Grad Valjevo:
Babina Luka, Balinović, Bačevci, Belić, Beloševac, Beomužević, Blizonje, Bobova, Bogatić, Brangović, Brankovina, Brezovice (od 2007. godine Brezovica), Bujačić, Valjevo (obuhvata i ukinuta naselja Belo Polje, Donja Grabovica, Gradac, Kličevac i Popare koja su ukinuta 1971. godine, kao i urbane delove naselja Bujačić i Gorić od 1991. godine), Veselinovac, Vlaščić, Vragočanica, Vujinovača, Gola Glava, Gorić, Gornja Bukovica, Gornja Grabovica, Gornje Leskovice, Degurić, Divci, Divčibare (naselje nastalo 1970. godine od delova naselja Bačevci i Krčmar), Donja Bukovica, Donje Leskovice, Dračić, Dupljaj, Žabari, Zabrdica, Zarube, Zlatarić, Jazovik, Jasenica, Jovanja, Joševa, Kamenica, Klanica, Klinci, Kovačica, Kozličić, Kotešica, Kunice, Lelić, Loznica, Lukavac, Majinović, Mijači, Miličinica, Mrčić, Oglađenovac, Osladić, Paklje, Paune, Petnica, Popučke, Prijezdić, Pričević, Rabas, Ravnje, Rađevo Selo, Rebelj, Rovni, Sandalj, Sedlari, Sitarice, Sovač, Stanina Reka, Stapar, Strmna Gora, Stubo, Suvodanje, Sušica (do 1977. godine Sušice), Taor (nastalo spajanjem naselja Gornji Taor i Donji Taor 1959. godine), Tubravić i Tupanci.
31. maj 2013. u 22:55
Milodan
Poreklo stanovništva sela Gornje i Donje Leskovice, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Leskovice su na južnom kraju prostrane Leskovičke Visoravni. Selo ulazi duboko u pogranične planine ove obalsti, te je otuda i pravo planisnko selo i najviše naselje u ovoj oblasti. Selo je na visoravni ili po plećima pojedinih planinskih uzvišenja ili u uvalama između pojedinih brda. Kroz sredinu sela u pravcu istočnom pruža se Magleš planina i onda deli selo na dva gotovo jednaka dela, koja nose nazive: “Pred Maglešom” i “Za Maglešom”. Pred Maglešom, sa severne strane od planine je pravo selo, a za Maglešom sa južne strane su novije raselice.
Severni deo sela je deo visoravni, ispunjene silnim vrtačama, poređane u pravilne nizove, koji se zovu doline. Počeci ovih dolona su u planinskim uvalama, ispod kojih se javljaju mnogi jaki izvori, koji otiču do izvesnog rastojanja, pa poniru u vrtače, ispod kojih nastaju nizovi vrtača do kraja sela. Lepi primeri ovakvih dolina su: Kovanovski Potok, Korita, Hajdučica (Pivljanski Potok), Bunarski Potok i Đurov Potok. Početak ovih dolina je među magleškim visovima i sve su pravca severnog, paralelne između sebe, osim Đurovog Potoka, koji se pruža na istok.
Na zapadnom delu sela otpočinje drugi niz ovakvih dolina. Sa visova: Vilovci, Okrajka i Jagodnjaka na severnu stranu spuštaju se tri doline i spajaju u veliku Miškovića Dolinu, koja u istočnom pravcu pada Gracu. Sa istočne strane spušta se najšira dolina u selu Sliban. Sa južne i zapadne strane brda spuštaju se dve široke i kratke doline: Crvena Voda i Dugo Polje.
Vrtače ovih dolina, kao i one po plećima seoskih brda su kamenitog dna, koje je istrebljeno; mnoge su otvorene bile pa su vremenom čovečjom snagom zatvorene. Sa stalnim ponorima su sve vrtače, u koje utiču ili poniru pojedini potoci i izvori. U istočnoj pdini Jagodnjaka je jedna vrtača pod imenom Ledenac, duboka 12 a u prečniku 1 metar. Dno je ove vrtače od crvenice, neravno, ispunjeno snegom, a preko leta ledom i otopljenom hladnom vodom, koju seljaci izvlače preko leta i upotrebljavaju za piće. Vrtača je skorašnja, nema levkast izgled nego samo otvor, koji liči na sodom.
Kroz sredinu sela provlači se ispod krečnjaka prfirit, koji je ogoljen na mnogo mesta i u kome se javljaju svi izvori ovog sela. I na porfiritu, ako nije ogoljen, opet su vrtače. Glavnija uzvišenja na visoravni su: Lice u Božićima; Grahovište do Ćebića, Okrajak, Jagodnjak i Vilovac, krševi do sela Sušice, Glavica (od porfirita) do Bunara, Kulina, Đurova Stijena i Orašje krševi nad Suvajom.
Drugi deo sela je nenaseljena planina Magleš. Magleš je nastavak povlenskih visova i pruža se u istočnom pravcu. Magleš je kroz sredinu podeljen dvema dolinama na dva podjednaka dela. Ove doline se zovu Zadušnice i dele se na Gornje i Donje Zadušnice. Između ovih dolina diže se Mijatova Previja i ona spaja oba dela Magleša. Gornje Zadušnice počinju izvorom Gornja Kamenica, koja posle toka od 10 metara ponire u jednu vrtaču, ispod koje se produžava čitav niz vrtača na zapad do povlenskih visova. Donje Zadušnice počinju sa vrlo jakom vrelom Donja Kamenica, koja posle toka od jednog kilometra ponire i na drugoj strani se javlja kao izvor Jasen, koji otiče takozvanim Stajčinim Potokom i ponire opet posle toka od 2 kilometra u jednu vrtaču, ispod koje postaje niz vrtača, poznat pod imenom Stajčin Do.
I severni i južni deo Magleša iznad ovih dolina sav je pod vrtačama kamenitog dna a pri tome i plitkim. U ovakvim vrtačama sneg se zadržava poduže i nije redak slučaj naći u njima neotopljenog snega krajem maja. U severnom delu Magleša, ispod Mijatove Previje, ovo su znatnija uzvišenja: Kraljevo Brdo, Brezik, Drinjak, Ravna Gora, Mokra Ravan, Vis, Dugo Polje i Grabik. U južnom delu Magleša, iznad Mijatove Previje ova su uzvišenja: Vis, Todorovo Brdo, Gubavi Rt, Gusarica, Milašinovica, Bukova Glava, Gradac, Pavlova Kosa, Bukovo Brdo i Kukalj. Svi ovi visovi su pošumljeni, ređe sa jedne strane ogoljeni.
U Stajčinom Potoku i Dolu javljaju se po površini silikatne stene, koje su najvećma ogoljene po Breziku i Kraljevom Brdu. Između Kraljevog Brda, Brezika i Mijatove Previje sa jedne strane, Visa i Todorova Brda sa druge strane, nalazi se 3 kilometra dugačko a 300-500 metara široko planinsko poljice, poznato pod imenom Stajčin Do, jedan od najlepših krajeva ovog sela. Poljice nije ravno, već je talasastog izgleda i nagnuto ka istoku.
Prisojna strana južnih magleških visova spušta se dosta blago na južnu stranu rečici Zabavici i od zapada ograđena je kao zidom Bukovom Gorom i Gradačkom Stijenom. Cela ova prostorija je silikatne prirode, bez šuma i obdelana, puna izvoraca i bezimenih potoka, koji utiču u Zabavicu i Zabavu. Najlepši i najcenjeniji deo ovog kraja zove se Pali, na ušću Zabavice u Zabavu.
Donje su Leskovice sa malim izuzetkom bezvodan kraj, one su gotovo bez ikakvog stalnog izvora ili bunara, bez ijednog potoka ili rečice. U ovom kraju sela su izvori: Hajdučica u Pivljanima, Crna Voda i Kamenica, izvori koji nisu jaki i presušuju, zbog čega se seljaci ovog kraja pomažu barama, cisternama ili vodom sa izvora u Gornjim Leskovicama. U ovom kraju je i Ćebsko Jezero, ispod Grahova, kojim se cele Donje Leskovice služe za pojenje stoke i veću domaći potrošnju.
Gornje su Leskovice pune jakih izvora, kojih ima u svakom kraju, tako da svaki džemat ima po jedan ili dva izvora. Od izvora ovog kraja su: Arsov Bunari pored njega još 4 u Kovanovskom Potoku, Korita u Koritima, Školski Bunar u Drnderini, Đurova Česma u Ostojićima, Orašac i još 4 u Orašju, Donja Kamenica, Jasen i Stublina u Stajčinom Dolu, Gabela pod Todorovim Brdom, Vrelo ispod Debelog Osoja, Savinac i Slanac u Zabavi, Gradačko vrelo i Hajdučka česma pod Gradačkom Stijenom i Gornja Kamenica u Maglešu.
Selo Leskovice nema svojih reka. Pogranične su reke: Zabavica, Zabava, Suvaja i Sušica. Zabavica je mala rečica, koja postaje od Gradačkog Vrela i koja ispod Pali pada u Zabavu. Zabava dolazi od Srednjeg Povelna i kad primi Zabavicu teče klisurom i posve stešnjenom dolinom istočnim krajem ovog sela do sastava sa Bukovskom Rekom, odakle teče za malo opet kao Zabava i ponire u mnogim ponorima, koji su u samom koritu ispd Đurove Stijene i Kuline. Suvaja je suvo korito Zabavino, opet sa istočne strane ovog sela sve do Bogatića, odakle nastaje reka Gradac. Sušica je za malo reka ovog sela. Izbija na zapadnom delu ovog sela, ispod Pavlove Kose i Kuklja, ispod povlenskih visova i odmah, čim izađe iz planine, prestaje biti reka ovog sela.
Sa istočne strane sela ispod Orašja i Drinjaka padaju u Zabavu dva potoka: Đurov i Orašački Potok.
Nastaviće se…
1. jun 2013. u 22:39
Milodan
G. i D. Leskovice, nastavak…
Zemlje i šume.
