Grad Valjevo:
Babina Luka, Balinović, Bačevci, Belić, Beloševac, Beomužević, Blizonje, Bobova, Bogatić, Brangović, Brankovina, Brezovice (od 2007. godine Brezovica), Bujačić, Valjevo (obuhvata i ukinuta naselja Belo Polje, Donja Grabovica, Gradac, Kličevac i Popare koja su ukinuta 1971. godine, kao i urbane delove naselja Bujačić i Gorić od 1991. godine), Veselinovac, Vlaščić, Vragočanica, Vujinovača, Gola Glava, Gorić, Gornja Bukovica, Gornja Grabovica, Gornje Leskovice, Degurić, Divci, Divčibare (naselje nastalo 1970. godine od delova naselja Bačevci i Krčmar), Donja Bukovica, Donje Leskovice, Dračić, Dupljaj, Žabari, Zabrdica, Zarube, Zlatarić, Jazovik, Jasenica, Jovanja, Joševa, Kamenica, Klanica, Klinci, Kovačica, Kozličić, Kotešica, Kunice, Lelić, Loznica, Lukavac, Majinović, Mijači, Miličinica, Mrčić, Oglađenovac, Osladić, Paklje, Paune, Petnica, Popučke, Prijezdić, Pričević, Rabas, Ravnje, Rađevo Selo, Rebelj, Rovni, Sandalj, Sedlari, Sitarice, Sovač, Stanina Reka, Stapar, Strmna Gora, Stubo, Suvodanje, Sušica (do 1977. godine Sušice), Taor (nastalo spajanjem naselja Gornji Taor i Donji Taor 1959. godine), Tubravić i Tupanci.
13. jul 2013. u 12:34
Milodan
Propustili ste da linkujete tekst sela Stanina Reka.
13. jul 2013. u 22:03
Milodan
Poreklo stanovništva sela Strmna Gora, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Strmna Gora je na brdu Vrani, sa jugozapadne strane Valjeva a na severnom kraju Leskovičke Visoravni. Seoske su kuće na krajnjim ivicama visoravni i plećastog brda Vrane. Pleća Vrane i njen južni deo produžuju se u Visoravan, dokle severna strana skoro litičasto pada reci Jablanici. Od Vrane se spuštaju Jablanici dve paralelne slepe doline, čija su dna ispunjena nizom vrtača kamenog i zemljanog dna sa atmosferskom vodom (koje zovu Jezerima) ili bez nje. Ove doline zovu se Dolovi a polaze od Presada na Vrani. Uz doline izveden je pre nekoliko godina put Valjevo-Jelova Gora.
Izvora nema. Jedini izvor na Vrani je Vrana do Lelića i Crna Voda do Sandalja u Jovanjskoj Šumi. Ta dva izvora i presušni izvorčići po padinama Vrane, jesu jedina pomoć u vodi za meštane ovog sela. Nikakvog potoka ili tekućice nema u selu. Veću količinu vode daju jezera, bare u reka Jablanica.
Zemlje i šume.
-Strmnogorske zemlje su posne, suve, dobre za strmne useve a vrlo nepodesne za livade, pašnjake i uzgoj kukuruza. Po vrtačama predsadskih Dolova ima dobrih livada kao i dobrih zemalja za sejanje kukuruza, a tako isto dobro su došle i nekolike luke ovog sela na desnoj obali Jablanice, ispod crkve i šume u Jovanji. Uopšte Strmna Gora ima dosta zemlje, samo kad bi se ona dogonila, bila bi još kvalitetnija za obradu.
Šume od vrednosti je malo u selu. Ševarica ima dosta i one su oko Presada, po stazama dolova i celom stranom iznad Jablanice. Šume jedva da ima za ogrev, dokle za građu je nema dovoljno.
Seoske zajednice su kamenolomi po Presadima, koji služe za zajedničko vađenje kamena i žeženje kreča, inače drugih zajednica nema.
Tip sela.
-Strmna Gora je malo naselje zbijenog tipa. Kuće su po zapadnoj strani Vrane iznad Jablanice poređane jedna pored druge sa obe strane puta, koji silazi iz sela u Jablanicu. U selu nema džemata, a kuće su na odstojanju od 20 do 50 metara.
U selu su ove porodice i po redu kad se ide od Lelića: Tešići, Vilipovići (Filipovići), Romanovići, Lekići, Jovanovići, Ignjatovići, Beserovci i Ilići.
U selu nema zadruga dok ih je ranije bilo dosta.
Podaci o selu.
-Prema haračkim tefterima Strmna Gora imala je 1818. godine 6 domova sa 8 porodica i 12 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 12 domova i 131 stanovnika.
-1874. godine – 14 domova i 127 stanovnika.
-1884. godine – 16 domova i 147 stanovnika.
-1890. godine – 21 dom i 153 stanovnika.
-1895. godine – 24 doma i 181 stanovnika.
-1900. godine – 25 domova i 202 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,06 a procentni 1,57%.
Ime selu.
-Seljaci tumače ime selu da je došlo od samog položaja sela. Nekad je u selu bila silna gora i u toj gori je bilo to selo, pa kako su strane sela do Jablanice isuviše strmenita, gotovo litičaste i selo je dobilo ime Strmna Gora. Priča se i ovo, da je ovo selo nekada bilo u zajednici sa susednim Sandaljem, koji je na zapadnoj strani ovog sela, pa se od njega odvojilo kao zaselak Sandalja.
Poreklo stnovništva i osnivanje sela.
-Romanovići: Osnivači ovog sela su porodica Romanovići za koju se zna da je u srodstvu sa porodicom Filimanića u Sandalju. Romanovići su odavno prešli u ovo selo i naselili se pored Jezera na Vrani i za njih se zna da se nisu ni otkuda doselili ni u Sandalj, ni ovo selo. Romanovići su se mngo iseljavali u donja posavska sela i danas ih ima više od 15 kuća u Vukićevici i Orašcu, zatim u Divcima i Popučkama, selima ove oblasti. Otkad postoji selo Strmna Gora, otada se zna za Romanoviće ili drugačije poznate u oblasti Vrane; ima ih 9 kuća i slave Nikoljdan.
-Lekići i Jovanovići: Najranije doseljena porodica u ovom selu je Lekića, doseljena pod ovim prezimenom iz Drobnjaka, iz sela Šavnika, od bratstva tamošnjih Kosorića. Rodonačelnik ove porodice bio je knez u Drobnjacima i doveo je sobom pred kraj 17. veka 12 srodničkih porodica i naselio ih u ovm selu, pa je još za života 3 porodice odselio u neko selo u Tamnavi a dve u Jabučje, ostale je zadržao ovde. Pred Kočinu Krajinu još 3 porodice sišle su u Slovac, selo ove oblasti i neselile celu levu obalu Kolubare, a od ostalih pojedinci se i danas razilaze na razne strane. U selu je danas Lekića pod ovim prezimenom i pod prezimenom Jovanović 9 kuća, slave Mratindan.
-Filipovići (Vilipovići) i Tešići: U prvoj polovini 18. stoleća, odmah posle “švapske vlade” kako vele seljaci ovog sela, doselili su se Filipovići sa Ćeklića u Crnoj Gori. Rodonačelnik ove porodice “Vilip” došao je sa porodicom, koja je bila zadružna i imala oko 18 čeljadi i naselila se više Romanovića, idući ka Leliću. I oni su se raseljavali po primeru drugih dvaju porodica; njih je pod prezimenom Filipovića i Tešića 8 kuća i slave Ilindan.
Noviji doseljenici:
-Ignjatovići, predak se doselio kao majstor iz Pološnice-okrug užički i prizetio u Romanoviće, slave Aranđelovdan.
-Beserovac se doselio iz Beserovine-okrug užički, slave Stevanjdan.
-Ilići su iz Leskovica, došli na svoje, ranije kupljeno, imanje. Ne kaže se koju slavu slave, dokle Ilići u Leskovicama slave Đurđevdan, op. Milodan.
U Strmnoj Gori ima 29 domova od 6 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Strmnogorci se zanimaju zemljoradnjom i voćarstvom, a svi uzgred i žeženjem kreča. Oko Jablanice i po Presadima nalaze se mnoge stare i novije krečane, gde se neprekidno u toku cele godine žeže kreč i odatle izvozi za Valjevo ili prodaje u mestu. Zemlja nije rđava, ali su seljaci ispustili stoku, te kako se ne može da dogoni i pravilno obrađuje, onda iz godine u godinu daje sve slabiji rod. S toga svaki Srmnogorac pribegava učenju zanata i nadničenje po gradu Valjevu, gde se privremeno ili stalno naseljavaju.
Pojedinosti o selu.
-Strmna Gora je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica i škola su u Leliću a crkva u Ćelijama. Groblje je u južnoj strani sela,
Selo preslavlja Mali Spasovdan.
14. jul 2013. u 21:56
Milodan
Poreklo stanovništva sela Stubo (po knjizi Stubao), grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Stubao je na zapadnoj ivici Leskovičke Visoravni. Seoske su kuće na ivicama visoravni iznad Jablanice i njene pritoke Sušice ili po dolovovima i vrtačama. Zemljište je visoravan ispunjena mnogim vrtačama poređenim u nizove ili krug, kao oko Koštice. U severnom delu sela su krečnjaci sa svojim tipskim osobinama, a južnom delu su ogoljeni porfiriti, koje na visoravni opet pokrivaju krečnjaci. Glavnija su uzvišenja na Jablanicom: Zmajevac, Litica, Rezina, Ošljak, Parač i Koštica u sredini sela. Prelaz sa ovih brda na visoravan je blag, a Jablanici litičast i krševit.
Izvora je u selu malo. Nekoliko izvora je po krajevima visoravni pri dodirnim zonama krečnjačkih i podinskih stena, i većinom su jači izvori, od kojih postaju bujni potoci sa jako užljebnim koritom u stenama. U severnom kraju sela su: Osoje i Godin, od kojih postaje najjači potok Košutin Potok, zatim Zmajevac, na istoimenom brdu i istoimenim jakim potokom, koji nikada ne presušuje; Popova Voda u Rezinskom Potoku, koji isto tako ne presušuje. Cela visoravan do Lelića je bezvodna; narod se služi još i barskom vodom i cisternama, koje se ovuda kopaju.
Zemlje i šume.
