Poreklo prezimena, naselje Senta

127 komentara

1. 23. novembar 2018. u 19:15

   Vojislav Ananić

   GLAVNI MOMENTI IZ NOVIJE ISTORIJE SENTE

   (Od izgnanja Turaka do oslobođenja)

   „Proterivanjem Turaka sa desne na levu obalu Tise, Senta je postala pogranično mesto, i u njoj je kao i u ostalim pograničnim mestima otganizovama milicija – „graničari“, koji su bili uvek spremni za odbranu, u slučaju napada. Za tu su svrhu i kopani čuveni šančevi, po kojima se Senta i zvala „Senćanski šančevi“.
   Graničare su u Senti sačinjavali isključivo Srbi i njihove su starešine bile Srbi: zato su Srbi i bili stvarni gospodari Sente. Ovakav graničarski život u Senti godio je njenim stanovnicima Srbima, jer su živeli slobodnim životom i imali izvesne privilegije. Graničari su se delili u dve grupe: i to u one koji su aktivno vršili službu i u islužene – veterane. Graničari su osim novčane naknade dobijali još i zemlju, koja je kod vojnika bila vezana za službu. Smrću aktivnog graničara zemlju ne nasleđuje njegova porodica, već onaj vojnik koji stupa u službu na mesto umrloga. Kada umre veteran (isluženi graničar) zemlju nasleđuju njegovi naslednici. Naslednici veterana nisu bili oslobođeni od poreza, kao graničari, nego su morali da snose sve terete koje snose paori. Uređenjem Vojne Granice došli su pod direktnu upravu Vrhovnog ratnog saveta, odnosno pod upravu austrijskih oficira, što je i bila privilegija.
   Posle ovako povoljnog stanja, Srbi su se počeli buniti, kada je 1750 godine „razvojačena granica“, i Senta ostala ispod uprave Vrhovnog ratnog saveta u Beču, a pripojena županiji. Time su Srbi graničari svedeni na rang ostalih građana. Razvojačenje je došlo kao posledica što su požarevačkim mirom 1718 godine proterani Turci i iz Banata.
   Iz memoranduma, koji su Srbi uputili Mariji Tereziji, vidi se, da su graničari smatrali, da im je čast povređena, jer su sebe računali u nešto više od običnog seljaka (paora). Taj deo upućenog memoranduma glasi: „Svi mi, jednom za svagda, jedan za sve i svi za jednoga, izjavljujemo, da tražimo da ostanemo vojnici i radi našeg imena i časti, ni najmanje volje nemamo da odbacimo pušku i postanemo paori“.
   Ovakvim položajem graničara Srbi su osećali neki veći položaj od ostalih običnih građana u državi. Ovaj ponos Srba u Senti zbog superiornosti i do danas se je zadržao.
   Godine 1751 Marija Terezija otcepila je Sentu od devet drugih sela županije i osnovala novu okružnu komandu pod nazivom: „Samostalni okružni predeo“. Tek 1848 godine i Senta je sasvim pripojena županiji.
   Zbog ukidanja granice i time i privilegija graničarima izbilo je netadovoljstvo, usled čega je nastala poznata seoba Srba u Rusiju. Prva seoba bila je 1751 godine. Da bi sprečila ovu pobunu Srba, a putem njihovih starešina za sebe ih privolela, to je Marija Terezija, 1751 godine svima oficirima graničarima podarila diplome, kojima su uvršteni u plemiće.
   Dosada je poznato, da su od Senćana dobili diplome za plemstvo, kao graničarski oficiri, 1 marta 1751 godine: Jovan Boderljica, Subota Branovački, Đorđe Golub, Mihajlo Tešić i Neca Milinović. Već je 28 oktobra 1741 godine bio dobio kapetan Arsenije Vujić.
   U svima diplomama navedena su umena žena i dece. U svakoj diplomi označen je i ucrtan porodični grb. Ove počasti pojedincima nisu pomogle niti se je utišala pobuna, već je izbila u još većim razmerama iduće 1752 godine, kada je sa Ševićem i otseljen najveći broj, dok je već treća seoba 1753 godine, sa Prodanovićem, bila manja. Preseljeni Srbi iz Vojvodine, onako kako su se selili u grupama, tako su u grupama i obrazovali naselja na jugu Rusije. I danas postoje, u Malorusiji, jekaterinoslavska gubernija, srez slovenoserbski, mesta sa nazivima: Senta, ada, Mol. Koliki je broj otseljenih iz Srba iz Sente u Rusiju, ne može se pouzdano utvrditi.
   Po zvaničnom izveštaju generala Engelshofena od 27 jula 1751 godine, otselilo se je iz Sente 286 ljudi. U izveštaju nije naglašeno, da je to broj „duša“ nego „ljudi“.
   Ovo treba da su starešine porodica ili vojnici, gde se ne uračunavaju žene i deca. Nemamo podatke koliko je otseljeno iz Sente u drugoj najvećoj seobi 1752 godine, sa Ševićem, a ni za treću najmanju, koja je bila 1753 godine, sa Prodanovićem. Kada se uzme, da je prva seoba po broju bila prosečna, izašlo bi, da je iz Sente u te tri seobe otselilo preko 850 „ljudi“. Za tadanju malu Sentu, koja je imala 1728 godine – 3016 pravoslavnih – ove su seobe bile jako osetne. Šteta nije bila samo u broju nego i u kvalitetu: jer su se otselili borbeniji i preduzimljiviji.
