Ljig i okolna sela

27 komentara

1. 12. maj 2013. u 00:38

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela opštine Ljig, Liplje. Prema knjizi Miloja T. Rakić „Kačer“, prvo izdanje 1905. godine, najnovije izdanje 2010. godine – edicija „Koreni“, JP Službeni glasnik i SANU.

   Položaj sela.

   -Selo Liplje leži ispod Moravaca, na desnoj strani reke Ljiga. Selo je na talasastoj ravni, koja se od brega Čikera spušta na jugo-zapad u potpunu ravnicu oko Ljiga. Kroz selo protiče poveći potok Lipovica. Kuće su u gornjem kraju seoskog atara: oko gornjega kraja toka potoka Lipovice, u Malom Polju do Brestova, u Samadžinoj Oranici, Trskovitoj Bari, Kruševitom Brdu i Ražovištu.

   Izvori u selu.

   -Najglavniji su izvori: izvor u Maloj Lipovici, u Samadžinoj Oranici, u Dobrokašu, u Gemovcu, dalje Ivankov Izvor, Teodorovića Izvor i Mijatov Bunar. Ima i 8 kopanih bunara-đermova.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja za obrađivanje manjim je delom između kuća, a većim je izdvojena u seoskom potesu pored Ljiga, između Brstovačkog Potoka i Lipovice. Seoski je potes daleko od sredine sela za 20 minuta hoda. Zemlja je odlične rodnosti. Po rodnosti svoje zemlje ovo selo dolazi na prvo mesto u Kačeru. Najviše je zemlje pod livadama, koje se dva puta godišnje kose. Stočarstvo je najrazvijenija grana privrede, osobito hranjenje volova donosi seljacima najviše koristi.
   Zajedničke šume nema, ali ima manjih privatnih zabrana sa cerovom i graničevom gorom rasturenih po celom selu.
   Na seoskom potesu ima 6 trla, od koji je jedno postala kuća.

   Tip sela.

   -Selo je razbijenog tipa, najpribližnijeg šumadijskom. Zaseoci se ne razlikuju, krajevi sa kućama imaju topografska imena.
   Svega u selu ima 56 kuća.

   Ime selu.

   -Priča se da se selo ovako prozvalo po tome što je u njemu nekad bilo mnogo lipa, kojih i danas ima dosta.

   Poreklo stanovništva.

   -Samo se za tri najmanje familije kaže da su starinci. Najveći deo stanovništva poreklom je iz Brnjice, nedaleko od Prištine u Staroj Srbiji.
   Porodice su:
   Brdarići, već izumrli u muškoj liniji, slavili su Ignjatijevdan.
   -Đikići (Teodorovići) su starinci, slave Aranđelovdan.
   -Radivojevići su takođe starinci, slave Jovanjdan.
   -Radivojevići, Antonijevići, Samatovići, Jevtići, Mijailovići, Milevići, Gajići, Pavlovići, Lakići, Sarići, Sretenovići i Žikići su iz starine svi jedna familija. Priča se kako su pre više od 100 godina doselili ovde neki radivoje i Simun (Simo) iz Brnjice, i od njih se namnožila ova velika familija, svi slave Nikoljdan.
   -Rosići. Priča se kako se pre 100 godina doselila od Sjenice neka baba i uzela u kuću zeta iz valjevskog okruga od koga je nastala ova familija, slave Nikoljdan.
   -Džokići su došli iz Bosne 1876. godine, slave Nikoljdan.
   -Vukašinovići, doseljeni 1876. godine iz obližnje Dudovice, slave Đurđevdan.
   -Lučići, doseljeni pre 28 godina iz Ugrinovaca, slave Nikoljdan.
   Seoska zavetina je Mladi Sv. Nikola, 9 maja po starom kalendaru.

   Odgovori

2. 15. maj 2013. u 20:10

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Babajić, opština Ljig. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU

   Položaj sela.

   -Babajić je na levoj obali reke Ljiga, a prema rudničkom selu Gukošima, sa druga strane Ljiga. Selo je na kosanjicama, koje od Suvobora silaze Ljigu. Zemljište je tercijalno, neravno i ispresecano mnogim paralelnim potocima i potočićima raznolikog pravca. Bregovi su plećati i vrlo se blago spuštaju u dolinu glavne reke i nemau naročitih imena.
   Izvora je u selu dosta. Svi su oko kuća, ali seljaci kopaju bunare, pa se i njima služe, kao i vodom potoka i onih silnih izvoraca, koji su u početku pograđeni kao česme. Od tekućih voda ovog sela su: Ljig, koji zbog svoje velike brzine i plahovitosti teče krajem sela podeljen u dva dela: Godevac, potok koji postaje od nekoliko česama u zapadnom delu sela i teče u istočnom pravcu; Gačića Potok, koji postaje od nekoliko izvora i česama u južnom kraju sela i teče tom stranom sela i na istoku pada u Ljig.

   Zemlje i šume.

   -Imanja su izvan kuća i rasturena po celom selu. Ima dosta njiva oko kuća, a livade i pašnjaci su po kosama, ili po dolinama potoka. Najlepše livade su po Godevcu a ziratne zemlje oko Ljiga.
   Šume su pojedinačne, rasturene po svim krajevima, a najviše ih je do Cvetanovaca i po Gačića Potoku. Šuma je od lisnatog drveta, ima je u dovoljnoj meri i za sve domaće potrebe.
   U selu nema nikakvih zajednica.

   Tip sela.

   -Babajić je selo razbijenog tipa. Seoske su kuće po kosama i iznete na bregove iznad pojedinih potoka, ali su vrlo rasturene, tako da nigde ni dve nisu zajedno. Kad se pođe od Gornje Toplice okružnim drumom, koji obavija sa zapadne i severne strane ovo selo, onda su po izbrešcima tako rasturene kuće, da ova rasturenost nije mogla stvoriti ni džemate ni male. Babajić je prvo ljiško selo u ravnici i kao što su kuće ovog sela rasturene, tako su isto i svih sela ispod njega.
   U selu su danas tri stare porodice, a među njih useljene nove. Od starih porodica su: Brkovići, Kolakovići i Pejčići. Novije porodice su, i to:
   a) U Borkovićima: Nikolići, Mihailovići, i Šukići.
   b) U Kolakovićima: Mijailovići, Ilići, Cvijovići, Nikolići-2, Ilići-2, Sredojevići, Janićijevići, Đurići, Janjići, Trifunovići, Sremčevići, Zvrndaci, Jankovići, Arunovići, Tadići, Milanovići, Pavlovići i Simići
   v) U Pejčićima: Pantići, Sretenovići, Teodorovići i Jankovići.
   Zadruga u selu malo ima. Poveća zadruga je Zvrndačka i poviše manjih.

   Podaci o selu.

   -Babajić je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imao 27 domova sa 74 haračke glave.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 44 doma i 270 stanovnika.
   -1874. godine – 45 domova i 264 stanovnika.
   -1884. godine – 74 doma i 377 stanovnika.
   -1890. godine – 71 dom i 459 stanovnika.
   -1895. godine – 75 domov i 492 stanovnika.
   -1900. godine – 86 domova i 547 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866 godine je 8,4 (piše 84) a pricentni 2,9%, gde je poslednjih godina više ženskih nego muških glava.

   Ime selu.

   -Otkuda je ovo ime selu nepoznato je, zna se samo toliko, da je selo vrlo staro, da ima i starih porodica.

   Starine u selu.