-Stubljanske su zemlje od dve vrste; brdske ili luke pored Jablanice. Brdske su zemlje po visoravni i vrtačama, krečuše, rodne i podesne za sve vrste strmnih useva, povrća i voća, dokle zemlje oko Jablanice, nazvane Lukama, dobre su oranice i kosanice. I jednih i drugih zemalja ima dosta, rodne su i daju dovoljno sredstava za ishranu stanovništva i domaće stoke.
Šume su po brdima i na iskraju sela. Ima je dosta i ona je od lisnatog drveta i dovoljno je za sve domaće potrebe.
Seoskih zajednica nema, ali ima porodičnih zajednica po pojedinim brdima, na kojima se napasaju stada svih članova takvih zajednica.
Tip sela.
-Koštica i Košutni Potok dele Stubao na Donji i Gornji Kraj. Južni deo sela je Gornji Kraj, a severni do Pakalja Donji Kraj. U oba kraja kuće su grupisane po porodicama, gde su njihove kuće na rastojanju od 30 do 50 metara. Celo selo ima razbijen tip. U Donjem Kraju kuće su po vrtačama i dolovima i taj kraj se zove i Krkušani, dokle u Gornjem Kraju kuće su u uvalama i dolinama pojedinih potoka, koji silaze sa porfiritičkih brda i zove se još i Bučjani.
U Donjem Kraju, u Krkušanima su: Mihailovići, Bakalovići, Čolići, Jocići, Petrići, Stankovići i Marjani.
U Gornjem Kraju, u Bučjanima su: Pavlovići, Jovičići, Raadovanovići, Tomići, Đedovići, Đukanovići, Miletići (Tadići), Bebići, Nikolići i Popovići.
U selu je malo zadruga, mada ih je ranije bilo dosta. Većih zadruga, koje bi imale preko 20 čeljadi u selu nema.
Podaci o selu.
-Prema spisku valjevske eparhije od 1735. godine Stubao je imao 13 domova. Prema haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je 22 doma sa 39 por. i 84 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 47 domova i 371 stanovnika.
-1874. godine – 56 domova i 366 stanovnika.
-1884. godine – 62 doma i 444 stanovnika.
-1890. godine – 66 domova i 511 stanovnika.
-1895. godine – 81 dom i 613 stanovnika.
-1900. godine – 82 doma i 580 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 6,43 a procentni 1,48%.
Ime selu.
-Ima selu Stubao po pričanju starijih seljaka došlo je od izgleda mesta, na kome je naseljeno. Pričaju da njihovo selo, kao visoko selo, liči na neki stubao, pa je otuda dobilo ime Stubao ili Stubo, kako ga meštani izgovaraju.
Ime Donjeg Kraja sela Krkušani došlo je od prezimena najstarijih porodica toga kraja, koje su se nekada tako zvale a danas je ostalo kao ime džemata, dokle su sve porodice izostavile ovo prezime.
Ime Gornjeg Kraja sela Bučjani došlo je od mesta doseljenja pojedinih porodica, koje su nekada a i danas naseljene po bukvacima i bučju.
Ime Stubao nije skorašnje, njega nalazimo u spisku sela okruga valjevskog iz 1737. godine pod istim imenom.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Stubao je staro naselje i ima i starih i doseljenih porodica. Osnivači sela su porodice iz Donjeg Kraja, za koje se drži da su starinci.
-Krkuše (i njihovi potomci Petrići, Čolići, Jocići, Pavlovići, Jovičići) i Bakalovići: Najstarije porodice u selu su Krkuše i Bakalovići, za koje se misli da su iz velike davnine srodne. Krkuše su i ranije a i danas naseljene oko izvora Osoja u Donjem Kraju, njih je 19 kuća i slave Nikoljdan.
-Marjani, Mihailovići i Radovanovići: U najranije doseljene porodice računaju se Marjani. Marjani su po njihovom pričanju doseljeni u 4 porodice od Novog u Dalmaciji, odakle su se prvo naselili u Konavlima, pa su odatle u drugoj polovini 17. veka doseljeni u ovo selo. Od dve porodice su Marjani, od treće Mihailovići a od četvrte Radovanovići u Bučjanima. Svi se zovu Marjani, a drži se, što oni poriču, da su prvobitno bili katolici, njih je 28 kuća i slave Jovanjdan.
-Tomići, Đedovići i Đukanovići: Druga isto tako stara porodica su današnji Tomići u Bučjanima. Rodonačelnik Tomića pod opštim nazivom „Đedo“ doselio se u opštoj seobi iz sela Bučja u Polimlju, ta i otuda se i danas zovu Bučjani, sa svoja dva brata Tomom i Đukanom i naselio se u Gornjem Kraju sela iznad Parača, gde su i danas. Od Đeda su Đedovići, od Đukana Đukanovići, a od Tome Tomići, svega ih je 26 kuća i slave Jovanjdan.
-Miletići su doseljeni uz Kočinu Krajinu iz Kosjerića, njih je u ovom selu 4 kuće, ima ih i u Valjevu, slave Đurđic.
Noviji su doseljenici:
-Mihailovići, predak je došao iz Sijerčića u Polimlju uz Babinsku Razuru, prizetio se u Mihailoviće, slave Jovanjdan.
-Stankovići, predak je iz Malog Krčimira u Zaplanju, doselio se kao ciglar i prizetio u Krkušane, slave Nikoljdan.
-Bebić, predak je iz Vujinovače, doselio se ženi na imanje, slave Nikoljdan.
-Nikolići su iz Sušice, sela ove oblasti, predak došao ženi u kuću, slave Nikoljdan.
-Popovići su iz Babina u Polimlju, predak se sa porodicom doselio kao sveštenik 1880. godine, a prebegao je uz Babinsku razuru, kojoj je lično bio glavni pokretač i duša pokreta, zašta je žrtvovao svoju veliku baštinu i veliki broj članova svoje ponajrazgranatije porodice u Polimlju. Popović se naselio kao sveštenik, ali je u isto vreme i zemljoradnik, slave Đurđevdan.
Na Stublu je 82 kuće od 9 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Stubljani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci u ovoj oblasti. Rade zemlju naveliko, gaje dosta raznovrsne stoke, podižu velike voćnjake, rado uče zanate i rade ih u selu i izvan njega, nerado se sele i ne idu u argaštinu.
Pojedinostio selu.
-Stubao je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica je u Leliću, škola u Jovanji a crkva u Gračanici. Groblje je podeljeno na dva kraja. Donji Kraj sahranjuje se zajedno sa selom Pakljama.
Selo preslavlja Mladu Nedelju, prva po Spasovdanu.
15. jul 2013. u 21:48
Milodan
Poreklo stanovništva sela Suvodanje, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Suvodanje je pod samim Medvednikom, na obema obalama Suvodanjske Reke. Suvodanje je tek drugo selo ove oblasti, koje ulazi u Medvednik, ono je sa severne i zapadne strane oko njega, ukoliko je Medvednik u valjevskom okrugu, zbog čega je Suvodanje manje-više planinsko selo. Suvodanjsko zemljište je brdovito i sve krečnjačko. Brda su vrlo visoka, strma, a sam se Medvednik kao platno diže iznad sela. Po stranama Medvednika i seoskih brda, po njihovim platnima i liticama, su mnoge pećure i okapi, iz kojih izbijaju vrela ili su suvi. Glavnija su brda: Krušik do Sovača, Okruglić i Bobija u selu, Vilinac do Stanine Reke, Kozila, Debelo Brdo i Pajić-Livade na Medvedniku.
Izvora je dosta. Izvori su vrela, koji izbijaju ispod pojedinih stena i grade istoimene potoke i padaju u Suvodanjsku Reku. U Drenajuću dva vrela grade Drenajićsku Reku, koja u Anđelićima utiče u Suvodanjsku Reku. Suvodanjska Reka izbija iz jakog vrela pod Pajić-Livadama na Medvedniku i teče kroz selo u severnom pravcu sve do stava sa Staninom Rekom. U Suvodanjsku Reku sa leve strane padaju potok Bucure, koji postaje od istoimenog vrela, Balinac, koji izvire iz jedne pećine ispod Drenajića, Popović, koji postaje od potoka Klenovca i Pećurina, koji izviru u Drenajiću.
Zemlje i šume.
-Suvodanjske su zemlje iznad kuća po brdima i njihovim stranama, krečuše i osobito dobre kakvoće za strmne useve, koji uspevaju kao retko gde u okolini. Oko rekavica i potoka ima dosta palučaka i lučica, dobrih za ziratne zemlje, livade i pašnjake. Na Medvedniku u gornjem toku rečice Zavojštice, pritoko Ljubovićine, čuvene su seoske livade i ziratne zemlje: Vukobraća i Rujevik, gde svaki seljak ima svoj deo. Osobito dobre popaše su oko Zelenog Vira na Zavojštici, Kozilima i Debelom Brdu.
Šume su po selu rasturene koje kuda i privatni zabrani. Nešto privatnih zabrana ima oko Zavojštice, i kad se sve skupa uzme u obzir, onda seljaci imaju dovoljno šume i za ogrev i za građu, mada nema nijedne stope zemlje seoske ili džematske zajednice, jer je planina Medvednik proglašena za državnu svojinu.
Tip sela.
-Suvodanje je selo razbijenog tipa. Selo je podeljeno na dva zasebna kraja: Suvodanje i Drenajić. Suvodanje je uz Reku i njene pritoke i prostire se od Stava do pod sam Medvednik. Kuće su poudaljene od Reke, većinom u dolinama potoka ili po vrtačama i uvalama, grupisane u nekoliko povećih džemata ili mala, udaljenih jedan od drugoga 50 do 170 metara, dokle su kuće po malama vrlo bliske. Suvodanjske su male na levoj obali Reke pod planinom Veleš, ispod njega uz potok Bucure i do Stava Belanovići, a na desnoj strani Birčani.
Drenajić je zaseban kraj sela, sav je u vrhu istoimene rečice, kuće su međusobno blizu i po vrtačama. Niz Drenajućsku Reku stoji u vezi sa selom, inače je sa svih strana ograđen visokim i krševitim krečnjačkim brdima, te bi gotovo činio zasebno naselje. Drenajić se u 17. i 18. veku računao kao zasebno naselje. Tako ga 1719. godine nalazimo u spisku sela valjevskog okruga, koja su jula meseca iste godine stradala od grada i oluje. Drenajić je zasebno uveden, a pored njega pominje se i Suvodanje. U spisku hajdučkih sela od 1737. godine ovaj kraj pomenut je kao hajdučko selo sa 12 kuća i 4 i po sata hoda udaljen od Valjeva. U istom spisku sela valjevskog okruga iz iste godine zapisano je i Suvodanje. Kao što se vidi Drenajić je smatran kao zasebno selo, dokle se danas smatra kao zaselak, udaljen od pravog sela 500 metara uz reku. Seljaci ovog kraja su u zajednici sa selom i rodbinskim i ekonomskim vezama i kod njih se ne javlja potreba izdvajanja i stvaranja novog sela.