   Otseljavanje Srba iz Sente nastavilo se je i time, što su se, iz žudnje za već naviknutim vojničkim životom, u masama javljali u vojsku i iseljavali se na području Vel. Kikinde. Zbog ovoga je broj Srba u Senti znatno opaoi nije se nadoknadio sve dok nisu došli sadanji naseljenici sa juga. Koliko je tada ostalo domova u Senti ne može se tačno odgovoriti, ali po jednom popisu bačke episkopije iz 1773 godine – dakle oko dvadeset godina po seobi u Rusiju – bilo je 148 srpskih domova u Senti.
   Ako uzmemo, da je tada jedan dom sačinjavalo 8 duša, onda bi u Senti u to vreme bilo 1100 srpskih duša.
   Izlazi, da je otselilo u Rusiju iz Sente oko 2000 duša, ako se pod pojmom „ljudi“ kod Engelshofena podrazumevaju vojnici bez žena i dece. Posle ovih seoba Srba u Rusiju, nastalo je opustošenje zemljišta u Senti.
   Vlasti su i za druga mesta, već i ranije, imale plansku kolonizaciju sirotinje iz severnih krajeva Austrije, koju su u Senti sproveli tek 1755 godine, kada je seobom opustošena.
   *
   Prvo su u Sentu doselili Slovaci, iz županije Barš i Hont, koje su Mađari nazivali imenom Tot (Toth). Tek kasnije dolaze i Mađari u većem broju iz Jasberenja i heveške županije i ubrzo uspevaju da pretope Slovake u Mađare.
   Dobrotom g. Andraša Dudaša došao sam do spiska naseljenih Slovaka – Totova – u Senti od 1745-1755 godine.
   U tom se spisku nalazi 98 raznih prezimena, koja se i danas tako upotrebljavaju. 22 razne familije, uz ranije prezime, danas imaju i pridodato – Tot (Slovak).
   Danas ima 395 poreskih domova u Senti sa prezimenom Tot i skoro se svi izdaju za Mađare, a ne za Slovake.
   Vlasti su štitile siromašne naseljene Slovake i Mađare: ali kako su Srbi stojali materijalno dobro i bili superiorniji, to im nisu bili na smetnji i sa doseljenicima su živeli dobro. Čak su imali i pogodbu o naizmeničnom biranju pretsednika opštine. Takvo stanje naizmeničnog pretsednikovanja ostalo je čak i posle 1848 godine. Zadnji pretsednik toga perioda pre rata od Srba bio je Sava Vujić.
   *
   Oko 1785-86 bude naseljeno više hiljada zaparoških kozaka, delimično u okolini Sente, koji su ubrzo izumrli.
   Dobre odnose između Srba i Mađara pomutila je Mađarska buna 1848-49 g. a i nanela ogromnu štetu po razvitak Sente. Podela u dva nacionalna tabora, neprijateljski raspoložena: Srbe i Mađare, za dugo je ostala duboko urezana u rđavoj uspomeni.
   Kao i u ostalim mestima, Srbi iz Sente bili su protivu Mađara, a na stranu Austrije. Arsa Boderlica, „slavne Bačke Međe Prisednik“ kao vođa Srba odveden je u Vrbas, jer je znao planove varoši, a davao je i novac i životne namirnice. U mađarskoj komandi u Vrbasu osuđen je na smrt i obešen 9 avgusta1848 godine.
   Ovaj je postupak Srbe jako zaboleo i zakleli su se na drvo o koje je Boderlica obešen, da će se osvetiti senćanskim Mađarima. Za to se je vreme u Senti , kod Mađara, organizovala narodna odbrana, pod komandom Majoroš Ištvana, kapetana i veleposednika iz Sente i kopali su se rovovi oko Sente. Ova je odbrana bila bez valjane opreme i na zahtev joj je poslata pomoć iz Baranje – „sarkezi“ bataljon. Vojnici su ubrzo napustili Sentu i pošli da brane svoje domove. Zato je iz Subotice poslan major Demča Janoš da organizuje odbranu.
   Senćanski su Mađari dočuli, da je Demča sin pravoslavnog sveštenika iz Miškolca: protivu njega se pobunili i ubili ga.
   Za to je vreme srpska vojska iz južnih krajeva išla na sever, kojom je komandovao Davidovac, Trifković i Jova Branovački.
   1 februara 1849 godine stigla je srpska vojska kod Sente i poslala pregovarače, da se grad preda. Umesto odgovora Mađari su pregovarače poubijali u Ađanskoj (sada Karađorđevoj) ulici. Ogorčeni zbog ovakvog postupka, Srbi su napali na Sentu, i ona se, i po mađarskim piscima, posle slabog otpora, predala. Srbi su postavili svoju upravu i obrazovali odbor. Ubijani su oni muškarci kod kojih je nađeno oružje, a privremeno sahranjivani u iskopanom rovu sa juga Sente, koji je išao od sadanje železničke stanice pored katoličkog grovlja i dečjeg doma. Kasnije je taj deo grada nazvan „Kalvarija“.
   Na jugoistočnom uglu dečjeg doma, gde su sahranjeni poginuli, podignut je krst. Prilikom gradnje žel. pruge 1889 g. nađeno je oko 100 kostura u rovu, a sahranjeni su u zajedničku grobnicu na gornjogradskom katoličkom groblju.
   Koliko je u toj borbi bilo ukupno žrtava sa srpske i mađarske strane nemamo podataka.
   Mađarska vojna uprava poslala je vojsku iz Subotice na Sentu, pod komandom majora Percel Mikloša, koji je 21 (9 st. k.) marta 1849 godine osvojila grad, kako i mađarski pisci navode, posle jkog otpora Srba.
   Pale žrtve u borbi od 9 marta 1849 godine, unosi u svoj spisak „Popis“ sveštenik Aleksandar Nikolić, paroh senćanski, koji je pisao avgusta 1849 godine. U „Popisu“ navodi pojedinačno imena od 146 osoba „oni nesrećnih i nevino postradavši Senćanski srpski žitelja, koji su…meseca marta 10-og godine 1849…povešani, postreljani, poklani, podavljeni, osakaćeni i raznim načinima poubijani“.