   1. Kroz selo, niz Godevac, po predanju silazio je nekakav stari put, kojim se prelazilo iz kolubarske doline u ljišku i odatle za moravsku. Po putu su očuvani tragovi starih kaldrma i nasipa, ali su to radovi najnovijeg turskog doba, još kad su bili u ovim krajevima.
   2. U Pejčićim, najstarijoj seoskoj porodici, i danas se raspoznaju stara naselja ovoga sela: suvomeđine, bedemi i ostaci nekadašnjih stanova zamrlih, iseljenih i rasturenih stanovnika ovog sela.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Pejčići: Babajić je osnovala porodica Pejčića, za koju se drži da je „od Kosova“ i da nije mogla imati više od 2-3 kuće. Pejčići mladi izumiru i to izumiru u jakoj meri; danas ih ima tri kuće, sve skoro na umoru, Slave Đurđevdan. Stare kuće Pejčića bile su na kosi do Cvetanovca, otprilike 300 metara na zapad od današnjeg Babajića, drumskog naselja. Sve ostale porodice su doseljene.
   -Kolakovići (Kolaci): Prvi doseljenici ovog sela su Kolakovići (Kolaci) doseljeni u nekoliko porodica iz Nikšićke Župe pred kraj 17. stoleća. Neki su od Kolaka zaostali u Starom Vlahu i po gornjim selima ove oblasti, a ovde su sišle 3 porodice i neselile sa na Godevcu, kod Kolačke Česme, 200 metara na jug od Pejčića. Od dosljene 3 porodice ovog sela jedna se odmah odselila u Kačer, u Jermenovce, i od njih su tamošnji Kolakovići; njih je u Babajiću 20 kuća, slave Lučindan i gotovo su svi izmenili ovo staro prezime.
   -Brkovići : Posle Kolaka na godinu, a ne više, doselili su se Brkovići iz Ostatije u Starom Vlahu i naselili po dnu sela, ispod Kolaka, gde su i danas, njih je 12 kuća i slave Đurđevdan.
   U Pejčiće doselili su se:
   -Jovanović iz Berkovca, prizetio se pre 40 godina, slave Đurđevdan i Nikoljdan
   -Lazić iz Cvetanovca, prizetio se pre 30 godina, slave Đurđevdan i Stevanjdan
   -Sretenović se doselio kao sluga iz Ljutice-okrug užički pa ušao ženu u kuću pre 30 godina, slave Jovanjdan.
   -Pantići su iz Ljutica-okrug užički, čiji se otac doselio kao sluga pre 40 godina, njih je dve kuće, slave Đurđevdan.
   -Todorović je došao na kupljeno imanje pre 33 godine iz Kadine Luke, slavi Sv. Jovana Milostivog.
   -Jankovići su iz Lalinaca, čiji se otac doselio na imanje pre 40 godina, ima ih dve kuće slave Jovanjdan.
   U Kolakoviće doselili su se od 1846. godine pa naovamo:
   -Mijailović, došao iz Kadine Luke na svoje imanje, slave Aranđelovdan.
   -Ilići, čiji se otac doselio iz Mušića-okrug užički kao zanatlija, pa se ovde stalno nastanio, ima ih 4 kuće, slave Đurđic.
   -Cvijovići je iz Rakara, došao na svoje imanje, slavi Đurđevdan.
   -Nikolića otac se doselio odnekud iz Starog Vlaha; ima ih dve kuće, slave Aranđelovdan.
   -Sredojevića otac se doselio iz Gornjeg Lajkovca ove oblasti u Kolake, njih je 3 kuće. Slave Ignjatijevdan i Lučindan.
   -Janićijevići su iz Dražinovića-okrug užički, otac ime se naselio kao sluga, njih je dve kuće, slave Đurđevdan.
   -Đurići su iz Kalenića-okrug užički, došli na kupljeno imanje, ima ih dve kuće, slave Đurđevdan i Lučindan.
   -Janjići su iz istog sela (Kalenića), otac ime se doselio kao sluga i prizetio se, njih je dve kuće, slave Đurđevdan i Lučindan.
   -Trifunović se skoro doselio kao sluhga iz Orovice u Azbukovici, slavi Stevanjdan.
   -Sremčević je doseljen na Đurića imanju, slavi Aranđelovdan.
   -Zvrndaci su iz Osata; njihov ded se doselio kao zanatlija, pa se prizetio u Kolake; njih je 3 kuće, slave Aranđelovdan i Lučindan.
   -Janković se doselio na kupljeno imanje iz Planinice, slave veliku Gospojinu.
   -Arunović je iz Veliševaca, doselio se na kupljeno imanje, slave Đurđevdan.
   -Tadić se prizetio u Kolake, doselio se iz Štavice-okrug rudnički, slave Nikoljdan i Lučindan.
   -Milanović je iz rudničkih Banjana, došao uz mater, slavi Jovanjdan.
   -Pavlović je iz Berkovca, došao uz mater, slae Jovanjdan.
   -Stankovići su iz Paležnice, došli na kupljeno imanje, ima ih dve kuće, slave Nikoljdan.
   -Simića otac je iz Dudovice-okrug beogradski, njih je 3 kuće, slave Đurđevdan i Lučindan.
   U Brkoviće su se naselili:
   -Nikolić, doseljen iz Paležnice, slave Nikoljdan.
   -Mihailovići su iz Branetića-okrug ruddnički, njihov otac je došao ženi u kuću pre 80 godina, danas ih ima 5 kuća, slave Nikoljdan i Đurđevdan.
   -Šukići su iz Popadića ove oblasti, njihov otac se doselio kao uljez, ima ih dve kuće, slave Sv. Petku i Đurđevdan.
   Na istočnom delu sela, na putu Valjevo-Gornji Milanovac, pri obali reke Ljiga nalazi se drumsko naselje ovog sela. Sa obe strane puta, u strani iznad reke Ljiga, nalazi se jedna mehana, opštinska sudnica, 3 dućana i tri privatne kuće. Stanovnici ovog kraja su obično zanatlije, trgovci i činovnici, koji se uzgred gotovo svi bave zemljoradnjom.
   -Jovanović se prvi naselio u ovom kraju kao terzija, no danas ne radi zanat već se bavi trgovinom, on je od porodice Mihailovića u ovom selu, slavi Aranđelovdan. Jovanović je sišao iz sela 1865. godine i od tog doba naseliše se i ostali:
   -Kovačević je došao kao terzija i trgovac iz Bosne, pa pošto je nasledio nekog svog prethodnika, čiju je radnju i imanje primio, slavi Pantelijevdan i Đurđevdn.
   -Popović je iz Vrtiglava, doselio se kao sveštenik, slavi Đurđevdan.
   -Pavlović je iz Tometinog Polja-okrug užički, doselio se kao abadžija i trgovac, slavi Lučindan.
   -Miladinović se doselio iz Drlače-okruga podrinjskog kao trgovac, slavi Trifundan.
   -Racić se doselio iz Katića u Starom Vlahu kao mehandžija, slavi Nikoljdan.
   U Babajiću ima danas 85 kuća od 35 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Babajičani se zanimaju poglavito zemljoradnjom i stočarstvom, osim onih koji su naseljeni na reci Ljigu, čije je glavno zanimanje zanat ili trgovina. Zemlje su bogate i daju dosta roda, zbog čega se mnoge porodice doseljavaju i zauzimaju malo po malo sve bolje i bolje zemlje. Voće se gaji u dosta velikoj meri i dobro rađa. Babajičani nisu zanatlije i nemaju potrebe ni da se odaju tim poslovima, pošto imaju stalnih zanatlija u svom selu ili preko Ljiga u Gukošima, gde postoji daleko veće drumsko naselje. Babajičani se na sele iz svog sela.

   Pojedinosti o selu.

   -Babajić je ststavni deo Babajićske opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u Babajiću, na Ljigu, a škola i crkva u Cvetanovcima. Groblje je podeljeno u dva dela. Selo preslavlja Spasovdan.

   Odgovori

3. 15. maj 2013. u 23:53

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela opštine Ljig, Poljanice. Prema knjizi Miloja T. Rakić „Kačer“, prvo izdanje 1905. godine, najnovije izdanje 2010. godine – edicija „Koreni“, JP Službeni glasnik i SANU.

   Položaj sela.

   -Ispod Šutaca, opet u dolini Kačera, leži selo Poljanice. I ovde se od pominjanog razvođa između Ljiga i Kačera spuštaju u dolinu Kačera dve kose sa blagim nagibom. Ove kose razdvojene su potokom Vrbovcem, a od šutačke kose odvaja ih potok Vranjevac. Na ovim se kosama uzdižu kao talasi omanja uzvišenja: Parlog, Vrbovac, Poljana i druga manja, te zemljište ima izgled talasaste ravni. Seoske su kuće na stranama ovih kosa. Ne levoj strani Kačera je planina Lisina, čije se strane strmo spuštaju u dolinu ove reke, te jako stešnjuju sa te strane.