-Leskovičke zemlje su ispod sela i iznad sela. Zemlje za obrađivanje ima dosta; ona je po prirodi posna, suva, trošna i vrlo podesna za strmna žita, osobito kad se uredno natire. Najbolje su zemlje po dolinama, kuda najbolje uspevaju poljski i baštenski usevi. Livade i pašnjaci su najbolji u Stajčinom Dolu, za Maglešom i u Palama. Najrodnije zemlje u selu su: Drndarina (oko škole), za Maglešom i dolini Sliban. U novije doba istrebljene su pod Gradačkoj Stijeni i Bukovoj Glavi mnoge livade i suvati, te se tako ovaj kraj vezao za taorske Mravinjce, veliki povlenski suvat.
Šumom je selo osobito bogato. Ceo Magleš je pod šumom, a svi visovi za Maglešom isto tako su pošumljeni. Šume su od lisnatog drveta i upotrebljavaju se za gorivo, građu i žeženje ćumura. U poslednje doba novoprosečenim putem za Valjevo, izvozi se svake godine znatna količina drva za prodaju. Kao najbolja šuma u selu cene se veliki zabrani hrastovog drveta u Palima.
Ceo Magleš u prostoru od 950 hektara je seoska zajednica. Na njemu ima zgodnih ispusta i prostranih dolina sa malom šumom, koje se daju pod ispašu, ali ima i takvih šumskih krajeva, kakvi su: Pavlova Kosa i Kukalj, u koja do danas čovečja noga nije pristupila. Džematskih i porodičnih zajednica u ovom selu nema.
Tip sela.
-Leskovice su najveće selo u ovoj oblasti, one su potpuno razbijenog tipa. Selo je uglavnom podeljeno na tri velika kraja: Maleštane, Sojčane i Gajčane. Svaki kraj podeljen je na džemate, gde svaki džemat čini se za jednu porodicu. Džemate odvaja dolina ili kakva neznatna vrtača; oni su udaljeni jedan od drugoga od 10 do 300 metara a kuće u džematima su tako blizu jedna drugoj, da nigde nisu dalje od 20 metara.
Glavni deo sela, upravo sredina sela, i najstarijie seosko naselje je oko Bunara, a tako su danas Maleštani sa ovim džematima: Taure, Kovanovina, Krasojevac, Kulina, Bunarci, Zagorje, Orašje, Drinjak, Stajčin Do, Mokra Ravan, Todorovo Brdo i Milašinovica.
Drugi deo sela je oko izvora Hajdučice i Crvene Vode i tu su Sojčani u dva džemata: Pivljanima oko Hajdučice i Sojčanima oko Crvene Vode.
Treći deo sela je oko Ćebskog Jezera, izvora Kamenice i doline Slibana, a tu su džemati: Ćebići, Savići, Božići i Miletići.
U Taurima su: Jakovljevići, Pantelići, Markovići, Savići, Radovići-2, Obradovići i Ilići.
U Kovanovini su: Mitrovići, Radovići i Arsići.
U Krasojevcu su: Vilotijevići i Ostojići.
Na Kulini su: Kulinčevići i Antonijevići-Bukovci.
Bunarci su: Ilići, Pavlovići, Markovići, Andrići, Mirkovići i Kušaci.
Maleštani Planinci su:
Na Todorovom Brdu Markovići.
Za Maglešom: Pejići, Radovići.
Na Gracu: Maksimovići i Božići.
Na Milašinovici su: Kušaci, Nastići i Đurovići.
U Stajčinom Dolu su: Đođevci (Andrići) Bošnjakovići i Rankovići.
U Zabavi su: Obradovići i Mišići.
Na Mokroj Ravni: Gajovići, Pavlovići, Pejići, Godići, Ilići, Stanići i Spasići.
Na Ravnoj Gori su: Mišići, Milovanovići i Andrići.
U drinjaku su: Milovanovići i Zekići.
U Orašju su: Godići, Đukovići i Filipovići.
Maleštani Planinci su raselica donjih oko Bunara.
U Sojčanskim džematima su ove porodice:
U Sojčanima: Lazarevići, Spasojevići, Petrovići i Maksimovići.
U Pivljanima su: Jakovljevići (Džolići), Pavlovići, Grujovići, Mijailovići, Arsenijevići i Tripkovići.
U Gajčanskim džematima su ove porodice:
U Ćebićima: Ćebići i Kedovci.
U Božićima su: Božići (Jovanovići), Savići, Panići, Krsmanovići, Mitrovići i Tešići.
U Miletićima su: Miletići, Gavrilovići i Petrovići.
SOJČANI I GAJČANI ČINE DONJE LESKOVICE.
MALEŠTANI SA SVIMA PLANINCIMA ČINE GORNJE LESKOVICE.
U Leskovicama je vrlo dobro razvijen zadružni život. Znatnije i poveće zdaruge su: Andrića (3 kuće), Mirkovića, Božića, Lazarevića, Spasojevića, Džolića, Markovića i Milovanovića.
Podaci o selu.
-Po haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je 55 domova sa 79 porodica i 178 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 126 domova i 1104 stanovnika.
-1874. godine – 155 domova i 1254 stanovnika.
-1884. godine – 189 domova i 1392 stanovnika.
-1890. godine – 187 domova i 1582 stnovnika.
-1895. godine – 216 domova i 1763 stanovnika.
-1900. godine – 256 domova i 1840 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 22,76 a procentni 1,63%.
Ime selu.
-Neki stariji ljudi pričaju da je ime selu doneto. Drugi opet pričaju da je ime selu došlo otuda, što su se prve porodice morale naseljavati po leštacima, kojih i danas ima oko Bunara.
Imena krajeva su po mestima doseljenja ili mestu naseljenja; Maleštani po mestu doseljenja, Sojčani, što su Osoju brda a Gajčani što su u Slibanu, gde su nekada bili dobri gajevi. Imena džemata su ili po imenima mesta, gde su naseljeni ili po mestu doseljenja ili po imenima pojedinih znatnijih porodica.
Starine u selu.
1. Sa Mravinjaca preko Bukove Glave, ispod Gradačke Stijene, na Hajdučku česmu, vodio je odvajkada put iz Užica u ovo selo, što se raspoznavalo do skora po starim kaldrmama. Ovaj put je silazio Ćebskom Jezeru i Slibanom u korito Graca, a u tursko doba silazio u Lelić i spušato se Valjevu. Ovo je do skora bio glavni put za sva susedna sela, ali je 1899. godine zamenjen novim, koji je uglavnom prošao istim tragom.
2. Na Mravinjcima, a u ataru ovog sela, iza visokog Brda Graca, nalaze se i danas tragovi starih šančeva, koje su Austrijanci podizali 1718. godine u kojima je Jevta Vitković dočekao bega Vitezovića i koji su u 4. austrijskom ratu od 1788. godine opravljani.
Nastaviće se….
3. jun 2013. u 01:21
Milodan
G. i D. Leskovice, nastavak…
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Leskovice se smatraju kao staro selo, jer ga nalazimo u spisku hajdučkih sela u okrugu valjevskom iz 1737. godine, gde se selo Leskoviz pominje sa 12 kuća i 3 časa hoda od Valjeva. Leskovice su nesumnjivo staro selo, ali ipak njegove porodice su doseljene, a starije porodice, ne samo da ne ume da kaže koje su, nego i ne zna ni šta je sa njima bilo.
-Kovanovići, Radovići-1, Mitrovići i Arsići: Najstarija porodica je Kovanovića doseljena iz Staniševaca sa Kovanuše u Starom Vlahu, u prvoj polovini 17. veka, odakle su ih Turci doveli i ovde naselili preko seoskog spahije. Potomci su im pomenute familije, ima ih 16 kuća i slave Jovanjdan.
-Tauri, Jakovljevići, Pantelići, Markovići, Savići i Radovići-2: U isto vreme sa Kovanovićima, a po volji Turaka, naseljeni su pored njih današnji Tauri (Taurci), doseljeni iz Gornjeg Potarja, iz oblasti Donjeg Kolašina. Oni su uvek bili prijatelji turskih velikaša, a iz njihove porodice jedan se 1813 godine poturčio i živeo neko vreme u selu, pa se posle odselio u Bosnu, zbog čega su ih seljani dugo zvali Turčinovići i Ciganovići*.
*Turci i Cigani u ovim krajevima bili su Muhamedanci i dan danas reč Turčin i Ciganin u pogledu verskih sinonima je izraz u narodu ovog kraja, s toga se i javljaju sa 2 prezimena.
Taure je opšte prezime a njega su zadržale gore pomenute ostale familije, ima ih 24 kuće i slave Jovanjdan.
-Kušići, Kušanovići (ili Kušaci) su se u prvoj polovini 17. veka spustili iz Starog Vlaha u ovo selo sa 3 porodice od kojih se jedna naseli ovde, druga ode u Šabac a treća u Jadar. Prvi su naseljenici Bunara, ima ih danas 12 kuća, a i raseljavali su se, slave Lučindan.
-Maleštani, Mandići, Godići, Mišići, Đukovići, Filipovići i Zekići: Pred kraj 17. veka, pokrenuti opštom seobom našeg naroda, doselili su se Maleštani u ovo selo. Maleštani su iz sela Malinska u Drobnjacima. Po pričanju čiča Pavla Markovića, vrlo uvaženog i trezvenog starca, a člana ove najveće porodice u selu, koji je i ove podatke dao, Maleštani su od 4 brata: Save, Stanoja, Radoja i Gala. U staroj postojbini bili su u zadruzi, pa su se tako i ovde naselili u Stajčinom Dolu, pod Breznikom. Do smrti Galove bili su u zadruzi; a po smrti njegovoj udovica Manda izađe sa sinovima i s Breznika se spusti u Orašje i tu zakući. Ovo imanje je kupljeno, nešto zahvaćeno ali još više prikupljeno od Turaka. Mandini i Galovi potomci su gore pomenute familije.
