Bratstva plemena Ceklin

PRIREDIO: Saradnik portala Poreklo Nebojša Babić

Pregled bratstava Ceklina pravljen je prema radu Andrije Jovićevića „Riječka nahija u Crnoj Gori“ (1911) i pokazuje stanje s početka 20. stoleća, ali su u tekst uneta i drugačija mišljenja o poreklu ceklinskih bratstava iz dole navedenih izvora.

Položaj i područje

Ceklin je najveće pleme Riječke nahije i svojim područjem obuhvata oko polovine riječke teritorije. Severnom, zapadnom i južnom stranom, područje Ceklina okruženo je drugim riječkim plemenima, dok severo-istočnu granicu deli sa Lješanskom nahijom. Danas Ceklin izlazi na Skadarsko jezero, preko Karuča, Prevlake i Vranjine i graniči se sa Gornjom Zetom. Kroz središnji deo plemenskog područja teče Rijeka Crnojevića dužinom toka oko 14 kilometara i uliva se u Skadarsko Blato kod ostrva Liponjaka. Rijeka je od velikog značaja za pleme, kao stalni izvor vode u inače vodom oskudnoj Staroj Crnoj Gori.

Međutim, ovo nisu izvorne ceklinske granice, već su posledica širenja plemenskog područja u 18. i 19. stoleću.

Izvorni Ceklin je znatno manji kraj, koji se nalazi ispod planine Ceklinštak, u najzapadnijem delu Nahije, između Dobrskog Sela, Cetinja i Ljubotinja. Taj pravi Ceklin deli se na Gornji i Donji kraj i u njemu su zasnovana sva starija ceklinska bratstva.

Naselja u istočnom i jugoistočnoj nižem delu današnje plemenske oblasti postojala su i pre 18. stoleća, ali nisu pripadala Ceklinjanima. Umnožavanjem, pleme je postalo brojno i vojno jako, te je postepeno od Turaka otiman deo po deo oblasti na jugu (Jankovići, Meterizi, Češljari, Vranjina, Dujeva, Riječani, Dodoši), zaključno sa Riječkim gradom (Rijeka Crnojevića). Područja nekih zapustelih sela (Rvaši, Bobija), Ceklinjani su otkupili od Turaka za ispašu. Zbog blizine turskog Žabljaka, ova sela su naseljena tek po oslobođenju od turske vlasti (1878). Konačno, posle Veljeg rata, 1879. godine Ceklinu je pripao i Žabljak i područje uz Zetu. Nakon iseljenja Turka iz tih krajeva, njih su naselili Ceklinjani i drugi Crnogorci.

Oblast u istočnom delu Riječke nahije zapustela je tokom turskih pohoda na Crnu Goru krajem 17. i početkom 18. stoleća. U prvoj polovini 18. stoleća, ovaj za stočarstvo plodan kraj postao je predmet sukoba ekspanzivnih Bjelica i Riječana. Sukobi su trajali između 1730. i 1750. godine. Konačno, Bjelice su proterane iz ove oblasti zajedničkom akcijom riječkih plemena. Prilikom podele zauzete teritorije, Ceklinjani su zaposeli najveću oblast, koja je po njima nazvana Ceklinska Župa. Ona im je isprva služila kao zimovnik za ispašu stada, a od kraja 18. stoleća, počelo je i stalno naseljavanje.

Stara sela na severu, Bokovo i Ulići, ušli su u sastav plemena dobrovoljno, da bi u Ceklinjanima imali moćnog zaštitnika od Bjelica i drugih okolnih Katunjana.

Naziv

U vreme Crnojevića, Ceklin se nazivao Donje Dobro, dok se susedno Gornje Dobro kasnije dobilo naziv Dobrsko Selo. Takođe i u turskim poreskim defterima sa početka 16. stoleća, a tako i kod Marijana Bolice u njegovom Izveštaju o Skadarskom sandžaku iz 1614. godine.

Jovićević tumači naziv „Dobro“ prema dobrom položaju i plodnosti naselja. Moglo bi se tumačiti i kao posed, nečije dobro.

Ceklin je u vreme Ivana Crnojevića naziv koji se odnosi na samo naselje.