U Suvodanju po džematima-malama:
U Velešu su: Jokići, Bogićevići, Simići, Gligorići, Rakići i Budmirovići.
U Bucurama su: Vasiljevići, Mitrovići i Anđelići.
U Belanovićima su: Perišići, Petrovići, Savići, Markovići, Mladenovići, Stepanovići, Đurđevići, Maluševići, Ćirići i Mihailovići.
U Birčanima su: Birčani (Petrovići, Matići, Aleksići i Nikolići) i Stojšići.
U Drenajiću su: Kojići, Ivanovići, Brankovići, Rankovići, Isailovići, Gordići, Živanići, Stanići, Starčevići i Janjići.
U Suvodanju je vrlo mnogo zadruga i veće zadruge sa preko 30 čeljadi su: Jokića, Budimirovića, Birčanska, Aleksića, Stepanovića, Markovića, Gligorića i Uroševića, Zadruge od 20-30 čeljadi su: Đurđevića, Ćirića i Birčanska.
Podaci o selu.
-Prema spisku sela valjevske eparhije od 1735. godine Suvodanje (Suhodanje), zapisano na dva mesta, imalo je po prviom zapisu 10 a po drugom 18 domova. Prema harčkim tefterima iz 1818. godine bio je 31 dom sa 48 por. i 104 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 47 domova i 643 stanovnika.
-1874. godine – 53 doma i 730 stanovnika.
-1884. godine – 69 domova i 841 stanovnika.
-1890. godine – 75 domova i 909 stanovnika.
-1895. godine – 86 domova i 1017 stanovnika.
-1900. godine – 98 domova i 1079 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 13,46 a procentni 1,63% gde je stalno više ženskih nego muških glava.
Ime selu.
-Otkuda je ime selu Suvodanje nepoznato je. Ime Drenajić došlo je od mnogih drenova, kojih i danas ima u tolikoj meri da ih seljaci beru i od njih (drenjina) peku rakiju. Veleš je ime doneto sa strane, a donele su ga porodice,koje su se prvo naselile u tom kraju. Veleš je ime po selu u Gornjem Potarju, pa je otuda preneto ovde i tako je nazvan jedan vis odmah ispod Medvednika, gde je sada Budimirovića kuća. Birčani je ime od oblasti Birča u Bosni, odakle su se doselile prve porodice ovog džemata. Bucure je ime porodice, koja se prvo naselila na tom kraju. Belanovići je ime one porodice, koja je naselila onaj kraj, a doneto je sa strane i očuvano kao džematsko ime, dokle se nijedna porodica ne zove tim imenom.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-I Suvodanje i Drenajić su vrlo stara naselja. Za Drenajić se pre 200 (sada 300) godina veli da je imao 12 kuća, a tako isto i za Suvodanje, samo se ne zna da li je svako za sebe. Iako je Suvodanje staro selo, interesantno je da su sve današnje porodice doseljene i da je još dosta sveža uspomena o doseljenju, mada pojedinci znaju za doseljenje pada u veliku davninu. Za stare porodice priča se da ih je bilo 5 i da su ih sokoski Turci pri nekom napadu na selo zbog hajduka, kojih je uvek bilo, osudili na surgun i proterali u Posavinu i Srem, gde ih, kako vele seljaci, i danas ima. Po pričanjima starijih ljudi ovo se moglo dogoditi pred kraj 16. stoleća.
Belanovići (Bjelanovići), Savići i Markovići: Kad je Suvodanje na ovaj način opustelo, tada su Turci opet dopustili pojedinim porodicama, da se naseljavaju. Prva od doseljenih porodica bili su današnji Belanovići ili bolje Bjelanovići, doseljeni od nekuda iz Hercegovine, iz okoline Mostara pred kraj 16. stoleća. Potomci Bjelanovića znaju samo da su Hercegovci od Mostara i da su nekada bili u Bosni, gde ih i sada ima pod istim prezimenom, rasturenih po mnogim zapadnim srpskim pokrajinama. Bjelanovići su Savići i Markovići, svega 4 kuća i slave Tomindan.
-Budimirovići: Posle Bjelanovića doselio se predak današnjih Budimirovića, kojega su Turci naselili iz Osata u Bosni. Od njega je i onda i danas jedna kuća, jer su se odeljeni većinom iseljavali, slave Alimpijevdan.
-Mladenovići (i njihovi potomci Stepanovići, Đurđevići, Ćirići, Maluševići), Kojići, Ivanovići, Brankovići, Gordići, Rankovići, Isailovići, Živanići i Stanići: U početku 17 stoleća doselio se zbog arnautske obesti iz Gornjeg Potarja Radonja sa svoja 4 sinia i naselio se u Drenajiću i tad zatekao u selu Bjelanoviće pri ušću Drenajićske Reke i Budimiroviće pod Velešom, gde su i danas. Po pričanju Radonjinih potomaka u Suvodanju je bilo u to doba 4 kuće*. Radonjnni su sinovi Mladen, Isailo, Branko i Milisav. Prvi je po Radonjinoj smrti sišao u Bjelanoviće na ženino imanje, a ostala trojica su ostala u Drenajiću. Od Mladena** su navedeni potomci (navedeni u zagradi) dok su od preostalih Radonjinih sinova ostale navedene porodice i svi su u Drenajiću, njih je na oba mesta 39 kuća i slave Jovanjdan.
*Nikola Milosavljević-Gordić, učitelj u valjevskoj Kamenici, je iz ove velike Radonjine porodice, i on je poglavito i dao potrebne podatke o svom selu i porodici Radonjinoj.
**Iz ove je porodice onaj “hristoljubivi g. Georgij Mladenović” kojega u 1827. godini pominje Joakim Vujić u svojim “Putešstvijima” i za koga kaže da je dao 7 kesa groša za opravku manastire Pustinje, svoje domaće crkve. Od ovoga Georgija-Đorđa kod Joakima, a u selu Đurđa, su današnji Đurđevići.
-Bucure (Vasiljevići, Mitrovići i Stojšići): Na godinu dana posle Radonje doselio se i stari Bucur zbog hajdučije i arnautske obesti iz oblasti Gornjeg Potarja i naselio se iznad Bjelanovića na potoku, koji je nazvan Bucursku Potok u Birčanima. Njih je 10 kuća i slave Jovanjdan.
-Kućinci (Jokići, Gligorići i Rakići): U prvoj polovini 17 stoleća doseljeni su današnji Kućinci iz Kućana u Starom Vlahu, kamo su ranije doseljeni iz sela Veleši u Polimlju. Oni su se naselili pored Budimirovića i po njima se nazvao ceo džemat Veleš, jer su oni doneli ovo ime. Njih je 6 kuća i slave Lučindan.
-Birčani (Petrovići, Matići, Aleksići i Nikolići): Odmah posle Kućinaca doselili su se i Birčani iz Birča u Osatu. Birčani su doseljeni u dve porodice i naselili se sa leve strane Reke, pored Bucura Stojšića, koje su zatekli u tom kraju. Iz ove je porodice znameniti junak i mučenik za narodnu slobodu Ilija Birčanin, koji je pogubljen 23. januara 1804 godine u Valjevu u seči knezova, samo što su ovi Birčani njemu daleki rod, a najbliži oni, koji su u Sedlarima u ovoj oblasti. Birčna ima i odseljenih; dosta ih je u Valjevu, i po Tamnavi, a u selu se zovu opštim imenom Birčani, mada imaju razna prezimena, njih je 17 kuća i slave Đurđevdan.
-Simići (Senići): U Drugoj polovini 18. veka doseljeni su iz Gornjih Košalja u Azbukovici današnji Simići u Velešu. Simići, poznati u selu i pod prezimenom Senići, potomci drugog znamenitog sina ovog sela, poznatog junaka i zaslužnog vojvode Milića Kedića, koji je postao knezom podgorske knežine posle mučeničke smrti Ilijine, i kome je dotle bio momak buljubaša, a koji je sudelujući u svima ratovima od 1804. do 1809. godine ranjen u bici na Pribićevcu kod Srebrenice i umro u Bauriću u Azbukovici, u svojoj staroj postojbini. Simići su uljezi na Kedićevom imanju, a njegovi sinovi odselili su se u Tamnavu: Simića je dve kuće i slave Jovanjdan.
-Petronići: Uz Kočinu Krajinu doselili su se Petronići iz Godečeva-okrug užički. Njihov predak Petronije doselio se kao majstor i dugo vremena bavio se građenjem kuća i drugih zgrada, pa je posle preveo svoju porodicu i naselio se u Bjelanoviće. Od njega je 5 kuća i slave Nikoljdan.
-Starčevići, Janjići: Posle Kočine Krajine pred Prvi ustanak i u doba Kedićevih ratovanja na Drini doselili su se Starčevići iz Radanovca-okrug užički i neseli se u Drenajuću. Starčevićima su rod Janjići na istom mestu, njih je 8 kuća i slave Aranđelovdan.
-Bogićevići su iz Gornjih Košalja u Azbukovici, ima ih 4 kuće naseljene u Velešu, slave Aranđelovdan.
-Perišići su doseljeni iz Gornje Ljuboviđe u Azbukovici i uljezi u Bjelanovićima, ima ih 4 kuće i slave Tomindan.
Noviji doseljenici su:
-Anđelić, doseljen iz Radanovaca u okrugu užičkom, od iste porodice, od koje su ranije doseljeni Starčevići i naseljeni u Bucurama, slave kao u Starčevići, Aranđelovdan.
-Mihailović je doseljen iz Godečeva-okrug užički, slavi Jovanjdan i naseljen u Drenajuću, gde je ušao ženi u kuću.