-Paavlovići, Pejići, Ilići, Spasići, Gajovići, Markovići, Milovanovići i Obradovići, Đođovci ili Andrići i Mirkovići: Posle Mande iz iste zadruge Radoje izađe i siđe Kušacima u Bunaru i njegovi potomci su: Pavlovići, Pejići, Ilići i Spasići. Sava i Stanije su umrli u zadruzi. Posle smrti njihove Stanojev sin se odseli i ode na Mokru Ravan i od njega su samo Gajovići a od 4 Savina sina jedan ostane na starom ognjištu a 3 siđu Bunaru. Savini potomci su: Markovići, Milovanovići i Obradovići, a od onoga u Dolu Đođovci ili Andrići i Mirkovići, najjača maleštanska porodica.
Maleštani su danas zauzeli skoro sve Gornje Leskovice i planinu, ima ih 79 kuća i slave Đurđevdan.
-Vilotijevići i Ostojići: Posle ovih maleštana Sava je doveo iz Malinska i pored sebe, na mestu Krasojevcu, naselio svoga sinovca Vilotija, Vilotije je došao na 30 godina posle prvih Maleštana i sobom poveo i svu svoju porodicu, pa videći da se ovde može živeti, 20 godina posle toga, doveo je nekoga bližeg srodnika Ostoju i s njime se zbratimio. Vilotije i Ostoja, kao i njihovi potomci, bili su dugo u zadruzi i deobu je zapamtio i čiča Pavle. Od Vilotija su Vilotijevići a od ostoje Ostojići, pa kako su i oni Maleštani, to njih ukupno ima 93 kuće, koje slave Đurđevdan.
-Ćebići, Mijailovići ili Kedovci, Lazarevići i Spasojevići: kad i Maleštani pokrenuo se iz Grahova u Crnoj Gori i “Matori Ćeba”* sa celom svojom porodicom i kad je sišao u Bukove pod Lastru, onda Ćeba razdeli svoje srodnike: dve porodice pošanje k Valjevu i oni se nasele u Babinoj Luci, dve vrati u užički okrug i oni se nasele u Makovištu, a dve kuće u današnje Kovačice i nasele se na jednom brdu prema izvoru Graca. Ovo brdo se danas zove Ćebovina. Ćebi se nije dopalo ovo mesto i on se premesti u ovo selo kod Jezera i tu naseli, pa se Jezero po njemu nazove Ćebsko Jezero.
*Ćebom se prozvao zbog velike maljavosti po grudima, koja je ličila na pravo ćebe, tj. izgledalo je kao da je na prsima nosio kakvo umotano čupavo ćebe.
Ćebini potomci su već pomenuti, ima ih 23 kuće i slave Jovanjdan.
-Pivljani: Posle Ćebe, upravo pri kraju prve polovine 18. stoleća, doselila su se iz Pive ispod Durmitora tri brata: Maksim, Tripko i Jakov (Džola) sa svojim porodicama i neselili se oko Hajdučice i stvorili džemat Pivljanski. Pivljani su se najviše raseljavali, njih ovde ima pod nekoliko prezimena (ne pominje ih) u 34 kuća i slave Đurđevdan.
-Božići, Savići, Panići, Krsmanovići, Mitrovići, Tešići i Miletići: Posle Kočine Krajine a pre Prvog ustanka, doselile su se iz Prijevorca u Starom Vlahu 4 porodice današnjih Božića, Savića i Mitrovića i naselili se pored Ćebića do Lelića i niz Sliban. Sve ove porodice nose opšti naziv Božići a prezivaju se kako je već navedeno, ima ih 29 kuća i slave Jovanjdan.
-Kulinci su se doselili kad i Božići od Goražda u Hercegovini, nazvani po tome što im je predak napravio kulu u kojoj je sedeo i od koje se i danas vide izbe i donje odaje. Kulinaca ima danas 7 kuća i slave Đurđevdan.
-Bukovci: Stari Kulinac je naselio pored sebe i Antonija Bukovca, doseljenog posle njega godinu dana iz Bukovice u Polimlju izbegavši krvnu osvetu, ima ih 6 kuća i slave Jovanjdan.
-Petrovići su došli posle Kočine Kraije pred Prvi ustanak iz Štitkova u Starom Vlahu naselivši se u Stojčine, ima ih 6 kuća i slave Lučindan.
-Gavrilovići i Petrovići, predak se doselio u Prvom ustanku iz sela Stapara-okrug užički kao sluga i nastanio se u Slubanu, ima ih 4 kuće i slave Đurđevdan.
-Spasojevići, predak se prizetio u prve Spasojeviće, doselio se posle Drugog ustanka iz Godočeva-okrug užički, slave Nikoljdan.
Noviji doseljenici, posle 1870. godine su:
-Đurović, doseljen uz Babinsku Razuru iz sela Trnavca u Starom Vlahu, slave Đurđevdan.
-Rankovići su doseljeni iz Čajetine u Starom Vlahu, slave Đurđevdan.
-Nastići, doseljeni iz Maoča, slave Nikoljdan.
-Bošnjakovići su doseljeni uz Babinsku Razuru iz Goleši u Polimlju, slave Đurđevdan.
-Stanići su skorašnji doseljenici iz Rudog, slave Lučnidan.
U Leskovicama je 261 kuća od 17 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Glavno zanimanje Leskovičana je stočarstvo, a tek posle zamljoradnja i voćarstvo. Najviše se gaje ovce i koze, a dosta i rogate stoke, koju napasaju preko leta na magleškim ispustima i plandištima a s proleća gone stoku u donja kolubarska sela i tamo s njima probavljaju po 2-3 meseca. U poslednje doba opaža se jači pokret za zemljoradnjom, te u jačoj meri zasejavaju strmna žita, koja dobro uspevaju i daju toliko, koliko im je potrebno za ishranu, a ponešto se odvaja za prodaju. Na trgu valjevskom posle suvodanjske pšenice ceni se najvećma Leskovička, a njena je vrednost u krupnoći zrna i njegovoj srazmernoj težini. Od kako je kraj sela za Maglešom postao pristupačniji, otpočelo je i sejanje kukuruza u jačoj meri, koji ovde daleko bolje uspeva nego u selu, odkuda su i ove zemlje dobile mnogo u prednosti.
Gotovo svaki Leskovičanin zna po kakav zanat. Sve što ime je potrebno za njihovu domaću potrebu sami izrađuju i prerađuju. Tako u ovom selu imaju naročite zanatlije za krojenje muškog i ženskog odela, za isradu poljoprivrednih sprava, opravku i dr. Zanatlije imaju dosta posla u svom selu, s toga se vrlo retko udaljavaju iz svog sela, a doterali su čak dotle, da danas sami izrađuju svoje kuće i druge zgrade. Leskovičani se iz svoga sela udaljavaju samo onda, kada u selu nemaju gde da žive i kad im se ukaže zgodna prilika, da će moći bolje i lagodnije živeti no u svom selu.
Pojedinosti o selu.
-Leskovice su sastavni deo Leskoviče opštine u Srezu valjevskom. Sa ovim selom je u zajednici i selo Bogatić. Sudnica je u sredini sela na Drndarini a tu je i škola. Celo selo, iako mnogo rastureno, sahranjuje se u dva groblja; jedno kod Bunara za Gornje Leskovice, a drugo je na Grahovu za Donje Leskovice. Preslave imaju dve: Gornje Leskovice preslavljaju Drugi dan Duhova, a Donje Leskovice Sv. Jovana Bogoslova, 8. maja po starom kalendaru.
Kraj! Poruka je ista kao kod Rudnika.
3. jun 2013. u 23:59
Milodan
Poreklo stanovništva sela Žabari, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Žabari leže na jugoistočnoj strani od Valjeva, na ovoj prostranoj visoravni, koje se od Branegovića i Dračića pruža na istok do Žabarske reke. Zemljište seosko je krajevima uzdignuto, a sredinom se spušta; kuće seoske su po krajevima, poređane sve u pravilnom krugu kome bi središte bilo Vrelo Žabarsko. Utonula sredina predstavlja pravu jeszersku kotlinu s tercijalnim naslaganjima, a krajevi sela su pod vrtačama raznolikog oblika. Nikakvih uzvišenja u selu nema,.
Izvorima su Žabari prepuni. Najglavniji je izvor u selu: Vrelo, koje izbija ispod jedne stene usred sela i gradi nepresušni potoko Botolinu, zatim Vodice do Klinaca, Banjevac u Zlataru, Žabar, koji u jednoj vrtači izvire, a na drugom njenom kraju ponire, Stublina u Lazićima, Ćulaćevac ispod Mirkovića i dr. Narod se služi izvorskom vodom, a kod kuća barskom i jezerskom vodom, jer imaju dve vrtače popunjene vodom.
Od tekućih voda ovog sela su: Žabarska Reka, koja sa južne strane od Mratišića i Prijezdića dolazi. Reka teče uskom, kamenitom klisurom, čije su strane pravi ostenjci. Druga je rečica ovog sela Zlatar, koji dolazi od Dračića i u ovom selu ponire u Pećurine*, na granici ovog sela i Klinaca pod klinačkom visom Jagodincem.
*Ove su Pećurine u vezi sa Petničkom Pećinom i voda njihova sliva se ispod zemlje u pećinsko jezero, iz kojega izbija reka Banja.
Obe ove rečice presušuju preko leta, a kad nadođu, ne smetaju seoskim kućama ni njivama, koje su pored njih. Potok Batolina ponire u jednu surdupinu na severnoj strani sela, a od tog uvora, u pravcu istočnom, prostire se jedan niz vrtača i tako ispod Pauna ulazi i u Robaje. Ovakvih nizova vrtača ima svuda u selu, a najviše na južnom kraju i zovu se Dolovi.
Zemlje i šume.