Samo značenje naziva Ceklin[1] tumači se dvojako. Jovićević nalazi koren u imenu Tekla, prema crkvi Svete Tekle. U Ceklinu i danas postoji crkva posvećena Svetoj Tekli, koju su prema predanju podigli starinci Mihaljevići, još u 15. stoleću[2].

Drugo mišljenje je da naziv Ceklin dolazi od Cv(j)etlin (Cvѣtlin), kako se selo pominje u Povelji Ivana Crnojevića iz 1485. godine, odnosno C(j)etlin (Cѣtlin) u Povelji iz 1489. godine. To su prvi pomeni Ceklina pod ovim nazivom.

1489. godine u povelji Ivana Crnojevića pominju se „vlastela od Ceklina“ – Radič Rašković, Radelja Mirujević, Šćepan Nikolić i Vuk Piperović[3].

U turskim defterima sa početka 16. stoleća (1521, 1523) imamo paralelno i Ceklin (Cjetlin) i Donje Dobro. Prema redosledu navođenja sela, naziv Donje Dobro bi trebalo da se odnosi na Donji Ceklin, odnosno Mihaljeviće i Strugare.

Naselja u Ceklinu

Područje Ceklina (kako onog izvornog ispod Ceklinštaka, tako i Župe) bilo je naseljeno od davnine. Pouzdano u 14. stoleću u ovoj oblasti postoje naselja. Kroz središnji deo plemenskog područja prolazio je stari (još iz rimskog vremena) put Kotor – Ribnica (Podgorica), prolazeći preko Cetinja, Ceklina, Ulića, Meteriza, Rvaša, Karuča, Bobije i Žabljaka, tako da se može pretpostaviti da su neka naselja u župnijim delovima uz ovaj put postojala još u rimsko doba.

Ceklinska sela su:

Glavno selo u plemenu, Ceklin, iz koga se dalje širila plemenska teritorija, kako je rečeno, pominje se u 15. stoleću kao Donje Dobro i Ceklin, a navedeno je i popisano u turskim poreskim defterima (1521, 1523), kao i u Opisu Skadarskog sandžaka Marijana Bolice 1614. godine. Deli se na Gornji i Donji Ceklin.

Strugari se pominju u Povelji Ivana Crnojevića iz 1485. godine. Naziv dolazi od reči struga – kupina.

Mihaljevići su staro selo (pre 15. stoleća), verovatno prvo zasnovano u Starom Ceklinu, a nosi ime po starom bratstvu. Danas su Mihaljevići bratstveni zaselak u okviru sela Strugari.

Ostala sela, kasnije uključena u Ceklin:

Ulići i Bokovo su veoma stara sela: u kotorskim dokumentima Ulići se pominju još 1327, a Bokovo 1435. godine.

Sela u Ceklinskoj Župi: Zagora, Đalci, Meterizi, Češljari, Jankovići, osim Češljara, sva postoje 1614. godine, ali tada ne pripadaju Ceklinu. Selo Jankovići se u to vreme zvalo Bruić (kasnije je naziv dobilo po ceklinskim Jankovićima), a Đalci su upisani kao Đalac. Meterizi su tako nazvani po rovovima (meterizima) koje su Crnogorci podigli u ratu protiv Turaka 1712. godine. Raniji naziv bio je Gornja Župa, a još ranije (od 15. stoleća) tu je bilo selo Piperi (postoji još i 1614. godine). Češljari su zasnovani od istoimenog bratstva iz Riječana. Zagora se pominje i u turskim defterima iz 1521. i 1523. godine.

Sela u okolini Riječkog grada: Dujeva (verovatno Gagoši iz 1614. godine) koju čine Mihailovići, Trnovi Do i Riječani[4] (naziv je došao ili po tvrđavi u čijoj su blizini ili po reci – Rijeka Crnojevića). Sela su najverovatnije postojala i pre turske okupacije. Ostala sela u Riječkoj okolini: Jovanov Brijeg, Mracelji (1521, 1523), Lipovik, Šinđon, Potpočivalo, Ljeskovac, Selišta. U defterima iz 1521. i 1523. godine, popisana su u riječkoj oklini i sela Brajići Poljičani, Seljani i Dubočani.