U Suvodanju ima 102 kuće od 12 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Suvodanjci se zanimaju zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom u većem obimu. Zemlje im daju izvrsnu strmninu, od koje znatan deo stiže i za prodaju, gde se ceni kao najbolja u okolini. Stoke i krupnije i sitnije, drže dosta i ne sjavljuju je nikuda iz sela, a preko leta na Medvedniku. Svinja i ovaca prodaju u znatnoj meri. Voća su svuda velika i na visokoj ceni, jer se i podižu i rađaju, kao retko u okolini. Suvodanjci uče zanate, ali ih rade samo u svom selu i u najbližoj okolini, ali gotovo svakom je omiljeno odavanje trgovini, radi koje se i iseljavaju i šalju svoje mladiće, da se posle i ne vraćaju, s toga su Birčani većinom trgovci i činovnici, kad se udalje iz svoga mesta. Teskoba u selu, velika narođenost i bojazan od smanjivanja imanja nagoni Suvodanjce da se iseljavaju, što gotovo svake godine rade.
Pojedinosti o selu.
-Suvodanje je sastavni deo Suvodanjske opštine u Srezu podgorskom. Sudnica je na Stavama po dnu Bjelanovića, a tu je i škola. Crkva je u Pustinji. Groblje je izdeljeno.
Selo nema zajedniče preslave.
Stave.
-Mesto gde se sastaju Suvodanjska i Stanina Reka, zove se Stave*. Od Stava počinje Obnica. Stave su drumsko naselje i naseljene na ataru četiri sela, koja su u Suvodanjskoj opštini. Kroz Stave prolazi okružni drum Valjevo-Ljubovija i pored druma ima: jedna mehana, 4 dućana, 3 privatne kuće, magacini i kuća braće Ristivojevića iz Bobove, opštinska sudnica i dve školske zgrade. Zanatlije su meštani i bave se isključivo zanatima, a po neki uzgred i trgovinom, dokle mehandžija radi samo svoj posao.
*Veliki broj seljaka objašnjava ime Stava do je došlo od susticaja sva četiri sela, koja se dotiču na ovom mestu i gde na ataru svakog sela ima po jedna ili dve zgrade.
16. jul 2013. u 21:38
Milodan
Poreklo stanovništva sela Sušica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Sušica je na desnoj obali istoimene reke. Seoske su kuće ili po plećima pojedinih seoskih brda ili po stranama brda iznad Reke. Zemljište je od sekundarnog krečnjaka i brdovito. Pojedina brda su visoka, blagih padova ka istoku i postupno se spuštaju u Leskovičku Visoravan, dokle se Reci spuštaju strmo. Znatnija uzvišenja su: Kukalj, Pavlova Kosa i Grahovo do Leskovica, Orlovac, Vasiljevača i Selačko Brdo u selu nad rekom Sušicom. Po plećima su brda vrtače, kao i po celoj Leskovičkoj Visoravni, među kojima i ovde ima jezera.
U selu po visovima nema izvora. Što ih je niz reku su u Selačkom Brdu i nazivaju se imenima pojedinih porodica. Narod se služi vodom sa izvora i Reke, bara i cesterni, kojih ima ovde, kao i po Leliću. Reka Sušica je ponornica, koja čim uđe u atar sela ponire, i ostavljajući pred sobom suvo korito, javlja se pred Gračanicom na dodirnoj zoni krečnjaka i porfiritičnih stena, gde prima u sebe i Tubravićsku Reku. Dolina Sušice je prava klisura, bez puta, rečno korito je u samom krečnjaku u kome ima svih objekata od krša. Nikakvih drugih rečica ni potoka nema, jer voda sa pojedinih seoskih brda namah se sjuri niz točila i plazovima pretrpava strane brda i rečnu dolinu ili se zadržava po vrtačama i dolinama.
Zemlje i šume.
-Seoske su zemlje izvan kuća i u vezi sa lalićkim i leskovičkim, većinom krečuše s crvenicom po dnu vrtača. Ako se đubre mogu biti rodne a na njima rađaju strmni usevi, dokle nisu podesne za livade i pašnjake. U onom delu sela, koji se produžava u kukaljske i povlenske kose nema livada i ispusta, tamo su šume i neprohodni krajevi, kroz koje još ljudska noga nije smela slobodno proći. Sušica ima malo luka, pa su ili plazovima i nanosima zatrpane ili se zatrpavaju, osipanjem ili su same po sebi isuviše kamenite, ili ih reka kvari i odnosi, gradeći od njih kamenjake i peskove ili su samo takve da, kad sunce bolje pripeče, usevi na njima izgore.
Šume ima u izobilju u ovom selu. Ceo južni deo sela pošumljen je i ima je u dovoljnoj meri i za građu i za ogrev, a doste se izvozi i prodaje. Južni deo sela, izvan Selaka, je seoska svojina, dokle pojedine porodice imaju svojih udela u krajevima, koji su pristupačniji.
Tip sela.
-Sušica je selo razbijenog tipa. Kuće su izdvojene u tri grupe, gde su kuće pojedinih porodica zbijenije od ostalih. Džemati su udaljeni jedan od drugoga 50 do 1000 metara. Glavni su džemati: Selaci u vrhu sela, na južnom kraju, prema Brezovicama, Rečani u padini Vasiljevače prema Reci i Brđani po Vasiljevači i Orlovcu.
U Selacima su Selaci (Selakovići); u Rečanima su Perišići (Petrovići) i Jovanovići; u Brđanima su Vasiljevići i Pavlovići; na Vasiljevači i oko seoskog groblja Šiljkovići i Mijailovići; pod Selačkim Brdom Stojanovići, Marići i Rebići (Tendići); oko Jezera i do Leskovica Novakovići i Arsenovići, ispod ovih i Orlvca.
U selu su omanje zadruge Perišića (dve kuće) i Vasiljevića.
Podaci o selu.
-Sušica, kod Vuka pogrešno „Dušica“, imala je prema harčkim tefterima iz 1818. godine 12 domova sa 20 por. i 40 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 26 domova i 238 stanovnika.
-1874. godine – 26 domova i 268 stanovnika.
-1884. godine – 34 doma i 301 stanovnika.
-1890. godine – 35 domova i 325 stanovnika.
-1895. godine – 41 dom i 357 stanovnika.
-1900. godine – 51 dom i 402 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva je 5,29 a procentni 1,72%.
Ime selu.
-Za poreklo imena sela Sušica i istoimene Reke ništa nije napisano. Pretpostavlja se da je selo dobilo ime po reci a Reka po tome što je ponornica – Sušica, op. Milodan.
Imena krajeva ili džemata su po mestu naseljenja Brđani i Rečani, ili po prezimenu porodice – Selaci.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Sušica dolazi u red vrlo starih naselja.
-Stojanovići: U selu se drži da su Stojanovići osnivači sela, jer se za njih ne zna da li su se i odakle doselili; oni su bili uvek naseljeni oko Jezera, gde su i danas, ima ih 7 kuća i slave Nikoljdan.
-Rebići (Tendići) su doseljeni iz Siječe Reke-okruga užičkog, naseljeni su oko Jezera sa Stojanovićima; ima ih 6 kuća i slave Nikoljdan.
-Vasiljevići, Pavlovići i Šiljkovići: Po vremenu doseljenja najstariji su Vasiljevići, po čijem je rodonačelniku Vasilju nazvano brdo Vasiljevača. Vasilj je došao iz sela Bioske u Starom Vlahu u prvoj polovini 18. veka i njegovi su potomci Vasiljevići, Pavlovići i Šiljkovići, ima ih 10 kuća i slave Jovanjdan.
-Perišići, Petrovići: Odmah iza Vasilja sišli su u selo Petar i Periša, dva brata rođena sa svojim porodicama iz Pive u Hercegovini, od one iste porodie, od koje su i leskovički Pivljani. Petrovi i Perišini potomci zovu se uopšte Perišići (Petrovići), ima ih 12 kuća, slave Đurđevdan.
-Selaci (Selakovići): Pred Kočinu Krajinu sišli su iz Kremana u Starom Vlahu današnji Selaci, njih je 9 kuća, slave Jovanjdan.
-Novakovići: Kad i Selaci sa njima su sišli i Novakovići iz Budimlje u Starom Vlahu i naselili se po dnu sela, do Lelića, ima ih 4 kuće i slave Đurđevdan.
-Arsenovići: Posle Kočine Krajine sišao je ded današnjih Arsenovića iz Makovišta-okrug užički, od njega su 3 kuće naseljene gotovo u sredini sela, pod Orlovcem, slave Jovanjdan.
-Mihailovići: U isto vreme doselio se i ded današnjih Mihailovića i prizetio u Vasiljeviće, poreklom je iz Lještanskom-okrug užički, slave Srđevdan.
Noviji doseljenici:
-Marić se prizetio u Stojanoviće, poreklom je iz Bogatića, sela ove oblasti, slavi Jovanjdan.
-Jovanović je Vlah iz Laznice u Homolju, došao kao rudar u ove krajeve, pa se prizetio u Perišiće pre 20 godina, ne slavi.
U Sušici je 54 kuće od 9 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Sušičani se zanmaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Način i vrste zanimanja istovetni su kao i kod susednih Lelićana. Odaju se izučavanju zanata i rade ih i po selu i izvan njega. I danas, a i ranije, udaljavaju se iz sela i stalno se iseljavaju zbog rđave zemlje, a naročito zbog njene nerodnosti.
Pojedinosti o selu.
-Sušica je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica i škola su u Leliću a crkva u Ćelijama. Groblje je zajedničko za celo selo i na vasiljevači.
Seoska preslava je Spasovdan.
17. jul 2013. u 22:12
Milodan
Poreklo stanovništva sela Tubravić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Tubravić je na desnoj obali reke Jablanice uz Tubravićsku Reku, pritoku reke Sušice. Seoske su kuće po stranama pojedinih brda ili po uvalama ili dolonma pojedinih potoka. Zemljište je sasvim neravno, kršeevito i suviše strmenito. Na zapadnoj strani sela je Poćuta, velika jezerska kotlina, sastavljena od tercijernih slojeva. Istočni, a naročito južni deo sela je krševit i sav od sekundarnog krečnjaka. Glavnija uzvišenja su: Gračanica, Glavica, Drenjak, Brdo i Beleg.
Izvora je u selu dosta i oni su ispod brda i u vidu česmi, koje se zovu imenima porodica. Tako Kovačevići u Gračanici imaju dve česme, Bakići 3, Sižani izvor Sige sa još dve česme, Tubrević svoje Vrelo itd. Od izvora Vrela, Siga i tubrevićskih česmi postaje vrlo jaka, plahovita Tubravićska Reka, koja nikad ne presušuje i preko cele godine okreće po jedan vitao, a teče iskrivudanim, kamenitim i dubokim koritom sa mnogim brzacima i pada u sredini sela u Sušicu, malo niže ovog mesta, gde se javljaju rečni izvori u koritu.