   Izvori.

   -Najglavniji su izvori u ovom selu: izvor potoka Vrbovca, Marinac, Lipovica, Buban, Siga i još poviše bezimenih, oko kojih su prikupljene seoske kuće.

   Zemlje i šume.

   -Zemlja za obrađivanje i popašu je između kuća u selu, kao okućnica, zatim pored Kačera i na stranama i zaravanjcima pomenutih uzvišenja. Zemlja je bolje rodnosti no ona u Šutcima, i dolazi u najplodnije zemlje pored Kačera. Jednoj porodici za osrednji život dovoljno je i 4 hektara ziratne zemlje. Najveće su njive na Lipovici, u planini Lisini, koja je nekad bilo pod šumom, a sada je cela iskrčena.
   Zajednička seoska šuma je Lisina, gde je najviše bukovine. Služi kao zajednička seoska ispaša. Od sredine sela je daleko 20 minuta hoda. Po selu ima dosta rasturenih privatnih zabrana.

   Tip sela.

   -Selo je razbijenog, prelaznog tipa između starovlaškog i šumadijskog. Zbog manjega prostranstva a veće jednolikosti zemljišta selo se deli na dva zaseoka. Pojedini krajevi nose geografska imena, kao: Debeljak, Trline, Krnjevac i dr.
   Do pre 60 godina selo je bilo na seoskom ataru, odakle je premešteno u brdo, na sadašnje mesto.
   Svega u Poljanicama ima 91 kuća.

   Ime selu.

   -Geografsko ime sela došlo je od prirode zemljišta na kome je. U narodu, pak, nema o tome nikakvih tumačenja.

   Starine u selu.

   -U ataru ovog sela ima jedno madžarsko groblje na kome je bilo do skoro velikog kamenja. Nedaleko od tog groblja ima mesto Crkvine, gde je, po pričanju, bio manastir Medoševac, tako nazvan po mestu na kome je bio. A kad su na tome mestu od nekakvih godina počeli mnogo rađati vinogradi, onda se ono nazove Dobroševac, kako se i danas zove.

   Poreklo stanovništva.

   -Sve stanovništvo ovoga sela čine stariji doseljenici, najviše iz užičkog okruga.
   -Sretenovići (Radovanovići, Đorđevići, Mirkovići, Đurovići, Jankovići, Andrići, Živkovići), koji su odavno doseljeni iz Srema, slave Mitrovdan.
   -Minići (Erići, Milovanovići, Milojevići), doseljeni su pre nekih 150 godina iz užičkog okruga, slave Đurđevdan.
   -Tranjići (Stevanovići, Pavlovići, Milovanovići) , doseljeni pre 130-150 godina iz užičkog okruga, slave Đurđevdan.
   -Kulizići (Ilići, Petrovići) doseljeni odavno iz užičkog okruga, slave Mratindan.
   -Sokići (Milovanovići, Paunovići), takođe su se doselili odavno iz užičkog okruga, slave Stevanjdan.
   -Markovići (Sokići), iz starine jedna familija, slaven Stevanjdan.
   -Bobići (Stevanovići, Živkovići, Petrovići, Savići, Milutinovići) su doseljeni iz Starog Vlaha, ali će, po svoj prilici, biti pre od Sjenice, slave Aranđelovdan.

   Seoska je slava prva nedelja po Petrovdanu.

   Odgovori

4. 16. maj 2013. u 22:53

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Bah (Ba), opština Ljig. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU

   Položaj sela.

   -Bah (Ba) je u supodini Suvobora, na obema obalama reke Ljiga, koji izvire u ovom selu. Selo je u planinskoj kotlini zatvorenoj sa svih strana visokim suvoborskim i rijorskim kosanjicama i brdima. Ovu kotlinu sa severne strane prostrugao Ljig, te je tako u tom pravcu otvorio put i selu za vezu sa valjevskim selima. Sa južne strane su Grukovica i Gučevo, suvoborski visovi, sa zapada Rujevac, a sa istoka Građenik. Sa Gučeva silazi duboki, u stenama užljebljeni potok Prosek i on deli Bašku Kotlinu na dva nejednaka dela: zapadni manji i istočni prostraniji. Zapadni deo je ravniji, viši, navodnjeniji i za useve podesniji, dokle je istočni neravniji i prostrugan silnim potocima, čije su doline jako užljebljene u stenama. Zapadni deo poznat je pod imenom Baška Polja.
   Baška korutina sastavljena je od sekundarnih konglomerata, peščara i krečnjaka sa vrtačama, a ove stene prevlađuju na suvoborskim visovima i Građaniku, dokle su Rujevac, Baška Polja, Rijor i svi visovi po susednim selima, sa severne strane, sastavljeni iz dacitnih rifova.
   Seljaci poglavito upotrebljavaju vodu sa reka i potoka, kao i sa onih mnogih sitnih izvoraca u koritu reke. Glavna reka ovog sela je Ljig. Ljig izbije iz pećine vrelom. Pećina je duboka, na ustima dosta široka, a u dubini uska i niska, pod joj stupnjevit, pošto je u pločastom ili slojevitom krečnjaku. Pećina je pod Gučevom, i Ljig, čim izbije iz nje, teče na sever oko 50 metara, pa sa jakom bukom pada sa visine od 15 metara, preko stepenica, sagrađenih od samog bigra. Pri tom padu seljaci su mu uhvatili vodu i naveli na svje mlinove-vodenice, kojih je znatan broj u toj strani. Kad siđe u ravan, teče velikom brzinom, jakim bučanjem i utvrđenim koritom sve do stava sa Paležničkom Rekom. Uz put prima još poveću i vodom bogatu rečicu Bašku, koja silazi sa Grukovice.
   Niz Baška Polja silaze u Paležničku Reku dva pojača planinska potoka: kanjonski, plahoviti Prosijek i Slatina, u koji silaze sve vode i onih mnogih izvoraca po Polju. Sa Građenika silazi poveći i jak potok Oreškovac i utiče u Ljig ispod stava sa Baškom Rečicom.

   Zemlje i šume.

   -Baške su zemlje od prve vrste. Po Baškom Poljima je crna smonica, bogata humusom, vrlo rodna i podesna za sve useve, a kako je navodnjena, to su po njoj dobre livade. Po Građeniku, Rujevcu i uz Bašku Rečicu zemlje su suvoparne, rastresite, plitkog dna, nerodne, te se moraju mnogo đubriti, pa da dadu bar priličan rod. Luke oko Ljiga su beskorisne, jer plahoviti Ljig kvari ih, zatrpava i odnosi. Najbolje zemlje su po plećima suvoborskih i rijorskih ogranaka, tamo su seoski zakosi, pašnjaci i ispusti. Bašani imaju dosta zemlje, ali nemaju za kukuruze, te stoga silaze u donja ljiška sela i tamo zakupljuju imanje, te na njima seju kukuruz i ishranjuju s proleća svoju stoku.
   Šuma je od lisnatog drveta, a ima je u velikom izobilju; naročito je ima po Suvoboru, dolinama planinskih nepristupačnih potoka, kao i po selu. Rujevac i Građanik su ogoljeni, te daju materijala za plavljenje seoskih luka, dokle su svi drugi visovi pošumljeni. Šume po Suvoboru, Građaniku i Baškim Poljima su seoske zajednice, gde se zajednički daju pod zakup, kad rode žirom ili travom.

   Tip sela.