Sela u oblasti Skadarskog Blata: Vranjina se pominje još oko 1230. godine, kao sedište Zetske episkopije, ali se tada tamo nalazio samo manastir, dok je naselje novijeg porekla; Prevlaka, Dodoši (1614. Dodeza), Bobija (ranije Bobovina), Drušići (Družići 1614; uz Drušiće se pominju i Ribaši, koji su kasnije zapusteli) i Rvaši[5]. Sva ova sela postoje 1521, 1523. i 1614.

Žabljak je u do 1478. godine bio sedište Ivana Crnojevića, kasnije Skender-bega Crnojevića, a nakon njega pretvoren je u tursko vojno utvrđenje. Crnoj Gori je pripao 1879. godine, sada pod nazivom Žabljak Crnojevića. Tek posle toga je naseljeno selo.

Rijeka Crnojevića je varoš zasnovana od početka 19. stoleća uz brdo Obod na kojem se nalazi Riječki Grad. Grad je bio dvor Ivana Crnojevića u periodu 1482-85, do prenošenja prestola na Cetinje. U gradu je bio i Manastir Svetog Nikole u kojem je, u isto vreme stolovanja Ivanovog, bilo sedište Zetske mitropolije (današnja crkva Svetog Nikole podignuta je u 18. stoleću). Kasnije je tu bila turska tvrđava.

Bratstva u Plemenu

Od izumrlih i iseljenih rodova, u Ceklinu se pamte:

Petrovići u Ceklinu. Od njih je navodno vojvoda Anto Bogićević iz Prvog srbskog ustanka.

Špekovići, Samardžići, Ćetovići i Šetići u Ulićima.

Miletići i Milojevići u Bokovu.

Babići u Zagori.

Đalci u Đalcima, po njima je selo i nazvano.

Rogošići i Kukuličići u Đalcima. Iselili se u Zetu.

Đurkodolci u Đalcima.

Ljumovići su živeli između kasnijih Jankovića i Rijeke Crnojevića. S obzirom na koren Ljum-, kao i na okolne toponime, selišta – Arbanasi[6], Špuri, Brova i Šinđon, mogao bi se doneti zaključak da su u jednom razdoblju ovo područje Riječke nahije naseljavali Albanci. U jednom kotorskom dokumentu iz 1459. godine pominju se Zogovići u Arbanasima. Oni bi mogli imati veze sa Zogovićima iseljenim u Polimlje[7], za čije ogranke je dnk testiranjem utvrđeno da pripadaju haplogrupi G2a (o tome je diskutovano na:

http://www.poreklo.rs/forum/index.php?topic=391.msg7950#msg7950

http://www.poreklo.rs/forum/index.php?topic=391.msg7957;topicseen#msg7957

Orašani, Prpoši i Dudali u Riječanima.

Kavarići su se zbog krvi sa Građanima, krajem 17. stoleća, iselili (celo bratstvo) u Zetu (Ponari), gde ih i danas ima.

Dujevice u Dujevi.

Češljari u Riječanima i Trnovom Dolu. Ovo bratstvo se mnogo iseljavalo. Samo jedan deo njih ostao je u Riječkoj nahiji i kasnije napustio matično selo i preselio se u Župu, gde su zasnovali selo po njima prozvano Češljari, oko 1750. godine. Od njih su sada Vučetići (Nikolj-dan) u Češljarima, koji jedini u Ceklinu važe za starince koji ne znaju dalje poreklo. Vučetići kažu da im je starije prezime bilo Sokolović. Od njih su crmnički Češljari u plemenu Limljani, o kojima je pisano na:

http://www.poreklo.rs/2015/11/06/plemena-i-poreklo-bratstava-crmnice/

Rodovi doseljeni u vreme Crnojevića:

Mihaljevići (slava Sveta Tekla) u Ceklinu (zaselak Mihaljevići u Strugarima), prema bratstvenom predanju su od grbaljskih Lazarevića[8], odakle su se doselili sredinom 15. stoleću. U vreme mletačke vlasti, Lazarevići su davali guvernadure grbaljske. Po njima se zove zaselak u Glavatičiću.

„Gornjaci“

Bratstveno ime su dobili po položaju njihovog naselja, u gornjem kraju u Ceklinu.

