Grad Valjevo:
Babina Luka, Balinović, Bačevci, Belić, Beloševac, Beomužević, Blizonje, Bobova, Bogatić, Brangović, Brankovina, Brezovice (od 2007. godine Brezovica), Bujačić, Valjevo (obuhvata i ukinuta naselja Belo Polje, Donja Grabovica, Gradac, Kličevac i Popare koja su ukinuta 1971. godine, kao i urbane delove naselja Bujačić i Gorić od 1991. godine), Veselinovac, Vlaščić, Vragočanica, Vujinovača, Gola Glava, Gorić, Gornja Bukovica, Gornja Grabovica, Gornje Leskovice, Degurić, Divci, Divčibare (naselje nastalo 1970. godine od delova naselja Bačevci i Krčmar), Donja Bukovica, Donje Leskovice, Dračić, Dupljaj, Žabari, Zabrdica, Zarube, Zlatarić, Jazovik, Jasenica, Jovanja, Joševa, Kamenica, Klanica, Klinci, Kovačica, Kozličić, Kotešica, Kunice, Lelić, Loznica, Lukavac, Majinović, Mijači, Miličinica, Mrčić, Oglađenovac, Osladić, Paklje, Paune, Petnica, Popučke, Prijezdić, Pričević, Rabas, Ravnje, Rađevo Selo, Rebelj, Rovni, Sandalj, Sedlari, Sitarice, Sovač, Stanina Reka, Stapar, Strmna Gora, Stubo, Suvodanje, Sušica (do 1977. godine Sušice), Taor (nastalo spajanjem naselja Gornji Taor i Donji Taor 1959. godine), Tubravić i Tupanci.
17. jun 2013. u 00:37
Milodan
Poreklo stanovništva sela Lelić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Lelić je na severoistočnoj strani Leskovičke Visoravni i na južnoj strani grada Valjeva. Zemljište je krečnjačko, od sekundarnog krečnjaka, prepunog vrtačama raznolikog oblika. Vrtače su zadnivene ili otvorene, a po neke su ispunjene vodom i grade seoska jezera. Da nije vrtača, poređanih u krug ili nizove zemljište bi bilo ravno, a ovako je neravno. Najneravniji je severni i istočni deo sela. Na severnoj strani sela ispod krečnjaka ogoljeni su porfiriti na znatnom rastojanju i oni se javljaju na svima uzvišenjima ovog sela. Na severnoj strani sela su ova uzvišenja: Brdo, na kome je selo, Prljuša, Mlađevi, Markovac, Vrana do Strmne Gore i Ječmište a na istočnoj strani: Bobija, Kaluđersko Brdo i Ćelijske Strane.
U selu ima svega dva izvora: Ljutenac pod Prljušom i Studenac pod Mlađevima. Oba su izvora u porfiritskom terenu, dosta jaki i retko presušuju. Izvori nisu u stanju da podmire svu potrebu u vodi, s toga Lelić dolazi u red bezvodnih valjevskih sela. Nedostatak vode podmiruje se berskom i jezerskom vodom, kao i vodom iz cisterni (bunara), kojih ima4-5 u selu.
Od tekućih voda u ovom selu jedina je Gradac, koji protiče istočnim krajem sela kroz kamenitu, strmenitu i nepristupačnu dolinu. Dolina je Graca tako uska, da kroz nju jedva se peške može proći, a strane njegove tako krševite, da se reci niz njih samo na jednom mestu i to po vrlo strmenitom i kamenitom putu može sići. S toga Gradac nije ni od kakve koristi po ovo selo, a najviše s toga, što pored njega nema nijedne luke, osim ono malo zemlje, kod crkve u Ćelijama.
U selu nema ni jedne jedine rečice ili potočića. Svega su u selu dve klisuraste, kamenite i posve strmenite doline, koje se spuštaju na istok Gracu. Prva se zove Bošnjački Potok, a druga je Duboko. Obe su doline suve i pri dnu se sastaju.
Zemlje i šume.
-Seoska su imanja po vrtačama i dolinama na južnojj i zapadnoj strani sela. Jezgra imanja su vrtače i smatraju se kao najbolja imanja. Zemlja je posna, suva i vrlo šuplja glinuša, koja rađa kišnog leta i kad je dobro nađubrena. Livada i pašnjaka u selu nema. Najbolja su seoska imanja: Miškovića Doline i Dolovi do Bogatića i Leskovica. Dolovi do Stubla i Sandalja i Markovac na severu sela.
Lelić je osobito pošumljen. Svi visovi i sve padine njihove pošumljene su običnim lisnatim drvetom, samo je u selu malo starije šume, više je mlađe. Najlepše su šume crkve ćelijske i seoske u Mlađevima, Prljuši, Presadima i Vrani.
Svi visovi na severnoj strani sela, ukoliko su pošumljeni, seoska su svojina. Tako su seoska svojina: Mlađevi, Ječmište, Presadi, Vrana i polovina Markovca. Padine Graca i sva brda iznad njega su svojina crkve ćelijske. Porodičnih i džematskih zajednica ima na Markovcu i Ječmištu, a to su one strane, koje su pored imanja i pošumljene i koje se nisu mogle krčiti.
Tip sela.
-Lelić je selo razbijenog tipa. Kuće ovog sela su na Brdu i severnoj padini njegovoj, sve su jedna do druge na rastojanju od 10 do 30 metara, sa malim okućnicama, zatim sa brda spuštene u dolinu Bošnjačkog Potoka i tu opet jedna pored druge i otišle do vrha potoka. Izuzetak od ovoga su one novije kuće, koje su sagrađene po imanjima, a to su kuće najnovijih doseljenika. Iako je Lelić ovako zbijen, ipak se u njemu izdvajaju pojedini džemati: Bošnjaci, Brđani, Matići i Miškovići.
U Bošnjacima su: Velimirovići, Radosavljevići, Bojanići, Krstići i Ćosići. Bošnjaci su u vrhu potoka i to sa obe strane njegove uzvišicom Grabovcem.
U Brđanima, jugoistočno od Bošnjaka su: Radojičići, Jankovići, Ostojići, Nedići, Tabići i Zarići.
U Matićima su: Matići, Davidovići, Milivojevići, Radovanovići i Ćosići.
U Miškovićima su: Miškovići, Zarići i Nikolići.
Raselice su: Božovići i Savići na Kaluđerskom Brdu, Rakići u dolini Graca, Matići do Bogatića i Spasići na Markovcu.
U Leliću nema danas većih zadruga, kao što je nekada bilo. Osrednje zadruge su: Bojanića, Radojičića i Miškovića.
Podaci o selu.
-Prema spisku sela iz valjevske eparhije od 1735. godine Lelić je imao 9 domova. Po haračkim tefterima iz 1818*. godine Lelić je imao 17 domova sa 40 poreskih i 104 haračke ličnosti.
U harčkim tefterima iz 1822. godine zapisano je sselo: Lelić sa manastirom ćelije.
Prema popisu:
-1866. godine – 45 domova i 475 stanovnika.
-1874. godine – 50 domova i 479 stanovnika.
-1884. godine – 90 domova i 665 stanovnika.
-1890. godine – 84 doma i 651 stanovnika.
-1895. godine – 101 dom i 768 stanovnika.
-1900. godine – 90 domova sa 718 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 5,63 a procentni 1,12%.
Ime selu.
-Za ime selu vezano je ovo narodno verovanje. Priča se da su se prve doseljene porodice u selu zvale Lelići, pa utuda je došlo ime ovom selu.
Imena pojedinih džemata su ili po prezimenima (Miškovići, Matići) ili po mestu doseljenja (Bošnjaci) ili po mestu naseljenja, Brđani.
Starine u selu.
1. Najlepša znamenitost ovog sela je stara crkva u Ćelijama. Ćelijama se zove sav istočni kraj sela i sve krševite padine Graca. Ispod Ćelijskog i Kaluđerskog Brda nalazi se jedna mala zaravan od 15 ari i na toj zaravni su crkva i njennj zgrade. Crkva je od kamena s jednim kubetom i novijeg je porekla. Stara crkva je paljena i nekoliko puta harana i pljačkana u 18. veku i na početku 19. veka. Nekad je bila manastir, a danas je svetovna crkva, a ovakva je od 1837. godine.
Ja bih ovome dodao da je danas aktivan manastir Ćelije, op. Milodan.
Pored crkve sa desne strane njene,odmah do zapadnih vrata, sahranjen je podgorski vojvoda Ilija Birčanin, kome je nadgrobna ploča izlupana i razneta, mada ju je Kedić, potonji vojvoda, o svom trošku namestio.
Crkva ćelijska ima veliko imanje, koje je većinom pošumljeno, a od koga je znatan deo i otuđen.
2. U zapadnom kraju sela, na uzvišici Grabovcu, u jednoj privatnoj šumi (zabranu),ima neko staro groblje, koje narod zove Madžarsko Groblje. u zabranu se nalaze i nakakvi stećci, usađeni poduboko u zemlju i bez natpisa.
3. Kroz sredinu sela, pored Ljutenca i uz Peljušu, pa preko Markovca i Vrane vodio je stari put za Valjevo. Ovaj je put do naših dana bio jedini put, kojim su sva sela Leskovičke Visoravni i susedna sela okruga užičkog spuštala se Valjevu, a danas je zamenjen novoprosečenim putem Valjljevo-Jelova Gora-Užice. Ovaj je put u tursko donba bio vrlo važan i Turci od Užica i Višegrada jedino su išli ovim putem, s toga je sav kaldrmisan i dobro održavan u to doba. Ovim putem je prošla austrijska vojska iz rata 1788. godine, kada je u ovom selu bio glavni logor austrijske vojske.
4. Na severnoj strani ovog sela, nad ustima samog Valjeva, diže se znatan, danas ogoljen, vis Vrane. Na ovom visu bio je logor austrijske vojske iz rata 1788. godine, a tu ima i njihovih šančeva. Sa ovog mesta sišli su Kedićevi vojnici u polovini februara 1804. godine i zapalili predgrađa grada valjeva: Bair, Vidrak i Brđane. Šančeve na ovom mestu popravio je i iz njih napadao i opseđivao Valjevo i Knez Miloš 1815. godine. Danas se šančevi slabo raspoznaju i bili su blizu izvora Vrane i do Strmne Gore, pored starog puta.
Nastaviće se…
17. jun 2013. u 21:10
Milodan
Lelić. nastavak…
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Lelić je vrlo staro selo i nalazimo ga kao takvog u poznatom spisku sela valjevskog okruga iz 1737. godine. Veliku starost dokazuju ne samo pojedine starine, očuvane u ovom selu, nego i tradicije narodne o poreklu pojedinih porodica.
Po pričanju i tradicijama narodnim Lelić je bio hajdučko naselje. Njega su u 17. veku naseljavali hajduci, koji su hajdukovali i presretali karavane turske, pljačkali ih i ubijali po putevima pojedine Turke od ovog sela, pa sve do Užica i Drine. Ovih hajdučkih porodica nestalo je krajem 17. stoleća, one su se iselile u ravnija mesta ovog okruga i Srem, te je tako selo ostalo pusto.