   -Ba(h) je selo osobitog tipa, kakvoga nema na Balkanskom poluostrvu. Ba je selo rečnog tipa. Čim Ljig siđe od izvora u ravan, odmah ispod vodopada, sa jedne i sa druge strane poređane su kuće, gde su kuće uz reku, a put ispred njih sa jedne i druge strane. Uz kuće su male okućnice, vrlo bliske, samo ogradama i malim okućnicama rastavljene. Niz Ljig silaze kuće samo do pod Rujevac, gde, čim se reka otpočne širiti i pustošiti svoje obale, prestaju i seoske kuće. Kako su mnoge porodice iz ove zajednice morale izaći, to su one mahom otišle u potoke i pritoke Ljiga i po istom se načinu naselile. Nekolike docnije naseljene porodice ovog sela, budući nenaviknuta na ovakav način naseljavanja, rasturile su se po selu, te su tako stvorile novije krajeve ili male. Prema ovome sav Bah nije rečno naselje, nego naselje razbijenog tipa. Tako Rečani su baškog, rečnog tipa, a Brđani starovlaškog, dokle Građenik čini prelaz između jednog i drugog.
   U Rečanima su ove porodice:: Lazići, Aćimovići, Milinkovići, Živanovići, Milovanovići, Velovulovići (Milisavljevići), Rajnići, Novakovići, Dragojevići, Miljići (Uroševići), Lazarići, Matijevići i Ilići.
   Brđani su: Đurđevići i Stepanovići.
   Na Građaniku su: Popovići-1, Popovići-2, Cvijovići (Filipovići), Ilići, Tanasijevići, Topalovići, Petrovići i Pantelići.
   U selu bez kuća Đurđevića i Stepanovića nema zadruga, a pomenute su osrednje.

   Podaci o selu.
   Bah je prema izvršenom popisu od 1735. godine, kao selo rudničkog distrikta imao 8 domova.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 54 doma i 408 stanovnika.
   -1874. godine – 66 domova i 469 stanovnika.
   -1884. godine – 71 dom i 523 stanovnika.
   -1890. godine – 83 doma i 580 stanovnika.
   -1895. godine – 92 doma i 610 stanovnika.
   -1900. godine – 96 domova i 672 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 8,16 a procentni 1,32%, gde je stalno više ženskih nego muških glava.

   Ime selu.

   -Za ime selu vezana je ova narodna priča. Nekakav bogat vlastelin iz doba nemanjićkog, priča se, zidao je u isti mah tri crkve: Markovi Crkvu, Stepanjsku i Bašku. Na sva tri mesta u isto vreme su otpočeli radovi, svuda su bili nastojnici učeni ljudi, koji su rukovodili poslom, jer se vlastelin nije nigde neposredno mešao. Jednoga dana reši se da obiđe sva tri mesta i da pregleda započete radove. U Markovij Crkvi i Stepanju dopadnu mu se započeti radovi i naredi da se poslovi produže do kraja, a kad je došao u Bah, tada mu se ništa ne dopadne, te naredi da se posao prekine, nastojnik otpusti a radnici isplate i rasteraju. Kad se vlastelin vraćao svojoj kući, onda priča veli, da je rekao: „Ba, Ba, ovde ne ide kako treba“, pa je, kažu, otuda i došlo ime selu. I danas Bašanin, kad ovo priča dodaće: „Pa Bah i ne može se svakome dopasti“.
   Imena džemata: Građenik i Brđani su po mestu naseljenja, kao i Rečani.

   Starine u selu.
   1.Pri izvoru reke Ljiga, na 52 metra od usta pećine, na ivici one bigrovite stepenice, niz koju pada Ljig, nalazi se stara baška crkva, koja je danas popravljena i sva je od kamena. Ovakva crkva je od 1873. godine, a popravili su je sami seljaci o svom trošku, mada ne radi preko cele godine, osim izvesnih određenih dana. Za ovu crkvu narodno predanje veli, da je iz velike davnine „iz nemanjićkog doba“. Ona je u doba tursko više puta paljena. A među zapaljenim crkvama valjevskog okruga od strane Mahmud-Paše Bušatlije, pominje se i crkva u Bahu.
   2.Pod Rujevcem, sa istočne strane, blizu današnjih kuća, nalazi se neko mesto, koje se zove Zgarište. Po naarodnom predanju ovde su bile velike topionoice i zgrade za stanovanje osoblja, kao i zgrade za smeštaj prerađene i sirove rude. Malo niže ovog mesta nalaze se Kućišta, na kojima je po predanjima su bila naselja rudarskih radnika i njihovih porodica.Istina i danas se nalaze tragovi: suvomeđine, zidova i zaostataka raniijih naselja, koja obično ukazuje na rujavačke rudarske poslove, koji su nekada morali biti jako razijeni, kad se po celom Rujevcu nalaze „šlaknje“ (topioničke zgure) i drugi tragovi rudarstva.
   3.Od crkve, pa ispod Suvobora, podnožjem njegovim najviših visova, išao je nekakav stari put, kojim se iz dolina Ljiga, preko Planinice, prelazilo u dolinu Čemernice i Zapadne Morave. Na starom putu, koji je planinski i presrtan(!) a u poslednje doba popravljan i proširivan, nalaze se ostaci starih radova na putu.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Za Ba(h) se priča da je selo „iz velike davnine“*
   *Starost sela Baha utvrđena je nepobitnim dokazima na blizu 200 godina. Istina u spisku sela od 1738. godine nema Baha, ali postoji na karti tog vremena, koju je Langer publikovao uz svoju raspravu. Bah se pominje među selima potučenim gradom u julu 1719. godine, gde se piše Paah.
   U narodnom predanju postoji mišljenje, da su ovo selo osnovale mnoge nekakve porodice, tuđe narodnosti i vere, po zanimanju rudari. Ništa izbliže ne zna se o ovim porodicama, zna se samo to, da su ovde bile, dokle ovi krajevi nisu potpali pod Turke, pa su oterane, i iseljene u ugarske zemlje, a njihove kuće i zgrade popaljene i porušene. Kako su onda bile porušene sve seoske kuće i selo bilo raseljeno, onda su odmah nagrnule druge porodice i neselile selo. Za divno čudo da su današnje porodice oko reke po predanjima doseljene odmah posle iseljenja starih rudarskih porodica. Iako je to bilo davno, ipak su još sveže uspomene o doseljenju i iz susednog rudničkog sela Ivanovaca. Priča se da su prešle samo tri porodice, koje su bile zadružne i prvo se naselile u Ljigu, ispod Skoka. Po predanju ovo doseljenje pada u početku 16. stoleća.
   -Laziči (Stepanovići) i Rajnići su predsavnici ovih porodica a sa njima su u srodstvu:
   -Aćimovići, Milinkovići, Tanasijevići, Topalovići, Petrovići, Pantelići, Živanovići, Milovanovići, Rečani, Ilići, Velovukovići, Novakovići, Dragojevići, Miljići, Lazarići i Matijevići. Svi su prvobitno bili u reci, pa su se neki zbog teskobe izmestili, tako su: Stepanovići na Rujevcu; Petrovići, Pantelići, neki od Živanovića i Velovulovića pri izvoru Oreškovca na Građaniku, a Tanasijevići i Topalovići uz Bašku Reku pod Grukovicom. Njih je u selu 28 domova i svi slave Aranđelovdan.
   -Popovići: Kad su seljaci u početku 17. veka popravili crkvu, nisu imali sveštenika, pa su otišli tražiti ga. Priča se da su našli nekakvog zalutalog popa u rudničkoj nahiji i doveli ga da im popuje. Od ovog popa vode poreklo današnji Popovići-1 u B. Reci, Starom Vlahu i ovde; njih je u Bahu dve kuće i slave Nikoljdan.
   -Popovići-2, su se doselili iz Štitova u Starom Vlahu, njihov predak doselio se kao pop, ima ih 6 kuća i slave Aranđelovdan.
   -Đurđevići i Cvijovići doseljeni su iz Seljana u Polimlju, a doselili su se kad i Popovići, zajedno sa njima u drugoj seobi našeg naroda. Đurđevići slave Nikoljdan a Cvijovići Stevanjdan.
   -Ilići, predak se doselio iz Trudnova u Starom Vlahu kad i predhodne porodice, njih je danas u Građaniku 3 kuće i slave Nikoljdan.
   U Bah-u je danas 95 domova od 6 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Bašani se zanimaju zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom. Seju sve vrste useva, a kako seosko zemljište nije najbolje i nema ga u dovoljnoj meri, to se Bašani spuštaju niz Ljig u donja sela i tamo zasejavaju sve ostale useve, koje ne mogu da uspevaju u selu. Stoke drže dosta i to preko leta po Suvoboru, a preko zime u Baškim Poljima i Ljigu, a često puta sa stokom silaze s’ proleća u donja ljiška sela radi njihove prehrane.
   Bašana ima zanatlija: kovača, abadžija, opančara, zidara, kačara, i oni rade zanate uzgred, bez obzira imaju li svoje radionice-dućane ili nemaju. Bašani se ne sela iz svoga sela.