Prema bratstvenom predanju, potiču od pretka Leke iz Klimenata koji se krajem 15. stoleća najpre iselio u Pipere, a zatim prešao u Ceklin (oko 1485). U Piperima je oženio udovu Radivoja Liješevića i s njom dobio sina Krstića. Udova je iz prvog braka s Liješevićem imala sina Vukosava, kojeg je Leka posvojio. Sinu i pastorku, Leka je podelio Ceklin.

Gornjački rodovi potiču od dvojice Krstićevih potomaka iz 17. stoleća, braće Lješa i Vuliča:

Od Lješevih sinova su sledeća bratstva: od Đuraša su Đuraškovići, od Janka – Jankovići, Od Koste – Kostići[9], od Radovana – Tatari (ranije su se prezivali Radovanovići i Vodičani), i od Novaka Zarlije, koji su se istražili.

Vuličev stariji sin Božidar je imao sina Vuka, a ovaj četvoricu sinova. Od njih su rodovi: od Jovića – Jovićevići, od Peja – Pejovići, od Šaka – Šofranci[10], a od Damjana, koji se iselio u Crmnicu Mašanovići i Vukoslavčevići (slave Aranđelov-dan) u Papratnici (pleme Dupilo). Od mlađeg Vuličevog sina Ražnata su Ražnatovići. Sin Ražnatov Vučić (u zapisu Ražunat) pominje se u zapisu vladike Rufima iz 1631. godine.

Gornjaci su se, kao glavno i najbrojnije bratstvo u Ceklinu, naselili u sve novoosvojene oblasti Ceklina.

Svi Gornjaci slave Nikolj-dan.

Od Gornjaka potiču i sledeći iseljeni rodovi:

Filipovići (Nikolj-dan) u Dobrskom Selu su od Nikca Filipova Ražnatovića.

Pejovići i Vučinići u Zeti (Golubovci, slave Nikolj-dan) su od Pejovića Gornjaka (krajem 17. stoleća).

Kostići u Boki (Krtoli), prema predanju ceklinskih Kostića, su od Kostića Gornjaka (18. stoleće)[11], od kojih dalje ima iseljenika u Nikšiću[12]; zatim u Spužu i Zeti (Goričani) i u Polimlju.

Od Đuraškovića potiču:

Đuranovići u Bjelopavlićima (18. stoleće).

u Polimlju: Tomovići, Steševići, Stamatovići, Boškovići, Vučetići, Paunovići, Radevići i Ognjanovići u Veliki (početak 18. stoleća), zajedničkim bratstvenim imenom „Ceklinjani“[13].

Đuričani[14] u Gornjem Polimlju, Ralevići (Slave Svetog Alimpija Stolpnika, Kaludra) i Alimpijevići (Kaludra, Donja Ržanica, Dapsiće), Đuraškovići (Lužac), sve seobe iz 18. stoleća.

„Donjaci“

Bratstveno ime im je od položaja njihovog naselja, u donjem kraju u Ceklinu.

Od dvojice sinova Vukosava Radivojeva Liješevića su donjački rodovi:

Bajo Vukosavov je imao dva sina: od Vujana su „Vujanovići“ koji se dele na Vujanoviće, Kovače, Markoviće, Mašanoviće i Petričeviće, a od Mijata su Strugari[15]. Strugari se dele na manje ogranke („trbuščiće“): Mihailoviće, Pavićeviće, Ćirakoviće, Petroviće, Nikoliće, Todoroviće, Dragićeviće.

Grujica Vukosavov je takođe imao dva sina: Od Vukmira su Vukmirovići, Kraljevići i Dragojevići, a od Boriše – Lopičići[16].

Donjaci su se zajedno sa Gornjacima naselili u sve novoosvojene oblasti Ceklina.

Prema predanju Strugara i drugih Donjaka, njihov predak Liješ je Drobnjak – Novljanin, koji je, zbog ubistva, dobegao među Pipere (na Stijenu), negde oko 1385. godine. Od njegovih potomaka su piperski Liješevići – Popovići, Lazarevići i Matići, kao i potomstvo Radivoja Liješevića – Donjaci u Ceklinu. Ovde ponovo dobijaju na značaju pomenuti Vuk Piperović i Mihailo Piper i staro selo Piperi u Župi (Dobrskoj). Donjaci bi mogli imati veze sa ovim Piperima. S obzirom na slavu, Donjaci bi mogli biti od piperskih Lužana.