   List „Pesti Naplo“ navodi imena 71 osobe „od prekog suda osuđene“, a Al. Nikolić navodi svega 9 od suda na smrt osuđeni, i to: 3 streljanjem, a 6 vešanjem. Navodi imena i 41 osobe“Nesudejski črez Mikloša Percela u Senti streljani“, među kojima se nalaze žene i deca oba pola.
   Ljudskih žrtava u Senti je, sa strane Srba, bilo 153 i za „vreme revolucije palo i to putem sudijskim zbog tako nazvanog izdajstva otečestva“.
   Iz poimeničnog spiska paroha Nikolića vidi se, da je 10 marta 1849 godine bilo žrtava od 62 familije srpske t. j. skoro od svake familije srpske koja je onda bila u Senti.
   Prema „Popisu“ Nikolića bilo je žrtava u osobama iz ovih familija: Avramović 1 osoba, Babin 3 osobe, Barjaktarovič 3, Blijin 1, Bogatula 1, pl. Boderlica 1, Borgojev 2, Borđoški 6, Borzaški 4, Branovački 9 (od njih 2 plemenita), Vujić 2, Vukov 8, Vuković 2, Gain 1, Đakov 2, Đorđević 1, Živkov 2, Isaković 1, Jasin(ć) 3, Jović 1, Kaić 1, Kekić 1, Kragujev 3, Lazić 1, Lalić 1, Lončar 1, Marjanov 2, Mandić 3, Marković 4, Milić 2, Nagulov 1, Obradov 1, Paić 2, Panić 1, Pavlović 2, Palikućin 2, Perić 4, Pecarski 2, Pecić 2, Pilić 2, Pivarov 3, Plavšić 1, Pleštić 1, Pomorovački 7, Popov 3, Popović 1, Radojčin 1, Radulaški 1, Rac 2, Riđički 1, Savić 3, Slavnić 6, Slavujev 2,Somborac 1, Sremčev 2, Stepančev 6, Tatić 1, Tomić 1, Čampratov 1, i Šašin 2 osobe. Zna se u narodu, da su od ovih 29 streljani 10 marta 1849 god. od Percela Mikloša u porti srpske prav. Crkve Arh. Mihaila i na mestu streljanja i sahranjeni. Njihove su kosti prenesene na pravoslavno groblje 1897 godine i sahranjene u zajedničku grobnicu bez natpisa i ograde. Njina se humka nalazi na 15 m. zapadno od mrtvačnice. Jedino je ostao grob Sime Vujića, gde je i streljan.
   Izveštaj Isidora Nikolića Bahu o 32 streljana slaže se sa narodnim predanjem o 29 osoba; jer u narodu odvojeno kao mučenike računsju sve streljane muškarce a posebno poubijane ženske. Po navedenom izveštaju Isidora Nikolića upućenog Bahu, ministru unutr. dela od 27 novembra 1851 god, vidi se, da je u Senti bilo porušeno 404 srpske kuće. Od tog je do 1851 godine opravljeno i potpuno sazidano 192, dok je 80 kuća u pola sazidano, lj 132 ostalo porušeno.
   Srbi su, zbog ovakvog postupka ađara, morali bežati iz Sente, većinom u Slavoniju, a vraćali su se mnogo kasnije, neki posle 2 do 3 godine, a mnogi su konačno tamo i ostali.
   Obostrani spomenici, ostali iz toga doba, odaju duboku mržnju Srba i Mađara. Jedan je od takvih kapela koju je Jakov Kragujev podigao na pravoslavnom groblju u 1853 god. „nezaboravljenom jedincu Milanu“. I danas postoji uzidana ta ploča u zidu kapele sa natpisom, da je lišen života „od buntovni i krvoločnih Mađara“. Zbog istrebljenja u Buni i u opšte rđavog stanja, Senta je ponovo postala selo 1849 godine. Ipak se brzo oporavila, pa je ponovo postala varoš 1861 godine. Te godine popunjeno joj je stanovništvo sa kolonistima Mađarima. 1873 Senta je dobila samoupravu.
   *
   Pomoću Rusa konačno je ugašena pobuna protiv Mađara, pred kojima su kod Vilagoša i položili oružje, 13 avgusta 1849 godine. U novembru iste godine Srbi su dobili Vojvodinu, koja nije odgovarala ni željama ni duhu naroda, jer je u njoj vladao reakcionarni austrijski duh sa nemačkim činovništvom i jezikom. Takvu Vojvodinu car Franja Josif prisajedinio je Ugarskoj, odlukom od 29 decembra 1860 godine.
   Poznatom pogodbom iz 1867 godine, između Austrije i Ugarske, Mađari su dobili odrešene ruke u Ugarskoj, a time i u Senti i odmah su počeli sa mađarizacijom. Iduće 1868 godine donesen je zakon o narodnostima.
   Kao reakcija na taj postupak Mađara, Srbi su se grupisali i stvarali kulturne i verske organizacije. Takva je organizacija i Srpska čitaonica u Senti, osnovana 1868 god. Mimo nje i njenih vodećih članova nije se moglo pokrenuti nijedno kulturno, versko i nacionalno pitanje u Senti i ona je kao takva, uz crkvu, za sve vreme ostala stožer srpskoga naroda u Senti.
   Senta je diplomom cara franje Josifa 1899 godine ponovo proglašena za grad, a ta se diploma uvela u život 1902 g.
   *
   Sa takvim političkim stanjem, sasvim je završeno na Đurđicu, 16 novembra 1918 godine, kada su u Sentu umarširale srpske trupe na čelu sa majorom Gligorijem Hadži-Jovanovićem.
   Odmah po ulasku srpske vojske obrazovana je i nova gradska uprava, na čijem je čelu bio gradonačelnik Đura Vujić.
   Senta je uputila, kao svoja dva predstavnika : Jocu Vujića i protu Miloša Prekajskog na Veliku narodnu skupštinu, u Novom Sadu, koja je proglasila ujedinjenje bivše Vojvodine sa Srbijom, 25 novembra 1918 godine.
   Danom ujedinjenja – 1 decembra 1918 g. – putem svoga poslanika Joce Vujića i Senta je ušla u sastav današnje države Jugoslavije”.