-Zarići su najstariji doseljenici ovog sela, doseljeni pred kraj 17. veka iz Pješevice u Crnoj Gori. Došla su dva brata i naselila se u blizini današnjeg Ljutenca, njih je danas 4 kuće i slave Začeće Sv. Jovana (23. septembar po starom kalendru).
Lelići, Matići, Miškovići*, Davidovići, Radojičići, Jankovići, Tabići, Nedići, Ostojići, Milivojevići i Ćosići: Na godinu posle Zarića doselila su se u ovo selo tri brata: Matija, Milorad (Miško) i David Lelić, da li iz mesta Lelića ili kao Lelići iz Banjana u Crnoj Gori, ne zna se tačno, i naselili pored Zarića kod današnjeg jezera u Potoku. Ima ih rasturenih po svim džematima pod navedenim prezimenima. Ima ih raseljenih i po donjim selima valjevskog okruga, u selu ih je 50 kuća i svi slave Nikoljdan.
*Iz ove je porodice Kedićev buljubaša Ranko Mišković, koje ga Prota Mateja pominje u svojim Memoarima.
-Bojanići i Krstići: U početku 18. veka doselili su se iz Skadra u Carini, okrug podrinjski današnji Bojanići, nazvani po reci Bojani u Skadru. Oni su se naselili po vrhu potoka, njih je 12 kuća i slave Miholjdan. Bojanići su ista porodica sa Mojićima u Brezovicama i zajedno su se doselili. Bojanića ima raseljenih i izvan ovog sela.
-Bošnjaci, Velimirovići i Radosavljevići: Pred Kočinu Krajinu doselili su se Bošnjaci iz Osata u blizini Srebrenice, gde su ranije došli iz Zapadne Bosne i neaselili se pored Bojanića u vrhu Potoka, koji dobiva njihovo ime. Bošnjaci su: Velimirovići* i Radosavljevići**, ima ih 12 kuća i slave Nikoljdan.
*Iz ove porodice je Sveti Nikolaj Ohridski i Žički (Velimirović).
** Iz ove porodice je episkop Raško-prizrenski (raščinjeni) Artemije -(Radosavljević) i Antonije Jovanović, knez valjevske nahije 1827. godine.
-Nedići, predak je sišao posle Drugog ustanka iz sela Buhara, iznad Užica i prizetio u stare Nediće primivši njihovo prezime, danas ih je dve kuće i slave Lučindan.
-Božovići su doseljeni uz Babinsku Razuru s Bijelih Brda u Starom Vlahu i naselili se na kupljenom imanju na Kaluđerskom Brdu; ima ih dve kuće i slave Jovanjdan.
-Savići su iz porodice Savića iz Leskovica, sišli na Kaluđersko Brdo, pošto su prethodno dali svoje imanje u selu u zamenu za ovo; ima ih 3 kuće i slave Jovanjdan.
-Rakići su sišli iz Leskovica i naselili se u Gracu, slave Đurđevdan.
-Matići su iz susednog sela Bogatića i posle deobe u selu došli na svoje imanje, slave Nikoljdan.
-Spasići su iz Leskovica, sišli posle deobe u selu na svoje imanje u Markovcu, slave Đurđevdan.
U selu Leliću je danas stalnih 88 domova od 10 porodica.
Zanimanje stanovništva.
Lelićani se zanimaju svima privrednim zanimanjima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Njegovo zemljište je nerodno, samo kišnih leta ponešto rodi, inače su česte nerodne godine, koje ne donose ni toliko koliko treba za ishranu domaće čeljadi. Zbog ovoga su lelićani prinuđeni ili da se odaju drugim zanimanjima ili da se sele iz svog sela. Gotovo svaki lelićanin zna po kakav zanat ili se odaje na trgovinu ili rabadžijanje. Najčešći su zanati: zidarski, tesarski, kolarski, kovački i dr.
Kako ni zanati, ni druga sporedna zanimanja nisu u stanju da podmire sve redovne domaće potrebe, to se Lelićani iseljavaju ili svoju mušku decu daju u službu ili na zanate i trgovinu, te se tako ne vraćaju u selu. Gotovo svako selo u Tamnavi i Posavini ima ponekog lelićanina, koji je čak zadržao i ime svoga sela i tako se preziva.
Pojedinosti u selu.
-Lelić je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Pored ovog sela u sastav iste opštine dolaze i ova sela: Stubao, Sandalj, Strmna Gora i Sušica. Sudnica je kod Ljutenca, gde su nekad bile stare kuće, a tu je i škola. Crkva je u Ćelijama. Groblje je zajedničko i pored škole na Ljutencu.
Lelić preslavlja Nikolaje, 9. maj po starom kalendarom.
Bobija.
-Bobija je cigansko naselje ovog sela. Na severnoj strani Kaluđerskih Brda, pored starog puta, na plećima visa Bobije, naseljeni su Cigani, čije naselje nosi opšti naziv Bobija. Na Bobiji ima danas 30 kuća, sagrađenih gotovo jedna uz drugu, na rastojanju od 1 do 5 metara. Kuće su iznad jedne vrtače, koja je do skora bila ispunjena vodom, a sagrađene su po ugledu na seoske kuće, kojima se s polja ništa ne razlikuju.
Ovi su Cigani prvo bili nastanjeni u selu Leliću, na Markovcu, na imanju jednog valjevskog trgovca, pa ih je on iselio na Bobiju, gde su do imanja došli kupovinom. Starinom su ovi Cigani iz istočnih krajeva Srbije, a ovde su zastali iz turskog doba. Do 1880. godine su bili skitači, a tek 1882. godine nastanili su se stalno u ovom selu. Na Bobiju su sišli 1891. godine i tad primili hrišćansku veru. Glavna su ima zanimanja sviračina i nadničenje pojedinačno ili u grupama po susednim selima.
Bobija je u ataru sela Lelića i na imanju ovog sela, a nije sa ovim selom u opštini, već pošto je iznad samog sela Sedlara, pridodata je opštini Jovanjskoj, kao bližoj.
17. jun 2013. u 21:11
Milodan
Zaboravi da napišem “Kraj”!
18. jun 2013. u 23:24
Milodan
Poreklo stanovništva sela Loznica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Loznica leži u dolini Kolubare u početku njene klisure, zvane Suteska, i po svima visovima, koje klisuru grade. Iako je selo u dolini kolubarskoj, ipak nije ravno, već je isuviše brdovito. Seoske su kuće po plećima pojedinih bregova ili po njihovim prisojnim padinama. Zemljište je od sekundarnog krečnjaka ili od kolubarskog tercijalnog nanosa. Znatnija uzvišenja su: Karaula do Gvozdenovića, Jasenka do Vrhovina, Jasenkovo Brdo do Stepanja, Grad do Slovca, Sniska Glavica itd.
Izvora je u selu dosta. Pod svakim brdom pojavljuje se po jedan ili više izvora, a ovih izvora je najviše na onim mestima, gde se brda spuštaju u kolubarsku dolinu. Narod se služi izvorskom i bunarskom vodom, a po potrebi i rečnom.
Poznatiji izvori su: Smrdan pored okružnog puta, Česma ispod mehane, Mećevac i Mirkovac u Mlađevima, Rogaj Česma u potoku Rogaju.
Zemlje i šume.
-Glavni deo imanja ovog sela su kolubarske ravni, poznate pod imenom Orlovac, koje su podesne za svaku vrstu useva, livade i pašnjake. Dosta zemlje ziratne ima uz potoke seoske: Rogaj, koji dolazi sa severa iz velikih lozničkih šuma, zatim uz Živkov Potok, koji je dobio ime po nekom Živku, koji se u njemu utopio, a najviše uz Lozničku Reku, koja postaje od dva jaka potoka, jednog ispod Karaule i drugog ispod Jelenke. Ovo su nanosne zemlje vrlo rodne i podesne ponajviše za pašnjake i livade, jer su osobito navodnjene od mnogih izvoraca, koji ispod bregova padaju u potoke.
Loznica je šumsko selo. Više od ¾ sela leži pod šumom, što zahvata prostor više od 500 hektara. Sav severni deo zove se Slovac – ogromni šumski prostori, bez puta i vezuju se za slovačke, veselinovačke i stepanjske šume. Slovac je visoravan od vrtača, po kojima su šume kamenitog dna. Šume su od lisnatog drveta i sve seoska zajednica. Šumoviti krajevi sela su: Jasenkovo Brdo, Golubinjak, Krušik, Sniska Glavica, Kriva Livada, Karličine, Jelenka i Vranov Do. Bliže selu, svaki kraj sela, zajednički seče i upotrebljava pojedine krajeve šume, ali ne smatra kao svoje zajednice. Krčevine po zajednicama su svojine pojedinaca.
Tip sela.
-Loznica je selo rzbijenog tipa. Kuće seoske su po plećima i prisojnim padinama pojedinih bregova, ispod kojih nastaje kolubarska ravnica. Po bregovima su kuće grupisane, gde su kuće udaljene jedna od druge 20 do 60 metara, avaka grupa pripada jednoj porodici, više ovakvih grupa čine džemate: Šljivik (Staro Selo), Mlađevi i Zabrđani, udaljeni jedan od drugoga od 40 do 200 metara.
U Šljiviku su: Raonići, Mirjanići, Petrići, Laudovići (Mijailovići), Dugonjići, Jokići, Radosavljevići (Švabići), Markovići, Vićentijevići, Nastići, Gajići, Lazići (Rabotići) i Šumarevići.
U Mlađevima su: Jovanovići (Madžari), Mitrovići, Milutinovići, Paunovići, Mirkovići, Živanići (Ružičići), Stanići (Ivanovići), Božići i Bošnjakovići.
U Zabrđanima su: Lazarevići, Vaskovići (Pavloovići), Vidosavljevići, Milinkovići i Ozimkovići (Veličkovići).
U Loznici je vrlo malo većih zadruga, osrednjih ima priličan broj, a poveće su: Perića, Milutinovića (dve kuće), Stanića i Mitrovića.
Podaci o selu.
-Loznica* je po harčkim tefterima iz 1818. godine imala 66 domova sa 74 poreskih i 170 haračkih ličnosti.
*U haračkim tefterima ovo selo ne pominje se samo, već sa svojim zaseokom Veselinovcima, koje su danas zasebno selo.
Prema popisu:
-1866. godine – 74 doma i 699 stanovnika.
-1874. godina – 74 doma i 498 stanovnika.
-1884. godine – 85 domova i 549 stanovnika.
-1890. godine – 86 domova i 628 stanovnika.
-1895. godine – 83 doma i 585 stanovnika.
-1900. godine – 90 domova i 661 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva ovoga sela ne može se izračunati, što je sve do kraja 1874. godine ovo selo bilo u zajednici sa Veselinovcima, koje se od 1872. godine računa kao samostalno selo a dotle kao zaselak ovog sela.
Ime selu.
-Za ime selu priča se ovo: U starije doba po brdima, gde su bile kuće ovog sela, bilo je tako mnogo vinove loze, da je bila oklopila šumu, te je po tome dato ime ovom selu, a za staro ime niko ne ume ništa kazati.