Svi Donjaci slave Đurđev-dan.

Od Donjaka potiču i sledeći iseljeni rodovi:

Od Petričevića su Petričevići u Bjelopavlićima (17. stoleće), kao i u Lici (selo Studenci kod Perušića).

Od Vukmirovića su:

Vukmanovići u Crmnici (Utrg, pleme Podgor, slave Đurđev-dan).

U Lici (krajem 17. stoleća) Vukmirovići (Plitvička jezera, Udbina) i Vukmanovići (Doljani, Otočac), i od njih iseljenici u Bosanskoj Krajini.

Ovo predanje o poreklu Gornjaka i Donjaka može biti istinito, ali može i biti težnja dva nova roda okružena starincima u Ceklinu da se drže međusobno, za šta je priča o zajedničkom poreklu, ovde – po majci, ono vezivno tkivo.

Stijepovići (Nikolj-dan) u Ceklinu potiču od Đura Stijepova koji se doselio iz Drobnjaka u vreme Ivana Crnojevića.

Dajkovići (Nikolj-dan) u Ceklinu potiču od ujaka Leke od kojeg su Gornjaci, pa ga je Leka iz Klimenata doveo u Ceklin u vreme Ivana Crnojevića.

„Bokovljani“:

Mudreše i Maretići (Spasov-dan, ranije su slavili Đurđic, a najstarija slava im je Sveti Stefan) u Bokovu su od pretka[17] koji se doselio iz Šćepan-njive u blizini današnjeg Spuža u dolini Zete u vreme Ivana Crnojevića.

„Radivojevići“: Borozani i Lompari (Spasov-dan, ranije Đurđic) u Bokovu su potomci od potomci bana Radivoja iz Crmnice (Bukovik), koji je živeo u 15. i početkom 16. stoleća, a doseljenje njegovo ili njegovog sina u Bokovo pada u sredinu 16. stoleća [18]. Prezime Borozan je, prema nekim mišljenjima, izvedeno od turcizma „boruzen“, vojni trubač, a po drugima je srodno prezimenu Burzan[19], a naziv je od talijanske reči „borsa“ – kožna pojasna kesa za novac.

Buškovići (Nikolj-dan, ranije Lučin-dan) u Vranjini su od dvojice braće Bojovića iz Župe Nikšićke koji su se doselili u Mracelje u vreme Ivana Crnojevića. Oko 1815. godine, zbog ubistva jednog Pejovića, Ceklinjani ih oteraju, te se nasele u Vranjini. Od njih su Buškovići u Zeti (Kurilo).

Kasniji doseljenici:

„Ulići“:

Đikanovići i Vuksanovići (Aranđelov-dan, ranije Petrov-dan) u Gornjim Ulićima. Prema njihovom predanju potiču iz Pipera od tamošnjeg bratstva Mrka. Odatle je predak zbog ubistva pobegao u Mrkojeviće. Od njegova tri sina su: od jednog Lajkovići u Zeti[20], od drugog Prlje u Ljubotinju[21], a od trećeg Ulići u Ulićima, koji su kasnije ušli u sastav Ceklina.

Doseljenje Ulića u ovu oblast, prema predanju, pada u 16. stoleće. Međutim, selo Ulići se u jednom kotorskom dokumentu pominje još 1327. godine (de Ulich), što ukazuje da je bratstvo s tim prezimenom tu živelo verovatno još u 13. stoleću. Moguće je da su današnji Đikanovići i Vuksanovići prozvani Ulićima po selu u kojem žive, a nije isključeno ni da su oni starosedeoci ovde, što, opet, ne isključuje vezu sa Mrkama, Lajkovićima i Prljama.

Ulići su bili veliko bratstvo i u Donjim Ulićima. Raseljeni su iz Ulića početkom 19. stoleća od strane vladike Petra II, zbog ubistva jednog Strugara. Naselili su se u Spužu, Ulcinju i Skadru, a neki su otišli za Srbiju. Ostali su upamćeni njihovi rodovi: Kaluđerovići, Perovići i Nogače.