   Pojedinosti o selu.

   -Ba je sastavni deo Baške opštine u Okrugu rudničkom, Srezu takovskom. Crkva i škola su u Slavkovici, Okrugu valjevskom, te je po tome što je valjevsko selo, a sudnica im je ispod Vrela, kod sadašnje crkve. Groblje je izdeljeno po malama. Selo nema svoje seoske preslave.

   Odgovori

5. 16. maj 2013. u 23:36

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela opštine Ljig, Lalinci. Prema knjizi Miloja T. Rakić „Kačer“, prvo izdanje 1905. godine, najnovije izdanje 2010. godine – edicija „Koreni“, JP Službeni glasnik i SANU.

   Položaj sela.

   -Lalinci leže niže od Boljkovca, u dolini Boljkovačke reke, zvane ovde Lalinačkom. Rečna je dolina ovde dosta proširena i naziva se Lalinačkim Poljem. Sa leve strane spuštaju se u ovo polje strane i kose od Repinog Brda, Mekota i ogranci Prostruge. Sa desne strane je Lalinačko Polje zatvoreno razvođem između Lalinačke Reke i Brezovice, na kome su bregovi: Kalemi, Vesića Kičer i Boblija. Seoske su kuće rasturene po kosama, iznad dubodolina i veoma su skrivene.

   Izvori.

   -Najglavniji su izvori: Antonijeva Česma, Lazina Voda, oba pri vrhu Lalinačke Planine; čine potok Slanac, dalje Janina Voda u Dubravi, Vodica i drugi.

   Zemlje i šume.

   -Zamlja za obrađivanje manjim je delom između kuća a većim u Lalinačkom Polju. Dobre je rodnosti; nešto bolja no u Boljkovcima. Najveće su njive na Repinom Brdu.
   Šume su: Lalinačka Planina i Osoje, gde preovlađuje bukovina. Obe su seoske zajednice. Od sredine sela su daleko pola časa hoda.
   Do skora je bilo poviše trla, danas ih je samo tri, na potesu.

   Tip sela.

   -Selo je razbijenog, starovlaškog tipa. Uza selo je zaselak Dubrava, na ograncima Prostruge.
   U selu ima 56 kuća, od kojih su u selu 44 a u Dubravi 12.

   Ime selu.

   -U narodu ne postoji nikakvo tumačenje o imanu sela.

   Poreklo stanovništva.

   -Od devet familija u selu za pet se tvrdi da su starinci a četiri su doseljeničke. Od 56 kuća u selu su 23 starinačke.
   U Lalincima su:
   -Vesići, doseljeni pre 120 godina iz Starog Vlaha, slave Stevanjdan.
   -Dućkalovići (Miloševići, Đorđevići, Ivankovići, Savkovići), doseljeni pre 80 godina iz Gornjeg Branetića (Srez takovski), slave Đurđevdan.
   -Ilići, doseljeni pre 40 godina iz Gornjih Banjana, slave Stevanjdan.
   -Dobričići, davno odnekuda doseljeni, ne kaže se šta slave.
   -Petkovići su starinci, slave Đurđic.
   U Dubravi su:
   -Savići (Dmitrovići, Đurovići, Kovačevići), starinci, slave Đurđic.
   -Arsovići (Dostanići, Miloševići), starinci, slave Đurđic.
   -Terzići, starinci, slave Đurđevdan.
   -Nikolići (Nidžići), starinci, slave Đurđevdan.

   Seoska je zavetina Bela Subota.

   Odgovori

6. 17. maj 2013. u 22:14

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Veliševci (danas Veliševac), opština Ljig. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU

   Položaj sela.

   Veliševci leže po padini i osoju one velike kose, koja se pod imenom Visa i Mednika odvojila od Suvobora i služi kao razvođe Toplici, Paležničkoj Reci i Ljigu. Zemljište je od konglomerata i crvenog peščara sekundarne starosti, po kome leže mestimično naslagani skladovi moćnih krečnjaka. Pad je terena, iako je suviše brdovit, ka Ljigu, pa je i selo nagnuto na tu stranu. Glavniji su visovi na južnoj i zapadnoj strani, dokle je na severnoj strani neprimetan prelaz iz ovog sela u susedno selo Babajić. Glavniji su: Mednik do Kadine Luke, Žeravac, do Gunjice i Glumač sa zapada.
   U selu se upotrebljava isključivo izvorska voda. Izvora ima dosta, ali su većinom plitki i preko leta presušuju. Ali po dnu sela, bliže Ljigu, ima jakih i nepresušnih izvora. Bunara u selu retko ima, ali česama, bara i rekavica ima. Od tekućih voda pored Ljiga vredno je pomenuti ove: Žeravac, potok čiji je izvor pod istoimenim brdom i koja teče ispod Mednika i pada u Ljig. Sa Mednika pada u Žeravac jak potok Grabovac. Oba su potoka bogata vodom i ne presušuju. Sa zapadne strane visa Glumča silazi istoimeni potok Glumač, koji ne ide u ovo selo, već u Gunjicu i pada u Toplicu.

   Zemlje išume.

   -Ziratne zemlje ovog sela su duž potoka, reke Ljiga, po Medniku i ispod Glumča. Po kvalitetu su lošija od zemalja susednog sela Babajića. Zemlje oko rekavica, kuća i Ljiga su vrlo rodne, a pleća Mednikova ne daju ni u jednom pogledu dobre zemlje. Odlične livadske zemlje su pod Glumčem, a kukuruzne niz Grabovac i Ljig, za strmninu kroz sredinu sela, za ispašu po Medniku.
   Šumom su boagti istočni delovi sela, padine Mednika, ukoliko su nepristupačne, Žeravac i Glumač, a ima je mestimično i po selu. Šuma je od lisnatog drveta, podesna za građu. Ni u šumi ni u zemlji nema većih zajednica..

   Tip sela.

   -Selo je uglavnom zbijeno u dve poveće grupe, mada je prelaz iz jedne u drugu neprimatan. I jedna i druga grupa terenskim nezgodama izdeljena je na omanje porodične grupe. Kuće su po padini Mednikovoj zbijenije nego pod osojem, tako su zbijenije pod Glumčem nego pored Žeravca. Rastojanje kuća po grupama je ponegde 50-60 metara, a ponegde i veće, a rastojanje između grupa ne može se odrediti. Grupe se zovu male i prva donja je Grabovac, a druga gornja Glumač.
   U Grabovcu su ove porodice: Radisavljevići, Jovanovići-1, Petrovići-1, Petrovići-2, Brkovići, Jovanovići-2, Arunovići, Mačuri, Čarapići, Milinkovići, Radovanovići, Markovići, Matići i Stevanovići.
   U Glumču su ove porodice: Demirovići, Milovanovići, Davidovci, Nenadovići, Radivojevići, Markovići i Vasiljevići.
   U Selu ima malo zadruga, svega dve poveće: Radisavljevići i Arunovići sa po 20 duša, inače je dosta velika inokoština.

   Podaci o selu.