-Žabarske su zemlje dosta posne, suve i neplodne. Kad se dobro đubre i natiru, onda daju dobar plod i na njima mogu dobro da uspevaju sva strmna žita. Najbolje zemlje za useve su oko Žabara, Vrela i po Dolovima. Livada je vrlo malo u selu ione su oko Banjevca i po Batolini.
Zapadni deo sela je do Mačina i on ima vrlo dobre šume od lisnatog drveta i tu su najbolji gajevi, po čemu se ceo taj kraj zove. U svima drugim krajevima vrlo je malo šume ili je gotovo nikako nema, kao u džematima: Bajićima i Lazićima.
U ovom selu nema seoskih zajednica, ali ima dosta džematskih i porodičnih, tako su poznate Gajčanske zajednice do Zaruba, Lazića i Maksimovioća po Reci, Brankovića u Mačinama i Kolubari i dr.
Tip sela.
-Žabari su selo razbijenog tipa. Kuće su po grupama, džematima i to po krajevima sela. Kuće su vrlo bliske, često puta gotovo jedna uz drugu, najdalje 50 metara a džemati su daleko 50 do 100 metara a ponegde tako blizu, da se teško mogu jedan do drugoga odvojiti. Glavniji džemati, pošavši od zapadne strane, pa na južnu oko sela su ovi: Gajčani, Orašac, Maksimovići, Lazići, Bajići i Mirkovići.
U Gajčanima su ove porodice:
Brankovići, Mitrići, Alempijevići, Antonijevići, Kuzmanovići i Jovanovići.
U Orašcu su:
Đokići, Panići, Vasiljevići i Minići.
U Maksimovićima su:
Pavlovići, Radovići, Vićentijevići, Mirkovići, Markovići, Milovanovići, Gajići, Simići, Velimirovići, Aleksići, Stevanovići i Vučićevići
U Lazićima su:
Vinčići, Lukići, Stevanovići, Ilići, Vukići, Rasulići i Gvozdenići.
U Bajićima su:
Gavrilovići, Aćimovići, Đurići, Aničići i Đukići.
U Mirkovićima su Mirkovići.
U Ovom selu je malo povećih zadruga, ali ipak se ne može reći da zadružni život nije razvijen. Jače zadruge u selu jesu: Kuzmanovića, Brankovića, Đokića, Ilića, Vinčića i Đurića.
Podaci o selu.
-Prema spisku iz valjevske eparhije od 1753. godine u selu je bilo 9 domova. Po haračkim tefterima iz 1818. godine ovo selo je imalo 38 domova sa 43 porodica i 103 haračkih lica.
Prema popisu:
-1866. godine – 57 domova i 404 stanovnika.
-1874. godine – 54 doma i 366 stanovnika.
-1884. godine – 66 domova i 418 stanovnika.
-1890. godine – 73 doma i 452 stanovnika.
-1895. godine – 76 domova i 458 stanovnika.
-1900. godine – 76 domova i 469 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 1,95 a priocentna 0,49%.
Ime sela.
Za ime selu vezane su dve priče:
1. Narod priča da kad je kuga besnela u ovom kraju i kad je susedno selo Zarube zarubila,onda je u ovom selu nije ostala nikakva duša osim žaba, koje su prvi naseljenici posle kuge našli, te po tome dali ime selu Žabari.
2. Po drugoj priči ime je došlo od izvora Žabara, oko kojega su bila najstarija naselja i oko kojega su i danas najbolje ziratne zemlje.
Imena pojedinih džemata su ili porodični, mada se ko retko preziva tim davnašnjim prezimenom ili po mestu gde je naselje. Tako: Maksimovići, Lazići, Bajići i Mirkovići su porodična prezimena, Orašac je nazvan po mestu gde je nekad bilo mnogo oraha a Gajčani zbog mnogih velikih gajeva, koji i danas ima.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Starost ovog sela vrlo je velika. Već u spisku sela okruga valjevskog, koji je sastavila beogradska austrijska Administracija 1737. godine među ostalim selima pominje se i selo „Schabar“ koje nije ništo drugo do današnjih Žabara.
Veliku starost ovoga naselja u ovom selu dokazuju i ova dva osnova:
Oko Vrela i izvora Žabara i danas se raspoznaju suvomeđine, zidine starih naselja, i danas se ta mesta zovu Stare Kuće i Selište. Star Kuće su kod Vrela i tu se i danas znaju tačno imanja svoh onih porodica, koje su nekada bile ovde, a Selište je oko Žabara i tu se sve isto ponavlja. Na mestu Stare Kuće bile su porodice: Maksimovići i Mirkovići a oko Žabara Đokići. Oba ova mesta su bila u blizini i kuće su, što se priča, bile manje-više zbijene, kao što to i današnji imovinski odnosi potvrđuju. Rasturenje sela došlo je ugledom na doseljene porodice potpomognute kugom i potrebom za boljim imanjem, jer su uistinu na ovim mestima i danas najbolja imanja.
-Mirkovići je stara familija u selu za koju se ne zna da su i odakle doseljeni. Bili su prvo kod Vrela u grupi, pa se odatle još pre Kočine Krajine, skoro svi zajedno, povukli na sever do Klinaca, njih je 5 kuća i slave Sv. Vrače.
-Đokići, za koje se takođe ne zna kada su i odakle doseljeni. Prvo su bili kod Žabara uz same Mirkoviće, pa tek posle deobe i boljih imanja otišli zapadu do Zaruba, raseljavali su se u ovoj oblasti i dalje, ovde ih je pod opštim prezimenom Oraščani 5 kuća i slave Đurđic.
-Maksimovići su najstarija porodica po doseljenju. Maksim se doselio iz Donjih Vasojevića u Staroj Srbiji zbog krvnine, još pre nego što su Austrijanci otpočeli prvi rat sa Turcima. Maksim se prvo naselio kod Vrela, a njegovi potomci su se posle deobe udaljavali i rasturali u južni deo sela. Ovo je najjača porodica u selu ima ih, pod raznim prezimenima, 11 kuća i slave Aranđelovdan.
-Simići: Maksim je sobom doveo jedno „Arnauče“ (neki drže Ciganče), odgajio ga, pokrstio i prizetiou Mirkoviće. Od ovoga Arnaučeta su današnji Simići, naseljeni u Maksimovićima, ima ih 7 kuća i slave Sv. Vrače.
-Stevanovići, predak se prizetio u Simiće, došao iz Dračića od tamošnjih Kurjaka, i on slavi Sv. Vrače.
-Gajići je došao pre 10 godina iz Brežđa, prizetio se u Maksimoviće i primio njihovu slavu – Aranđelovdan.
-Vučićevići, predak se naselio među Maksimoviće, došao iz Prijezdića na svoje ranije kupljeno imanje, slave Nikoljdan.
-Rasulići, predak Rasula se doselio posle Maksima 30 godina, naselili ga Turci, došao iz Bosne. Ima ih i u Petnici, slave Jovanjdan.
-Lazići, nekakvog Lazu iz Bratonožića u Crnoj Gori je naselio Maksim, slave Stevanjdan.
-Ilići, predak doseljen iz Rosića-okrug užički, prizetio se u Laziće pre 60 godina, slave Jovanjdan.
-Vukući su doseljeni pre 20 godina iz Polimlja u Hecegovini, slave Aranđelovdan.
-Gvozdenići, predak se doselio kao majstor iz Rosića – okrug užički u vreme Prvog ustanka, slave Đurđevdan.
-Brankovići i Kuzmanovići, Preci im se doselili posle Kočine Kraijne iz Vardišta u Starom Vlahu, međusobni srodnici, naselili se do Mačina, ima ih pod četiri prezimena, slave Jovanjdan.
-Mitrići, predak se prizetio u Brankoviće, došao iz Osečenice i slavi Jovanjdan a svoju slavu napustio.
-Jovanovići su skoro došli iz Pološnice-okrug užički, slave Đurđevdan.
-Bajići su se doselili pred Prvi ustanak i naselili se u istočnom delu ovog sela, ispod Lazića. Bajići su doseljeni iz nekog sela u Srezu zlatiborskom, po svoj prilici iz Skržuti u Starom Vlahu, njih je 6 kuća i slave Aranđelovdan.
-Đukići, doseljeni iz sela Trnavca u Starom Vlahu, predak se prizetio u Bajiće, slave Pantelijevdan.
U selu je 76 domova od 17 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Žabarci se zanimaju zemljoradnjom a uzgred i stočarstvom, gaje u većoj meri i voćnjake. Ako nemaju dovoljno zemlje, onda je kupuju ili uzimaju pod zakup, te na njima zasejavaju kukuruz i druge useve, od kojih im ponešto ostaje i za prodaju. Mnogi seljaci se odaju izučavanju zanata, što je naročito odlika Brankovića, od kojih gotova svaki ima po jedan zanat, koji radi, ne samo u selu, nego i izvan njega. Tako su Brankovići ili svirači, stolari, moleri, zidari dok drugi seljaci nerado uče zanate. Žabarac se vrlo teško udaljuje od svoga mesta i svi koji su otišli iz sela, otišli su ili kao zanatlije ili kao činovnici.
Pojedinosti o selu.
-Žabari su sastavni deo Petnjičke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica, škola i crkva su u Petnici. Groblje je u Maksimovićima i zajedničko je za celo selo.
Preslavljaju Šestu nedelju po Vaskrsu.
4. jun 2013. u 22:14
Milodan
Poreklo stanovništva sela Zabrdica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Zabrdica je na severnoj strani grada Valjeva, više Grabovice, rasturena po bregovima, koji služe kao razvođe Kolubari i Rabasu. Zemljište je bregovito i suviše neravno, od sekundarnog krečnjaka, sa ponekom vrtačom i nagnuto jugu. Znatnija uzvišenja u selu jesu: Lisine, Izvršac, Vis i Brdo.