Zemlje i šume.
-Tubravić ima najlepše zemlje od svih podgorskih sela. Njegove su zemlje u Poćuti od crne smolnice, trošne, dobro navodnjene i lakorodone. Veći deo Poćute je na desnoj strani Jablanice i svojina ovog sela, ona je njegova žitnica, zatim, ne samo njemu i celoj okolini, mesto za prolećno sjavljivanje stoke, gde se prehranjuje. U Poćuti ima i drugih ziratnih zemalja, zatim, u snatnoj meri mnogo i livada, koje su najbolje na Sastavcima, messtu gde se sastaju Vrelo i Sige i grade Reku.
Seoska je šuma na kraju sela i iznad njega. Svi su visovi oko sela pošumljeni i šume ima dosta za svakovrsnu domaću potrebu. Seoskih zajednica nema, ali ima džematskih u šumama i ispustima po pojedinim brdima i njihovim padinama.
Tip sela.
-Tubravić je planinsko selo i razbijenog tipa. Kuće su grupisane po stranama brda i po njihovim uvalama. Kuće su zbijene i u krug poređane. Pojedine grupe su male i zovu se: Gračanica, Bakići, Tubravić i Sižani, daleko jedna od druge od 500 do 1000 metara.
Gračanica je pri ušću Sušice u Jablanicu, na istočnoj strani istoimenog brda i tu su: Kovačevići i Krdžići.
Bakići su na južnoj strani sa desne strane reke, pod Brdom i tu su: Jeremići, Marinkovići, Jankovići i Stanačići.
Tubravić je južno od Bakića uz desnu stranu Reke i potoka Vrela i tu su: Đuričići, Krstići, Lukići, Arsići, Gajići, Ignjatovići, Milivojevići, Marići (Gajići), Arsenovići, Radovanovići i Vukosavljevići.
Sižani su na levoj obali potoka Siga pod brdom Belegom i tu su: Jovanovići, Markovići, Živanovići, Trifkovići, Petrovići i Nikićevići.
U Tubraviću ima dosta zadruga. najveća je zadruga Stanačića od 30 čeljadi i manje: Kovačevića, Nikićevića-dve kuće, Vukosavljevića i Đuričića- dve kuće i dr.
Podaci o selu.
-Po haračkim tefterima iz 1818. godine Tubravić je podeljen na dva sela: Tubravić i Gračanicu* i oba se zasebno pominju. Prema istim tefterima u oba sela bilo je 22 doma sa 32 poreske i 75 haračkih ličnosti.
*I danas seljaci, piše Ljuba Pavlović, iz okoline kod ovog sela razlikuju Tubravić kao posebno selo i Gračanicu za sebe, mada se meštani ovako ne dele. Stranci će uvek reći za Tubravićanina da je ili iz Tubravića ili Poćute, a nikad da je iz Gračanice ili kojeg drugog kraja sela. Gračanica po svom geografskom položaju čini celinu; ona ima zaseban atar, odvojena je velikom daljinom, visokim brdima i teškim saobraćajem do drugih delova sela, zbog čega se sasvim pravilno uzima kao zaselak ovog sela. Da nije crkve u ovom kraju zatim, da ima među seljacima više težnje za izdvojenošću, odavno bi Gračanica bila zasebno selo, kao što će morati biti u najskorijoj budućnosti. A ja bih na to dodao da u ovom slučaju Ljuba nije bio u pravu, Gračanica je i danas sastavni deo sela Tubravića, op. Milodan.
Prema popisu:
-1866. godine – 53 doma i 413 stanovnika.
-1874. godine – 55 domova i 417 stanovnika.
-1884. godine – 60 domova i 483 stanovnika.
-1890. godine – 66 domova i 506 stanovnika.
-1895. godine – 67 domova i 514 stanovnika.
-1900. godine – 70 domova i 551 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 3,98 a procentni 0,85%.
Ime selu.
-Otkuda je ime selu Tubrević, ne zna se. Gračanica je ime brdu, pa je po tome i kraj nazvan. Sižani su nazvani što su bili oko izvora Siga, koji iz sebe luči znatnu količinu sige ili bigra. Bakići je ime prezimena najstarije porodice u tom kraju, koje se izgubilo i ostalo je ime džematu.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
-Tubravić je staro naselje, ranije je bilo oko Vrela, gde su i danas najstarije porodice, koje su se odatle pomerale Reci i Sigama. Najstariji kraj sela zove se Tubrević, što može biti da je prezime najstarije porodice, koje za sebe ne znaju da su se sa neke strane doselile.
-Đuričići, Staničići, Krstići i Lukići: Najstarija porodica u selu, koja se smatra kao osnivač sela jesu Đuričići kojima su srodne pomenute porodice, njih je 10 kuća i slave Nikoljdan.
-Sižani (Jovanovići, Markovići, Živanovići, Trifkovići i Nikićevići): Najstariji doseljenici su Sižani, doseljeni pre 300 godina iz okoline Trebinja u Hercegovini ili kako sami za sebe kažu iz “duboke Hercegovine”. Sižaniima su potomci pomenute porodice i oni su se ranije raseljavali; njih je 13 kuća i slave Nikoljdan.
-Kovačevići*, Subotići, Marići: Kad i Sižani, dve godine posle njih, doselili su se i Kovačevići iz Gacka u Hercegovini i prvi naselili i stvorili Gračanoicu i ovo joj ime dali. Ova je porodica uvek imala u sebi po jednog sveštenika i kovača, pa tako ima i danas u svojoj familiji. Njima su potomci gore navedene familije; njih je 17 kuća i slave Stevanjdan.
*Pokojni Bajo Kovačević, jedan od naviđenijih, najimućnijih i najbistrijih Kovačevića, koji se u Poćuti i daljoj okolini dosta cenio pričao je je o svojim Kovačevićima u više prilika, da se narodna poslovica “Pop rađa kovača, a kovač popa” uvek i doslovce vršila i njihovoj porodici. Bajo bi u potvrdu toga uvek naveo svoje pretke sveštenike i njihove potomke i završio današnjim faktom, da Kovačević kovač ima sina popa, a da je i sam sveštenički sin. Bajo je dao ove podatke o svome selu kao i svim selima, koja imaju udela u njegovoj “lepoj Poćuti”, kako imađoše običaj zvati je. Umro je 1900. godine, ali sa njime nije gotovo ništa otišlo u grob, jer je srećno naišao na onoga, koji je hteo i umeo njegova pričanja zapisati.
-Gajići i njima bliski rod Ignjatovići, Milivojevići, Radovanovići i Vukosavljevići: Treća vrlo stara porodica ovog sela su Gajići, doseljeni pred kraj 17. stoleća iz Leovića u Azbukovici, kamo su se doselili iz Bratonožića. Gajići su se naselili u dve porodice u Tubraviću da bi se vremenom izmešali sa Sižanima; njima su potomci gore navedene porodice, ima ih 12 kuća i slave Nikoljdan.
-Krdžići: Posle austrijske okupacije, kad su ovi krajevi ponovo potpali pod Turke, sišle su dve porodice današnjih Krdžića iz užičkog sela Zarožja i neselili se uz Kovačeviće u Gračanici, gde su i danas, njih je 14 kuća i slave Jovanjdan.
-Bakići (Jeremići), Marići (Gajići i Arsenovići): U isto doba kad i Krdžići, Gajića predak je doveo je svoje kumove Bakiće iz sela Carine u Azbukovici,poreklom od Vasojevića u Crnoj Gori i naselio ih ispod Tubravića i oko sebe u Tubraviću u dve kuće. Od prve su Bakići i Jeremići a od druge Marići, Gajići i Arsenovići; njih je 6 kuća i slave Aranđelovdan.
-Marinkovići su došli u Prvom ustanku iz Gornjih Košaalja u Azbukovici, naselili se u Bakiće, slave Đurđic.
-Jankovići su, takođe, došli u Prvom ustanku iz Strmova-okrug užički, naselili se i oni u Bakiće, slave Jovanjdan.
Noviji doseljenici:
-Arsić je u Tubarevićima gde je došao ženi na imanje iz susedne Vujinovače, slavi Jovanjdan.
-Pantelići je, takođe, iz Vujinovače, doselio se u Sižane ženi na imanje, slavi Nikoljdan.
U Tubraviću je 78 kuća od 10 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Tubravićani se zanimaju zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom, Zemlja im je rodna i daje dovoljno sredstava za ishranu, a znatan deo ostaje za prodaju. Stoke, sitnije i krupne, drže dosta, koju preko leta drže po povlenskim ili jablaničkim suvatima, gde svi imućniji seljaci imaju svoje poveće zakose. Livade su vrlo dobre, daju im dosta sena, da ga imaju i za prodaju po najbližoj okolini. Voće se u poslednje doba uveliko podiže i daje osobito dobar rod, a i izvozi se svake godine.
Pojedinci se odaju izučavanju zanata i rade ih samo sebi i svojim susedima i ne idu nigde iz sela.
Pojedinosti o selu.
-Tubravić je sastavni deo Rebeljske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica u škola su u vrhu Poćute pod Markovim Belegom i na ataru ovog sela, gde se između ovih zgrada nalazi i jedna putnička mehana. Mehana je svojina jednog seljaka iz Vujinovače i izdaje se pod zakupk Kroz sredinu Poćute prolazi novi okružni put Valjevo – Bajina Bašta, pa su gornje zgrade pored ovog puta.
Crkva ovog sela zove se Gračanica. Gračanica je na desnoj obali reke Sušice ispod istoimenog brda i kraja sela; nema svog imanja, nije stara, a ozidana je od kamena i pokrivena šindrom. Ovu crkvu je pohodio u 1827. godini Joakim Vujić i on je u svojim “Putešestvijama” pominje kao novu crkvu, koju su zidali 1818. godine Milisav Tomić iz Stubla i Vukosav Veselinović iz Tubravića. Crkva je i onda, pa i danas, parohijska i više na ataru sela Stubla (Stubo) nego Tubravića.