   -Po haračkim tefterima iz 1818. godine selo je imalo 28 domova sa 44 porodice i 91 haračke ličnossti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 44 doma i 549 stanovnika*.
   *Ovaj prvi popis ima se smatrati netačnim, jer svi docniji popisi daju mali broj stanovništva, pa smo ga isključili (LJ. Pavlović).
   -1874. godine – 60 domova i 391 stanovnika.
   -1884. godine – 56 domova i 373 stanovnika.
   -1890. godine – 61 dom i 431 stanovnika.
   -1895. godine – 65 domova i 412 stanovnika.
   -1900. godine – 74 doma i 459 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva ovog sela je 2,86 a procentni 0, 75%. I kod ovog sela kao i mnogih drugih oseća se u vremenu od 1874. do 1884 godine opadanje, pa posle opet prirašćivanje stanovništva.

   Ime selu.

   -Narodno predanje za ime ovom selu veli da dolazi otuda što je pre ovih današnjih porodica živeo u selu nekakav Veliša, pa po njegovom imenu su prvo Turci, a posle i drugi, prozvali Veliševac ili Veliševci.

   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

   -Najstarija porodica u selu bila bi, da je ima, Velišina, ali se ona pred kraj 17. veka iselila u Piroman i Srem, i ona je ostavila prazno selo.
   -Arunovići. Prvi doseljenici u ovo selo u opštoj seobi iz okoline Novog Pazara iz mesta Vražogrnca, koja se prethodno naselila negde oko Kraljeva, pa se tek posle spustila, ima ih 6 kuća i slave Đurđevdan.
   -Radisavljevići, došli zajedno sa Arunovićima od Raške, iz Bioča i naselili se pored njih – Arunovića, ima ih 8 kuća i slave Đurđevdan.
   -Demirovići. Sa druga strane doselila se preko Starog Vlaha današnja velika porodica Demirovića u Dražinović-okrug užički, pa se odatle spustila pri kraju 18 stoleća, oko 1795. godine u ovo selo i naselila ga. Ova je porodica iz sela Potpeća i Bučja u Polimlju i tamo se zvala Ajmanovići ili Ajanovići.
   Ova porodica se doselila zbog nemaštine, a ovde razdelila, jedni su otišli u Paležnicu, dokle je druga ostala na Glumču. U ovom selu ih ima 57 kuća i sve slave Stevanjdan.
   -Petrovići, doselile su se dve porodice iz Morave, iz okoline Ljubića, jedan se prizetio u Arunoviće a drugi naselio u Tabanoviću. Od ovog zeta Arunovića su bile dve kuće, pa je jedna zamrla a druga se o koncu drži, slave Sv. Aćima (Joakima) i Anu.
   Svi ostali doseljenici su od šezdesetih godina 19. veka pa naovamo:
   -Petrovići 2, Brkovići: Tako se u Petroviće -1 prizetili današnji Petrovići-2 (a i Brkovići) iz susednog sela Babajića, slave Đurđevdan i Sv. Aćima (Joakima) i Anu.
   -Brkovići-2, prizetio se u Arunoviće, slave Đurđevdan.
   -Jovanovići, predak se doselio iz Kalenića-okrug-užički., prizetio se u Radisavljeviće, slave Ilindan i Đurđevdan
   -Mačur, u neku staru, danas zamrlu porodicu, doseljenu iz Mednice u Plimlju posle Kočine Krajine, prizetio se Mačur iz Struganika i slavi Usekovanje Sv. Jovana Krstitelja i Nikoljdan.
   -Čarapić, došao iz Rakara i prizetio se u Milinkoviće od Demirovića, slave Stevanjdan i Đurđevdan.
   -Milovanović, došao iz Dučića, prizetio se u Demiroviće, slavi Stevanjdan i Lazarevdan.
   -Nenadović iz Dučića se prizetio u Davidovce od Demirovića, slave Stevanjdan i Nikoljdan.
   -Radivojević iz Popadića se prizetio u Davidovce od Demirovića, slave Stevanjdan i Nikoljdan.
   -Marković iz Berkovca se prizetio u Davidovce od Demirovića, slave Stevanjdan i Nikoljdan.
   -Vasiljević iz Brančića-okrug užički, prizetio se u Davidovce od Demirovića, slave Stevanjdan i Nikoljdan.
   U Veliševcima ima 84 doma od 13 porodica.

   Zanimanje stanovništva.

   -Seljani Veliševaca se poglavito bave zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom, kao i ostali seljaci po selima ostalih krajeva ove oblasti. U selu nema zanatlija, u argaštinu ne idu, a pomoću argata iz drugih sela sređuju svoju letinu.

   Pojedinosti o selu.

   -Veliševci su sastavni deo Babajićske opštine u Srezu Kolubarskom. Sudnica je u Babajiću na Ljigu a crkva i škola u Cvetanovcima. Groblje je razdeeljeno u dva dela. Preslava je zajednička za celo selo – Tomina Nedelja

   Odgovori

   • 17. maj 2013. u 22:38

     Aleksandar Marinković

     Milodane,
     iz knjige KOLUBARA I PODGORINA već su objavljeni podaci za sela od broja 1 do 39 tj. od Babajića do Dupljaja.
     Pozdrav!!!

     Odgovori

   • 17. maj 2013. u 22:40

     Aleksandar Marinković

     Bilo bi dobro Milodane, da nastavite od sela pod rednim brojem 40 pa nadalje.

     Odgovori

7. 17. maj 2013. u 23:06

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela opštine Ljig, Štavica. Prema knjizi Miloja T. Rakić „Kačer“, prvo izdanje 1905. godine, najnovije izdanje 2010. godine – edicija „Koreni“, JP Službeni glasnik i SANU.

   Položaj sela.

   -Štavica leži ispod Ugrinovaca, u dolini Brezovice, zvane ovde Štavičkom Rekom, koja teče kroz sredinu sela. Seosko zemljište oblika je male visoravni, koju sa desne strane reke čine četiri poveća duguljasta brega sa zaravnjenim grebenima: Golubac, Vitorovo Brdo, Ravna Glavica i Vrletna Strana. Blage i pošumljene strane Golupca zovu se Kojića Zabran, koji je potokom Tisavicom odvojen od Vitorova Brda, Ravne Glavice i Vrletne Strane. Ovaj potok dolazi sa istočne strane sela, prolazi ispod Kojića Zabrana, potom okreće na sever i utiče u Kozeljicu. Ostali bregovi puštaju dugačke i dosta strmenite kose u dubodolinama Štavičke reke i potoka Tisavice. Visoravan sa leve strane reke sastavljaju dva poveća duguljasta brega sa oštrim grebenima: Veliki i Mali Rid, između kojih je nizak prevoj. Južne strane i kose ovih bregova često su pošumljene i zovu se Čitluk.
   Seoske kuće su na stranama i kosama Ravne Glavice, Vrletne Strane i Velikog Rida, zatim, na zapadnim podnožjima Obešenjaka i Lisine, odmah iznad Štavičke Reke do Uginovaca. Kuće na Ravnoj Glavici i Vrletnoj Strani dosta su izdvojene, i taj deo sela se zove Boždarevac.

   Izvori.

   -Najglavniji izvori su: dva izvora u Ravnoj Glavici, izvor u Vrletnoj Strani, u Velikom Ridu, Malom Ridu i drugi.

   Zemlje i šume.

   -Gotovo je sva ziratna zemlja između i iznad kuća po imenovanim brdima. Nešto malo ima pored reke. Srednje je rodnosti. Najveće su njive na Golupcu, gde se poglavito i seju strmna žita.
   Zajednička seoska šuma je Čitluk, gde preovlađuje bukova gora.

   Tip sela.

   -Selo je tipa najpribližnijeg starovlaškom. Jasno se izdvaja zaselak Boždarevac. Razlikuju se tri kraja: Kojići na Ridu, Simićevići, na podnožju Obešenjaka i Percutovići, na podnožju Lisine. Ovi krajevi sa familijarnim nazvanjima nisu jasno izraženi kao zaseoci.
   U selu imaju 94 kuće, od kojih je u Štavici 67 a u Boždarevcu 27.

   Ime selu.

   -U narodu nema nikakva tumačenja o imenu sela.

   Starine.

   -U ovom selu ima dosta starina. U Kojićima prema Ridu, ima mesto Crkvine, gde su do skora bile zidine i časna trpeza. U jednog seljaka ima nekoliko zlatnih novaca sa latinskim natpisima, koji su tu nađeni.