   Vido Jablan

   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, str. 10 – 16 :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   Odgovori

2. 24. novembar 2018. u 12:42

   Vojislav Ananić

   „Jovan Muškatirović rođen je u Senti oko 1743 g., a preminuo je u B. Pešti 1809 god. Bio je senator i advokat u Pešti. Beše vrlo prosvećen i razuman čovek. Delao je u duhu Dositeja Obradovića… Muškatirović je bio prvi Srbin advokat u Ugarskoj……. Porodica Muškatirovića izumrla je u osamdesetim godinama prošloga veka“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Sevastijan Ilić, arhimandrit manastira Hopova, rođen je u Senti 1799 god. zamonašio se 1828 god. U četrdesetim godinama prošlog stoleća bio je upravitelj manastira Gomirje… Bio je pisac: pisao je ode po ugledu na Mušickog, a bio je i u prepisci sa Vukom Karadžićem…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Arsenije Boderlica (Baldrljica) rođen je u Senti 1790 god. u uglednoj i imućnoj porodici; burne 1848 god. uhvatili su ga i obesili Mađari, kao prvaka i vođu Srba i odveli ga u mađarski logor u N. Vrbas, tamo su ga osudili na smrt i 9 VIII1848 god. bio je obešen…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Sava Vujić rodio se u Senti 1816 god.26 januara… Samostalno je radio kao advokat do „Bune“…Kroz dugi niz godina bio je jedan od najglavnijih vođa Srba u Senti…Umro je 1893…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Pavle – čiča Paja – Vujić rođen je u Senti 1828 god… Srpstvo i pravoslavlje behu strome čiča – Paji najveće svetinje… Preminuo je u dubokoj starosti u 87 god…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Dr. Stevan Malešević, advokat. Rođen je u Senti 1842, a preminuo 1917… Dr Stevanu Maleševiću imaju Senćani da zahvale za ostavinu pok. Milana Sočina i Pavla Vujića… Kasnije je bio izabran za fiškala Matice Srpske… Umro je u Senti 1917…“
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „…Evgenije – Đena – Branovački, veliki narodni dobrotvor, rodio se u Senti 1841 god…Đena Branovački zaveštao je svoj legat na dobrotvorne svrhe (150 lanaca)… Preminuo je u Senti 1882…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Stevan Lukačević rođen je u Senti 1836 god. u staroj trgovačkoj porodici. Kroz dugi niz godina beše beležnik grada Sente…Umro je 1919…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Vladimir Nikolić rođen je u Senti 1857… U Beču je svršio tehničke škole… i otišao u Beograd i tamo se nastanio. Kad je na stolici srp. patrijaršije došao Georgije Branković, nastupilo je u Sr. Karlovcima novo doba. … Izradu planova, gradnju, nameštaj i sve što je sa time u vezi bilo poverio je Vladi Nikoliću… Mnogo je godina proveo u Sr. Karlovcima; u njegovom rodoljubivom domu rado su bili viđeni Srbi intelektualni radenici onoga vremena. Uroš Predić, Stevan Sremac, Pavle Jovanović, Paja Marković- Adamov – bili su svagda mili gosti njegovi… Preminuo je u Beogradu 1922, a sahranjen u Sr. Karlovcima u kapeli na Čeratu“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „ Aleksandar – Šaca – Vujić: rođen je u Senti 1849 a preminuo 1915. Beše gradski senator i zamenik gradskog načelnika…Kad je iz N. Sada došao kući i zauzeo mesto gradskog senatora… Vojvodinu i vojvođansko društvo niko nije bolje poznavao od njega…“.
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   „Đura Pecarski rođen je u Senti 1841 god. + 1912, u valjanoj ekonomskoj porodici. Svršio je bogoslovske nauke u Sr. Karlovcima, ali se nije odao svešteničkoj službi…i odao se ekonomiji… Pok. Pecarski beše u poslednjim decenijama prošloga stoleća jedna od najmarkanijih ličnosti Srba u Senti…Lavovski deo pripada Đuri Pecarskom, da je zaklada Đene Branovačkog u ono doba osnovana i vrlo brzo u život stupila…“.
   + Prota Berisav Berić
   Izvor: SPOMENICA o dvadesetogodišnjici oslobođenja Sente 1918 – 1938. – Senta, :Zavičajna fondacija „Stevan Sremac“, 2008 (Senta : Rapido), fototipsko izd. iz 1938.