18. jul 2013. u 23:02
Milodan
Poreklo stanovništva sela Tupanci (po knjizi Tupanjci), grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Tupanci su iznad Balinovića na kosi, koji se od balinovačke Bogdane spušta reci Obnici. Selo se ne spušta do reke već je brdsko selo i kuće su u padinama pojedinih brda i dolinama potoka, koji između ovih brda silaze Obnici. Zemljište je od sekundarnog krečnjaka, brda su kamenitih strana i plećata i ona su kose ili kosanjice majinovačkog Vrlobaša, balinovačke Bogdane i zlataričkog Osijanja, zbog čega je ovo selance bez ikakvog saobraćaja i veze sa glavnim putevima u oblasti. Sa Vrlobaša, ispod njegovog najvišeg visa Drena izvire Tupanjačka Reka, a sa Osijanja Duboki Potok i sastaju se po dnu sela, iznad Pričevića, gde reka, tekući još malo pada i pričevački Rečicu.
Izvora po selu ima dosta; oni su po padinama brda ili oko kuća ili po dolinama potoka ili Reke. Izvori nemaju naročitih imena, a njihova i rečna voda jeste jedina voda, koju selo upotrebljava za svoju domaću potrebu.
Zemlje i šume.
-Tupanačke su zemlje po plećima pojedinih brda i iznad kuća, suve su i posne, moraju dobro da se natiru, pa da daju iole osrednji rod. Uopšte uzevši malo je zemlje, te su seljaci prinuđeni da na drugoj strani, u dolinama Jablanice i Obnice, tražiti bolje zemlje.
Šume su po padinama brda i dolinama potoka, ukoliko su ove pristupačne. Šuma je od lisnatog drveta i ima je dosta i za građu i za gorivo. Pojedine porodice imaju u šumi zajednica, što zajednički seku i zajednički daju pod žirovnicu.
Tip sela.
-Tupanci su selo razbijenog tipa. Kuće su raspoređene po porodicama, čije su kuće bliske i obično u strani ili vrhu kakvog potočića ili doline. Porodice su raspoređene na rastojanju od 50 do 200 metara.
U selu su: Pavlovići, Vučićevići, Tomaševići, Todorići, Erići (Stevanovići-Bošnjaci), Spasojevići, Čolići i Jevtići.
U selu je veća zadruga Spasojevića, a drigih nema.
Podaci o selu.
-Tupanci prema haračkim tefterima iz 1818. godine su imali 9 domova sa 10 por. i 29 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1966. godine – 22 doma i 159 stanovnika.
-1874. godine – 25 domova i 195 stanovnika.
-1884. godine – 32 doma i 246 stanovnika.
-1890. godine – 33 doma i 267 stanovnika.
-1895. godine – 37 domova i 283 stanovnika.
-1900. godine – 41 dom i 299 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 3,90 a procentni 1,94%.
Ime selu.
-Ime selu došlo je od imena onog sela, odakle su najstarije porodice doseljene. Najstarija porodica doseljene su iz sela Tupanje u Banjanima u Crnoj Gori i nazvane su po mesto doseljenja Tupanjci, otkuda je isto ime preneto na ime selu Tupanjci-Tupanci.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Tupanjci (Todorići, Tomaševići, Spasojevići, Čolići, Pavlovići i Vučićevići): Osnivači sela su porodica Tupanjci doseljeni iz sela Makovišta, ranije iz Tupanje u Banjanima u Crnoj Gori. Pre njih selo nije postojalo, a atar seoski smatrao se kao deo susednog sela Pričevića, pa prema tome i prvobitno selo bio zaselak sela Pričevića. Tupanjci su našli pusto mesto i šume, pa su se na takvom mestu naselili, ali nekako odmah izdvojili od Pričevića. Tupanci su po tradicijama, očuvanim kod seljaka, osnovali selo pri kraju 16. ili početkom 17. veka. Doselili su se u tri porodice iz Makovišta-okrug užički, od kojih su se dve odselile u Tamnavu i Orašac u Posavo-Tamnavi, nakon nekoliko provedenih godina u ovom selu, dok je treća, najjača ostala u selu, čiji je rodonačelnik Tomaš, i od nje su njihovi već navedeni potomci; njih je u selu 36 kuća i slave Stevanjdan.
-Stevannovići, Erići i Bošnjaci: Pred Kočinu Krajinu, nekih 20 godina ranije, doselio se Stevan Erac-Bošnjak iz Budimlja u Starom Vlahu, pa je po tome nazvan Erac ali i Bošnjakom, jer je taj deo Starog Vlaha u administrativnom pogledu pripadao Bosni. Stevanovi potomci su Stevanovići, Erići i Bošnjaci; njih je 6 kuća, slave Sv. Petku.
-Jevtići: Skorašnji doseljenik je Jevtić, doseljen iz susednog Majinovića, prizetio se u Eriće, slave Alimpijevdan i Sv. Petku.
U Tupancima je 43 kuće od 3 porodice.
Zanimanje stanovništva.
-Tupanci se zanimaju zemljoradnjom i voćarstvom. Glavno im je zanimanje zemljoradnja, koju rade na zemlji u svom selu i izvan njega. Stoke drže koliko je od potrebe i nigde je ne sjavljuju iz svog sela. Voće im je u poslednje doba dobilo veliku vrednost, što ga neprekidno podižu i dobro im rađa. Zanate rado uče i radi njih se i iseljavaju, kao što ih inače siromaština zemlje i nerodnost njena odgonee, pa se i ne vraćaju, ako se još pored zanata, trgovine ili državne službe ma i najmanje udalje iz sela.
Pojedinosti o selu.
Tupanci su sastavni deo Pričevačke opštine u Srezu podgorskom. Sudnica, škola i crkva su u Pričeviću. Groblje je zajedničko i na jednom bregu usred sela.
Seoska preslava je Spasovdan.
20. jul 2013. u 21:21
Milodan
Poreklo stanovništva sela Taor, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Užička Crna Gora“, prvo izdanje 1925. godine, digitalizovano izdanje 2013. godine – Srpskog etnografskog zbornika, Pavo I. Baruh.
Povlenska sela.
-Ovim imenom nazvana su crnogorska sela u prisoju Povlena. Ova sela su pri izvoru Skrapeža i pripadaju gornjem toku ove reke.
Položaj sela.
-Ovo selo se pruža duž Makovišta u severozapadnom pravcu, penje se na Mali Povlen i prevaljuje na Pavlovu Kosu u valjevske strane, ne dodirujući nigde Srednji Povlen. Taor je šire selo, počinje ispod istočnog oboda Ravnih Makovišta, prelazi preko reke Skrapež, hvata se izvornog kraja Zabave, valjevske reke, penje se na visoka povlenska polja; Mravinjce, Šeovo i Kneževo Polje i završava na Povlenskoj Kosi, kosi Srednjeg Povlena, koja je sva valjevska.
Tip sela.
-Visoko, pravo planinsko, vrlo brdovito i kamenito selo sa vrlo malo rodnih poljica. Najviše je rodnih poljica oko grada Taora i po Mravinjcima, koji su se posle 1884. godine počele naglo naseljavati. Ovo selo je nagnuto istoku i mnogo je plodnije od Makovišta.
U Taoru imamo dve vraste naselja; starija i novija. Starija su naselja ispod Anateme, po Kamenitim Kosama, ispod Crvenog Brijega, grada Taora i ispod Gačove Stijene u Paramunu oko Taorskog Vrela. Starija su naselja po malom prostoru, na krečnjačkom kamenu i vrlo zbijena. Mali prostor, kamenito iako rodno tlo, jako množenje porodica i stalno deljenje sa starim ognjištima, bezšumnost Zabave, Mravinjaca i Šeovog Polja, dovođenje ovih krajeva u jači saobraćaj sa selom, osobita rodnost polja naglo povale seljake da se raseljavaju i grade raselice. Danas je u Marvinjcima, Zabavi i Šeovom Polju više od jedne trećine seoskih kuća.
Izvori.
-Taor je mnogo čuven zbog svojih najlepših izvora i vrela. Taorsko Vrelo je jedinstven primer jačine i i industrijske primene ove vode. Vrela ispod Anateme, po Zabavi i Mravinjcima daleko se jači i lepši nego po Makovištima.
Starine u selu.
-u Taoru se više nego u ma kom drugom selu jasno vide dve kulture i dve vrste naselja. Prvu kulturu i prva naselja predstavljaju zidine grada Taora. Na jednom omčitoj krečnjačkoj čuci iznad Skrapeža prema Gačovoj Stijeni je stena nazvana Taor, sa nekakvim zidinama, verovatno iz onog doba kad je stanovništvo živelo po ovakvim čukama, ograđeno i udruženo radi odbrane od spoljnog neprijatelja. Na severnoj strani Kamenite Kose, na pregibli, i danas postoji crkvina u zidinama sa jakim izvorom, delom ljudskih ruku, tvorevina nekih ranijih izumrlih ili odseljenih generacija.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Drpovci (Veselinovići i Jovanovići): Najstariji doseljenici sela su Drpovci; Veselinovići i Jovanovići, jedna ista porodica, koja svoj kraj zove Drpovina, a leži po dnu sela do Radanovca. Veselin Drpa je došao iz Banjana u Crnoj Gori, iz sela Drpa, i naselio se ispod Kamenite Kose istočno od crkvine. Izgleda da je Drpa zatekao stare crkvare, ali su se iselili vrlo rano. Drpa se doselio početkom 18. veka; njegovih potomaka je 15 domova, slave Aranđelovdan, od njih su se 5 spustili u Zabavu. Drpovci se najjače ističu u selu i uvek su se takmičili sa Milivojevićima.
-Milivojevići: Dosta docnije su došli Milivojevići iz Pive od porodice Kneževića, kojih mora da i danas ima tamo. Ovde je došao Milivoje Knežević sa velikom zadrugom, sa velikim bogatstvom i stokom i naselio se oko crkvine na kupljenom imanju. Milivojevi potomci su voleli da u selu i okolini imaju prvo mesto, mada su ih Drpovci i ostali u tome potiskivali. I danas su najimućniji, najstočniji i najzadružniji, te su se tim sredstvima uvek borili i pobeđivali. Ima ih u selu i u Mravinjcima 12 kuća i slave Nikoljdan.