Izvora u selu ima dosta i narod se pored njih služi još i bunarskom vodom a i vodom tekućih reka. Od glavnih izvora jesu Krivonož, izvor od kojega postaje potok sa istim imenom, koji silazi u Jaseničku Reku; Vrelo u Grabovici izlazi u ovo selo i sa još dva izvora, od koji postaju dva potoka, gradi rečicu Krivošiju, koja teče u istočnom pravcu i uliva se u Kolubaru. Seoske su kuće ovim potocima i njihovim dolinama rastavljene i poređane su oko njihovih izvora tako, da su zbijene u krajeve a sredina sela je gotovo prazna.
Zemlje i šume.
-Zemlje su po sredini sela i niz potoke. Kvalitet zemlje nije najbolji; dosta su posne, suve i neplodne, s toga se moraju dogoniti i tek tada daju dobar rod. Oko Rabasa i Krivošije bolje su zemlje i podesnije za sve useve, ali je ovih zemalja malo, te su seljaci zakupili mnoge zemlje po Kolubari i susednim selima.
Šume su od lisnatog drveta i ima je mnogo: Sav severni kraj i padine svih brda su pod šumom. Nikakvih zajednica nema.
Tip sela.
-Kuće su po krajevima sela, zbijene su manje-više, gde su pojedine kuće daleko jedna od druge 20 do 60 metara, veće grupe zovu se po porodicama, tako se čuju: Jankovići, Obradovići i Đurići, ali su pojedine grupe mnogo izmešane, tako da Đurića ima po celom selu i u svakom kraju, što je proizašlo deobom zadruga.
U selu su danas ove porodice:
Krstivojevići, Ivanovići, Jankovići, Lazići, Grbići, Jevtići, Gajići, Patijarevići, Pušići, Kuzmanovići, Obradovići, Đurići (Pavići, Rosići i dr.) i Jankovići.
Najlepši zadružni život razvijen je kod seljaka ovog sela. Najlepšše i najveće zadruge u Srbiji su u ovom selu. Najveća zadruga je odvajkada Krstivojevića sa 43 čeljadi, Pušića i Obradovića sa preko 30 duša. Manjih zadruga od 15 do 20 čeljadi u kući ima više.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije iz 1735. godine Zabrdica je imala 11 domova. Po haračkim tefetrima iz 1818. godine u Zabrdici je bilo 38 domova sa 50 porodica i 116 haračkih lica.
Prema popisu:
-1866. godine – 36 domova i 442 stanovnika.
-1874. godine – 36 domova sa 452 stanovnika.
-1884. godine – 42 doma i 495 stanovnika.
-1890. godine – 45 domova i 570 stanovnika.
-1895. godine – 52 doma i 547 stanovnika.
-1900. godine – 50 domova i 486 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva u odnosu na 1866. godinu je 0,25, a procentni 0,18%, kako se vidi isuviše je mali, zbog naglog iseljavanja porodica u susedna sela na ranije pribavljena imanja.
Ime selu.
-Ime selu, jedni vele, dato je po njegovom položaju. Sve je selo za brdašcima, kuće mu se ne vide, dokle se u njega ne dođe, kao što je i danas.
Drugi pričaju da je ime selu vezano za građenja brda i otuda je ime došlo.
U spisak sela paleškog okruga za vreme austrijskog provizorijuma od 1717. do 1737 godine uvršćuje se i ovo selo pod nazivom: Sabardiza.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Narodno predanje o osnivanju sela govori ovo: Zabrdicu su osnovala dva brata, za koje ne može da se tvrdi ni da su se doselili, niti pak da su starinom iz ovog mesta. Veći deo seljaka tvrdi da su doseljeni, ali to njihovo doseljavaenje mora da je bilo davno, kod se o tome izgubiše sve tradicije. Od ta dva brata su današnje porodice, a i džemati:
-Jankovići*, koji danas u selu ima samo jedna kuća, slave Nikoljdan.
-Obradovići, ima ih 33 kuće i slave Nikoljdan.
-Đurići, ima ih 33 kuće i slave Nikoljdan.
*Iz porodice je Jankovića knez Peja Janković, kojega je oknežio Fočić Mehmed-aga 26 januara 1804. godine u Valjevu posle poginbije-seče knezova 23. januara iste godine.
Sve druge porodice doseljene su i naseljene meću ove.
-Krstivojevići su po vremenu doseljenja najstarija porodica, doseljena u prvoj polovini 18. veka iz Bjelopavlića u Crnoj Gori. Oduvek je bila zadružna kuća i smatra se najčuvenijom zadružnom kućom u okrugu valjevskom, jer se nikada nije delila, niti je ko iz ove zadruge izašao i otišao na stranu, slave Aranđelovdan.
-Patijarevići (Patrijarevići*), Jevtići, Lazići, Kuzmanovići i Gajići su od trećeg brata Simeunovića iz Banja Luke, koji se prizetio u Jankoviće. Od njega potiču ostale pomenute familije, njih je sedam kuća i slave Nikoljdan.
*Nazvani su tako po svom pretku kaluđeru, koga su seljaci iz šale zvali patrijarom (patrijarhom), jer se češće hvalio da to može lako postati, samo da hoće.
-Ivanovići su se doselili odnekuda iz Bosne. Predak se doselio kao radnik posle Kočine Krajine, slave Časne Verige.
-Pušići su doseljeni iz Osata, predak ime se doselio kao zidar, pa pošto je u Prvom ustanku dobio imanje onda se ovde stalno nastanio, ima ih 4 kuće i slave Lazarevdan.
-Milići (Jankovići), predak se doselio 1876. godine iz Maoča, prvo kao sluga a posle se prizetio u selo, slave Đurđevdan.
-Grbići su doseljeni posle Drugog ustanka iz Polimlja, od Pljevalja, ima ih dve kuće, slave Sv. Kralja Dečanskog.
U Zabrdici je danas 54 doma od 7 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Zabrdičani se zanimaju svima privrednim granama, kojim i susedni seljaci. Kod njih je zemljoradnja glavno zanimanje, ali se i stočarstvu obraća velika pažnja. Na svojim imanjima po susednim selima, gde imaju stalne kolibe (trla), drže dosta stoke koju osobito gaje. I voćarstvo je u poslednje doba otpočelo naglo da se razvija. Vinogradi zabrdički dolaze u red najčuvenijih vinograda u okolini, jer su i dosta veliki i daju vino vrlo dobrog kvaliteta. Retko koji od seljaka se uzgred bavi kakvim zanatom, to obično rade stranci. Nigde ne idu izvan svoga sela, niti pak nadniče po selu.
Pojedinosti o selu.
-Zabrdica je sastavni deo Brankovačke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica, škola i crkva su u Brankovini. Groblje je zajedničko, bezmalo za celo selo.
Preslavljaju Tominu Nedelju.
5. jun 2013. u 21:58
Milodan
Poreklo stanovništva sela Zarube, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Zarube su na istočnoj strani dračićske krečnjačke i vrtačama izbušene visoravni. Kuće su gotovo sve na krajnjim tačkama i pri vrhu ili dnu vrtačastih dolina. U selu su tri takve doline, nagnute zapadu najvećoj vrtači u selu, poznatoj po imenu Uvor. Ti nizovi vratača su najlepše ziratne zemlje u selu a zovu se: Erkovina, Smrdan i Maksimovac do Žabara.
Izvora u selu ima dosta. Njima se jedino selo služi a bunari su retki; svega ih je dva. Jači izvori zovu se vrela i glavna su ova: Vrelo (poznatije kao Kutlačića Bunnar), Pavića Bunar do Ravnja i Vrbica do Žabara. Manji izvori su: Ribnjak na Devedžincu, Garalj u Gođevcima, Stublina i Čavorić do Žabara. Jedina tekuća voda, ali presušna, je potoko Bukovik, koji dolazi od Ravnja i ponire u Uvor.
Zemlje i šume.
-Zemlje su po dolinama, dosta dobre, krečne i tople glinuše, na kojima dobro uspevaju strmna žita. Kad su kišne godine, a zemlje dobro nađubrene, onda mogu roditi travom i kukuruzom, inače seljaci nemaju livadskih zemalja a kukuruz seju po Kolubari ili na svojim ili tuđim zemljama. Znatnija su imanja za ispuste po Matijevcu, Mirkovači i Devedžincu.
Zaruba je šumsko selo. Šume su kao i u Dračiću nastavak mačinskih šuma od lisnatog drveta, koje se upotrebljava i za gorivo i za građu.
Tip sela.
-Kuće su seoske rasturene, obično su na plećima pojedinih uzvišenja nad dolinama. Nigde nisu zbijene blizu jedna druge, već su znatno razmaknute, te po tome selo ima pravi razbijeni tip. Ali se kuće ipak grupišu po porodicama, ali ove grupe ne mogu biti pravi džemati. Rastojanje među kućama je od 60 do 500 metara.
U selu danas žive ove porodice: Pavići, Jovanovići, Milićevići, Mosurovići, Gođevci, Kutlačići i Vićentijevići.
U selu je dosta razvijen zadružni život i danas postoje neke osrednje zadruge sa 20 čeljadi: Gođevačka sa dve kuće, Pavića i Kutlačića.
Podaci o selu.
-Po haračkim tefterima iz 1818. godine u Zarubama je bilo 11 domova sa 13 porodica i 26 haračkih lica.
prema popisu:
-1866. godine – 18 domova i 126 stanovnika.
-1874. godine – 16 domova i 108 stanovnika.
-1884. godine – 18 domova i 118 stanovnika.
-1890. godine – 17 domova i 139 stanovnika.
-1895. godine – 17 domova i 164 stanovnika.
-1900. godine – 19 domova i 186 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,33 a procentni 1,70%, gde se stalno rađa više ženske nego muške dece.
Ime selu.
-Za ime selu vezane su ove dve priče:
1. Priča se da je nekad kuga tako morila po ovim krajevima da je sve do korena zarubila, pa je po tome došlo ime Zarube.
2. Jedan starac iz sela priča, da se njegov predak pre doseljenja u ovo selo zvao Zarubac, Zarubica, i da je otuda došlo ime selu.