   Odgovori

3. 21. februar 2019. u 13:23

   Vojislav Ananić

   Regulisanje toka reke Tise

   Protičući, uglavnom, ravničarskim predelima — Tisa ima vrlo mali pad, jedva 28 milimetara po jednom kilometru. Zbog toga nastaju velika krivudanja reke i neprekidno, razvijanje okuka (meandera). Meanderi su usporavali oticanje što je povišavalo vodostaj, a u periodu topljenja snega, u predelima izvorišta Tise i njenih pritoka, dovodilo do velikih poplava. Da bi se spasle, velike površine obradivog zemljišta, od poplava pristupilo se regulisanjoi toka reke izgradnjom nasipa, a presecanjem mnogih meandera skraćen je tok Tise od 1429 km na 977 km.
   Tisa je proticala Torontalskom županijom u dužini od oko sto osamdeset kilometara. Njena regulacija izvršena je tek posle regulisanja Moriša, Begeja i Tamiša, jer su te tri reke češće i jače plavile područje županije nego Tisa.
   Regulacija toka Tise prema velikom mađarskom leksikonu A. Pallas-a počela je 1830. godine, a trajala je do 1844. godine.
   Ove podatke, dovodi u sumnju knjiga izdata (1971) u Budimpešti: A Tisza szabalvozasa I rész (1846—1879) prema kojoj je Tiszavölgvi Társulat na svojoj skupštini od 18. januara 1846. godine organizovalo osam okružnih ureda za regulisanje pojedinih deonica Tise. Doduše, tu se ne spominje Torontalska županija, pa se može pretpostaviti da su na njenom području radovi već ranije izvedeni i da su tada izgrađeni nasipi od strane Županije rešili najosnovnija pitanja zaštite od poplava. Međutim, u izveštaju Ministarstva za javne radove i saobraćaj iz 1873. godine iznosi se da je po deonicama izgrađeno nasipa u ukupnoj dužini od 1.243 km, od toga u Torontalskoj županiji 153 km. Iz ovoga se može zaključiti da su radovi na daljoj izgradnji i pojačanju nasipa nastavljeni na delu Tise kroz Torontalsku županiju i posle 1844. godine. To potvrđuje i Istorijat rada na uređenju voda 1845—1975. Osnovne organizacije udruženog rada Gornji Banat izdate u Kikindi 1975.
   Izgradnjom nasipa Torontalska županija nije lišena daljih poplava, ali su verovatno one bile ređe.
   Potvrdu za takvu pretpostavku vrlo ilustrativno pruža predavanje Ištvanfi Endrea, održanog u Novom Bečeju krajem devetnaestog ili u prvim godinama dvadesetog veka.
   »Deceniju od 1870. mogli bismo s pravom nazvati decenijom poplava. Miran san Turskog Bečeja, u noći uoči Božića 1870. godine, uznemiren je pucnjavom i stravičnim zvonjenjem sa crkava. Sad se prvi put nakon regulisanja pojavila snaga Tise u svoj svojoj nabrekloj i rušilačkoj moći. Svojim prvim nastupom mutna talasajuća reka izazvala je strah i užas… Mutni talasi već su zapljuskivali grudobran šetališta na Tisi, a nagomilani led ispred uskog proseka kod Burđoša stvarao je ogromnu barijeru. Pijačni trg već je plivao pod vodom, uski nasipi su odvajali susedne ulice od ogromnog zatalasanog mora vode ispred velike kafane. S obzirom na preteću opasnost, sakupio se odbor Olvasóegvlet (čitalačkog udruženja) i na poziv sreskog načelnika Nikolića, oformio odbramebnu komisiju pod predsedništvom Ištvanfi Ištvana. Komisija je odmah otpočela s preduzimanjem odbrambenih mera. Utvrdila je broj zgrada koje su izgrađene na višem terenu i koje bi mogle u slučaju poplave biti stavljene na raspolaganje poplavljenima. U svakoj ulici su postavili više čamaca, i talpe pod poverenikom za čamce i pod rukovođenjem čamdžija. Zahvaljujući božjem proviđenju, do primene ovih mera nije došlo. Turski Bečej je spasao njegov neumorni narod i njegov ozbiljan trud.
   Početkom februara uputila je Komisija za odbranu Vladi žalbu: »Turski Bečej nadljudskim naporima brani sebe. Danju i noću smo na nogama. Nosimo zemlju, punimo džakove i mučimo se pod uputstvom Kepeši, mađarskog kraljevskog glavnog inženjera. Pa i da naša tela ugradimo u nasip, naš napor je uzaludan — treba da propadnemo zbog nemarnosti i nesaučešća od nas nezavisnih drugih organa.«
   Da bi se izbeglo ponavljanje takve situacije, 1887. godine imenovan je Betlen Jožef za vladinog poverenika za poplave koji je bio ovlašćen, da u cilju zaštite angažuje Titelski šajkaški bataljon i obližnjih snaga Bačke i Torontalske županije, kao i snage Kikindskog dištrikta.
   »Jednog februarskog jutra, Đerđu Luksederu, žitarskom trgovcu, čije su lađe bile u zimovniku kod Čuruga, javio je njegov kormilar da je vodostaj Tise kod Turskog Bečeja bar 4 metra viši od onog kod Čuruga. Posle ovog obaveštenja, koje je doneo glasonoša na konju, postalo je jasno da je masa leda zakrčila vodotok Tise, a reka je u međuvremenu rasla i rasla… Dobro manevrisanim 36-časovnim nadčovečanskim radom krampovima kroz brdo od leda oslobođen je protok vode, a da se zakasnilo samo još jedan dan, danas bi sećanja na bivši Turski Bečej pominjala samo istorija.
   Ovaj natčovečanski rad na odbrani od poplave nije imao samo lokalni značaj, jer ako Turski Bečej padne, po tvrdnji tadašnjih inženjera deo Banata do blizu Temišvara bio bi plen talasa. Ovde je dakle rešena sudbina Kanane (staro ime Palestine — obećana zemlja), jer kada se on uništi — uništena je žitnica države.
   U ovoj deceniji skoro svako proleće imali smo posla s vodom. Nismo morali da strahujemo samo od nabujale Tise, nego od mnogih kiša i nabujali Begej probio je svoje nasipe, došao do Torde, Bašaida i Bikača i poplavio bečejsku veliku šumu. Kopovi oko Paktova i Peska postali su pravo veliko more.
   Turski Bečej i Arač (Vranjevo) opkoljeni nepreglednim močvarama, našli su se među pravim lagunama.«
   Nije samo Tisa u danima proleća i velikih kiša zagorčavala život Novobečejeima i Vranjevčanima, nego su i podzemne vode bile svojevrsan problem. Evo šta o njima kaže ištvanfi Endre:
   »Pod uticajem podzemnih voda i kišovitog vremena niže zemlje i loše kuće u Šušanju više puta su dugo bile pod vodom. Karačonji Ferenc iz Beodre putovao je ovim krajevima kolima, čiji se gornji deo mogao koristiti kao čamac. Tim teškim prilikama, koje su se ponavljale skoro svakog kišovitog proleća, došao je kraj osamdesetih godina kada su završeni veliki radovi regulisanja podzemnih voda. Baza tim radovima bio je duboki vodeni bazen, tzv. Venecija, koja se nalazila između Turskog Bečeja i Arača (Vranjeva — L. M.), ispred Gradišta, među velikim magazinima. Tamo, gde sada mladi voćnjaci puštaju svoje korenje u muljevito tlo, po tvrdnji očevidaca gde su se lovile ribe od četiri do pet kg.
   U osamdesetim godinama spokojstvo Turskog Bečeja nisu remetile opasne poplave. To je bilo vreme rada na osiguranju da više ne strepimo od strahovitog suseda. Tekli su veliki radovi i na uređenju unutrašnjih podzemnih voda. Marljivo se radilo na podizanju nasipa, postavljale su se mamuze na ugroženim mestima vodotoka, pa ipak sva ova nastojanja nisu isključila svaku opasnost, kao što je pokazala velika poplava iz 1895. godine. Ali su zveket ašova i lopata u rukama stotine naših ljudi promenile ćudi stvorene prirodom. Na kraju ove decenije stanovnici su stojeći na visokom nasipu, mogli s ponosom da gledaju nabujalu vodu. Sve su oprostili Tisi, sve gorke časove, sve velike štete… čak su ljubomorno počeli da je vole. I za sve to je bilo puno razloga.«
   Tisa je i posle izgradnje nasipa i dalje regulisana, ne samo radi zaštite od poplava, nego i za skraćenje vodenog puta.
   Tako je meandar Biserno ostrvo, inače u to vreme najveća okuka Tise, dug dvadeset tri kilometara postao mrtvaja 1858. godine, kada je izvršeno prosecanje novog korita u dužini od 83 km.
   Meandar na području Medenjača u dužini od petnaest km postao je mrtvaja 1863. godine presecanjem novog toka od 3,2 km. Ali je još dugo posle toga, meandar korišćen kao glavni tok, a prosek postao rukavac. Zbog toga je 1900. godine prosek proširen a meandar zasipan. I Medenjača je praktično, tek 1900. godine postala mrtvaja.
   Posle izgradnje nasipa pored reka i kanala za odvodnjavanje do 1840. godine brigu o njihovom održavanju vodila je Županija, a već od te godine odbrana od poplava, izgradnja i održavanje nasipa i kanala prešlo je na zainteresovane vlasnike većih imanja — prvenstveno na vlasteline. U tom cilju se obrazuju vodne zajednice.
   U Novom Bečeju osnovano je Udruženje za zaštitu od površinskih voda 1875. godine za područje Novi Bečej — Taraš. Osnivači su bili: Đula Urban, Gedeon Rohonci, Jovan Bašić i Jožef Rozenberg, veleposednici iz Novog Bečeja.
   Na kraju, podaci o nivou reke Tise: njena nadmorska visina kod Segedina je 74,47 m, kod Sente 72,79 m, kod Novog Bečeja 72,05 m, kod Titela 69,79 m. Verovatno je uzet nivo pri letnjem vodostaju Tise, jer je prilično velika visinska razlika između nivoa vode i nadmorske visine samog Novog Bečeja. Tisa je široka 230 m pri niskom vodostaju, 302 m pri srednjem i 1.680 m pri visokom (sve kod Novog Bečeja). Dubina Tise 4,2 pri niskom, 7, 7 pri srednjem i 9,7 m pri visokom vodostaju.