Gazivode (Nikolj-dan) su starinom iz Njeguša, od staronjeguških Drugovića, doseljeni u 16. stoleću. O Drugovićima je pisano detaljno u tekstu o Njegušima, na:

http://www.poreklo.rs/2015/12/24/pleme-njegusi/.

Pavišići (Đurđev-dan, ranije Ilin-dan) u Rijeci Crnojevića su potomci Paviše Gvozdenovića iz Ćeklića. O poreklu Gvozdenovića pisano je u tekstu o Ćeklićima, na:

http://www.poreklo.rs/2015/12/05/pleme-ceklici/.

S obzirom na vreme doseljenja predaka Gvozdenovića iz Hercegovine u Ćekliće, krajem 17. stoleća, doseljenje Paviše u Ceklin pada najranije polovinom 18. stoleća.

Cijanovići (Nikolj-dan) u Rijeci Crnojevića su se doselili iz Žabljaka (Crnojevića; tada deo Zete), pobegavši zbog ubistva nekog Turčina, oko 1750. godine. Dalja starina im je iz Prizrena, odakle je, prema predanju, došao predak Ćetko u vreme Ivana Crnojevića.

Ostala manja bratstva, doseljena počev od 18. stoleća uglavnom u novoosvojene krajeve[22]:

Bajkovići su od Bajkovića iz Građana

Banovići su od Banovića sa Ljubotinja

Bjelice su od Abramovića iz Bjelica (Prediš)

Božovići su od bjeličkih Mikulića

Borišići su od Borišića sa Cetinja (Očinići)

Brnovići su od Brnovića iz Lješanske nahije (Sinjac)

Vojvodići su od Vojvodići iz Građana

Vujovići su od Vujovića iz Crmnice (Trnovo), koji su ogranak ljubotinjskih Vujovića

Vukaševići su od (V)ukaševića iz Građana (Gađi)

Vukićevići su od Vukićevića sa Ljubotinja

Vukotići su od čevskih Vukotića

Vukčevići su od Vukčevića iz Lješanske nahije

Vuletići su od Vuletića iz Zete (Golubovci)

Generalovići su iz Zete

Dapčevići su od Dapčevića – Borojevića iz Ljubotinja (Vignjevići)

Draškovići su iz Bjelica

Đurišići su iz Lješanske nahije (Parci)

Jablani su od Jablana iz Dobrskog Sela

Jokmanovići su iz Zete (Vukovci)

Kažije su iz Lješanske nahije (Gradac)

Kaluđerovići su od Kaluđerovića iz Ljubotinja (Začir)

Klikovci su od Klikovaca iz Zete (Mahala)

Klimovići su iz Krivošija[23]

Kneževići su od Kneževića – Lipovaca iz Građana

Kojičići su iz Crmnice (Gluhi Do)

Kolini su od Kolina iz Ljubotinja (Začir)

Krstovići su iz Crmnice (Sotonići)

Lađići su od Lađića iz Zete (Ponari)

Lepetići su od Lepetića iz Herceg-Novog[24]

Maraši su od Maraša iz Zete (Bijelo Polje)

Markovići su od Markovića iz Lješanske nahije (Buronje)

Mikilji su od Globara iz Lješanske nahije

Milanovići su od Milanovića iz Dobrskog Sela

Milaševići su iz Bjelica (Tomići)

Milonjići su iz Lješanske nahije

Nikići su od Nikića iz Crmnice

Nikolići su srodni Kovačevićima u Dobrskom Selu, o čemu je pisano na: http://www.poreklo.rs/2016/02/16/bratstva-plemena-dobrsko-selo/

Pavlićevići su iz Ćeklića (Petrov Do)

Pajovići – jedni su od Dabanovića iz Crmnice (Seoca), a drugi od Pajovića sa Cetinja (Očinići)

Pejovići u Đalcima su od bjeličkih Jovanovića

Perovići su iz Zete (Ponari)

Petrovići su od Petrovića – Lipovaca iz Građana

Popovići – jedni su od Popovića – Lipovaca iz Građana, a drugi od Popovića iz Zete

Počeci su od donjokrajskih Počeka sa Cetinja

Radanovići su od Kričija iz Građana (Gađi)

Radomani su od Radomana sa Ljubotinja

Radunovići su od Radunovića iz Lješanske nahije

Radusini su od Radusina iz Lješanske nahije

Rađenovići su iz Crmnice (Bukovik)