   Poreklo stanovništva.

   -U selu je samo jedna familija starinaca, a ostalo su doseljenici.
   U Štavici su:
   -Kojići, starinci, slave Aranđelovdan.
   -Simićevići, doseljeni iz Blaževa kod Novog Pazara za vreme Prvog ustanka, slave Nikoljdan.
   -Tobošarevići, doseljeni iz Odkove kod Novog Pazara za vreme Prvog ustanka, slave Đurđevdan.
   -Percutovići su došli iz Lopužnja kod Novog Pazara u vreme Prvog ustanka, slave Aranđelovdan.
   -Arsenijevići su doseljeni iz Opava kod Novog Pazara za vreme Prvog ustanka, slave Pantelijevdan.
   U Boždarevcu su:
   -Jankovići (Kratovci), vrlo velika fmilija, doseljeni iz Kratova u Makedoniji pre 120 godina, slave Lazarevdan.

   Seoska je zavetina Bela Subota.

   Napomena: Poreklo familija-prezimena sela Štavica je ranije priredio
   Aleksandar Aksić Šarko.

   Odgovori

8. 17. maj 2013. u 23:25

   Milodan

   Aleksandar Marinković!
   iz knjige KOLUBARA I PODGORINA već su objavljeni podaci za sela od broja 1 do 39 tj. od Babajića do Dupljaja.
   Bilo bi dobro Milodane, da nastavite od sela pod rednim brojem 40 pa nadalje.
   __________________________________________________________________________________
   Hvala na upozorenju!
   To je isto učinilo i uredništvo portala “Poreklo”. Žao mi je izgubljenog vremena. no šta da se radi.
   Moj sistem rada je, ne po rednom broju, već po opštinama. Završio sam Mionicu, deo Lajkovca sa desne strane Kolubare i, sada, počeo sa opštinom Ljig, koristeći se knjigama “Kolubara i Podgorina” i “Kačer”, naizmenično. Ulazeći u pojedina sela opštine Ljig video sam da su po svim selima isti komentari i jedan opšti tekst, koji je priredio priredio saradnik Porekla Aleksandar Aksić Šarko u kome je o svakom selu napisana po jedna rečenica, mora se priznati značajna. Večeras sam postavio tekst o selu Veliševci-Veliševac, koji je pod rednim brojem 24 u knjizi “Kolubara i Podgorina”, koji ste, moguće je Vi postavili ali nije linkovan na dotično selo. Dakle, pre nego što počnem sa pisanjem teksta, od večeras, prethodno proverim da li je tekst već postavljen ili ne.
   U svakom slučaju hvala Vama i svako dobro Vam želim.

   Odgovori

9. 18. maj 2013. u 23:16

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Jajčić, opština Ljig. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU

   Položaj sela.

   -Selo Jajčić nalazi se na poslednjim ogranicima maljenskih visova, koji silaze u ljišku dolinu. Kuće su po izbrešcima i osojnim stranama rečice Kacape, koja dolazi iz Dučića. Zemljište je manje-više ravno, uzdignuto je i rasečeno dvema rečicama samo u južnom kraju gde su kuće manje-više zbijene.
   Izvora u selu ima dosta i narod se služi njima, kao i bunarskom vodom. Od tekućih voda, koja ne presušuju, jeste pogranički Ljig, koji plavi ceslu svoju dolinu, ali kuće i njihove okućnice ne zahvata. Ljig odvaja ovo selo od beogradskog okruga, a u njega utiču u ovom selu rečica Kacapa, koja dolazi iz Dučića i Joševe, koja dolazi iz Cvetanovaca.

   Zemlje i šume.

   -Jajčićske zemlje dolaze u red najbogatijih ljiških zemalja. Najšira ljiška dolina je u ovom selu, ona je sva ravna i kvalitet njene zemlje je izvrstan. I dobre oranice i još bolje kosanice, kao i zemlje za pašnjake, ima dosta u ovom selu.
   Šume je omalo. Što je ima, najviše je oko Kacape i niz Joševu, dokle ova ne siđe u dolinu. Ona je od lisnatog drveta i dovoljna za ogrev, a za građu se mora pribavljati sa strane.
   Nikakvih zajednica nema.

   Tip sela.

   -Jajčić je potpuno rastureno selo. Na vrlo malo mesta su 3-4 kuće zbijene, već su većinom rasturene i razbacane po celom seoskom ataru. Sve novije kuće, kojih u selu ima dosta, više nego i u jednom susednom selu, pravljene su po imanjima, koja su ranije bila svojina u njima danas nastanjenih porodica iz gornjih, većinom brdskih, sela. Prema ovome u selu nema džemata niti su se ranije znali, kad je bilo upola kuća manje nego danas.
   U selu su danas porodice: Maksimovići, Arsenijevići, Srećkovići, Lučići, Đorđevići, Spasojevići, Vasići, Veselinovići, Lazići, Apostolovići, Ivovići, Đurđevići, Marinkovići, Topalovići, Kostići, Andrići, Mihailovići, Obradovići, Uskokovići, Čelovići (Ostojići), Jeremići, Radovanovići, Filipovići, Gajići, Radivojevići, Mirosavići, Joksimovići, Pavlovići, Topalovići-2, Blagojevići, Markovići, Đurđevići, Arsenijevići, Marinkovići, Ševići (Šelopići), Đurđevići-2, Marinkovići-2, Ivanovići, Jovanovići, Lazarevići, Novakovići u Čutukovići.
   U selu nije razvijen zadružni život, pošto je selo naseljeno baš onim porodicama, koje su izbegle združni život u svojim selima.

   Podaci o selu.

   -Jajčići su po haračkim tefterima iz 1818. godine imali 30 domova sa 37 porodica i 89 haračkih ličnosti.
   Prema popisu:
   -1866. godine – 51 dom i 312 stanovnika.
   -1874. godine – 48 domova i 267 stanovnika.
   -1884. godine – 49 domova i 267 stanovnika.
   -1890. godine – 47 domova i 309 stanovnika.
   -1895. godine -61 dom i 336 stanovnika.
   -1900. godine – 73 doma i 399 stanovnika.
   Godišnji priraštaj u ovom selu od 1866. godine je 3,87 a procentni 1,26%, gde ima znatnih kolebanja i u broju domova i stanovništva.

   Ime selu.

   -Meštani smatraju svpje selo za staro selo. Za ime vezana je neka priča, po kojoj se priča da je u selo upao neki Jajan Turčin i porobio ga a posle dobio u svojinu, te se po imenu njegovom selo prozvalo Jajčići.

   Poreklo stanovnišva i osnivanje sela.