   Odgovori

4. 22. februar 2019. u 05:55

   Vojislav Ananić

   SUŠTINA POETIKE- književni časopis

   http://www.knjizevnicasopis.com/broj-14/jesen-na-tisi–vojislav-ananic

   Odgovori

5. 22. februar 2019. u 07:48

   Vojislav Ananić

   Tajna ruskog blaga u Vojvodini (foto)
   SPUTNJIK INTERVJU
   08:02 24.10.2016(osveženo 15:42 18.11.2016)Preuzmite kraći link
   Senka Miloš
   2470

   Posle decenija straha i ćutanja, praunuci ruskih plemića i inteligencije progovorili su o strahotama kroz koje su prošle njihove porodice koje su u Vojvodinu došle posle revolucije 1917. godine, ali i o velikom znanju i kulturi kojom su Rusi oplemenili sever naše zemlje. Njihova svedočenja u knjizi „Ruska emigracija u Senti“ preneo je Petar Terzić.
   00:00 / 29:38

   On smatra da je zaborav najveći greh. Zato je napisao monografiju o crkvi u svom mestu, monografiju o srpskoj čitaonici, monografiju o pevačkom društvu, knjigu o školama i knjigu “Stevan Sremac — Senćanin”, koja je doživela tri izdanja. Objavio je i brojne eseje posvećene životu u Vojvodini. Terzić se nada da će prikupiti sredstva za izdavanje dela “Ruska Emigracija u Senti” koje govori o uticaju Rusa na kulturni život Sente, Banata i Vojvodine.

   Kako su se ruski emigranti uopšte našli na prostoru Vojvodine i zašto ih je naša država, tadašnja Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca prihvatila?
   — Postoje, po meni, tri razloga. Rusi i Srbi su braća po krvi, po veri i tradiciji. Prema njima imamo dug iz Prvog svetskog rata. Kralj Aleksandar Prvi Karađorđević se školovao u Rusiji, u vojnoj školi u Petrogradu, a i patrijarh Varnava takođe je učio crkvene škole u Rusiji. Iz svega toga se vidi da smo mi primajući ruske emigrante vraćali taj veliki dug koji smo bili dužni da vratimo.
   Ruski emigranti su bili izuzetno obrazovani, a svoje znanje preneli su generacijama Senćana. Kako je moguće da ih je ta mala sredina prepoznala kao ljude koji mogu da doprinesu zajednici svojim znanjem i iskustvom, kako ih je tako lako prihvatila?

