ćirić, Smolić, Vuković, Jovosić, Tikvar, Čonkić, Laletić, Verenčević, Cvejanić, Grubanov, Treprojić, Bosiljkić, Radivojević, Cvetković, Bogojević, Babić, Nedić, Pimin. Selo je imalo 53 doma. 1736. nalazila se u Surčinu porodica sa prezimenom Tusanin. 1736. imali su 32 kućne starešine, 10 oženjenih, 4 neoženjena odrasla brata i sina. 1756. bili su veoma jako naselje od 211 domova. 1774. imali su 218 domova. Od 1766. do 1808. broj domova se nije uvećao. 1791. zabeleženo je 210 domova sa 1337 duša. 1810. imali su 215 domova, 1808. 1414 duša. Od 1774. do 1791. usled rata opustelo je 18 domova, a od 1791. do 1810. pojačalo se stanovništvo sa 15 porodica, a 1811. sa dve porodice iz zapadnih krajeva.“
   Potesi: Brestova međa, Begluk, Majur, Velika pustara, Mala pustara, Leja, Sonug, Trepča, Petrinci, Borčanska rupa, Zovice, Livade, Agrica, Velika greda, Mala greda.
   Delovi sela: Šijački šor, Beli vetar, Beli breg, Grčki šor, Ćoravi šor, Pregrevica, Šorić.

   Banovci Novi (na Dunavu)

   Pre 1735. naselila se malena naseobina nemačkih zanatlija oko vojničke kasarne, koja je ovim imenom na mapi od 1730. i označena, pa narod stoga Nove Banovce i danas zove Kasarnom. 1802. naseljeno je u Nove Banovce na Dunavu sedam nemačkih porodica.

   Potesi: Prnjavor, Petrovo plandište, Gradine, Đervin, Velika adica, Mala adica.

   Izvor: Srbi u Sremu 1736/7 – Dušan J. Popović, Beograd

   Odgovori

10. 12. april 2019. u 05:41

    Vojislav Ananić

    Belegiš

    Zabeležen je 1404. U kruševskom pomeniku označen je kao palanka. 1720. naselilo se u Belegiš devet porodica iz Banata. 1733. zabeleženo je za Belegiš kako „u semu selu polak ljudej iz Vlaške naselilo s ja pak hotjat da vozvraščajut vaspet, i ne ostanetsja
    po tom ničo.“ 1734. imao je 52 doma. 1736. imao je 46 porodičnih starešina sa 11 oženjenih, i šest neoženjenih odraslih braće ili sinova i pet udovica sa posedom. 1756. imao je Belegiš samo 40 domova, 1766. već 66 domova, 1774. 120, a 1791. 138 domova sa 892 duše. Od 1774. do 1791. pojačao se broj stanovnika sa 18 porodica iz zapadnih oblasti a od 1791. do 1810. pojačalo se stanovništvo sa 52 porodice poreklom iz Srbije i zapadnih oblasti. 1810. imao je 190 domova, a 1808. 1370 duša.

    Potesi: Kecarski breg, Parlozi, Duvarine, Kruška, Tatarski do, Dormoz, Bunarine, Budovar, Livade, Brestovi, Petrinci, Gradac.

    Delovi sela: Kecari, Ćukovac, Grabovac, Šorić, Novi šor, Cigam–mala, Genget, Zeleni ceger.

    Izvor: Srbi u Sremu 1736/7 – Dušan J. Popović, Beograd

    Odgovori