Sjekloće su od Sjekloća – Gorevuka iz Dobrskog Sela

Terzići su od Terzića iz Zete (Mataguži)

Ćepetići su od Ćepetića iz Lješanske nahije

Ulićevići su iz od (V)ulićevića iz Crmnice (Brijege)

Heraci[25] su od (H)erakovića iz Njeguša

Cmolovići su od Cmolovića iz Šaranaca

Čelebići su od Čelebića iz Lješanske nahije

Šanovići su od Šanovića iz Zete (Gostilj)[26]

_____________________________________________________________

IZVORI:

Riječka nahija u Crnoj Gori – Andrija Jovićević

Stara Crna Gora – Jovan Erdeljanović

Dva deftera Crne Gore iz vremena Skender-bega Crnojevića – Branislav Đurđev i Lamija Hadžiosmanović

Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima (14-16. vijek) – Risto Kovijanić

Izveštaj i opis Skadarskog sandžaka Marijana Bolice

Strugari, bratstvo u Ceklinu – Blažo Strugar

Kostići, bratstvo u Ceklinu – Branko Kostić

Boka – Sava Nakićenović

Velika – Mirko Brković

Prezimena u Crnoj Gori – Vukota i Akim Miljanići

slika na naslovnoj strani: Karuč

_____________________________________________________________

[1] Dakle, osnovni naziv bio bi Teklin.

[2] Mihaljevići i danas slave Svetu Teklu. Sudeći prema slavi, oni bi mogli biti bratstvo Starih Ćeklića.

[3] Vuk Piperović je zanimljiv zbog svog prezimena. Naime, u srednjevekovnom Gornjem Dobru, Dobrskom Selu, susednom Ceklinu, u vreme Ivana Crnojevića pominje se Mihailo Piper, koga je Crnojević proterao zbog „nevjere“, kako se navodi u njegovoj povelji iz 1485. godine. Piperi su zasnovali istoimeno selo u Donjem Dobru, koje je kasnije ušlo u sastav plemena kao Dobrska Župa. Ako uzmemo u obzir i pipersko poreklo nekih ceklinskih rodova iz ovog perioda, izgleda da su Piperi igrali značajnu ulogu u nastanku i razvoju Ceklinjana.

[4] U turskim defterima iz 1521. i 1523. godine, navodi se selo „Reka“ (1521), odnosno „Rečani“ (1523).

[5] Kao Irvas.

[6] Arbanasi se pominju u povelji kralja Milutina još 1296. godine, zatim kroz 15. i 16. stoleće i kod Bolice 1614. godine. Kasnije je selo zamrlo. 1521. godine, selo je imalo 64 kuće i 21 baštinu. Osim nekoliko imena za koja se ne može pouzdano reći kojoj narodnosti bi mogla pripadati (hrišćanska imena u opštoj upotrebi), onomastika Arbanasa u ovo vreme je slovenska.

[7] Premda, ovo bratstvo ima predanje o doseljenju iz Bajica.

[8] Lazarevići u Glavatičićima su starosedeoci Grblja, vlasteoskog porekla. O njima je pisano u tekstu o Grblju na:

http://www.poreklo.rs/2016/01/20/grbljani/

[9] Kostići u Rvašima i Dodošima dele se na manje ogranke („trbuščiće“): Laboviće, Lukiće, Miloviće i Turčinoviće.

[10] Jovićević tumači ovo prezime talijanskom rečju sovrano – vladalac.

[11] S druge strane, krtoljski Kostići smatraju da su poreklom iz Crmnice, od bratstva Plamenaca, od čuvenog ratnika Rada-Koste Plamenca koji se sredinom 17. stoleću naselio na mletačku teritoriju u Krtole.

[12] Nikšićki Kostići, međutim, imaju predanje da su od rovačkih Gojakovića, odnosno ogranak plemena Nikšića.

[13] Rodonačelnik veličkih Ceklinjana je Vuk Đurašković.

[14] Za Đuričane postoji i drugo mišljenje: da su poreklom od Dobrilovića iz Dobrskog Sela.