   — Ruska emigracija je dolazila prvo sa Krima u Tursku, zatim u Bugarsku, a potom u južnu i užu Srbiju u veće gradove, Kragujevac, Valjevo, Kraljevo. Dobar deo njih je došao u Belu Crkvu, gde su imali i kadetsku vojnu školu. To je bio projekat koji je vodio kralj Aleksandar. Bilo je pravilo da Rus, ako je lekar, mora da dobije posao lekara, ako je bio profesor, da radi kao profesor, inženjeri su takođe radili svoj posao. Došao sam do dokumenta iz 1921. godine u kome veliki župan iz Sombora piše našem predsedniku opštine da se moramo drugačije odnositi prema ruskim emigrantima, primati ih, a ne slati ih nazad. I iz toga je jasno da je to bio državni projekat.
   Kakva je Senta u trenutku njihovog dolaska, koja je i tada bila multinacionalna sredina? Kako je prihvatila nove sugrađane?
   — U to vreme u Senti su živeli Mađari, Srbi, Jevreji i Nemci. Situacija se posle Drugog svetskog rata, nažalost, promenila. Jevreja nema, njih 1.300 je završilo u Aušvicu. Međutim, Rusi nisu dolazili u Sentu da bi ostajali, većina ju je shvatala kao prolazni grad na putu ka zapadu, ali deo njih je došao iz Novog Sada, Sombora i Subotice. Senta je mesto u kome je u to vreme postojalo građansko društvo koje je oberučke primilo Ruse koji su se vrlo brzo organizovali. Bili su veliki vernici, okupljali su se oko crkve, ali su i drugovali sa Srbima. Pojedini su se i ženili, ne samo Srpkinjama, već i Mađaricama.
   Ikona iz 1791. godine koju je Ivan Čartorižski doneo iz Rusije. Čuvena porodica je donator crkve Svetog Arhangela Mihajla u Senti.
   U knjizi ste ispričali i burnu istoriju mnogih porodica ruskih emigranata u Senti, kroz njihove lične priče. Jedna od najinteresantnijih je priča o porodici Čartorižski. Međutim, dugo vam je trebalo da jednog od potomaka, vašeg školskog druga, nagovorite da vam priča o svojoj porodici. Zašto je odbijao?
   Mati mi je često pominjala svog savremenika Ivana koji je bio grof. Njegov život je vrlo interesantan, bio je visoki intelektualac, u Gimnaziji je predavao nemački, francuski, fiziku i matematiku. Moram da kažem, bilo je Rusa koji su predavali i sedam predmeta. Trideset godina sam pokušavao da dođem do informacija o njemu od njegovog praunuka Jovana. On je to stalno odbijao. Kada sam mu rekao da pišem knjigu, konačno je pristao. Problem je bio u tome što je kraj Drugog svetskog rata za njih imao strašne posledice. Bili su protivnici za Crvenu armiju koja je prolazila i kroz naš grad. Zarobljavali su ih, odvodili u Mađarsku, a posle možda i u Gulag. Takođe, u vreme Informbiroa Udba ih je svakodnevno maltretirala. Zato je u njihovoj familiji bilo zabranjeno da se govori o ruskoj emigraciji, o njihovim precima. Presija je bila toliko jaka da je mog drug ćutao više od 30 godina.

   Nikolaj Krasnov – ruski neimar Srbije
   Najveći broj Rusa u Senti radio je u obrazovanim institucijama, a ono što je jako zanimljivo, imali su i svoj bibliotečki fond u biblioteci grada. Kako ste došli do te nepoznate činjenice?
   — Informaciju da su Rusi dolazili u našu crkvu dobio sam od moje majke Nevene. Rekla mi je da jedan čovek nikada nije došao u crkvu a da ispod pazuha nije imao dve-tri knjige. Razmišljajući o tome gde je mogao da nađe te knjige, zaključio sam da to može biti gradska biblioteka u Senti. Otišao sam tamo. Jedna savesna bibliotekarka je sačuvala te knjige, shvatio sam da su Rusi imali svoju biblioteku. Uspeo sam da u inventaru nađem 278 knjiga različitih autora. Imali su i pečat svoje biblioteke, bili su organizovani. Na promociji moje knjige, za čije štampanje pokušavam da prikupim sredstva, izložiću i te knjige da bi ljudi videli koju literaturu su oni koristili. To su izuzetno retka izdanja, naravno, ruskih autora.

   Odgovori

6. 20. mart 2019. u 10:28

   Vojislav Ananić

   Slavnića kuća u Senti

   Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije

   Slavnića kuća u Senti građena je tokom 1904 – 1905. godine. Kao spomenik kulture, svrstana je u kategoriju spomenika od velikog značaja. Kuću Slavnića u Senti, projektovao je mađarski arhitekta, Bela Lajta(mađ.Béla Lajta), jedan od najboljih sledbenika čuvenog mađarskog arhitekte Eden Lehnera (mađ.Ödön Lechner).

   Izgled zgrade

   Slavnića kuća nije jedino zdanje građeno po Lajtinom projektu u Senti. Vatrogasna kasarna takođe je sagrađena prema njegovoj zamisli i na obema zgradama prepoznatljiv je Lajtin rukopis. Na Kući krojača Krste Slavnića, Lajta je odstupio od uobičajenog simetričnog rešenja, pa se ulaz u kuću nalazi van osne simetrije. Prozori su naizmenično dvokrilni i trokrilni, što fasadi daje ritmičnost. Na kući se mogu videti detalji u duhu mađarskih narodnih motiva – srcoliki detalji, čipkasti oluci i tavanski prozori, dimnjak ukrašen petlom na vrhu. Zabat je modelisan poput trolisne deteline. Kuća je projektovana za dva stana sa odvojenim ulazima.
   Konzervatorski radovi su izvođeni 1989 i 2004.
   Nalazi se u Ađanskoj ulici (nekada Lenjinova), broj 10.

   Odgovori

7. 20. mart 2019. u 10:30

   Vojislav Ananić

   Hotel „Rojal“ u Senti

   Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije

   Hotel „Rojal“ u Senti nepokretno je kulturno dobro od velikog značaja Republike Srbije.
   Sagrađen je prema projektu segedinskog arhitekte Ede Mađara oko 1908. godine. Nalazi se u centru Sente, na Glavnom trgu, u neposrednoj blizini obale Tise.

   Istorijat zgrade

   Zgrada je građena sa namenom da bude hotel. I dok su se vlasnici zgrade menjali, namena joj je do danas ostala ista. Prvobitni vlasnik je nepoznat, ali u periodu od 1931. do 1941. godine, bila je u vlasništvu Predraga Cucina, koji je bio vlasnik i hotela Amerika u Senti, zgrade u kojoj je sada Dom zdravlja. Od 1944. godine, hotel je u vlasništvu države. Tokom 1967. godine, hotel je restauriran, ali je ovom restauracijom narušen njegov originalni izgled. 1990. godine, u požaru koji je zahvatio hotel, izgoreo je krov i deo prvog sprata. Restauracijama 1990. i 2000. hotelu je vraćen njegov prvobitni sjaj.