-Kuzmani, Grahovići, Milovanovići, Jovanovići, Jevtovići i dr. Sa Milivojevićima su se zajedno doselili i iza Taorskog Jelja naselili Kuzmani. Kuzman Grahović je došao iz Grahova u Crnoj Gori; njegovo potomstvo se pomeralo na istok i jug. Njegova porodica se teško održava, slabo se selila, više je povučena u sebe i vezana za mesto. Ime svog rodanačelnika očuvali su između sebe a nose prezimena kako je navedeno. Nijedna porodica ovog kraja nije imala u sebe uvučenih porodica od ove, gde su ih razdelile na gornje i donje Kuzmane; njih je 14 porodica od kojih 4 u Mravinjcima i slave Đurđic.
-Gačovići (Trifunovići, Žerići, Pepići i dr.): Na desnoj strani Skrapeža iznad Vrela u osoju Gačove Stijene su Gačovići. Gačovina je najzbijeniji i najnaseljeniji kraj Taora. Gačo, Đorđije i Janko su braća, došla sva tri iz Nikšića od Nikšićkih Rudina. Stigli su u selo kad i Kuzmani i Milivojevići, zauzeli ceo gornji deo do Paramuna i ceo onaj kraj Taora oko grada i niz Skrapež. Ovo je vrlo žilava, plodna i mnog raseljavana porodica, ima ih 20 kuća i slave Nikoljdan.
-Zekići: Posle stvorene Srbije, čak i posle završenih borbi došli su iz Osata Zekići i naselili u Grahoviće, ima ih 4 kuće i slave Nikoljdan.
-Đurići: Oni su se doselili iz Galovića, sela ove oblasti, naselili se u Kuzmane na imanje zamrlih porodica, njih je 5 kuća i slave Nikoljdan.
-Klekovići su došli iz Banje kod Priboja, naselili se u Liješću na vrhu sela (dve kuće) a ima ih i u Mravinjcima (5 kuća), slave Đurđic.
-Radosavljevići-Šušovići su nekakva stara hajdučka porodica, sišli iz Nove Varoši u Starom Vlahu i skrili se među Kuzmanima, njih je u selu 4 kuće, jedna u planini, slave Nikoljdan.
U Taoru je 81 dom od 8 porodica.
21. jul 2013. u 22:38
Milodan
Poreklo stanovništva sela Kličevac*, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
*Kličevac nema svoga kmeta niti predstavnika u opštini, iako se smatra kao predgrađe grada Valjeva, pošto su mu stanovnici pravi seljaci i uvršćujemo ga u red sela (LJ. Pavlović).
Položaj sela.
-Kličevac je u ataru Opštine grada Valjeva, na severnoj strani po kosanjicama, koje se iz Grabovice i Rađeva Sela dosta strmo spuštaju u kolubarsku dolinu. Zemljište je posve neravno, pokriveno moćnim tercijernim šljunkom i nagnuto ka jugu. Jedina izdignutija tačka u selu je Kličevac.
U selu ima dosta izvora i seljaci se većinom služe izvorskom vodom, dokle kopaju bunare i bare. Glavniji izvori su: Đenovac, Stublina u Zukvama, Milićev Bunar i dr.
Zemlje i šume.
-Zemlje po Kličevcu su peskovite, priprte i dosta strmenite, te su jedino podesne za vinograde i šume. Donji deo sela ima kolubarske nanosne zemlje i osobito su rodne i podesne i za oranje ali i za livade i popaše.
Šume su vezane za grabovičke šume, ali ih nema mnogo, pošto su glavni delovi ovog sela postali ili državna ili opštinska svojina. Najlepše su šume u Đenovcu i oko Kličevca. Što ima šume to nije seljaka ovog sela, nego onih sa strane, koji ovde imaju svoja imanja.
Opština grada Valjeva ima skoro trećinu atara ovog sela, tu su Krušici, mesto gde su pešadijske kasarne i vojna vežbališta i Zukve ispod Krušika. Ispod Krušika Okrug valjevski ima svoje veliko brdo Đenovac, gotovo sav pod šumom i ustupljen državi, radi vojnih potreba. Država je dobila od opštine i dva komada zemlje; Kulinu i Kličevac i na njima je podigla magacine, opet za vojne potrebe.
Tip sela.
-Kličevac je selo razbijenog tipa, ali ne razbijenog po džematima, već sasvim rasturenog. Kad se sa visa Kličevca pogleda Valjevu, onda se najviše kuća pribilo uz brdo, a drugi deo rasturio se oko državnih i opštinskih dobara.
U Kličevcu su ove porodice: Radovići, Radulovići, Milatovići, Đorđevići, Živkovići, Tešići, Ilići, Savkovići, Pelovići, Savići, Lalevići, Jevtići, Miletići, Stevanovići i Srećkovići.
U Kličevcu nema zadruga, niti se zna da se ovde mogla održati koja poveća zadruga.
Podaci o selu.
-Selo je staro, njegovo je ime u haračkim tefterima, ali se vodi kao asovina grada Valjeva, kao carska domena.
Pri docnijim popisima od 1866. i 1874. godine selo nije popisivano zasebno nego u okviru grada Valjeva. Tek od 1884. godine zasebno se pominje i od tada mu se izdvaja broj domaćinstava i stanovništva, tako da je Kličevac prema popisu po godinama imao:
-1884. godine – 17 domova i 104 stanovnika.
-1890. godine – 18 domova i 119 stanovnika.
-1895. godine – 22 doma i 143 stanovnika.
-1900. godine – 28 domova i 169 stanovnika.
Ime selu:
-U selu je najviša tačka, upravo najviši vis njegov, zove se Kličevac, a naselje je po podnožju njegovom, pa otuda je i dato ime selu.
Starine u selu.
1. Na vrhu Kličevca, na mestu gde je današnji barutni magacin, i danas se nalazi šanac, koji su gradili Austrujanci u ratovima od 1788-1791. godine, a koji i Prota Mateja Nenadović pominje u svojim “Memoarima” na nekoliko mesta. Pored ovog šanca postoji i Karađorđev šanac, odakle je ovaj mislio da brani Valjevo u slučaju jake turske najezde, što pominje i Prota Mateja i u kome je zasedavao Skupštinom izabravši valjevski okružni sud.
2. U dnu Kličevca je kula, nekada stan (1813. god) turskog bogataša, Valjevca, bega Jajića, a danas je barutni magacin. Kulu je u cilju današnjem, u pogledu hercegovačkih muslimanskih kula zidao 1804. godine vojvoda Jevrem Nenadović. U Drugom ustanku bila je svojina vojvode Jakova Nenadovića i njegova je bila i onda, kad je živeo u Besarabiji u Hotinu. Po povratku iz Besarabije u Srbiju Jakov je kulu trampio sa Milošem za neko imanje u Beogradu, a Knez Miloš je već 1835. godine poklanja otadžbini, sa namenom da bude barutni magacin, što je i danas.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Nigde nije bilo teže nego ovde dokučiti koje su porodice osnovale ovo naselje, jer nigde nije bilo tako čestih promena, tako čestih progona i rasseljavanja, kao ovde. Kličevac, odlična strategijska tačka za napad i odbranu Valjeva, morao je uvek da žrtvuje svoje stanovnike da se prilikom ma kakvih pokreta sele i da beže iz svog rođenog sela.
Kad se ovo ima u vidu, onda nije nikakvo čudo što danas nema čak ni potomaka onog Manojla, koji je Knez Aleksino telo preneo u Brankovinu i predao porodici da ga sahrani, već je sve mlađe. Ovde je sasvim novo, sveže naselje i svaki noviji pokret u Bosni, Crnoj Gori i Hercegovini ima po kojeg predstavnika. Najviše je doseljenika iz Crne Gore, a iz ostalih krajeva vrlo malo.
-Pelovići: Najstarija porodica u selu, doseljena pred Kočinu Krajinu iz Grahova u Crnoj Gori, jeste Pelovića, koja je već na umoru, od koje je onda, a i danas, bila jedna kuća, slave Stevanjdan.
Ostale porodice:
-Tešići, doseljeni u prvom ustanku iz Grahova, ima ih 4 kuće, slave Jovanjdan.
-Ilići, doseljeni kad i Tešići sa Zagarča u Crnoj Gori, ima ih 3 kuće slave Nikoljdan.
-Živkovići doseljeni iz Pogane u Nikšićkoj Župi uz Vukalovića Bunu 1857. godine, njih je 4 kuće, slave Lučindan.
-Miletići, su doseljeni iz Pješivaca, kada i Živkovići, ima ih dve kuće, slave Jovanjdan.
-Srećkovići su doseljeni 1866 godine, srodnici su sa Miletićima i naseljeni su pored njih, slave Jovanjdan.
-Stevanovići doseljeni kad i gornji iz Pješevica, ima ih dve kuće, slave Začeće Sv. Jovana.
U periodu od 1870. do 1899. godine u Kličevac su se naselili:
-Radovići su doseljeni sa Zagrada na Čevu, ima ih 5 kuća, slave Aranđelovdan.
-Jevtići su sa Ceklina, ima ih dve kuće slave Đurđevdan.
-Radulovići je sa Ćeklića, slave Ilindan.
-Milatovići su sa Vražegrmca, slave Sv. Petku.
-Lalevići su iz Bratonožića, slave Stevanjdan.
-Savići su iz Đinovića u Katunskoj nahiji, slave Đurđevdan.
-Savkovići su iz Kosijera u Crnoj Gori, slave Sv. Vasilija.
-Đorđevići su iz okoline Trna u Bugarskoj, slave Nikoljdan.
U Kličevcu je 30 kuća od 14 porodica.
Zanimanje sdtanovništva.
-Kako se Kličevac nalazi u predgrađu Valjeva a naseljen je u novije doba, s toga njegovo stanovništvo nije moglo doći do potrebnog zemljišta, na kome bi se razvila zemljoradnja i stočarstvo, zbog čega su Kličevčani prinuđeni raditi tuđe zemlje, na njima zasejavati sve, što im je potrebno za ishranu, a i za prodaju. Tako na zemlji gaje dosta povrća, a kod svojih kuća pate poviše stoke, te njome se služe i njihove proizvode prodaju po varoši. Mnogi se od Kličavčana bave rabadžilukom, mnogi nadničenjem po gradu, a mnogi opet odaju se i izučavanju kakvog zanata, te se odvajaju od kuća i silaze u grad.
Pojedinosti o selu.
-Kličevac je još od turskog doba sastavni deo Opštine grada Valjeva. U Valjevu je škola, crkva kao i opštinska sudnica. Nikad nisu, pa ni danas, imali u opštini svoga predstavnika, pa retko i odbornika. Groblje je u sredini sela i zajedničko.