Šljivik, ime džematu došlo je, što su stari imali izvan kuća svoje voćnjake, koje su docniji doseljenici zauzeli.
Mlađevi se zovu što su ranije na tim mestima stariji doseljenici imali svoje mlade voćnjake i vinograde, koji se nazivaju tim imenom za razliku od starijih.
Starine u selu.
1. Ispod Milinkovića kuća, u potoku Maćevcu, nalaze se ostaci neke stare crkve, koji se zovu Crkvine. Naroid drži da je ova crkva do skoro radila, pa su je Turci, kad i onu u Divcima, razorili.
2. U dolini Lozničke reke, ispod Petrića kuća, nalaze se ostaci nekakvih zidina pored starih grobova, u kojima ima po neki kamen, ali bez natpisa.
3. Usred Šljivika, nalazi se najviše mesto Čitluk, nazvano što je na njemu bio letnjikovac spahije ovog sela iz prvih godina 19. veka. Oko Čitluka je staro naselje ovog sela, a sva duga mesta su docnije naseljena.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Raonići: Prvo naselje sela je bilo na Čitluku i jedna od dve najstarije porodice u selu, za koju se ne zna da su se doselile su Raonići*. Od Raonića nekada najjače i najznatnije porodice u selu, danas je samo jedna kuća, slave Jovanjdan.
*Iz ove porodice je buljubaša Arsenije Raonić, koga Prota Mateja na nekoliko mesta pominje u svojim Memoarima.
-Radonjići su, takođe starinci. Poslednji potomak je umro 1900. godine
-Mirjanići, preda se doselio iz Osata, prizetio u Raoniće, ima ih 6 kuća i slave Đurđevdan.
-Dugonjići (Pertići), Laudovići (Mijailovići, Markovići, Vidosavljevići, Vićentijevići, Nastići, Gajići): U Isto doba, iz istog mesta, u početku 18. veka iz Vrdila u blizini Kraljeva, doselili su se Dugonja i Laud i naselili se po odobrenju Raonića uz njih, na danšnjem mestu. Od Dugonje su Dugonjići i Petrići, ima ih 6 kuća i slave Đurćic a od Laudovića ima nekoliko familija; ima ih 10 kuća i slave Đurđevdan.
-Ivanovići su došli u isto vreme kad’ i prethodni, došle dve porodice iz hercegovine od Bilećkih Rudina od porodice Aleksića, ima ih pod dva prezimana 14 kuća i slave Ignjatijevdan.
-Milutinovići su iz ove oblasti iz sela Prijezdića od porodice Isidorovića, ima ih 9 kuća i slave Nikoljdan.
-Mitrovići su iz Krčmara od porodice Mrdića, sela ove oblasti, ima ih 7 kuća i slave Aranđelovdan.
-Rabotići (Lazići) su iz sela Dušmanića u Polimlju, predak se prizetio u Dugonjiće, ima ih 5 kuća, slave Đurđevdan.
-Paunovići, Mirkovići i Milinkovići su doseljeni iz sela Bistrice u Polimlju, a svi doseljeni pre Kočine Krajine. Sve tri poordice su od dva brata, prve dve od jednoga, a treća od drugoga. Milutinovića predak (?!) prizetio se u stare Radonjiće i njihovu slavu primio, te se i oni danas smatraju kao najbliži srodnici toj staroj porodici; ima ih 6 kuća i slave Lučindan.
-Živanići i Lazarevići su iz Martinića u Crnoj Gori, doseljeni u Prvom ustanku, ima ih 9 kuća i slave Sv. Petku.
-Jokići su skorašnji doseljenici, doseljeni posle Drugoh ustanka iz Kačera u Starom Vlahu, ima ih 5 kuća i slave Aranđelovdan.
Pozniji doseljenici, posle 1830. godine:
-Radosavljevići (Švabići) doseljeni su iz Bikotinaca u Sremu, slave Đurđevdan.
-Šumarevići su doseljeni uz Babinsku Razuru iz Vardišta u Starom Vlahu, slave Đurđevdan.
-Jovanovići (Madžari) doseljeni su odnekuda iz Banata, slave Lazarevdan.
-Bošnjakovići su doseljeni iz Prijezdića, sela ove oblasti, slave Nikoljdan.
-Vaskovići (Pavlovići) su iz Šljivovice u Starom Vlahu, ne kaže se koju slavu slave.
-Ozimkovići (Veličkovići) su iz Obajgore pokraj Rogačice, predak ime se prizetio u stare Radonjiće. Ima ih dve kuće i slave Đurđevdan.
U Loznici ima 85 domova od 17 porodica.
Zanimanje stanovniđtva.
-Lozničani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojim i ostali seljaci u ovoj oblasti. Od svih privrednih radnji preovlađuje zemljoradnja, a ranije su gajeni vinogradi, kojih je sada vrlo malo u selu. I stočarstvo nije zanemareno, naročito se gaje goveda i svinje. Lozničani se retko bave zanatima, a vrlo teško se kuda kreću izvan svoga sela.
Pojedinosti o selu.
-Loznica je sastavni deo Lozničke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica je u selu na okružnom putu. Škola i crkva u Rabrovici.
Preslava je Mali Spasovdan.
U Loznici, na okružnom putu Valjevo-Obrenovac ima putnička mehana. Mehanu drži Đurić, rodom iz sela Konjskog u Zupcima i njegova je svojina.
Cigani-Romi.
-U selu, ispod mehane, opet na istom putu, imaju dve privremene ciganske porodice, koje se bave kovačkim zanatom i zemljoradnjom.
19. jun 2013. u 20:53
Milodan
Poreklo stanovništva sela Lukavac, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Lukavac je na prisojnoj strani kose i njenih pleća, koja je razvođe Rabasu i Klaničkoj Reci. Kosa je plećasta, južna joj je padina blaža od severne i sva je od tercijalnih nanosa. Znatnijih uzvišica u selu nema.
Izvora u selu ima dosta i većinom su u potočićima i jarugama, koji se sa kose spuštaju Rabasu. Izvori se zovu po porodicama, koje se njima služe. U selu ima dosta bunara, pa gotovo više je porodica, koje se služe bunarskom vodom nego izvorskom. Od pograničnih reka su: Kolubara sa južne, Rabas sa zapadne i Klanička Reka sa istočne strane. Od važnijih potoka su: Dubljanski Potok u severnom delu sela i Rabrovica do Divaca. I ovi potoci, kao i mnogi izvori presušuju, a presušuju i Rabas i Klanička Reka, te se preko leta narod služi i barskom vodom za pojenje stoke ili vodom sa pojedinih virova u Rabasu.
Zemlje i šume.
-Lukavačke su zemlje u kolubarskoj i rabaskoj dolini i to su nanosne i najrodnije zemlje, na kojima uspevaju svi usevi a daju dobre livade i pašnjake. Najlepši deo imanja je pri ušću Rabasa u Kolubaru i zove se Kosirić, a ceo atar kolubarski zove se Lalinac. Brdske su zemlje izvan kuća i na sever od Dupljaja većinom šumske zemlje, podesne za voćnjake i sejanje strmnih useva.
Šume je u selu dosta i ona je od lisnatog drveta. Ceo severni kraj sela, takozvano Dublje i kraj do Klaničke Reke se pošumljen. Šume u selu ima dosta za građu i gorivo, a kod pojedinaca i za prodaju. U selu nema nikakvih zajednica.
Tip sela.
Lukavac je selo razbijenog tipa. Celo selo je podeljeno u dva velika džemata jednom širokom jarugom, koja se zove Duboka Jaruga. Donji kraj sela, do crkve, zove se Krajčani, a gornji Ćelovići (Ćelovac). Kuće u džematima su rasturene i otišle sve uz kosu do kraja sela, one su na rastojanju od 20 do 60 metara, a džemati su spojeni i kuće jednog prelaze sa imanjima u drugi.
U Krajčanima su: Terzići, Jovančići, Vučinići, Milanovići, Jokići, Stojanovići, Leontijevići, Matići, Markovići-1, Markovići-2 (Kencići), Markovići-3 (Sakići), Drinčevići, Kusturići, Ranisavljevići, Ilići (Alići), Mirosavići, Živanovići, Majstorovići-Čegavci, Selenići i Petronijevići (Šurkići).
U Ćelovcu su: Jankovići, Ivanovići, Janjići, Jeremići, Daškovići, Miloševići, Jevtići, Jevtići (Vasarići), Matići (Đorđevići), Marjanovići, Pantići, Matunovići, Davidovići, Gudovići, Savići, Nikolići, Mišovići, Popovići i Petrovići.
U Lukavcu nema danas velikih zadruga, kao što ih je nakad bilo, od većih zadruga su: Jevtića, Miloševića, Daškovića, Pantića, Markovića i Drinčevića.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije iz 1735. godine Lukavac je imao 12 domova. Po haračkim tefterima iz1818. godine u selu je bio 41 dom sa 55 poreskih i 122 haračke ličnosti.
prema popisu:
-1866. godine – 53 doma i 444 stanovnika.
-1874. godine – 57 domova i 451 stanovnika.
-1884. godine – 74 doma i 490 stanovnika.
-1890. godine – 70 domova i 541 stanovnika.
-1895. godine – 67 domova i 560 stanovnika.
-1900. godine – 82 doma i 685 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je8,41 a procentni 1,58%.
Ime selu.
-Ime selu narod ne ume da objasni. Nikakva priča ne postoji otkuda je došlo ime selu Lukavac. Ime sela nalazi se u spisku sela paleškog okruga iz 1737. godine.
Imena džemata su po mestu ili od prezimena starijih porodica. Krajčani je ime otuda, što je ovaj džemat mlađi kao na kraju prvog, Ćelovca, koji je od prezimena Ćelovići.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Lukavac je vrlo staro selo, jer ga već nalazimo kao selo u prvoj polovini 18. veka. Stare kuće bile su oko izvora Popovice blizu jaruge, koja deli džemate, a tu su i danas najstarije kuće u selu.
-Markovići-1 i Mirosavići: Kao najstarija porodica u selu smatraju se Markovići-1 i smatraju se kao osnivači sela; njima su rod Mirosavići, ima ih u selu 4 kuće i slave Aranđelovdan.
-Selenići, Jankovići i Matići (Đorđevići): Po vremenu doseljenja najstarija porodica je Selenića, doseljena u drugoj polovini 17. veka, a po pričanju nekih seljaka izgleda i mnogo ranije, iz Crne Gore od Morače. Njima su u srodstvu pomenute familije. U selu ih ima 6 kuća i slave Alimpijevdan.
-Miloševići, Janjići, Draškovići, Jeremići i Jevtići – svi poznati kao Vasarići: Sa Selenićima zajedno doselili su se iz Kuča u Crnoj Gori današnji Miloševići, čiji je predak poznat kao Vasara, potomci su im navedene familije, ima ih 10 kuća i slave Nikoljdan.
-Ćelovići (Ćelovci), Gudovići*, Jevtići i Matići: Neki drže da su pre Selenića i Miloševića, a neki kažu posle, doselili su se današnji Gudovići, nekadašnji Ćelovići (Ćelovci). Ćelovići su doseljeni od bratstva Ćelovića iz Površi u Hercegovini, potomci su navedeni, ima ih 5 kuća i slave Stevanjdan.