   Izgled zgrade

   Ede Mađar, sledbenik poznatog mađarskog arhitekte Eden Lehnera, projektovao je ovu zgradu u duhu mađarske secesije. Hotelom dominira ulazni asimetrično postavnjen rizalit. Rizalit je bogato dekorisan i sa četiri elegantna pilastra nosi mansardno krovište. Zidni platani oblikovani su plitkim širim pilastrima koji se završavaju atikom. Preostalu plastiku čini floralna ornamentika na atikama koja se trakasto produžava na pilastre i geometrijska profilacija krovnog venca.
   Slikari Jožef Ač i Jožef Beneš oslikali su fresku u unutrašnjosti hotela, pored recepcije, na kojoj je prikazan Tiski cvet biloški raritet vezan za ovo područje.
   Konzervatorski radovi izvedeni su 1967., 1990. i 2000.

   Odgovori

8. 20. mart 2019. u 10:32

   Vojislav Ananić

   Gradski muzej Senta

   Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije

   Gradski muzej Senta zvanično je osnovan 1949. godine. Smešten je u zgradi župnog ureda smeštenoj na Glavnom trgu u Senti, sagrađenoj između 1907 i 1908. godine u neorenesansnom stilu. Muzej funkcioniše u okviru Kulturno-obrazovnog centra „Lajoš Turzo” osnovanog 1977. kao ustanova od posebnog društvenog značaja.
   U Senti, kao i u ostalim provincijskim gradovima, postojala je želja za uspostavljanjem muzeja još u 19. veku. Ta želja se najpre ostvarila jednom postavkom u vidu kabineta koja se mogla videti u zgradi gradske kuće, kao i u vidu male prirodnjačke i lokalno-istorijske zbirke u zgradi gimnazije. Istraživač lokalne istorije, Senćanin Đula Dudaš (1861–1911) a nakon njega i njegov sin Andor, takođe su pokušali sa formiranjem muzeja, ali ih je Prvi svetski rat u tome sprečio. Između dva rata Andor je, zajedno sa tadašnjim direktorom gimnazije Milivojem V. Kneževićem ponovio pokušaj, ali se proces odužio, a izbijanje drugog rata ponovo je sprečio otvaranje planirane ustanove. U tom periodu čak su i neki kolekcionari darivali svoje zbirke gradu, a u nadi da će se muzej ostvariti – na primer privatna zbirka Joce Vujića, čiji delovi se čuvaju u Matici Srpskoj kao i u fakultetskoj biblioteci u Beogradu. Kasnije, današnji muzej je ipak uspeo da putem otkupa nabavi još jedan deo te zbirke.
   Na pravi proboj trebalo je čekati do završetka rata, kada je Pokrajinski odbor za kulturu ukazom od 2. novembra 1946. predvideo zadatak formiranja gradskog muzeja u Senti. Sledeće godine nastavnik Lazar Kragujević biva izabran za načelnika institucije u formiranju, dok se svečano otvaranje desilo 12. juna 1949. godine, predstavljanjem prve stalne postavke novog muzeja.
   Od tog perioda nadalje, u sledeće dve decenije muzejska aktivnost u Senti napreduje, radom entuzijasta, među koje je spadao i Geza Tripolski (mađ. Tripolsky Géza) direktor institucije između 1964. i 1977. godine. Postepeno se formirao kompleksni profil muzeja, a u okviru njega na posebnom mestu etnografska i likovno-umetnička zbirka. Razvoju etnografske zbirke mnogo je doprineo rad istaknutog sociografa senćanskog lekara Bele Buranja (mađ. Burány Béla) koji je posebno izučavao tradicionalni pastirski način života u Potisju.

   Odgovori

9. 29. mart 2019. u 11:34

   Vojislav Ananić

   KAMERNA SCENA MIROSLAV ANTIĆ – SENTA

   https://www.youtube.com/watch?v=HjjWWXW4OrU&list=LLISwWWDqB-t-Hi9Ec-TcTrw&index=34&t=0s

   Odgovori

10. 4. april 2019. u 06:42

    Vojislav Ananić

    S e n t a

    3abeležena je u Čonrradskoj žunaniji 1247. 3a turske vladavine zabeležena je u segedinskoj nahiji. I 1580 – 2, i 1590 – 1, imala je 8 domova. 1649. zabeležena je kao naseljena. I po izgonu Turaka javlja se kao čisto srpsko naselje. 1687. naselio se u Sentu veći broj Srba iz Banata. 1692. zabeležena je kao naseljena. Od 1702. je šanac i imala obavezu da drži 200 graničara. 1730. imala je 97 srpskih domova. 1751. ušla je u sastav Potiskog krunskog distrikta. 1769. imala je 164, 1773. 148, 1786. 232, a 1792. 251 dom sa 1.715 srpskih duša. Naseljavanje Mađara počinje od 1750.
    Potesi: Bogaroš, Vetrenjača, Vlajkov grob, Gentaroš (ili Đentaroš), Žuti breg, Karakašev do (ili Močvara), Kaloča, Karjade, Likaš, Makoš, Krst sv. Nikole (srpski), Okrugljača, Poronć (Prud ili Evgenijevo ostrvo), Tornjoš.
    U Senti su se rodili: Jovan Muškatirović, pisac (1743 – 1809); Sevastijan Ilić, arhimandrit i pisac (1799 Hopovo, 1863); Jovan Đorđević, književnik i veliki trudbenik oko Srpskog narodnog pozorišta (1824 – Beograd, 1900); Slavko Badrljica, narodni dobrotvor (1805 – 1876); Stevan Branovački, pretsednik Matice srpske (1804 – Novi Sad, 1880); Đena i Ida Branovački, narodni dobrotvori (Đ. B. 1841 – 82; I. B. (1853 – 18829; Stevan Sremac, književnik (1855 – Soko Banja 1906); Vlada Nikolić, arhitekta (1857 – Karlovci 1922); Jovan Vujić, skupljač istorijskih starina i narodni dobrotvor (1863 – 1934).
    Strana:143

    Izvor: dr DUŠAN J. POPOVIĆ – SRBI U BAČKOJ DO KRAJA OSAMNAESTOG VEKA – (ISTORIJA NASELJA I STANOVNIŠTVA),

    ŽIVAN SEČANSKI – POPISI STANOVNIŠTVA BAČKE TOKOM OSAMNAESTOG VEKA, (GRAĐA ZA ISTORIJU NASELJA I STANOVNIŠTVA)

    BEOGRAD, 1952.

    Odgovori