   -Iako seljaci drže da ime je selo staro, ipak im porodice nisu tako stare, već su sve doseljene. Stare porodice izmakle su preko beogradskog okruga u Srem i ravnija mesta od turske najezde, koja je u više prilika namahivala se na ove krajeve zbog manastira Bogovađa.
   -Ševići (Radivojevići, Đurđevići, Ivanovići i Novakovići): Najstarija porodica u selu su Ševići od koje su nastale ostale pomenute, doseljeni su pred kraj 17. veka iu Stare Srbije, od Sjenice, pokrenutim opštom seobom i navalom Arnauta, ima ih 14 kuća i slave Aranđelovdan.
   -Čelovići (Jeremići i Radovanovići) su se doselili pred Kočinu Krajinu iz Stare Srbije od Novog pazara, slave Đurđic.
   -Filipovići su se doselili u Prvom ustanku iz sela Drenove u Polimlju, njih pod raznim prezimenima ima 7 kuća i slave Nikoljdan.
   Sve ostale porodice doselile su se posle 1820. godine, ovim redom:
   -Maksimovići su od Pajića iz Cvetanovaca, predak došao na imanje, slave Đurđic.
   -Spasojevići su sišli sa Stubla ove oblasti, predak došao kao majstor i prizetio se u Maksimoviće, slave Jovanjdan.
   -Uskokovići su došli iz Planinice posle deobe u selu na ranije kupljeno imanje, slave Nikoljdan.
   -Topalovići su takođe iz Planinice, sišli posle deobe na svoje imanje, slave Cara Konstantina i Caricu Jelenu.
   -Marinkoovići su iz Planinice, naselili se posle deobe na svoje imanje, slave Veliku Gospojinu.
   -Obradovići su se doselili iz Mušića-okrug užički kao nadničar, slave Aranđelovdan.
   -Joksimovići su iz Leušića-okrug rudnički, predak se prizetio se u Ševiće, slave Nikoljdan i Aranđelovdan.
   -Pavlovići, predak je od Mušovaca iz Berkovca, prizetio se u Joksimoviće, slave Nikoljdan i Đurđevdan.
   -Topalovići-2, predak je došao iz Brančića-okrug rudnički, prizetio se u Joksimoviće, slave Nikoljdan i Aranđelovdan.
   -Blagojevići, predak se doselio iz Boljkovca-okrug rudnički, prizetio se u Joksimoviće, slave Nikoljdan i Aranđelovdan.
   -Mihailovići, predak je iz Paštrića, slave Nikoljdan., dovodac.
   -Andrići, predak je iz Paštrića, slave Nikoljdan, dovodac.
   -Kostići, predak je iz Paštrića, slave Nikoljdan, dovodac.
   -Marinkovići su iz Kadine Luke, predak se prizetio u Ševiće, slave Sv. Jovana Milostivog i Aranđelovdan.
   -Vasići su iz Kadine Luke, doselili se posle deobe imanja, slave Jovana Milostivog.
   -Mirosavići su iz Cvetanovaca, predak se prizetio u Ševiće, slave Simeundan i Aranđelovdan.
   -Arsenijevići su došli iz Slavkovice od porodice Ivkovića, doselili se posle deobe imanja, slave Đurđic.
   -Đorđevići su iz rudničkog Branetića, doselili se posle deoba imanja, slave Đurđic.
   -Lazarevići su iz Moravaca, doselili se na svoje imanje, slave Nikoljdan.
   -Veselinovići su iz Branetića-okrug rudnički, doselili se na svoje imanje posle deobe, slave Markovdan.
   -Lučići su iz Poloma, doselili se posle deoba, slave Alimpijevdan.
   -Arsenijevići su iz Loznja, predak se doselio kao sluga i prizetio u Ševiće, slave Nikoljdan.
   -Ivovići, predak je uljez u Čeloviće, doselio se iz Branetića rudničkog, slave Aranđelovdan i Đurđic.
   -Đurđevići, predak je uljez u Čeloviće, doselio se iz Slavkovice, slave Đurđic.
   -Marinković, predak uljez u Čeloviće, doselio se iz Koštunića, slave Đurđic.
   -Srećkovići, predak se doselio kao majstor od Jalovika-okrug užički, slave Lazarevdan i Đurđic.
   -Lazići, predak se doselio iz Živkovića u Polimlju, slave Stevanjdan.
   -Apostolovići, predak se doselio iz Mitrovice u Staroj Srbiji kao sluga, slave Aranđelovdan.
   -Čutukovići, predak je odnekuda iz Stare Srbije, prizetio se u Ševiće, slave Nikoljdan i Aranđelovdan.
   -Jovanovići, predak se doselio iz Brgula u Tamnavi kao kovač, slave Nikoljdan.
   U selu je 71 kuća od 33 porodice.

   Zanimanje stanovništva.

   -Jajčićani ee zanimju svima privrednim granama, kojim i ostali seljaci ove oblasti. Njihovo bogato zemljište daje ne samo njima nego i svima susednim seljanima iz brdskih krajeva bogate plodove, te su retko kada izloženi kupovini ljudske i stočne hrane i pića. Nigde se ne sele niti znaju kakvoga zanata, te i oni, koji se dosele među njih kao zanatlije, brzo se gube i izumiru, te ih zamenjuju sve novije i novije porodice, koje, ako se životne prilike ne izmene, čeka ista sudbina.

   Pojedinosti o selu.

   -Jajčić je sastavni deo Babajićske opštine u Srez kolubarskom. Sudnica je u Babajiću, crkva i škola u Cvetanovcima. Groblje je u sredini sela i zajedničko.
   Preslavljaju Spasovdan.

   Odgovori

10. 19. maj 2013. u 00:19

    Milodan

    Poreklo stanovništva sela opštine Ljig, Banjani* (Donji Banjani). Prema knjizi Miloja T. Rakić „Kačer“, prvo izdanje 1905. godine, najnovije izdanje 2010. godine – edicija „Koreni“, JP Službeni glasnik i SANU.

    *Ovo selo se, za razliku od Gornjih Banjana u Takovskom srezu, zove se još i Donjim Banjanima.

    Položaj sela.

    -Na ataru ovoga sela sastaje se uzdužna dolina Brezovice sa bočnom Lalinačke Reke. Selo je uglavnom u dolini prve reke, čija je dolina ovde najšira, naročito desna strana, gde poprečni profil može biti i do 500 metara da iznese. Bočna je dolina klisurasta i sa uzdužnom se sastaje skoro na sredini sela. Desnu stranu uzdužne doline čine strane i kose razvođa Kačera i Brezovice, koje se spuštaju zapadno u dolinu ove reke, a poimence Lepog Polja i Đurinog Brda. Levu stranu čine strane i kose od razvođa Brezovice i Ljiga, a poimence od Dugog Rta, čija jedna strana zatvara i dolinu Lalinačke Reke, Vroca i Košute. U uglu između Brezovice i Lalinačke Reke leži plećati breg Jasik.
    Seoske kuće nalaze se rasturene po stranama pomenutih uzvišenja i njihovim kosama na zaravanjcima.

    Izvori.

    -Najglavniji izvori su: Petrića Česma i izvor ispod Jasika, pored dosta drugih manjih, oko kojih su prikupljene seoske kuće.

    Zemlje i šume.

    -Zemlja za obrađivanje je delom između i iznad kuća, po stranama i kosama imenovanih uzvišenja, a delom u rečnoj dolini. Dobre je rodnosti, naročito pored reke. Najveće su njive pri vrhovima pominjanih uzvišenja.
    Šume ima dosta oko sela: u Dubravi, Paležu, Dugom Rtu i na Lepo-Polju. Šuma je od bukove i cerove gore. Ove su šume razdeljene.

    Tip sela.

    -Selo je razbijenog, starovlaškog tipa. Razlikuju se tri zaseoka sa familijarnim nazivima: Sokoljani, Sandići, oko Jasika, oba sa leve, i Kostići, sa desne strane Brezovice.
    Svega u selu ima 37 kuća, od kojih je u Kostićima 15, u Sandićima 12 i u Sokoljanima 10.

    Ime selu.

    -U narodu nema nikakvih tumačenja o postanku imane sela.

    Poreklo stanovništva.

    -Od 9 familija u selu za četiri se zasigurno zna da su starinačke. Ostale su doseljenici.
    U Kostićima su:
    -Kostići, starinci, slave Đurđic.
    -Petrići, starinci, slave Đurđic.
    -Jovičići, doseljeni iz Dića, slave Tomindan.
    U Sandićima su:
    -Sandići, doseljeni otprilike pre 120 godina iz Hercegovine, najpre u Užički okrug, a odatle ovde. Ove familije ima i u Račanskom srezu Okruga ušičkog. Slave Nikoljdan.
    -Popovići, doseljeni pre 60-65 godina iz Gukoša, slave Đurđevdan.
    -Korugići, doseljeni pre 100 godina iz Račića, slave Jovanjdan.
    U Sokoljanima su:
    -Tomići (Pavlovići, Lukići),odavno doseljeni iz Sokolske nahije. Zovu ih Sokoljanima, slave Lazarevdan.
    -Jovanovići, starinci, slave Jovanjdan.
    -Grujovići su takođe starinci, slave Đurđevdan.
    Seoska zavetina je Treće obrtenje glave Sv. Jovana Krstitelja 7 juna po novom, odnosno 25 maja po starom kalendaru.

    Odgovori