*Iz ove je porodice pok. Jevrem Gudović, bivši ministar, sin kapetana Pavla Gudovića iz tridesetih godina 19. veka.
-Savići i Davidovići: Nekako odmah posle prvog austrijskog rata, početkom 18. ili krajem 17. veka doselili su se u selo današnji Savići, od Foče u Bosni. Predak Savića doselio se kao hajduk i izbegao pogibiju. Sa njima su u srodstvu Davidovići, ima ih 7 kuća i slave Lučindan.
-Markovići-Sakići, Milanovići, Stojanovići, Markovići (Kendići): Pred Kočinu Krajinu doselili su se u ovo selo Markovići-Sakići iz Osata u Bosni, sa njima su u srodstvu ostale pomenute familije, ima ih 9 kuća i slave Đurđevdan.
-Ranisavljevići i Živkovići: Predak im se doselio u Prvom ustanku iz sela Balinovića, sela ove oblasti i prizetio u Saviće, njih je 5 kuća i slave Lučindan.
-Drinčevići: Predak ime se doselio u Prvom ustanku iz sela Ljubardića preko Drine u Bosni, slave Nikoljdan.
-Jovančići su sišli iz Rovni u ovoj oblasti, ima ih jedna kuća, slave Jovanjdan. U drugu kuću prizetio se Jovančić iz Makovišta, slave Nikoljdan i Jovanjdan.
-Leontijevići su sišli iz Majinovića iz ove oblasti, slave Alimpijevdan. U jednu od tri postojeće kuće prizetio se Leontijević iz Sandalja i ono slave Nikoljdan i Alimpijevdan.
-Petronijevići (Šurkići) su iz Tupanjca iz ove oblasti, slave Stevanjdan.
-Pantići su od porodice Kesera iz Golupca, predak im se prizetio u Saviće, slave Đurđevdan i Lučindan.
Ovo su doseljenici od početka 19. vekja do 1840. godine.
Doseljenici posle 1840. godine su:
-Terzići, otac im se doselio kao terzija iz sela Tabanovića-okrug užički, slave Lučindan.
-Vučinić se doselio odnekuda iz Mačve, slave Sv. Vrače.
-Alić se doselio iz Osečine, sela ove oblasti, slave Nikoljdan.
-Kusturića oca, poreklom iz Zablaća u šabačkoj Pocerini, naselio je kapetan Pavle Gudović kao pisara opštinskog, slavi Đurđevdan.
-Majstorović se doselio kao sluga sa Zagrada na Čevu, slavi Aranđelovdan.
-Ivanović se doselio iz Banjana u Crnoj Gori, slavi Đurđevdan.
-Marjanović je iz sela Brovića u valjevskoj Posavini, prizetio se u Miloševiće, slavi Malu Gospojinu i Nikoljdan.
-Matunović se doselio iz Vražegrmaca u Crnoj Gori, slavi Sv. Petku.
-Nikolić je iz Rovni u ovoj oblasti, prizetio se u Gudoviće, slavi Jovanjdan i Stevanjdan.
-Petrović je iz Valjeva, starinom iz Gornjeg Mušića, sela ove oblasti, doselio se kao trgovac, slavi Sv. Vasilija.
-Popović je iz Drobnjaka, doselio se kao nadničar pre 12 godina, slavi Đurđevdan.
-Mišović je iz Dražinovića u okrugu užičkom, naselio se kao mehandžija i zemljodelac, slavi Lazarevdan.
-Jokić je prešao na imanje iz valjevske Loznice, slavi Aranđelovdan.
U Lukavcu je 70 kuća od 27 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Lukavčani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Glavne vrste zanimanja su zemljoradnja i stočarstvo. Dosta je seljaka koji se bave rabadžilukom, ali ima ih dosta koji osobitu pažnju obraćaju na svoje livade, te znatne količine sena svake godine izvoze i prodaju, što im i sama priroda uslovljava, jer dolina reke Rabasa daje izvrsne livade, koje se mogu uvek dva puta preko godine kositi i opet za pašu upotrebljavati. Lukavčani se slabo odaju izučavanju zanata a još manje se kuda sele.
Pojedinosti o selu.
-Lukavac je sastavni deo Lukavačke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica je na okružnom putu pored mehane. Mehana je do skora bila opštinska svojina, a danas je prešla u ruke Valjevca Petrovića, trgovca u Sibiriji. Pored mehane ima jedan dućan u kome sedi privremeno kolar, doseljen iz Valjeva.
Istočni deo ovog sela, do Divaca i Klanice, nosi opšti naziv Rabrovica. Rabrovica se po istoimenom potoku zove veći deo sela u kome nema seoskih kuća, gde su podeljena škola, popova kuća i crkva, zbog čega sve nosi opšti naziv Rabrovica. I crkva i škola su svojina ovog i drugih susednih sela. Seosko groblje je u Rabrovici.
Preslava je Spasovdan.
Cigani-Romi.
-Severozapadni deo ovog sela zove se Dublje. Na Dublju su nastanjeni Cigani ovog sela, koji ima 14 kuća. Kuće su stalne i smeštene u grupi pri vrhu potoka, u najšumovitijem kraju sela. Oni nemaju svoje nepokretna imanja, govore vlaški i srpski, nastanjeni su od 1852. godine, zanimaju se poglavito zemljoradnjom i sviračinom, a ima i kovača. Ne sele se nikuda, ali rado idu u argaštinu po ovom i susednim selima radi sređivanja letina pojedinim seljacima.
20. jun 2013. u 22:36
Milodan
Poreklo stanovništva sela Majinović, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Majinović je na obema obalama Obnice, u najkrševitijem delu valjevske Podgorine. Seoske su kuće po dolinama između pojedinih brda. Zemljište je isuviše neravno, visoko uzdignuto a sastavljeno iz sekundarnih slojeva s vrtačama po plećima pojedinih brda. Leva strana Obnice je niža, ali je stranovitija i kamenitija od desne strane a na ovoj strani su uzvišenja: Brdo do Kamenice i Stena nad Obnicom. I desna strana je krševita, padine pojedinih brda su isuviše strme, gotovo prave litice. Cela strana po glavnoj kosi, koja se spušta od Medvednika pored Bobove zove se Vrlobaš. Na Vrlobašu su najveća uzvišenja: Vrlobaško Brdo i Dren.
Izvora u selu ima puno i njima se jedino i služe. Izvori su po dolinama ili po uvalama i od njih postaju manji potočići. Izvori većinom nose imena porodica,koje ih upotrebljavaju. Pored Obnice u selu postoje i dva potoka, koji nikada ne presušuju. Prvi potok se zove Majinovački Potok i postaje od onih izvora, koji se na levoj strani Obnice, a drugi se zove Vrlobaški Potok i postaje od dva kraka, dva manja potočića, koji se spuštaju s pojedinih visova Vrlobašpa. Oba padaju u Obnicu, jedan prema drugome.
Zemlje i šume.
-Majinovačke su zemlje po brdima, ređe u njihovim pristrancima i oko Obnice. Brdske su zemlje suve, posne i ako se natiru, mogu dobar rod dati. Obničke zemlje su nanosne i vrlo rodne, ali ih je malo, a većinom su livade i zemlje za kukuruz.
Šume je u selu dosta. Strane celog Vrlobaša, kao i sva nepristupačnija mesta na levoj strani Obnice su pošumljena. Šume ima dosta za gorivo i građu, kao i za žeženje ćumura, a ima je i da propada, jer je izvoz nemoguć, dokle se ne bi prosekao novi puta uz Obnicu.
Vrlobaške su šume seoska zajednica, zajednički se seku i daju pod zakup. Pojedine porodice zadržale su u blizini kuća poneke šumske krajeve kao zajedničke.
Tip sela.
-Majinović je selo razbijenog tipa. Reka Obnica podelila ga je u dva kraja: Majinović i Vrlobaš. Majinović je zbijen u vrhu potoka, njegove su kuće bliske, na rastojanju od 10 do 30 metara. Vrlobaške su porodice po uvalama i rastojanje od jedne do druge kuće prelazi 300 metara.
U Majinoviću su: Ćirići, Sarići, Đurići, Ristići, Radivojevići, Lazarevići i Milosavljevići.
U Vrlobašu su: Mićići, Milutinovići, Pavlovići, Vujići i Mitrovići.
U ovom selu, kao i u celoj Podgorini, ima zadruga, ali ih nema velikih, kao u susednoj Bobovi. Osrednje su zadruge Mitrovića, Milutinovića, Ćirića i Lazarevića.
Podaci o selu.
-Majinović je po haračkim tefterima iz 1818. godine imao 13 domova sa 18 poreskih i 48 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 30 domova i 250 stanovnika.
-1874. godine – 35 domova i 310 stanovnika.
-1884. godine – 41 dom i 336 stanovnika.
-1890. godine – 45 domova i 354 stanovnika.
-1895. godine – 45 domova i 358 stanovnika.
-1900. godine – 53 doma i 413 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 4,75 a procentni 1,50%.
Ime selu.
-Za ime selu drži se da je došlo, što se seoske kuće nalaze među brdima, u nekoj majini, otkuda se i danas za seoske kuće, na levoj obali Obnice, često puta kaže: “lako je njima u onoj majini, pa im vetar i druge nepogode ne mogu ništa da dosade”.
Imena krajevima su po mestu.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Majinović je staro selo.
-Ćirići, Đurići i Ristići: Drži se da ga je osnovala porodica današnjih Ćirića, za koje se ne zna da su se i otkuda doselili. Prvo naselje je bilo gde i danas, a Vrlobaš je neselje novijeg porekla. Ćirići su rod s Đurićima i Ristićima u istom selu, ima ih 12 kuća, a i raseljavali su se, slave Nikoljdan.
-Mićići, Milutinovići, Pavlovići, Vujići, Mitrovići i Lazarevići: Pred prvi austrijski rat doselile su se iz Rovaca u Morači tri porodice današnjih Vrlobašana a od njih su pomenute porodice. Prvo se se naselili u Majinovići a u Vrlobaš su, osim Lazarevičća, prešli pred Kočinu Krajinu, njih je 31 kuća i slave Alimpijevdan.
-Radivojevići, predak se prizetio u Ćiriće od porodice Lazarevića, ima ih dve kuće i oni slave Alimpijevdan.
-Milosavljevići su se doselili iz Duba-okrug užički o Prvom ustanku, ima ih 6 kuća i slave Aranđelovdan.
-Sarići su iz Lopatnja; ded njihov se prizetio u Ćiriće, ima ih dve kuće i slave Nikoljdan.
U Majinoviću je 53 kuće od 4 porodice.
Zanimanje stanovništva.