Preslave nemaju.
22. jul 2013. u 21:30
Milodan
Poreklo stanovništva sela Bujačić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU.
Položaj sela.
-Bujačić je odmah do Valjeva i pruža se od Kolubare na južnu stranu do Dračića. U donjem delu sela pored Kolubare je pesak, šljunak i rečni nanos. Dalje ispod humusa je tercijerno zemljište i to je sve do Potoka, od koga je na jug do Dračića krečnjačko zemljište sa vrtačama. Glavnija uzvišenja u donjem delu sela su: Gajina, Raskršće i Parlog, a u gornjem; Ostenjak, Brdo i Osoje.
Selo se služi izvorskom vodom, a i vodom sa Kolubare i potoka; izvora je dosta. U donjem delu sela su: Relja, od kojega postaje čitav nepresušni potok i sliva se u Kolubaru, Stublina i Lipe u potesu Lipovcu, od kojih postaje potok pod istim imenom, Despotovac u potoku istog imena. U gornjem deslu sela su: Vrelo od kojega postaje jak i nepresušni potok Vrelo, Babinac u istoimenom potoku, Jajićevac od kojega postaje Potok, Žujevac do Mačina i Stublina. Glavnije tekuće pored Kolubare su: Relja, potok koji teče između ovog sela i Graca, Potok koji dolazi sa zapada od Jajinca i Babin Potok (Babinac) koji dolazi s juga iz Mačina. U Potok se uliva Vrelo i tada se zove Vrelo i prima Despotovac i Babin Potok i zove se Pocibrasa.
Zemlje i šume.
-Bujačićske (bujačanske) zemlje su od dve vrste. Zemlje gornjeg dela sela su krečne, sa vrtačama, posne, obrasle paprati i smatraju se kao nerodne. Livada ima malo oko Žujevca i do Mačina, a tu su bolje i ziratne zemlje. Zemlje donjeg dela su nanosne ili crne smolnice, rodne su i dobre za livade i pašnjake. Imanja oko Kolubare zovu se Ade i one su samo za kukuruz, a gornji deo sela zove se Lipovac i to su dobre i livadske i ziratne zemlje.
Šume u selu ima dosta. Južni deo sela je sav pod šumom i zove e Mačine i one su najbolje uz Babin Potok. Mačine su seoska zajednica i one u u zajednici sa petnjičkim i dračićskim Mačinama i nepodeljene. Šuma je mlada i od lisnatog drveta, retko se seče. Drugih zajednica u selu nema.
Tip sela.
-Bujačić je Potokom podeljen na dva dela. Gornji (južni) deo sela zove se Brđani, a donji nema svog naročitog imena. I u jednom i u drugom delu sela kuće su rasturene, tako da dve nisu jedna do druge. Samo su Pavlovića kuće u gornjem delu, do Mačina, zbijenije, one su na rastojanju od 20 do 50 metara a svuda su inače na rastojanju od 200 do 500 metara.
U Brđanima su ove porodice i to oko Vrela: Lukići, Jovičići, Jevtići, Golovići, Cvijovići, Todorovići, Novakovići a na Brdu; Jevtići, Marinkovići, Nikolići, Pavlovići i Živkovići.
U donjem deslu su, oko Despotovca: Glišići, Mološevići, Matići, Nastići, Mandići, Kosići, Blagojevići i Mateljevići; na Gajini su: Stanišići, Kovačevići, Janjuši, Savići, Vladisavljevići i Radosavljevići; u Lipovcu su: Poznanovići, Ivkovići, Bošnjakovići i Mirkovići.
Zadruga u selu nema.
Podaci o selu.
-Prema hračakim tefterima iz 1818. godine selo je imalo 17 domovasa 24 por. i 53 haračkih lica.
Prema popisu:
-1866. godine – 34 doma i 178 stanovnika.
-1874. godine – 27 domova i 163 stanovnika.
-1884. godine – 37 domova i 172 stanovnika.
-1890. godine – 43 doma i 247 stanovnika.
-1895. godine – 44 doma i 226 stanovnika.
-1900. godine – 41dom i 220 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 1,36 a procentni 0,88%.
Ime selu.
-Stariji ljudi pričaju da je ovo selo bilo nekada zaselak sela Petnice s naročitim imenom Bujačići. Za vezu Bujačića i Petnice govore zajednice u šumi, veza sa imanjima, neprirodna granica i zajedničko groblje. Ime Bujačići vezano je za porodicu Jevtića, za koju se drži da je ona ovo ime donela sobom iz mesta, odakle se doselila.
Starine u selu.
-Ispod Vrela, pored samog Potoka, nalazi se Kućište, a to su mesta na kojima su bile kuće starijih i današnjih porodica ovog sela. Prema suvomeđinama, koje ukazuju na stare kuće, prema zaostalim voćima i rasporedu imanja, daje se i danas vrlo lako uvideti raspored i položaj kuća tako, da se može prstom ukazati na svaku kuću gde je bila. Ova kućišta daju nam sliku ondašnjeg naselja, kod kojega su kuće bile zbijenije i selo više izgledalo na šumadijsko nego na starovlaško, kako je danas. Priča se da je kuga raselila selo i potreba za boljim imanjem.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Bujačić je bivši zaselak sela Petnice. Stare kuće ova dva sela bile su u Kućištima, pa su se odavde pomerile zrakasto na sve strane.
-Milosavljevići, Glišići i Ivkovići: Najstarija porodica oba ova sela je Milosavljeivća za koju se priča da je ovde od Kosova. Milosavljević je staro prezime ove porodice i danas se ovako zovu samo Glišići, ali sa njima su u srodstvu i Ivkovići. Milosavljevića je bilo ranije mnogo više, ali su zamrli i izgubili se, a i dans zamiru. Svega ih je 3 kuće, slave Nikljdan.
Jevtići: Najstarija porodica po doseljenju su Jevtići, nekad najjača i najmnogobrojnija porodica, danas predstavljena sa samo 3 kuće i to slabe i nejake. I od ove porodice mnoge kuće su zamrle. Jevtići su se doselili u početku 17. veka iz Drekalovića u Kučima, zbog krve osvete. Oni su do skora imali najveće i najbolje delove seoskog imanja. Slave Nikoljdan.
-Pavlovići, Kosići, Blagojevići, Lukići, Jovanovići i Milosavljevići: Pred kraj 17. stoleća doselili su se iz Pipera u Crnoj Gori današnji Pavlovići i oni su nekada bili naseljeni kod Despotovca, pored današnjih Blagojevića i Kosiića, pa su se posle izmestili na Brdo u Mačine a neki ostali na starom mestu. Njihovi potomci su navedeni, ima ih 16 kuće, slave Aranđelovdan.
-Kovačevići: Kad i Pavlovići doselili su se u ovo selo današnji Kovačevići iz Osata u Bosni. Njih je nakada bilo više kuća, pa su zamrle, dans ih je samo jedna, slave Trifundan.
-Vladisavljevići: Sve druge porodice su kasnije doseljene, takoi Vladisavljevići, kojih je do skoro bilo 3 kuće a danas samo jedna i ona je na umoru, doseljeni su uz Kočinu Krajinu iz Pipera u Crnoj Gori, slave Aranđelovdan.
-Savići su u srodstvu sa Vladisavljevićima, oni su doseljeni posle Drugog ustanka, i ova porodica je na umoru, slave Aranđelovdan.
U Prvoj polovini 19. stoleća doselili su se:
-Todorovići su iz Vražegrmca u Crnoj Gori, nekad jaka kuća, danas slaba, slave Sv.Petku.
-Živkovići su iz Pipera doseljeni 1856. godine i naseljeni na Brdu uz Pavloviće i ovo je danas najjača kuća u selu, slave Aranđelovdan.
Uz Babinsku Razuru doselili su se u ovo selo:
-Janjuši su iz Babina, ima ih dve kuće i slave Mratindan.
-Cvijovići su iz Seljana i oni su rod onima u Gracu, slave Đurđevdan.
-Mosurovići (potomci Mosura) su iz Vrbove, slave Nikoljdan.
Gornje tri porodice su iz oblasti Polimlja, doseljeni zbog bune 1875. godine u kojoj su sudelovali a u selu se naselili na Kovačevića imanju.
Posle srpsko-turskih ratova 1878. godine doselili su se:
-Mateljevići iz sela Previša u Drobnjacima od porodice Tomića, naseljeni na imanju Kovačevića, slave Nikoljdan.
-Golovići su iz Drobnjaka na imanju Jevtića, slave Đurđevdan.
-Marinkovići su iz Bogatića, sela ove oblasti, slave Nikoljdan.
-Mandići su iz Kosatice u Polimlju, slave Đuređvdan.
-Radosavljevići su iz Štrbaca u Staro Vlahu,slave Aranđelovdan.
-Nikolić je iz Mokre Gore u Starom Vlahu, doseliio se kao sluga, slavi Aranđelovdan.
-Mutić je iz Graca ove oblasti, došao uz mater, slavi Đurđevdan.
-Novaković je iz Pipera u Crnoj Gori, naselio se na imanju izumrlih Grujučića, slavi Aranđelovdan.
-Poznanović je iz Ravanja ove oblasti, slavi Mratindan.
-Mirković je iz Maoča u Polimlju, slavi Jovanjdan.
-Bošnjaković je iz Prijezdića u ovoj oblasti, slavi Nikoljdan.
-Nastić je iz Lelića od tamošnjih Matića, slavi Nikoljdan.
U selu je 43 kuće od 22 porodice.
Zanimanje stanovništva.
-Glavno zanimanje stanovništva Bujačića je zemljoradnja. Ziratne zemlje ima dosta, ali je od njega dosta u rukama seljaka iz susednih sela. Zemlja je bogata i daje bogate plodove, na njoj su dobre livade i pašnjaci, kao što i rađaju. Bujačani se ne odlikuju velikom vrednoćom za radom na zemlji, a još manje se odaju izučavanju zanata i radu na drugim privrednim poljima. Siromašniji se bave nadničenjem po gradu, gde uzgred nauče po kakav zanat i njime se bave po susednim selima i gradu. Bujačani se ne sele iz sela.
Pojedinosti o selu.
-Bujačić je sastavni deo Petničke opštine u Srezu valjevskom. Sudnica, crkva i škola su u Petnici. Groblje je zajedničko sa petničkim i u petničkom Polju, prema crkvi.
Selo nema svoje preslave.