[15] Strugari su se prezivali Mijatovići do vremena preseljenja na Strugare, kad su prozvani Strugarima po selu u koje su došli. Strugari se pominju još 1485. godine u povelji Ivana Crnojevića, ali je tada u selu živelo starije ceklinsko bratstvo (moguće da je i ono nosilo ime Strugari).

[16] Izgleda da je prezime došlo od nadimka nekog od predaka – Lopica. U 18. stoleću živeo je čuveni ceklinski knez Marko Lopica. Prema rodoslovu Lopičića, ovo prezime datira od 16. stoleća i obuhvata i ogranke nezavisne od kneza Marka.

[17] Navodno su od njegova dva brata Vukčevići u Lješanskoj nahiji i Zeci u Grblju. Lješanski Vukčevići, međutim, imaju sasvim drugačije prednje, po kojem su oni, Bolevići i Milići u Lješkopolju i islamizirani Amatbašići, potomci četvorice braće doseljenih iz Lješa, krajem 15. stoleća. No, ovo ne isključuje mogućnost da su Bokovljani ogranak Vukčevića, a naročito s obzirom na zajedničku staru slavu Đurđic. Što se Zeca tiče, u Grblju postoje dve familije tog prezimena: oni u Pelinovu su tu došli iz Pobora, dok su Zeci u Šišićima potomci domazeta koji je došao iz Crne Gore početkom 18. stoleća, te nije isključeno da su ogranak Bokovljana.

[18] Prema pop-Mihailu Borozanu („Prilog istoriji ceklinskog plemena“, 1936), doseljenje Bora Radivojeva u Bokovo bilo je 1555. godine. U knjizi se navodi i dokument sa sabora na Obodu 1609. godine na kojem je jedan od učesnika Šćepan, praunuk bana Radivoja.

[19] Zanimljivo je da Burzani u Lješanskoj nahiji (Draževina) slave Đurđic, što je i stara slava Borozana, te i zbog toga, kao i sličnosti prezimena, nije isključeno da su ova dva roda u nekoj srodničkoj vezi.

[20] Lajkovići u Zeti su veliko bratstvo, koje, po jednoj verziji potiče od starog plemena „Grlja“. Slave Petrov-dan, što je i stara slava Ulića. Njihovo predanje takođe govori da su poreklom iz Pipera, od Mrka. Predak im se zvao Gordoba, imao je tri sina, koji su, zbog nekog ubistva, pobegli iz Pipera u Ljubotinj. Od njih su Prlje u Ljubotinju i Ivovići u Seocima. Jedan sin (navodno imenom Grlja) dođe u Zetu i od njegovog sina Lajka su Grlje u Lajkovićima, a po njemu se zove i selo. Prema onome što je Jovićević zabeležio, narodno predanje govori da su Grlja i sin mu Lajko došli u Zetu početkom 17. stoleća, međutim, Grlje se pominju u Zeti još sredinom 15. stoleća, a postoji i mišljenje da su oni starinci u Zeti, od starog plemena Grlja (Grelja). Više o Grljama može se videti na: http://www.poreklo.rs/2016/02/01/bratstva-zete-i-ljeskopolja/.

[21] Predanje Prlja (slave Aranđelov-dan, ranije Petrov-dan) u Ljubotinju imaju predanje da su od pretka koji se doselio iz Mrkojevića (ranije prezime Barjaktarović) u 16. stoleću. I oni ističu srodstvo s Lajkovićima iz Zete. O njima više na: http://www.poreklo.rs/2016/02/06/bratstva-plemena-ljubotinj/.

[22] Po azbučnom redu

[23] Klimovići su se sasvim iselili iz Krivošija 1881. godine, jedan deo u Rvaše, a drugi u Nikšić, tako da ih u Krivošijama nije bilo kad je Nakićenović skupljao podatke za rad o Boki.

[24] Lepetići (Đurđev-dan) su potomci Ćetka Lepete koji se naselio u Mokrine kod Herceg-Novog 1692. godine, a došao je iz Lepeta u Hercegovini, između Mostara i Konjica. Neki Lepetići su se u 19. stoleću doselili u Dodoše.

[25] Jednina: Herak

[26] S obzirom da su Šanovići ogranak Lajkovića – Grlja iz Zete, oni su u dalekom srodstvu sa ceklinskim Ulićima.