-Majinovčani se zanimaju onim privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Najglavniju pažnju poklanjaju voćarstvu i zemljoradnji a stoku gaje uzgredno, koliko im je potrebno. Rado se zanimaju zanatima, s toga se lako odvajaju od kuća i idu u gradove, te se daju izučavanju zanata, trgovini i drugim zanimanjima. U selu imaju pojedinci kod svojih kuća radionice, gde rade izučene zanate u varoši. Odkada su šljive otpočete sušiti se, od toga doba u svim podgorskim selima, pa i u ovom, ima dosta seljaka, koji se odaju samostalnoj trgovini sa šljivama, a uzgred rade i sa drugim sirovinama. Ne argatuju, ali ih se dosta ranije iselilo, pa se i danas sele u druga sela, gde nalaze povoljnije uslove za svoj život.
Pojedinosti o selu.
-Majinović je u sastavu Pričevačke opštine u Srezu podgorskom. Sudnica i crkva su u Pričeviću a škola u Kamenici. Groblje je podeljeno, kao i selo.
Selo preslavlja Spasovdan.
21. jun 2013. u 20:47
Milodan
Poreklo stanovništva sela Miličinica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Miličinica je na Vlašiću pri izvoru Tamnave i Uba; ona je brdsko selo. Glavnija brda su: Veliki Beleg na Vlašiću, Zadel do Crniljeva i Šeševica do Kamenice, Pusula i Oštrikovača u selu. Brda nisu visoka, ali su strmenita i kamenita, zatim su izrasecana mnogim dubokim jarugama i dolinama, što naročito vredi za krajeve sela, okrenute Ubu i Tamnavi. Zemljište je od paleozojskih filita, na kojima su moćni slojevi krečnjaka trijaske starosti, a možda i mlađeg. Krečnjak je na mnogim mestima denudovan i ograničen na mala ostrvca, dokle sredina sela Ponor predstavlja pravu karsnu visorovan, karsno polje, ispunjeno vrtačama raznolikog oblika i potokom Ponorom, koji na jednom kraju izvire, a pod Oštrikovačom sa južne strane ponire. Seoske su kuće rasturene po cellom prostoru i uvučene duboko u jaruge i doline pojedinih pritoka Uba i Tamnave. Najveći deo sela je otišao na istočnu stranu reke Ub.
Selo je prepuno izvorima razne vrste. U svakoj jaruzi ima po jedan ili više omanjih neznatnih izvoraca, od kojih postaju potočići manje vrste. Po dolinama takvih potočića su seoske kuće, pa se služe vodom tih izvoraca ili njihovih potočića. Po Ponoru ima nekoliko malo jačih izvoraca, koji liče na karsna vrela i takvi su: Sirovljevića Bunar, Brankovića Vrelo i dr.
Od tekućih voda u selu su:
1. Tamnava* kojoj je glavni izvor pod Velikim Belegom sa severozapadne strane. Tamnava protiče s početka kroz najšumovitiji kraj valjevske Podgorine, mala je i prima u sebe, dokle ne izađe iz sela, pet malih potočića.
*U ovom kraju reč „Tamnava“ tumači se da je došla otuda, što reka izvire iz velike tamnine, iz velike šume, kroz koju se i u podne ne vidi proći.
2. Ub izvire na istočnoj strani Velikog Belega i teče u severoistočnom pravcu sve dok ne izađe iz sela; reka je mala, kao i Tamnava nepresušne, teče uskom, ne mestima proširenom dolinom, prima mnoge izvorce i potočiće te na taj način izlazi iz sela mnogo pojačan.
3. Miličinica je rečica ovog sela, koja izbija iz male pećinice ispod Oštrikovače sa severne strane, teče u zapadnom pravcu i po dnu sela pada u Tamnavu. Rečica je dosta mala i teče uskom dolinom, koja se pri ušću naglo širi i u sebe prima potok Paušu, koji dolazi s Pusule, iz sredine sela.
Zemlje i šume.
-Miličinica se ne odlikuje osobito kvalitetnom zemljom. Zemlje su peskovite, hladne i nerodne, pa i za livade nisu podesne. Ovo naročito vredi za južni, zapadni i istočni kraj sela. Malo rodne zemlje po Ponoru i to krečuše i oko Uba i Miličinice, koji su nanosi ovih dveju rečica.
Šume je dosta u selu i samo od lisnatog drveta i kad se naiđe u selo, onda se prolazi kroz pojedine šumske krajeve, ne videći nigde kuće u blizini, dokle se na izađe u karsni Ponor. Najlepši šumski kraj je Veliki Beleg i sve njegove kosanice, zatim dolina reke Uba. Pa i krečnjačka Oštrikovača, kojoj je vrh od krečnjačkog stenja, po dnu obrasla je osobito lepom šumom, koja se odatle prostire na sever i vezuje za kameničku Šeševicu.
Zajednica u selu ima. Mnoge seoske su zajednice u selu i na raznim stranama. Zajedničke šume su na Velikom Belegu, Vlašiću i drugim mestima, zajednička je i Oštrikovača. Pojedini džemati i pojedine zadruge imaju svoje zajednice po raznim krajevima i ovog isuviše velikog i prostranog sela. Zajednice se ne zirate, već su šume ili ispusti, ali nigde nisu velikog obima.
Tip sela.
-Miličinica daje po svom izgledu pravi tip starovlaškog rasturenog sela na sve moguće strane i još podeljenog prema plastičnom izgledu na krajeve ili džemate. Svaki džemat je velikog obima i prema plastici zemljišta preti da postane novo selo. Džemati po redu od zapada na istok su: Kranjani do Goločela i Šeševice, Ružići ili Pauša u dolini potoka Paoše, Ponor na karsnom polju Ponoru, Kacapa pri izvoru Uba i Ub u istočnom kraju do Oglađenovca. Džemati su na odstojanju od 200 do 1000 metara, a kuće seoske od 30 do 800 metara.
U Kranjanima su: Perići, Crnčevići, Boškovići, Popovići, Jebremovići, Vukovići, Milovnovići, Kejići, Gajići, Markovići, Aleksići, Mićići, Živanovići (Đukići), Jankovići, Ilići, Obradovići, Rogići i Petrovići.
U Ponoru su: Sirovljevići, Radovanovići, Pavlovići, Vasići, Tadići, Krstići, Kovačevići i Živanovići.
Na Ubu su: Dobrijevići, Damnjanovići, Dobrašinovići, Terzići, Marići, Pavlovići, Anđelići i Dulutovići.
U Kacapi su: Andrići, Jovanovići, Ilići, Božići, Živkovići, Simeunovići (Divnići), Vukašinovići i Gajići-2.
U Ružićima (Pauši) su: Lajšići, Matići, Jevtići, Čolići, Kneževići i Dudići.
U Miličinici nema velikih zadruga, a ranije ih je bilo dosta. Poveće seoske zadruge su: Brankovića u Ponoru, Pavlovića, Crnčevića, inače ih više nema.
Podaci o selu.
Miličinica je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imala 72 doma sa 97 preskih i 232 haračke ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 106 domova i 991 stanovnika.
-1874. godine – 117 domova i 967 stanovnika.
-1884. godine – 134 doma i 1061 stanovnika.
-1890. godine – 145 domova i 1193 stanovnika.
-1895. godine – 157 domovaa i 1306 stanovnika.
-1900. godine – 172 doma i 1421 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 14,90 a procentni 1,25%.
Ime selu.
-Za ime selu vezana je ova narodna priča. Miloš Obilić, rodom iz Dvorišta u Pocerini, imao je tri sestre; Milicu, Doku i Paunu, sve tri udate u doba, kad je polazio na Kosovo i udate u ovoj oblasti i to Milica u ovom selu, koje je tada imala drugačije ime, Doka u Dokmiru a Pauna u Paunima. Njihovi muževu su otišli s Milošem na Kosovo i otuda se nisu vratili, već su izginuli. Sestre, naslednice svog Miloševog imanja, da bi mu ovekovečile spomen, svaka za svoj račun, podigne mu po crkvu i to Milica u ovom selu, Doka u Dokmiru a Pauna u Paunima. Narod priča da se po ovoj Milici prvo crkva prozvala Miličina crkva, zatim i reka, pa posle i selo.
U jednom neobjavljenom dokumentu iz 18. veka, iz 1719. godine, kad su ovim krajevima vladali Austrijanci, među ostalim selima ove oblasti, postadalim od grada u julu mesecu te godine, pominje se i Milicsina reka, što se ustvari i tiče ovog sela. Od imane Miličina reka, kako je prvobitno ime selu, vremenom je postalo Miličinica radi lepšeg i kraćeg izgovora.
Imena džemata su po imenima mesta, gde su naseljeni ili po mestu naseljenja (Kranjani).
Starine u selu.
1. Kao starinu možemo pomenuti sadašnju crkvu, za koju se priča da postoji u selu „od Kosova“. Stare crkve nema, za nju predanje veli da je porušena i da je bila malo više uz potočić, a poviše seoskog groblja. Sadašnja crkva, pokrivena klisom i od brvana, podignuta je 1792. godine trudom pop-Jevte i uz potporu Mitra i Radojice Miličinaca onih, koji se pominju u „Memoarima“ Prote Mateje, kao bogati trgovci tog doba.
2. U Ovom selu osnovana je najstarija škola u ovom kraju. Škola je otvorena 1824. godine, zgrada je bila uz potok više crkve a otvorio ju je neki Jakov Adnađević, rodom iz Rume.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Staro je selo Pauša, pa izgleda da se tako i zvalo.
-Ružići, Lajšići, Mitići, Jevtići, Čolići, (u Ružićim), Vasići (u Ponoru), Vukašinovići i Gajići (u Ponoru): Najstarina porodica toga kraja zvala se Ružići, koje se ime danas prenelo na džemat i kao takvo očuvalo. Ružići se smatraju kao starinci, jer se ne zna da li su se i sa koje strane doselili, ali su se mnogo raseljavali i po selu i po Posavo-Tamnavi i Mačvi; tako se zna da su od ove porodice i mačvanski Mijatovići u Pričinoviću, odseljeni u nezapamćeno doba iz ovog mesta. Niko se danas ne zove Ružić, ali se opet niko izvan sela ne smatra drugačije nego kao Ružić i kao srodnik; njih je danas u Ružićima 15 raznih prezimena (neke su navedene) u 18 kuća, dve kuće Vasića u Ponoru i 9 kuća i Kacapima, te ih ima 28 (ja izračunao 29, op. Milodan) kuća, slave Nikoljdan.
-Crnčevići, Gajići i Markovići: Od doseljenih porodica najstariji su Crnčevići u Kranjanima, doseljeni iz Polimlja u početku 17. stoleća zbog hajdučije; sa njima su u srodstvu Gajići i Markovići. Njih je 10 kuća i slave Đurđevdan. Nekada su Crnčevići bili najmnogobrojnija porodica u selu, ali se danas proređuju.
-Terzići, Marići, Damnjanovići, Dobrašinovići, Pavlovići i Dulutovići (Ubljani); Božići i Andrići (Kacapci): Nekako ili malo ranije ili malo kasnije od Crnčevića doselili su se Ubljani i Kacapci, koji su svi od 4 brata. Ubljani i Kacapci su se doselili iz brdskih krajeva po dnu Vasojevića, s gornjeg Lima i doselili su se, po pričanju, sa svojom stokom naselivši se u ovaj kraj jer je za njih bio vrlo podesan za gajenje stoke, ima ih ukupno 47 kuća i slave Nikoljdan.