Starine u selu.
-Usred sela, nejuzvišenije mesto nad dolinom Erkovinom, zove se Devedžinac. Na Devedžincu se i danas nalazi neko staro groblje, koje se zove Madžarsko Groblje, za koje se drži da je zaostalo od Madžara. Spomenika ima dosta ali bez potpisa.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Jovanovići: Najstarije porodice ovog sela su Zarupci iseljeni pre 100 godina u Batalage, gde ih je danas tamo 16 kuća. Od ove porodice ostala je jedna porodica, ali je zamrla i u nju se prizetio predak današnjih Jovanovića pre 80 godina, doselivši se iz Leskovica od porodice Ćebića. Od njega je jedna kuća i slave Stevanjdan.
-Kutlačići su najstariji doseljenici iz sela Kutleši od Nove Varoši u opštoj seobi, njih je u selu 5 kuća i slave Jovanjdan.
-Vićentijevići su došli iz Kućana od Starog Vlaha na imanje Kutlačića, slave Nikoljdan.
-Pavići i Milićevići su jedna porodica doseljena pred Kočinu Krajinu iz Drobnjačkih Jezera, ima ih 5 kuća i slave Sv. Kralja Dečanskog.
-Gođevci su se doselili 1808. godine iz Gođevića i Osatu kao zidari i to prvo u Subjel-okrug užički pa posle u ovo selo. Gođevaca im u Valjevu i Beogradu, ovde ih je 6 kuća i slave Lazarevdan.
-Mosurovići su se doselili iz Vrbove u Polimlju iz Babinsku Razuru, slave Sv. Proroka Jeremiju.
U Zarubama je danas 19 kuća od 6 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Zarupci se zanimaju svima privrednim granama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Dosta ih zna po neki zanat, ali ga rade samo u selu i bližoj okolini. Ne sele se izvan sela.
Pojedinosti o selu.
-Zarube su sastavni deo Dračićske opštine. Sudnica, škola i crkva su u Dračiću. Groblje je na Matijevcu.
Preslavljaju Spasovdan.
7. jun 2013. u 01:14
Milodan
Poreklo stanovništva sela Zlatarić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Zlatarić leži na obema obalama Jablanice i Obnice, kao i njihovom međuvođu. Kuće su rasturene po plećima i padinama šumovitih, krečnjačkih jablaničkih i obničkih visova. Zemljište je krševito, vrlo neravno i samo pristupačno uz pomenute reke. Glavniji su visovi: Osijanj, razvođe Obnice i Jablanice, Orlovac, Maći Do, Rogopeča i Senjevac, na levoj obali Obnice, Jovanjske Šume i Pakljanske Strane na desnoj obali Jablanice.
Izvora u selu ima dosta i u tolikoj meri, da se selo jedino njima služi. Glavniji izvori u selu su: Vrelo, Jovanjska Česma, Bukovi, Vranovina, Crno Vrelo, Matkovića Vrelo, Jelina Vodica, Ilića Vodica, Orlovica, Hajdučka Voda, Begova Voda i mnogi drugi. Seljaci se služe vodom sa obeju reka, kao i pritoka obničkih. Na Osijanju se nalazi jedna velika vrtača kamenitih strana, plitka i ispunjena atmosferskom vodom, i zove se Jezero, a njegovu vodu narod upotrebljava za pojenje stoke. Od tekućih voda su: Jablanica i Obnica, koje nikad ne presušuju i prepunjene su pojedinim privatnim ili zadružnim mlinovima i valjaricima. Osim vrela, koja posle kratkog toka padaju u Obnicu i Jablanicu sa desne strane nema nikakvih drugih pritoka. Ostali potoci su točila niz koja se spušta suvišna atmosferska voda i njihove su doline prepune plazova i obronjenog kamenja. Sa leve strane u Obnicu padaju Bukovica, koja dolazi iz Bukovice, Palančki Potok, koji dolazi iz Palanke i Senjevački Potok, koji dolazi od Carića i Donje Bukovice i odvaja ovo selo od Belog Polja.
Zemlje i šume.
-Po plećima i padinama brda, koja dostižu visinu od 300 metara vrlo je malo ziratne zemlje, iako su kuće na njima. Ono malo brdske zemlje isuviše je posna, stranovito i nerodno. Glavne su zemlje ovog sela niz Jablanicu i oko Senjevca, Palanke i Bukovice. Jezgra imanja ovog sela je u Bukovici i to su crne, smolne i rodne zemlje, podesne za svaki usev. Dobre livade su u Palanci i Senjevcu, a najbolje kukuruzne zemlje su u Jablanici i, koliko ih ima, u Obnici i Bukovici. Brdske su zemlje za voće i šume.
Šumama ovo selo obiluje. Sama Jovanjska Crkva ima svoje šume u 140 hektara. Celo međuvođe reka je pod šumom, tako da se kuće ni sa koje strane ne vide. Šuma je od lisnatog drveta, podesna i za građu i za gorivo, kao i za žeženje ćumura. U ovom selu ima dosta mesta seoskih, porodičnih i džematskih zajednica. Južna padina Osijanja, iznad crkvene šume, sve do Balinovića je seoska zajednica. Živanovići imaju svoju zajednicu na severnoj strani Osijanja do Pričevića, Palanka ima svoju zajednicu u Senjevcu do Donje Bukovice, Miljkovići opet u Osijanju do Balinovića, Goloskoci u Rogopeči, Filipovići u Osijanju itd.
Tip sela.
-Zlatarić je selo razbijenog tipa, razdeljeno u pojedine džemate. U selu ima pet glavnih džemata, koji su pojedinim potocima ili novijom deobom izdeljeni na manje džemate. Ovi džemati nisu zaseoci, kako se to danas obično uzima u činovničkom jeziku, jer narod ne smatra da su džemati toliko jaki i tako geografski izdvojeni, da mugu činiti celinu.
Glavni džemati u selu su: Palanka, Preseka, Vojkovac, Rogopeča i Miljkovići. Palanka je ispod Donje Bukovice na Senjevcu oko Begove Vode, tu su:
Vitorovići, Mojsilovići, Obradovići, Petrovići-1, Milutinovići, Perišići, Markovići, Petrovići-2 i Petrovići-3.
Preseka je na levoj obali Obnice i duž Bukovice i naselili su je:
Kotarci, Timotići, Savići (Radovanovići), Radosavljevići, Rajičići, Milivojevići i Ristivojevići.
Vojkovac je sav u Osijanju i naselili su ga:
Marići, Bajići, Đosići, Ilići, Đerići, Matkovići, Živanovići, Gačići, Gotovčevići, Crepići, Filipovići, Bobovci i Petrići.
Rogopeča je na levoj obali Obnice i tu su:
Goloskokovići, Nikolići, Petrovići (Milutinovići), Stepanovići, Markovići i Mladenovići (Petrovići).
Miljkovići su na obema obalama Jablanice i do Balinovića i tu su:
Aleksići i Markovići.
U Zlatariću je dosta razvijen zadružni život. Nema tako velikih zadruga, ali ih ima sa po 20 čeljadi i čuveniju su zadruge: Ćosića (dve kuće), Đerića, Ilića, Golosko(ko)vića i Gotovčevića.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije od 1735. godine Zlatarić je imao 8 domova. U haračkim tefterima od 1818. godine ovo selo je imalo 38 domova sa 51-dnom porodicom i 139 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 63 doma i 540 stanovnika.
-1874. godine – 65 domova i 532 stanovnika.
-1884. godine – 79 domova i 589 stanovnika.
-1890. godine – 77 domova i 664 stanovnika.
-1895. godine – 91 dom i 729 stanovnika.
-1900- godine – 104 doma i 775 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovnika od 1866. godine je 7,21 a procentni 1,33%.
Ime selu.
-Ime Zlatarić ne samo da nalazimo u haračkim tefterima, ono je još starije i poznatije u literaturi. Ovo selo se nalazi u spisku sela valjevskog okruga, koji je sastavila beogradka Adminstracija 1737. godine za vreme vladavine austrijskog provizorijuma i zapisano: Slaturich.
Seljaci pričaju o neobično velikoj starosti ovog sela. Za ime selu vezuju se dve priče.
1. Jedni pričaju da je selu ime došlo od narodnog junaka Zlatarića Pavla, koji je rodom iz ovoga sela o odavde otišao na Kosovo i poginuo.
2. Drugi vela, da su mnogi stariji naseljenici ovog sela bili zlatari, pa je po njima dobilo ime ovo selo.
Palanka je najstarije naselje u ovom selu, u njemu su živeli i Turci, koji su se obično baviči raznim zanatima. I danas se priča da su kod Begove Vode bili turski dućani i kuće, ali da je sve to rastureno pre ustanka 1804. godine zbog kuge.
Vojkovac porodični naziv najstarije porodice ovog sela. Rogopeča se zovu najstrahovitiji krševi ovog sela, pa po njemu i naselje.
Starine u selu.
1. U Palanci, ispod Mojsilovića kuće, na njegovom imanju, raspoznaju se i danas zidine nekakve kule, kako je narod ovog kraja naziva. Te zidine pripisuju neki Pavlu Zlatariću, a veći deo starijih ljudi Rimljanima. Oko tih zidina, koje su danas uveliko razvaljene i raznete, pokazuju se pojedini grobovi bez spomenika od nekadašnjih stanovnika ovog sela.
2. Oko Begove Vode bila je turska čaršija (narod veli – palanka), čiji su dokaz pre 50 godina raskopane suvomeđine i zaorano tursko groblje.
3. Najlepša starina u selu je Crkva Jovanja. Ne samo crkva već i znatan deo sela na obema obalama Jablanice zove se ovim imenom. Jovanja je bila nekada manastirska crkva, ali je već u početku 19. veka postala svetovna crkva. Kao svetovnu crkvu pominje je Jaokim Vujić u svojim putovanjima po Srbiji u 1828. godini. Crkva je mala, sva od kamena i sa kubetom. I nju je palio Mahmud-paša Bušatlija i 1788. godini. Posle toga je opravljena a 1850 godine doziđivana.
