Poreklo prezimena, selo Grad (Visoko)

Poreklo stanovništva sela Grad – opština Visoko. Prema knjizi Milenka S. Filipovića „Visočka nahija“. Pripremio saradnik Porekla Milodan.

Položaj naselja i vode.

Iznad varoši Visokog diže se kao gorostasna piramida brdo Grad, visoko 167 m nad morem. Samo zapadna ivica tog brda vezana je za brdo Banjarušu jednim zaravnjenim srtom (nadmorska visina oko 650 m); na tom je srtu selo Grad.

Atar ovoga sela dopire prema Goranima do brda Ćetnice, a proma Visokom do u do ljetovik što postaje pod Banjarušom. Tri su glavna vrela čijom se vodom služi selo: Kršćanica, pod selom, u dolu Ljetoviku, Vodica u Barama i Bukovac iznad sela kraj puta.

Zemlje i šume.

Njive su većinom iznad kuća, ali ih ima i iznad sela. Zovu se: Grad, Bare, Strane, Potkućnica, Lađice, Kršćanica, Ravnica, Bara, Luke, Podbašnica, Ilina. Šuma je po brdima oko sela: po Ćetnici, Lokvicama, Krtnici, Meterizima i Banjaruši. To je većinom šikara. Ranije je bilo više ispaše, ali su Ćetnica, Jezerina i Krtnica delom iskrčene.

Tip sela.

Selo je razbijenog tipa. Na Gradu su, sve pored puta preko Srta, 3 kuće Ćurića, 1 Šarenaca i 1 Vidakovića. U Bari, pod Srtom, s desne strane je 1 kuća Dabića i u dolu Ilinoj 1 kuća Kuvača.  Selo je prozvano po tome što se nalazi u neposrednoj blizini ostataka starog grada Visokog, po kojima se i samo brdo zove Grad. Taj grad je bio veliki, srazmerno drugim u blizini, a sačuvan mu je samo jugozapadni ugao. Istorija tog grada je istorija Visokog. U narodu se pripoveda da je u ovom gradu bio Kulin–ban. U celoj okolini Visokog opšte je verovanje, da je ovo bio iz narodne pesme poznati grad Lećan ili Lenđer. Pod gradom, blizu seoskih kuća, ima nekoliko srednjevekovnih stećaka.

Pod Kršćanicom je staro muslimansko groblje, t. zv. Bećino Groblje, u koje se više niko ne kopa, jer na Gradu sada nema muslimana. Ceo grad je bio svojina Hasečića i Feratbegovića, pa su oni na njemu naselili čivčije. Najstariji su doseljenici Dabići. Svi su današnji stanovnici pravoslavni.

Poreklo stanovništva.

-Ćurići (3) su starinom Sušići iz Sarajeva. Po dedu, koji je bio ćurčija, Turci su ih prozvali Ćurićima. Zbog turskog zuluma, iz Sarajeva su se sklonili u Konjic, a iz Konjica su se raselili, i sada ih ima najviše oko Tarčina. Na Grad su doselili pre 60 godina, a sa Grada su neki od njih odselili u Gorane, Visoko i Stari Majdan. Slave Sv. Arhanđela.

-Dabići (1) su zajedničkog porekla s Dabićima po susednim selima. Starinom su iz Hercegovine. Jedni su odavde selili u Gorane. Opširnije u opisu Čifluka.

–Vidakovići (1) su starinom Samardžići iz Hercegovine. Na Grad su doselili pre okupacije. Oni su doveli i Ćuriće. Slave Aranđelovdan.

-Kuvač (1) je doselio pre 30–35 godina iz Kralupa, a starinom je iz Duvna. Opširnije u opisu Topuzovog Polja.

-Šarenac (1) je doselio na Grad pre okupacije. Starinom je iz Hercegovine i zajedničkog je porekla: sa Šarencima u Čekrčićima. Slavi Sv. Lazara a prislužuje Sv. Arhanđela.

Seosko je groblje za kućom Dabića, kraj bašče Lanišća.

IZVOR: Prema knjizi Milenka S. Filipovića „Visočka nahija“. Pripremio saradnik Porekla Milodan.