-Sirovljevići, Pavlovići, Tadići i Krstići: U stare doseljenike, doseljene pred kraj 17. veka, u opštoj seobi su i Sirovljevići (staro prezime Sirovice*), doseljeni iz Hercegovine, iz njenog jugozapadnog dela, potomci su im navedeni, ima ih u Ponoru 25 kuća i slave Jovanjdan.
*Iz ove je porodice bio jedan buljubaša Kneza Miloša.
-Perići, Jevremovići, Milovanovići (Lazarevići i Maksimovići), Kejići i Aleksići: Na imanje Crnčevića vrlo rano su prešli današnji Perići iz Majinovića, sela ove oblasti, od tamošnjih Lazarevića. Na početku 18. veka došla su dva brata Lazarevića, jedan se prizetio u Crnčeviće a drugi se pored njega naselio. Od prvoga su Perići*, koji su primili slavu Crnčevića (Đurđevdan) a od drugoga sve ostale pobrojane familije, ukupno ih je 22 kuće, ostali slave Alimpijevdan.
*Iz Perića je porodice Mitar (Majić) Miličinac. I danas na severnoj strani sela je njegov grob, koji se dosta dobro očuvao, što je velika retkost kod naših seljaka u čuvanju starina.
-Ilići i Jevtići: Pred kraj 18. veka doselili su se u Kacapu Ilići, čiji je predak došao iz Dragodola od tamošnjih Bobića, njih je u selu 6 kuća (sa Jevtićima u Pauši), slave Đurđic.
-Simeunovići i Divnići. U isto vreme su došli i Simeunovići iz Osata i po babi Divni nazvani Divnići, slave Đurđevdan.
-Živkovići su doseljeni iz Petrca u Rađevini, slave Nikoljdan.
-Kovačevići su doseljeni iz Koceljeve, naselili se u Ponoru, slave Pantelijevdaan.
-Popovići su potomci popa Đorđa, doseljenog kao sveštenika iz nepoznatog mesta u Crnoj Gori, slave Nikoljdan.
Doseljenici u početku 19. veka:
-Vukovići i Kranjanima su od Vukovića iz Stare Reke, predak doveden uz mater, slave Jovanjdan.
-Mićići su u Kranjanima, došli iz Drlače u Azbukovici, doseljeni posle Prvog ustanka kao sluge, slave Jovanjdan.
-Živanovići (Đukići) su u Kranjanima, došli su iz Kuka u beogradskom okrugu, predak došao kao sluga, slave Aranđelovdan.
-Dobrijevići su na Ubu, doseljeni iz Oglađenovaca, prešli na svoje imanje, od porodice Bražđana, slave Alimpijevdan.
-Anđelići su iz Ljuboviđe i naseljeni na Ubu, predak se doselio kao zidar, pa se prizetio u Ubljane, slave Miholjdan.
Noviji doseljenici:
-Janković iz Miline, doseljen kao sveštenik, slavi Đurđevdan.
-Ilić je iz Carine, doseljen kao terzija, slavi Đurđevdan.
-Bošković u Perićima doseljen iz Višesave kao sluga, slavi Nikoljdan.
-Obradović je iz Valjeva, doseljen kao trgovac, po ocu je iz Zabrdice, slavi Nikoljdan.
-Rogić je iz Kosjerića-okrug užički, došao kao sluga, slavi Nikoljdan.
-Radovanović je u Ponoru, doselio se iz Vragočanice, slavi Aranđelovdan.
-Živanović je u Ponoru, doselio se i on iz Vragočanice, slavi Nikoljdan.
-Jovanović je u Kacapi, došao od Zimonja u Kamenici, prizetio se u Kacapce, slavi Nikoljdan.
-Knežević je u Ružićima, došao iz Čajetine, doselio se kao sluga, slavi Aranđelovdan.
-Petrović je zanatlija iz Košalja, slavi Đurđic.
-Dudić je odnekuda iz Bosne, uljez u Ružićima, slavi Niokoljdan.
I selu ima 180 kuća od 26 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Glavno zanimanje su zemljoradnja i stočarstvo. Kako nema dovoljno ziratne zemlje, svi se Miličinci spuštaju u Posavo-Tamnavu i zakupljuju zemlje. Voća je vrlo mnogo kao i svuda u Podgorini, ali se i gajenje sitne stoke ne zanemaruje. Naročito se gaji dosta ovaca kao po Ubu u Kacapi, dok su goveda retka i kržljava.
Pojedinosti o selu.
-Miličinica je sastavni deo Miličanske opštine u Srezu podgorskom. Opštinska sudinica, škola i crkva su na rečici Miličinici, pod Oštrikovačom. Na istom mestu je i seoska mehana, dva dućana i seosko groblje za Kranjane. Drugi krajevi sela imaju svoja groblja,
Ne kaže se da li i šta preslavljaju.
22. jun 2013. u 18:42
Milodan
Poreklo stanovništva sela Mečić (po knjizi Mrčići), grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
Mrčić je na Beloj Steni, iznad Kolubare, na južnoj strani sela Šušeoke. Seoske su kuće na plećima pojedinih belostenskih uzvišenja. Zamnjište Bele Stene su tercijerni glinci i laporci sa parafinskim škriljcima, koji se svuda po selu ispoljio. Glavna uzvišenja od Bele Stene su: Voznik, Vidinac i Orašje. Sva tri visa padaju istoku reci Lipnici, koja ide pokraj sela od Pauna.
Izvora je u selu malo. Glavni seoski izvor zove se Vidan i njime se znatan deo sela služi. Drugi manji izvori su po jarugama, kojih u selu ima tri, ali su ovi izvori od manje vrednosti, s toga se selo pomaže bunarima, koje gotovo svaka kuća ima. Pored izvorske i bunarske vode u upotrebi je i rečna voda, voda sa reke Banje, koja protiče ispod Bele Stene, i Kolubare, koja teče severnim krajem sela.
Zemlje i šume.
-Zemlje ovog sela su pored Kolubare i Banje, većinom ravne, nanosne zemlje, koje su osobito rodne i podesne za oranicu i kosanicu. Zemlje je mnogo u ovom selu, po brdu su zabrani i voćnjaci i pojedine njive bliže kućama opet su dobre kakvoće. Zemlje oko Banje su livade i pašnjaci, a po Kolubari se seje kukuruz i strmnina naizmence, dokle po Brdu su ziratne zemlje ili pašnjaci.
Šume je u selu dosta. Padine bregova, nagnuti Banji vrlo su strme i pošumljene sitnom lisnatom gorom. Šume ima i po jarugama, a naročito u Orašju, te selo ne oskudeva u tom pogledu, mada nema u izobilju šume za građu. Seoske su zajednice šume Voznika i Vidinaca, a sve ostale su izdeljene.
Tip sela.
-Mrčić je selo razbijenog tipa. Kuće su na tri kose, na njihovima plećima, rasturene, retko u grupama, te u tom selu nema džemata. Kuće su udaljene jedna od druge od 50 do 100 metara a negde su i bliže, ako su to kuće jedne porodice.
U selu su: Stojkovići, Jeremići, Ćarevići, Markovići, Popovići, Simići, Petrovići-2, Srećkovići, Marijevići, Radosavljevići, Jovanovići, Petrovići-1, Pavlovići, Đurđevići, Živanovići, Antonijevići, Aleksići, Šestovići i Hadžići.
U selu nema zdruga, mada ih je ranije bilo. Današnje zadruge su vrlo male, najveća je Ljubiše Stojkovića.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije iz 1735. godine Mrčići su imali 11 domova. Po haračkim tefterima „Mirčić“ je u 1818. godine imao 30 domova sa 39 poreskih i 89 haračkih lica. Prema popisu:
-1866. godine – 30 domova i 200 stanovnika.
-1874. godine – 30 domova i 193 stanovnika.
-1884. godine – 32 doma i 195 stanovnika.
-1890. godine – 41 dom i 226 stanovnika.
-1895. godine – 49 domova i 225 stanovnika.
-1900. godine – 48 domova i 246 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 1,69 a procentni 0,90%.
Ime selu.
-Za mime selu vezana je ova narodna priča. Staro selo bilo je na Orašju i zvalo se Orašac. Tu su živele neke stare porodice, koje su bile u večitoj zavadi sa Turcima. Jednog dana sporazumeju se nekoliko seljaka, te ispadnu na Banju i ubiju svoga seoskog spahiju i njegovu pratnju, kad je dolazio iz Sokola u selo. Ubijenog spahiju i Turke iznesu pod brdo Voznik i bace u jedan potočić i zatrpaju granjem i šušnjem (lišćem). Porodica ubijenog spahiju tražila je i po glasu gavranova, koji su pali na leševe i nađu ubijenog spahiju i njegovu pratnju. Sumnja je pala na seljake spahijinog sela i turski sud u Valjevu osudi celo selo na surgun. Seljaci su neko vreme varkali Turke i njihove vlasti, dokle nisu ugrabili priliku da srede letinu, te kad su je sredili, oni jedne noći omrknu a ne osvanu, pa se sa svojim narodom isele u Brgule, u Tamnavu, gde ih i danas ima. Iako su, veli predanje, turske vlasti stražarile, ipak su seljaci omrkli, a ne osvanuli, zbog čega Turci selo prozovu Mrčići i narede da se tako zove.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
Staro selo je bilo na Orašju i osnovala ga je porodica, koja je danas u Brgulama i za koju predanje veli da je ovde od Kosova. Turci su oterali ovu porodicu, pa su odmah naselili nekakvog Hadžiju, čiji su preci bili sveštenici i kaluđeri u staroj postojbini, pa su to isto bili i ovde.
-Hadžići, Stojkovići, Popovići, Simići, Petrovići, Radosavljevići i Jovanovići: Hadžija se doselio po gornjem predanju od izvora tare, gonjen Arnautima. Uz njega doselile su se i njegove još tri bliske porodice, od kojih su u selo sišle hadžijina i još jedna, a one druge dve zaostale negde u Starom Vlahu. Hadžiju su Turci naselili pred prvi austrijski rat, dakle u drugoj polovini 17. stoleća. Od Hadžije su Hadžići, od početka pa do sada jedna jedina kuća, a od sinovca hadžijinog Stojka su Stojkovići i ostale navedene porodice, u selu ih ima 23 kuće i slave Jovanjdan.
-Ćarevići, Jeremići i Markovići: Posle Kočine Krajine, pred Prvi ustanak, doselili su se iz Osata kao majstori današnji Ćarevići, koji se još zovu Jeremići i Markovići; ima ih 5 kuća i slave Aranđelovdan.
-Srećkovići su u Prvom ustanku došli iz Popučaka od tamošnjih Antonijevića, ima ih 3 kuće, slave Nikoljdan.
-Pavlovići i Đurđevići su iz Cikota-okrug užički, doseljeni kao majstori, ima ih 4 kuće i slave Lazarevdan.
-Antonijevići su iz Zlatarića, došli posle 1850. godine, predak im kupio imanje, ima ih 3 kuće i slave Stevanjdan.