Narod priča za crkvu da je ovde od davnina, ali da su je valjevski Turci češće puta palili i rušili. Priča se da je dugo bila u ruševinama, pa da su je iz ruševina podigli, ovakvu kakva je danas, poznati kneževi i valjevski bogataši braća Vitkovići* oko 1700. godine, koji su sahranjeni kod crkve, sa desne strane njenog oltara, čije nadgrobne ploče i danas stoje.
*Jevta i Jovan Vitković bili su rodom iz Valjeva. Šta su pre austrijskih ratova bili, ne zna se. Zna se da su oba bili veliki prijatelji Austrije, da su je oba revnosno pomagali u borbama protiv Turaka, zašta ih je ona bogato obdarila, postavljajući ih za starešine hajdučkih četa. Vitkovići su imali u Valjevu svoju kuću na ušću Graca. Uspomena na njih očuvala se i danas, što se ušće Graca zove Vitkovića Kula. Jevta je umro 1710. godine a Jovan 1732. godine i to se vidi sa njihovih nadgrobnih spomenika. Posle smrti njihoive, njihove je porodice austrijska vlada prevela u Ugrasku i tamo ih stalno naselila.
4. Stari put, koji je od Sokola išao za Valjevo, prolazio je severnim delom ovog sela pored Begove Vode i Senjevca pa je niz Boričevac silazio u Valjevo. Ovaj put je sada zanemaren, jer je pored njega prosečen novi okružni put.
Nastaviće se…
7. jun 2013. u 20:08
Milodan
Zlatarić, nastavak..
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Zlatariću ne samo njegovi seljaci, već i okolni pripisuju veliku starost.
Najstarije seoske porodice, za koje se ne zna da su i sa koje strane doseljeni, jesu današnji:
-Vitorovići u Palanci gde od starine žive, ima ih pod dva prezimena u 4 kuće i slave Aranđelovdan.
-Matkovići* i Ilići u Vojkovcu gde od starine žive, ima ih pod prezimenom Matković jedna i Ilića dve kuće, slave Aranđelovdan.
*Iz Matkovića je porodice onaj Kićan iz Zlatarića, koji se pominje kao frajkorac na vežbanju više Varadina u Memoarima Prote Mateje Nenadovića.
-Miljkovići su bili u Miljkovićima, svi su se iselili zbog turske obesti 1800. godine u selo Orašac u valjevskoj Tamnavi gde ih i danas ima.
-Ilići-2 su iz Gornje Bukovice, od porodice Bogutovića, slave Nikoljdan.
Sve druge porodice su doseljene:
-Živanovići, Đerići i Goloskokovići* su najstarije doseljene porodice, koje su pred kraj 17. stoleća došle iz Grahova u Crnoj Gori zbog ubistva nekakvog Turčina. Živanovići su doseljeni u tri zasebne porodice, međusobno srodne i naselili se u Vojkovcu i Rogopeči. Živanovića ima 8 kuća, Đerića 4, gde se u jednu prizetio jedan od Bajića iz istog sela, a Goloskokovića ima 16 i svi slave Stavanjdan, osim uljeza u Đeriće, koji slavi Lazarevdan.
*Goloskokovići su nazvani po nekom pretku, koji je bio suviše krakat, pa je najbolje mogao skakati.
-Kotarci* su se pred Kočinu Krajinu naselili u Preseci, predaka su naselili Turci odnekuda iz Bosne, ima ih 10 kuća i slave Miholjdan.
*Kotarci nisu iz Previša u Drobnjacima, već po njihovom kazivanju, predak im se doselio odnekuda iz Bosne, po svoj prilici iz Glasinca. Priča se da su se tu naselili od Novog, upravo od Kotara u Dalmaciji.
-Bajići i Đosići su jedna porodica, naselili su se posle Kočine Krajine iz Osata. Njihov predak je bio zidar, ima ih 9 kuća i slave Lazarevdan.
-Marići su došli u vreme Prvog ustanka, predak sišao u argaštinu iz Kremana u Starom Vlahu, njih je 8 kuća i slave Jovanjdan.
-Savići, Radosavljevići i Rajičići su poreklom iz Konjevića-Mokra Gora-Stari Vlah, došli kao nadničari u Prvom ustanku, ima ih 8 kuća i slave Jovanjdan.
-Petrovići-1 i Milutinovići su doseljeni kao majstori iz Košalja u Azbukovici, predak ime se prizetio u Vitoroviće, ima ih 4 kuće i slave Đurđic.
-Gotovčevići su stara sveštenička porodica doseljena odnekuda iz Bosne u Prvom ustanku, danas ih je tri kuće i slave Nikoljdan. Stari su zamrli, a nazvani su po tome što je neka odiva, dovedena iz Pauna, od Boškovića porodice, donela gotovo dete (kopile), koje su zvali “Gotovac” i po njemu nazvali njegove potomke.
-Aleksići su doseljeni u Prvom ustanku od Srebrenice, od porodice Nemčevića, a kojih danas ima dosta u Osatu, naseljeni su na imanju Miljkovića, koje su prethodno kupili, ima ih 4 kuće i slave Đurđevdan.
-Markovići u Miljkovićima su malo stariji od Aleksića, doselili ih Miljkovići na svoje imanje iz Gvosca (Gvozdac) u užičkom okrugu, ima ih dve kuće i slave Jovanjdan.
-Crepići* su doseljeni posle Drugog ustanka iz porodice Mitrovića u Dupljaju; ima ih tri kuće i slave Jovanjdan.
*Pretka današnjih Crepića dovela je mati, kad se preudala u Živanoviće. Kako su do skora u Begovoj Vodi, a i mnogo ranije, bile ciglane, on se pogodi kod ciglara i nauči zanat, te ga po tome prozovu Crepar a njegove potomke Crepići.
-Obradovići su iz Grčića u Azbukovici, slave Lazarevdan.
-Filipovići su doseljeni iz Lještanskog u okrugu užičkom, predak se doselio kao majstor, slave Nikoljdan.
-Bobovci su došli na imanje Filipovića iz susednog sela Bobove od porodice Bobovčevića; ima ih dve kuće i slave Nikoljdan.
-Perišići, otac se doselio kao mehandžija iz Valjeva pre 50 godina, slave Đurđevdan.
-Petrići, predak sišao iz Stubla kao mehandžija, slave Nikoljdan.
-Timotići su pre 30 godina sišli iz Donje Bukovice na svoje imanje posle deobe u selu, slave Jovanjdan.
-Milivojevići su pre 12 godina sišli na svoje imanje iz Balinovića, slave Jovanjdan.
-Petrović-2 je pre 3 godine došao na svoje ranije kupljeno imanje iz valjevske Kamenice, slave Jovanjdan.
-Petrovići-3, sišli iz Godečeva na kupljeno imanje, slave Jovanjdan.
-Ristivojevići su se stalno naselili pre 10 godina a doselili su se u ovajj kraj 1876. godine iz Štrbaca u Bosni, slave Jovanjdan.
U selu je 104 kuće od 23 porodice.
Zanimanje stanovništva.
-Zlataričani se zanimaju svima privrednim granama, kojim i drugi seljani u ovoj oblasti. Proizvode u znatnoj meri pšenice i ovsa, voća i povrća i višak prodaju u Valjevu. Ali specijalno zanimanje svakog seljaka još je i žeženje kreča. I uz Jablaniocu i uz Obnicu tako je mnogo krečana, da gotovo svaka kuća ima po 2-3 svoje ugašene ili radne krečane. Živi kreč prodaju u Valjevu i po okolnim selima. U selu ima dosta zanatlija, koji sebi rade i susednim seljacima, a to su većinom: kolari, kačari, mlinari, drvodelje, strugari i dr. Nigde ne idu u argaštinu, niti se sele iz sela.
Pojedinosti o selu.
Zlatarić je sastavni deo Jovanjska ošppštine, koju čine još i sela: Balinović, Paklje i Sedlari. Sudnica je u Jovanji, a tu su crkva i škola. Groblje je razdeljeno po krajevima.
Preslavljaju Spasovdan.
U selu su uz Jablanicu na putu Valjevo-Bajina Bašta dve mehane; jedna u Jovanji kod opštinske sudnice a druga u vrhu sela, do Balinovića. Na puru Valjevo-Loznica, kod Begove Vode, u Palanci je treća mehana. Samo uz gornju mehanu u Jablanici je magacin sopstvene mehane, inače nikakvih drugih zgrada nema osim stanova, gde sede mehandžije. Sve tri mehani drže seljani ovog sela, koji se uzgred bave trgovinom u jačoj meri.
Kraj!
7. jun 2013. u 23:42
Milodan
Poreklo stanovništva sela Jasenica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Jasenica leži na jugoistočnim stranama zabrdičkih i grabovačkih visova, koji se dosta blago spuštaju u dolinu kolubarsku. Zemljište je od tercijernog nanosa, neravnog izgleda i razrivenog potocima i rečicama, koje teku kroz selo i padaju u Kolubaru.
U selu ima dosta izvora, koji nemaju opštih imena već se zovu po porodicama, koje se njima služe. Kroz selo teku: Perajica iz Grabovice, Jasenička Reka iz Zabrdice i pokraj sela Krivošija, u koju se uliva i Jasenička reka. Sve ove rečice, kao i drugi omanji potoci, presušuju preko leta.
Zemlje i šume.
-Jaseničke su zemlje po rodnosti kao i grabovičke, podesne za sve vrste useva, kao i za livade i pašnjake. Najbolje su zemlje oko rečica i potoka.
Šume je dosta u selu. Grabovičke šume silaze i u ovo selo, naročito one od Pošara niz Perajicu. U selu je dosta šuma za gorivo i ogrev a nema nikakvih zajednica.
Tip sela.
