Poreklo stanovništva naselja Veliki Trnovci, opština Kakanj. Prema knjizi Milenka S. Filipovića „Visočka nahija“. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj naselja i vode.
Potok Jazjenac čini granicu prema severu; kod Kosjerova Kamena granica se odvaja od potoka i preko kose Plana prelazi na potok Vrutak. Na toj strani Trnovci graniče s opštinom Seocem. Zatim granica ide potokom uzvodno, te deli Trnovce od Buličića na jugu. Strane dele od Šošanja, a Križ od Dolova, naselja na istoku od Trnovaca. Naselje je zasnovano na rečnim terasama. Nad Trnovcima je velika ravan Križ; severno od nje protiče Jazjenac s kojim se, nad Križem, sastaju dolovn Bara, Avdića Do i Rakova Noga. Jazjenac izvire u Jelici. Od Križa se produžava duga terasirana kosa između Jazjenaca i Vrutka. Vrutak postaje od vode Vrutka pod Počivalima; levo od Vrutka je kosa Borica, koja veže za Strane. Za Boricama su naselje Dolovi i šuma Margete. U kosi Planama su usečeni neki manji dolovi. To su Lopatkovići, do među terasom Selnšćem (pod selom Počivalima) i Planama, i veći do Tavnik među selima Papricom i Trnovcima. Oba se doda spuštaju u Vrutak.
Kuće sela Trnovaca su na ravni niže Križa; prema zapadu je voda Paprica, koja otiče kroz Tavnik. U Strani među Papricom i Jazjencem je selo Padrica. Dužice su južno od Trnovaca, u strani desno od ušća dola Lopatkovića. Istočno od Trnovaca su Jasike, na blago nagnutoj strani među dolovima Lopatkovnćima i Suhim Potokom (iznad Vrutka). Odavde nastaje kratka kosa na kojoj su Počivala, 150–200 m. ispod Jasika, i čiji se terasirani deo pod Počivalima zove Selišće.
Paprica i donji deo Trnovaca nose vodu s vode Paprice; gornji deo nosi s vode Šabanovića; Dužice s vode Dužica, Počivala c Vrutka, a Jasike leti s potoka Sopota kraj Jazjenca a zimi s bunara kraj kuća.
Zemlje i šume.
Zirati, njive i čaire, većinom su pod kućama. Zovu se: Lopatkovići, Selišća, Dužice, Ravne Njive, Grab, Ovćine, Plane, .Jasike, Tukovi, Paprica, Križ, Počivala. Ispaša je po brdima Jelici, Blatima, Opeki i Malim Njivama, iznad sela; sve je to “tršlja”.
Tip sela i ostali podaci.
U Paprici su raštrkane kuće muslimana: 3 Brkića, 2 Kumbara i 1 Mušija i 1 katolika Vukovića. U Trnovcima su kuće razređene oko dva ćimena. Oko gornjeg ćimena su 3 kuće Mušija i 1 Đina, a niže njih dve Duvnjaka—Markića; Duvnjaci su katolici, a ostali muslimani. Oko donjeg su ćimena: 2 kuće Mušija, 1 Markića i 1 Kumbara; Markić je katolik, a ostali su muslimani. U Dužicama su po jedna kuća katolika Ljolja i Čovića; u Počivalima su takođe sve katolici: 3 kuće Šljiva, 1 Markića-Duvnjaka, 2 Duspera i 2 Andrića. Na Jasikama su 2 kuće katolika Škordića i 1 Andrića. U tri poslednja sela su kuće u čoporima. Na Križu je srednjevekovno groblje s 10 stećaka. Nekoliko stećaka je na njivi Strani pod Papricom. „Kosjerov Kamen“ se nalazi u bjelopoljskom ududu. To je visok stećak na maloj humci kraj puta. Kraj Brkića Greblja nalaze se po njivama vodovodni čunkovi od zemlje; vodovod je išao od Badžine Vode pod Papricama na Grabove. Kraj samih Dužica bilo je selo Lopatkovići; sve je pomrlo, „ko ljesa“, od „mubarećije“. U Avdije Mušije bila su do skora tepsija i san iz tog sela. Među Barama (Buličići) i Dužicama je Spahića. Groblje; to je kužno groblje, i u njega se više niko ne kopa.
U pisanim se izvorima pominju neki raniji stanovnici ovoga sela. Godine 1728. pominje se Ahmet spahija sin Husejinov, u hudžetu visočkog kadije Abdulah efendije. U hudžetu kadije Omer ef. pominje se 1748 Smail-baša Hubo, a u sidžilu visočkog kadije 1810 godine Mehmed sin Ahmetov. „Huda“ nema u Trnovcima, niti se zna što o njima, kao ni o Spahićima, Kosjeru i Lopatkovićima, o kojima je sačuvana uspomena u topografskim nazivima.
Oireklo stanovništva.
Muslimani:
-Mušije (6) vele da su potomci nekog paše. Dalje ne znaju ništa o svom poreklu. Jedan se ogranak zove Halilovići.
-Đine (1) ce smatraju starincima.
-Kumbare (3) su starinom iz Užica.
-Brkići (3) su nepoznatog porekla.
Katolici:
-Andrići (3) su starnnci i zajedničkog porekla c Andrićima u Bulčićima.
-Ljolje (1) su od Ljolja u Bištranjima.
-Vukovići ili Miloši (a) su bili ranije u samim Trnovcima. Starinom su iz Mandinog Sela u Duvnu, i rod su s Duvnjacima u Aljinićima.
-Duvnjaci ili Mapkići (4) su došli iz Duvna još za turske vlade.
-Šljive (3) cy davno doselili iz Duboščice.
-Škordići (2) su starinom iz Brotnja.
-Dusperi (2). Opširnije o poreklu v. u opisu Sutjeske.
-Čović (1) je doselio iz Lučića pre 30 godina.
Groblja.
Katolici se kopaju na Boricu. Od muslimana, Brkići su imali svoje Brkića Groblje pod Papricama, ali se sad i oni kopaju u opštem seoskom groblju na Križu.
IZVOR: Prema knjizi Milenka S. Filipovića „Visočka nahija“. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)