-Šestovići su iz Golupca, sela ove oblasti, predak njihov se prizetio u Srećkoviće, slavi Nikoljdan a svoju slavu (Lučindan) napustio.
-Matijevići su iz Pološnice-okrug užički, doselili se kao majstori posle 1850. godine, ima ih 3 kuće i slave Đurđevdan.
-Petrović se prizetio u Srećkoviće i doselio se skoro iz Pološnice-okrug užički, slavi Nikoljdan i Đurđevdan.
-Živanović je iz susednog sela Pauna, došao ženi u kuću, slavi Aranđelovdan.
-Aleksići su iz Podgori u Polimlju, slave Ignjatijevdan, doselili se uz Babinsku Razuru, predak ovde bio sluga pa docnije kupio imanje.
-Pored Aleksića ima još pet nestalnih porodica, privremeno nastanjenih u Mrčiću, koji su iz istog kraja ili Starog Vlaha, ali koji još nisu došli do svojih stalnih kuća i imanja, već su Kolebari i nastanjeni pored puta niz Kolubaru.
U Mrčiću je 47 kuća od 10 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Mrčićani se zanimaju poglavito zemljoradnjom i gajenjem rogate stoke a poklanjaju dovoljnu pažnju i ostalim privrednim agranama, od kojih se u poslednje vreme ističu: voćarstvo, pčelarstvo i vinogradarstvo. Mrčićani imaju mnogo zemlje, s toga mnogi seljaci sa strane i iz brdskih sela imaju svojih zemalja ili uzimaju pod zakup. Nerado se odaju izučavanju zanata, kao i seljenju iz svoga sela.
Pojedinosti o selu.
-Mrčić je sastavni deo Paunske opštine i Srezu kolubarskom. Sudnica, škola i crkva su u Paunima, sve na jednom mestu. Groblje je na Vidincu i zajedničko za celo selo.
Selo preslavlja Spasovdan.
23. jun 2013. u 18:58
Milodan
Poreklo stanovništva sela Oglađenovac i Vlaščić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Oglađenovac je na obema obalama reke Uba. Selo je raspoređeno po dolinama potoka, uvalama i vrtačama, a nikako nije izneta na pleća pojedinih brda. Zemljište je brdovito i po selu se granaju ogranci Vlašića i Jautine, čiji su visovi srednje visine, strmnih strana i pošumljenih. Zemljište je krečnjačko i od sekundarnih krečnjaka i gde se javljaju po površini, kao do Kamenice, tuda ima i vrtača.
Izvorima je selo vrlo bogato, naročito je bogat severni i srednji kraj. Oko Uba ima dosta izvora, svi su slabi i preko leta presušuju. Glavni izvori su: Stublina, Izvorac, Česma, Aškovića Bunar, Jankovića Bunar i dr. Od tekućih reka su: Ub, koji prolazi severnim delom sela i dolazi iz susedne Miličinice; Reka, koja izvire pod Divljanom iznad Gornje Bukovice; Jaućanski Potok, koji protiče pored Erakovića džemata i utiče u Reku. Svi potoci presušuju preko leta, zbog čega, da nije izvora i u poslednje doba bunara, selo bi trpelo znatnu oskudicu u vodi.
Zemlje i šume.
-Ziratne zemlje su oko kuća, niz Reku i nešto malo oko Uba. Po visovima pojedinih vlašićkih kosanica ima ne mesta po koja livada, koja je novijeg porekla, a po jaućanskim gotovo i nema. Zemlje su uopšte posne, suve, plitkog dna i tek kad se redovno natiru mogu dati priličan rod. Ove zemlje su podesne za strmninu i voćnjake, a gde su peskovite utrine podesne su i za vinograde, kojih u selu ima dosta. Najbolje su livade pri ušću Reke u Ub.
Šume su od lisnatog drveta i ima je u izobilju. Oni su jaućanski visovi pošumljeni, a tako isto i strmenite obale reke Uba. Više od polovine sela je pod šumom, koje ima isuviše za ogrev, građu i žeženje ćumura, kao i za prodaju. Sva je gotovo Jautina seosko dobro, a na mnogo mesta po selu i pojedine jače porodice imaju svoje zajednice u ispustima ili u šumi.
Tip sela.
-Oglađenovac je selo razbijenog tipa. Seoske su kuće razdeljene po džematima. Džemati su veliki, kuće su im na rastojanju od 30 do 50 metara sa velikim okućnicama i obično oko izvora i njihovih potoka. Džemati su ili blizu jedan drugoga ili suviše udaljeni, srednje rastojanje varira od 50 do 1500 metara. Glavni džemati su pošavši od Jautine pa na zapad: Erakovići, Bražđani, Dubljani i Keseri. Ova 4 džemata su na desnoj strani reke Uba i čine pravi Oglađenovac, a na levoj strani reke Uba je peti džemat Vlaščić, koji je sav u Vlašiću i najrastureniji.
U Erakovićima su: Erakovići.
U Bražđanima su: Petrovići, Timotići, Ristivojevići, Teofilovići, Dimitrijevići, Pavlovići, Živkovići, Milisavljevići, Maksimovići i Dobrići.
U Dubljanima su: Papići (Markovići), Andrići, Živanovići, Spasenići, Ninkovići, Jovanovići, Mitrovići, Vasići, Milatovići, Jurgići (Jovanovići), Gligorići, Damnjanovići i Spasojevići.
U Keserima su: Ilići, Ivanovići, Aškovići, Dimitrijevići, Adamovići, Ninkovići i Markovići.
U Vlaščiću su: Aškovići, Radojičići, Petronići, Kojići, Antići, Gajići, Belovukovići i Jovanovići.
U selu je, kao i po celoj Podgorini, dosta razvijen zadružni život. Ima podosta zadruga, ali sa preo 25 duša malo je zadruga. Najveće su zadruge: Milisavljevića i Erakovića (po dve kuće), Aškovića, Teofilovića i Spasojevića.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije iz 1735. godine Oglađenovac (Glaćinovac) imao je 20 domova. Oglađenovac je prema haračkim tfterima iz 1818. godine imao 51 dom sa 59 poreskih i 125 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 88 domova i 743 stanovnika.
-1874. godine – 91 dom i 743 stanovnika.
-1884. godine – 98 domova i 806 stanovnika
-1890. godine – 106 domova i 887 stanovnika.
-1895. godine – 118 domova i 926 stanovnika.
-1900. godine – 130 domova i 1024 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 9,60 a procentni 1,12%.
Ime selu.
-Ime sela vezano je u narodu za priču o kugi. Tako se priča da je pre 300 godina prešla preko ovog sela kuga i svega ga pojela – oglodala, te po tome je i selo dobilo ime Oglađen, koje se docnije promenilo u Oglađenovac.
Imena džemata dobila su imena ili po mestu naselja ili po prezimenima pojedinih porodica. Brazdom se zove kosa, koja deli vodu rekama: Kamenici i Oglađenovačkoj Reci pa je otuda došlo ime džematu, koji se naselio po padini kose i pojedinim potočićima i uvalama. Dubljem se zove uvala ispod Divljana i bukovičkih visova, a to je najšire i najlepše seosko poljice, po čemu je džemat dobio ime. Vlaščić je ime po naseljenju u Vlaščiću, istočnoj kosi planine Vlašića, čija se najviša tačka Konjski Grob nalazi nad ovim selom i Bresnicom iz okruga podrinjskog. Erakovići i Keseri su prezimenska imena džemata.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Oglađenovac ima svoju veliku prošlost, jer ga nalazimo u spisku sela valjevskog okruga iu 1737. gdine. Kao najstariji kraj sela računa se Vlaščić i smatra se, da je odvojen od Oglađenovca* i da su se stare oglađenovačke porodice iselile u Tamnavu i Srem.
*Prirodni položaj ovoga kraja, što je odvojen od sela Ubom rekom, što je bez ikakve veze u imenu sa selom i što je mu je posve težak saobraćaj sa selom čini da se može smatrati kao pravi zaselak, a tako ga seljaci i uzimaju. Prilika je, da će ovaj kraj uskoro postati zasebno selo. Što se kasnije i obistinilo (op. Milodan).
-Gajići, Andrići i Petronići: Najstarija porodica u selu, za koju se ne zna da su se i odkuda doselila, jeste Gajića u Vlaščiću; njima su rod Andrići i Petronići, ima ih 14 kuća i slave Nikoljdan.
Bražđani i Dubljani: Prvi su se doselili u selo Bražđani i Dubljani, koji su svi od 4 brata, doseljena iz moračke nahije u Crnoj Gori, baš upravo od manastira Morače, u drugoj polovini 17. veka. Kad su se ove 4 porodice doselile, one su pod odobrnju seoskog spahije zauzela mesta ranijih porodica, koje su se pre tog vremena spustile negde u šabačku nahiju. Bražđana i Dubljana ima 65 kuća i slave Alimpijevdan.
-Erakovići, Pejići i Jankovići*: Pred kraj 17. stoleća spustile su se dve porodice današnjih Erakovića iz sela Semegnjeva u Starom Vlahu, starinom iz Njeguša u Crnoj Gori; njih je pod raznim prezimenima 27 kuća i slave Jovanjdan. Starog Eraka doveli su Turci i naselili prvo u Jautini, pri izvoru Potoka, gde su i danas njegovi potmci.
*Iz ove porodice je Mali Janko, kojega Prota Mateja pominje na nekoliko mesta u “Memoarima”, za kojega se veli da je 1788. godine, kao zapovednik jednog odeljenja austrijske vojske, osvojio Čačak i Valjevo, zatim da je vojevao protiv Francuza.
-Vasići, Milatovići, Jurgići, Spasojevići i Aškovići: U prvom austrijskom ratu doselili su se iz Grahova u Crnoj Gori zbog krvne osvete dva brata Vasića i od njih su svi Vasići u Dubljanima i Keserima, ima ih pod raznim prezimenima 18 kuća i slave Jovanjdan.
-Keseri, Ilići, Ivanovići, Ninkovići i Markovići: Keseri su doseljeni, kad i Vasići, iz Donjeg Kolašina, a od porodice od koje su Keseri u Golupcu i po drugim raznim selima ove oblasti i Posavine. Od njih su Brkići u Vukošiću u Posavo-Tamnavi i još neki po drugim selima iste oblasti, jer su se mnogo raseljavali. Kesera ima oko Bajine Bašte, gde su se prvo nastanili, ovde ih ima pod raznim prezimenima 6 kuća i slave Đurđic. Kao i Keserovići u Piromani, op. Milodan.
Svi ostali su pozniji doseljenici, posle 1820 godine:
-Belovukovići su iz Bosne, od planine Kozare, ima ih dve kuće, rod su Belovukovićima u Mesarcima, Provu i Ravnju, okrugu podrinjskom, ima ih dve kuće i slave Jovanjdan.
-Damnjanović je iz Jaklja-okrug užički, prizetio se u Vasiće, slavi Jovanjdan.
-Grujići su iz Čajetine u Starom Vlahu, predak se prizetio u Erakoviće, slave Novu Godinu (Sv. Vasilija) i Jovanjdan.