-Potocima je selo razriveno i kuće su po izbrešcima i stranama potoka. Poređane su većinom po porodičnim grupama a kakvih naročitih imena za džemate nema.
U Jasenici su danas porodice: Vujići, Petrići, Aleksići, Krunići, Stojnići, Bobovci, Sinodžići, Jevtići, Stanići, Đurići, Markovići i Dragojlovići.
U Jasenici je bio do skora zadružni život jako cenjen. Danas nema starih i velikih zadruga, ali ima omanjih sa 15 do 18 čeljadi.
Podaci o selu.
-Po haračkim tefterima iz 1818. godine Jasenica je imala 16 domova sa 23 poreskih i 45 haračkih lica.
Prema poposu:
-1866. godine – 19 domova i 200 stanovnika.
-1874. godine – 19 domova i 208 stanovnika.
-1884. godine – 23 doma i 237 stanovnika.
-1890. godine – 29 domova i 276 stanovnika.
-1895. godine – 30 domova i 276 stanovnika.
-1900. godine – 37 domova i 294 stanovnika.
Godišnji priraštaj od 1866. godine je 2,80 a procentni 1,18%, gde je stalno iz godine u godinu veći broj ženskih nego muških glava.
Ime selu.
-Jasenica se može uzeti kao deo ili kraj Grabovice. Nije raselica ovog sela već zasebno naselje, pa otuda je rano izdvojena u zasebno selo. Za ime sela vezane su dve priče:
1. Po jednoj priči ime selu je od reke, koja dolazi iz Zabrdice i zove se Jasenica, a u selu Jasenička reka.
2. Po drugoj priči ime je došlo od mnogih jasenovih drveta, koji neobično rastu u ovom selu, što je i danas slučaj.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-U selu se na zna da je nekada bilo starijih porodica, koje su ili zamrle ili se odavde odselile. Za današnje porodice priča se da su sve doseljene.
-Vujići i Petrići: Kao najstarija porodica smatraju se Vujići, doseljeni pred kraj 17. stoleća iz Kuča u Crnoj Gori; njih je 10 kuća i zovu se još i Petrići, slave Nikoljdan.
-Krunići i Stojnići: Krunići su doseljeni pre Kočine Krajine zbog nerodice iz Kosijera u Crnoj Gori; ima ih 11 kuća i zovu se još i Stojnići i slave Sv. Vasilija.
-Aleksići su se doselili u Prvom ustanku iz Osata u Bosni, ima ih 5 kuća i slave Lazarevdan.
-Jevtići su se doselili u Prvom ustanku iz Osata u Bosni, njih je 5 kuća i slave Đurđic.
-Sinodžići su iz Maoča u Bosni, iz oblasti Starog Vlaha, doseljeni u Prvom ustanku zbog krvnine, slave Jovanjdan.
-Stanići: predak je dovodac iz Sandalja u ovoj oblasti, slave Nikoljdan.
-Bobovci su se doselili iz Bobove od Babovčevića na kupljeno imanje, slave Nikoljdan.
-Markovići (Stevanovići), predak je dovodac iz Bačevaca, slave Jovanjdan.
-Đurići su iz Zabrdice, došli posle seobe na svoje imanje u ovom selu, slave Nikoljdan.
-Dragojlovići su iz Rađeva Sela, došli na imanje posle deobe, slave Jovanjdan.
U selu je 40 kuća od 10 orodica.
Zanimanje stanovništva.
-Jaseničani se zanimaju svima privrednim granama, kojima i ostali seljani ove oblasti. Najradije se zanimaju voćarstvom, vinogradarstvom, pčelarstvom i povrtarstvom, od čega im podosta preostane i za prodaju. Nigde se ne sele iz sela niti se odaju izučavanju zanata.
Pojedinosti o selu.
-Jasenica je sastavni deo Grabovičke opštine i Srezu valjevskom. Sudnica je u Grabovici, crkva u Valjevu a škole nemaju. Groblje je zajedničko.
Preslava je Tomina Nedelja.
8. jun 2013. u 22:53
Milodan
Poreklo stanovništva sela Joševa*, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
*Joševu je opisivao i g. Svetozar D. Petrović, svaštenik brankovački, čijim smo se opisom vrlo malo koristili (LJ. Pavlović).
Položaj sela.
-Joševa je u Jautini po njenim istočnim padinama. Zemljište je sekundarne starosti, brdovito i posve neravno. Kuće su po bregovima ili osojnim i prisojnim stranama. Glavne uzvišice su: Jaućanski Vis, Pogledi, Popov Rt, Jačić, Pečati. Strane brda su vrlo strme, pa kako se većinom pomalja peščar, to su prepune belog kristalnog kvarca, koji se iz daleka vidi.
Izvora je mnogo. Svaka kuća ima svoj izvor, koji je obično ili u strani potoka ili u kakvoj jaruzi. Narod upotrebljava samo ovu vodu za piće. Od tekućih voda glavna rečica ovog sela je Joševa (a i Joševica), kojoj je glava pod Jaućanskim Visom. Više od 10 potoka ovog sela slivaju se u nju i čine te je dosta velika rečica, može da pokreće jedan vitao i retko kad presušuje. Joševa ne pripada neposredno slivu Kolubare, već pošto izađe ispod Pečata, ona savija na sever i ulaz u reku Ub. Ispod Jaućanskog Visa sa južne strane silaze potoci i izvori reke Rabasa.
Zemlje i šume.
-Zemlje je u selu vrlo malo, što je ima ponajviše je oko kuća u Popovom Rtu. Isuviše je posna, hladna, peskovita i nerodna; samo kad se redovno i dobro natire mogu strmna žita da rode. Livade i pašnjaci ne mogu da se nađu u ovom selu.
Šume je mnogo, da se kuće ni livade ne vide od nje. Selo je odličan šumski kraj. Svaki seljak ima toliko šume da je ima više nego tri opštine oko Beograda i Šumadiji. Šuma je krupna, od hrastovog drveta, podesna i za gorivo i za građu kao i za žeženje ćumura. Ako koji od seljaka oma 50 hektara imanja, slobodno se sme uzeti da su mu 40 hektara pod šumom a ostalih 10 ziratne zemlje.
Tip sela.
-Selo je razbijenog tipa. Kuće su po visovima i njihovim padinama. Pojedine visove posele su pojedine porodice i kako su se one razvijale, tako se uvećavalo i selo i stvarali se njegovi krajevi. Do pre 50 godina selo nije imalo džemata, a već ih danas ima, a to je stvorila deoba*.
*U statistici Kraljevine Srbije pogrešno se navodi da ovo selo ima zaselak Ralete. Ralete nisu zaselak već skorašnji kraj-džematić postao deobom pojedinih kuća.
U selu su ove porodice: Ralete, Markovići, Panići, Grujučići, Jeremići, Matići, Andrići i Milosavljevići.
Podaci o selu.
Po haračkim tefterima iz 1818. godine Joševa je imala 16 domova sa 26 poreskih i 45 haračkih lica.
Prema popisu:
-1866. godine – 19 domova i 227 stanovnika.
-1874. godine – 18 domova i 226 stanovnika.
-1884. godine – 15 domova i 211 stanovnika.
-1890. godine – 18 domova i 232 stanovnika.
-1895. godine – 16 domova i 223 stanovnika.
-1900. godine – 18 domova i 261 stanovnika.
Godišnji priraštaj u Joševi od 1866. godine je 1,56 a procentni 0,69%, gde je bilo znatnih kolebanja i gde je stalno više ženskih nego muških glava.
Ime selu.
-Ime selu i rečici ovog sela je Joševa. Da li je ime rečice ili ime sela starije, to se ne zna, kao što se ne zna ni otkuda je ovo ime, osim ako nije doneto otkuda sa strane.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Selo Joševa odavno postoji, a to dokazuju i njegove stare porodice.
-Markovići: Najstarija porodica u selu, za koju se ne zna da se sa koje strane doselila, jesu današnji Markovići, nekad vrlo jaka i snažna porodica, danas dosta slaba, jer se znatno proredila iseljavanjem u ravnija mesta u Posavini. Njih je danas 4 kuće i slave Nikoljdan.
-Ralete, su po doseljenju najstarija porodica, doseljena kao sveštenička kuća odnekuda sa Kosova, iz Stare Srbije, pred kraj 17. veka. Raleta ima odseljenih iz ovog sela, danas ih je 8 kuća i slave Nikoljdan.
-Panići i Grujičići su od dva brata, Pane i Grujice, doseljenih kao majstori, posle Kočine Krajine iz Osata. Ima ih 9 kuća i slave Jovanjdan.
-Matići i Andrići su jedna porodica, doseljena iz Ostružnja, sela ove oblasti, kamo se doselila pred Kočinu Krajinu iz Zarožja-okruga užičkog, slave Jovanjdan.
-Jeremići su doseljeni iz Raduše u Tamnavi, kamo su se doselili iz Osata, danas ih je u selu 3 i Valjevu jedna kuća. Predak Jeremića se prizetio u Markoviće pre 92 godine, slave Jovanjdan.
-Milosavljevići, predak im se prizetio u selu, došao iz Starog Vlaha, ne kaže se kada, slave Nikoljdan.
U selu je danas 27 juća od 6 porodica, zadružne su kuće: Andrića, Jeremića i Panića.
Zanimanje stanovništva.
-Joševljani se zanimaju poglavito onim privrednim granama kojima i susedni seljaci u ovoj oblasti. Najradije se zanimaju stočarstvom i šumarstvom. Svi prodaju šumu za gorivo i građu i daju u zakup žirovnicu, kad im šume rode. Mnogi Joševljani imaju svoja imanja oko Valjeva i po Tamnavi, pa pri deobi zadruga mnogi odlaze na svoja imanja, inače se retko sele iz sela.
Pojedinosti o selu.
-Joševa je sastavni deo Brankovačke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica, škola i crkva su u Brankovini. Groblje je zajedničko.
Preslavljaju Spasovdan.