-Marković se prizetio u Jankoviće (Erakoviće) a doselio se iz Kremana, slavi Nikoljdan i Jovanjdan.
-Ninkovića je jedna kuća u Keserima, doselio se iz Vragočanice, slavi Sv. Jovana Milostivog i Đurđevdan.
-Damnjanović je iz Ovčine, doselio se kao sluga, slavi Jovanjdan.
-Kojić je iz Osata, doselio se kao majstor, slavi Lazarevdan.
-Radojčić je iz Tolisavaca u Rađevini, doselio se kao majstor, slavi Alimpijevdan.
-Janković je iz Bosne, slavi Nikoljdan.
U Oglađenovcu je 140 domova od 13 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Oglađenovčani se poglavito zanimaju zemljoradnjom, ali kod njih je jako razvijena volja za gajenjem stoke, voća i vinograda. Pri svemu tome zemlja je siromašna i ne može da im da koliko je potrebno za ishranu, s toga se često sele u Posavinu i Tamnavu i tamo stalno ostaju ili uzimaju imanje pod zakup ili na večita vremena, te tako pribiraju hranu, koliko ime je pottrebno za kuću. Zanate rado izučavaju i njima se odaju, pa ih rade ili po selu ili po susednim selima, a dosta ih se odaje i na trgovinu, se se s toga rado naseljavaju u gradska mesta. U novije vreme otpočeli su seći i šumu i prodavati je u građi ili drvima za ogrev ili žeženom ćumuru.
Pojedinosti o selu.
-Oglađenovac sam sa ze čini Oglađenovačku opštinu i Srezu podgorskom. Sudnica je u Keserima, Vlaščić ide školi i crkvi u Miličinicu a Oglađenovac je sa školom u Kamenici a s crkvom u Bukovici. Groblje je podeljeno po krajevima i koliko je džemata toliko i grobalja ima.
Selo nema zajedničke preslave.
24. jun 2013. u 18:37
Milodan
Poreklo stanovništva sela Osladić*, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
*Ovaj opis sastavljen je prema opisu g. Mil. I. Protića, sveštenika kameničkog, koji je ranije opisao ovo selo.
Položaj sela.
Osladić je na južnom podnožju Blašića na obema obalama Osladićske reke, koja teče iz Vlašića. Seoske su kuće rasturene po visovima, a nema ih po dolinama potoka i Reke. Zemljište je krečnjačko i od sekundarnog krečnjaka s vrtačama, koje su većinom zadnivene i obdelane. Najviše je vrtača u zapadnom delu sela do Tuđina i Dragijevice. Glavniji visovi su: Šerbetovac, Prancić, Krstić, Beljine i Đelovo Brdo. Visovi su srednje visine, ali su im strane vrlo strmenite, a vrlo retko ogoljene.
Izvora je dosta. Svaki kraj sela ima svoj izvor, a gotovo svaka kuća ima po jedan mali ili veći izvor, kojima se služe i za piće i za svakodnevnu domaću upotrebu. Glavniji su izvori: Blizanac, Studenac, Begovac, Jankovac, Mlakva, Smrdan, Vodice, Sijerina, Točak, Čavčinovac, Čokopan, Šljivčine, Sige i Kotline. Od tekućih voda je Crna Reka, koja dolazi ispod najvišeg vrha na Vlašiću, Belega i Reka, koja dolazi od Kamenice i sastaju se na Blizancu, odatle teku na zapad do mesta zvanog Gradište, i zajedno utiču u Dragijevačku Reku i grade Jadar.
Zemlje i šume.
-Osladićske se zemlje daju podeliti na brdske i rečne. Brdske su po Vlašiću i isuviše posne, hladne i suve, pa stoge i nerodne. Brdske zemlje oko vrtača i po vrtačama su krečne, toplije i za strmna žita podesnije od drugih brdskih zemalja. Zemlje oko rekavica i potoka su nanosne, rodne i podesne i za oranicu i za kosanicu. Najlepše zemlje livadske su oko Reke, ispod Krstića i pri ušću Reke, a ziratne po Šerbatovcu i oko Blizanca.
Šume je u izobilju. Vlašić i svi njegovi ogranci koji ulaze u selu su pošumljeni. Šuma je od lisnatog drveta i ima je i krupne i sitne u izobilju i za gorivo i za građu. Ceo Vlašić je seoska zajednica, najlepši je kraj pri izvoru Crne Reke. U donjim krajevima seoske zajednice pojedini seoski džemati zahvatili su čitave šumske krajeve, pa po njima napravili pojedinačne njive i zadržali džematske zajednice u šumi. Ove džematske i porodične zajednice ne vode se posebno u opštinskim knjigama, nego kao seoske, mada ih džemati zajednički seku, zirate ili daju pod zakup, kad rode žirom.
Tip sela.
-Osladić je selo razbijenog tipa. Kuće su po visovima i u grupama, gde su dosta bliske jedna drugoj. Veće ili manje grupe kuća čine ma(h)ale, koje su udaljene jedna od druge 200 do 500 metara. Male su : Plećići, Gavrići, Šumerovići, Lazići po Šurbatovcu, Stančići i oni po Vlašiću, pa se zovu Vlašićani. Sve su ovo male na severnoj strani puta Valjevo-Loznica. Na južnoj strani Maletići, Marinovci, Dumani, Stančići i Vučićevići.
U selu ima dosta zadruga, a ima ih i većih, gde je najveća zadruga Rakića iz Plećića, zatim poveće zdruge: Živanovića, Radojičića, Lazića, Stančića (dve kuće) itd.
Podaci o selu.
-Osladić je prema popisu od 1818. godine imao 29 domova sa 46 poreskih i 120 haračkih lica.
Prema popisu:
-1866. godine – 64 doma i 626 stanovnika.
-1874. godine – 79 domova i 683 stanovnika.
-1884. godine – 88 domova i 741 stanovnika.
-1890. godine – 101 dom i 932 stanovnika.
-1895. godine – 102 dioma i 935 stanovnika.
-1900. godine – 114 domova i 1086 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1886. godine je 15,11 a procentni 1,91%.
Ime selu.
-Otkuda je ime selu, ne na se. Imena pojedinih mala su po prezimenima porodica, koja su u njima. Vlašićani se zovu po planini Vlašiću, Dubrava po mestu, gde je nekad bila gusta šuma koje sada nema. Marinovac po nekakvoj Baba-Mari, koju je ubio nekakav hajduk Stanko.
Starine u selu.
-Na zapadnom kraju sela, na mestu gde se Osladićska reka sastaje sa Dragijevačkom Rekom i gradi Jadar, nalaze se i danas razvaline nekakvog srednjevekovnog grada, koje danas zovu Gradište. Narod ovog kraja drži da su ovaj grad zidali i držali Madžari. Za ovaj gradić vezana je ova narodna priča: Gradom je uprvljao jedan madžarski vlastelin srpske narodnosti i jednom prilikom, kad mu se našlo dete, pozvao je kuma iz Srema da mu dete krsti. Kum vlastelin, kad je dete krstio i kad je trebao poći, dobio je od svoga kuma konja na poklon, kojega dotle niko nije jahao pa kad ga je uzjahao i pošao kući, padne sa konja, na 300 metara na severnu stranu od Gradišta i ostane na mestu mrtav, a konj se poplaši i mrtvog ga izvuče do na Vlašić, gde se nekako oslobodi i tu zastane. Vlastelinu iz Srema bilo je ime Radoslav i njegove sestre kad čuju kako im je brat stradao, dođu u ove krajeve i nađu mrtvo telo svoga brata, ožale ga, opojaju i sahrane na Vlašiću. Na tom mestu, gde je Radoslav poginuo, sestre su postavile beleg bez natpisa na mestu gde su ga sahranile podigle su beleg, koji se i dan danas zove “Radosavljev beleg” ili prosto “Beleg”, danas najviša tačka Vlašića, ispod koje izviru Tamnava i Ub. Beleg je od belog jedrog krečnjaka, visok 2 metra usred šume i, priiča se, da su ga jedva 12 jarmova izvukli na breg.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Seljaci pričaju da im je selo vrlo staro i da su ga osnovale dve vrlo stare porodice:
Pengići i Majići: Obe su porodice zamrle, mada se ne zna da su nekad imale dosta predstavnika.
-Uroševići, Lazići, Andrići, Davidovići i Šumerovići su vrlo stare porodice u selu, ali su ipak doseljene i to: Lazići i Davidovići iz Osata u prvom austrijskom ratu; Uroševići od preko Drine, od Višegrada, Andrići iz Bosne sa Glasinca a Šumeri (šumerovići) dublje iz Hercegovine. Ove su porodice doseljene pojedinačno, i kad su se doselile našle su pomenute stare porodice, koje su ih rado primile; njih je dnas 29 kuća i ne kaže se koje su im Krsne Slave.
Sve ostale porodice doseljene su docnije i one su iz bližih krajeva:
-Dumani-Stančići su doseljeni u Kočinoj Krajini iz sela Stankova u Osatu, ima ih 36 kuća i slave Nikoljdan.
-Plećići su doseljeni iz Bobove, sela ove oblasti, a ranije iz grada Jajca u Bosni, zbog zuluma seoskog bega; ima ih 19 kuća i slave Časne Verige.
-Gavrići su došli iz Bosne u Prvom ustanku, od Sarajeva su, ima ij 4 kuće i slave Stevanjdan.
-Kovačevići su sišli iz Suvodanja, slave Lučindan.
-Petronići su iz Gunjaka, okruga podrinjskog, slave Alimpijevdan.
-Pološtani su iz Pološtice-okruga užičkog, slave Đurđevdan.
-Simonovići su iz Rujevca u okrugu podrinjskom, slave Aranđelovdan.
-Vučićevići su iz Sitarica, sela ove oblasti, slave Stevanjdan.
-Gujići su iz Petrca, od Sokola, došli pre 100 godina, slave Lazarevdan.
-Jevtići su iz Pričevića, slave Nikoljdan.
-Marinovčani su doseljeni u Prvom ustanku, doselila ih Baba-Mara sa silnim nekim blagom iz Osata, ima ih 8 kuća i slave Aranđelovdan. Naselili su se na imanju starih Pengića.
U Osladiću je svega 119 kuća od 16 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Osladićani se zanimaju zemljoradnjom i voćaratvom. Stočartstvo je sporedno zanimanje, od stoke se ponajviše gaje svinje i ovce. Mnogi od seljaka odaju se izučavanju raznovrsnih zanata, koje rade po selu ili po drugim selima, a kako je selo bogato u svom južnom kraju pločastim belim krečnjakom, od koga se daju izrađivati i glačati izvrsne ploče i spomenici, znatan deo seljaka bavi se tim poslom, kao sporednim. Kako je zemljište u selu dosta slabo i ne daje sve potrebne namirnice, znatan se deo seljaka iselio u ravnija mesta, a i danas se sele, kad god ime se ukaže kakva zgodna prilika.
Pojedinosti o selu.
-Osladić je sastavni deo Osladićske opštine u Srezu podgoričkom. Sudnica je pored škole a crkva u Kamenici. Groblje je podeljeno po krajevima.
Selo nema zajedničke preslave.