PIŠE: Saradnik portala Poreklo Aleksić dr Snežana
Nakon razvojačenja Vojne granice i njene inkorporacije u civilne okvire Županije sremske sa sedištem u Vukovaru, bivši Petrovaradinski pukovski prostor je razdeljen na Kotare. Jugoistočni deo geografske regije Srema tako se obreo u civilnom Kotaru Zemun. Kotar Zemun sa sedištem u gradu Zemunu činile su razvojačene kompanije i satnije, odnosno, bivše graničarske mesne opštine – sela.
Krnješevci su pripadali zdravsvenoj oblasti Zemun. Kao poreska i školska opština nalazili su se u sastavu finansijske i školske oblasti Vukovar, sa sedištem u Vukovaru. Vojnička komanda bila je u Perovaradinu. Nadležna pošta nalazila se u Šimanovcima, a telegraf u St. Pazovi. Sedište upravne opštine bilo je u Ugrinovcima.
Od 1905. godine Krnješevci su u nadležnosti Kr. Kotarskog suda u Zemunu (prvi stepen), Kr. sudbenog stola u Sr. Mitrovici (drugi stepen) i Vrhovnog suda – Banskog stola sedmorice u Zagrebu.
* * *
Bivše Hrvatsko–Slavonsko krajiško područje podeljeno je u 35 izbornik kotara. U svakom izbornom kotaru biran je po jedan zastupnik za Hrvatsko-Slavonski sabor. Krnješevci su pripadali biralištu sa rednim brojem 32, za čije sedište je određen Karlovčić. Na ovom biralištu glasali su stanovnici upravnih opština: Hrtkovci, Klenak, Grabovci, Karlovčić, Kupinovo, Boljevci, Surčin, Bežanija, Dobanovci, Ugrinovci, Deč, Šimanovci, Prhovo. Izborno pravo bilo je posredno i neposredno a imali su ga:
a) svi oni koji lično ili sa svojom porodicom, ili kao gospodari krajiških zadruga u hrv.-slav. krajiškom području nekretnine poseduju, te na ime ovog vlasništva najmanje 25 for. izravnog poreza plaćaju.
b) Sveštenici svih priznatih veroispovesti, aktivni i penzionisani činovnici, penzionisani oficiri, opštinski službenici, advokati, doktori ma kojeg fakuteta, magistri hirurgije, lekari, inženjeri, pomorski kapetani i učitelji.
Izbori za narodnog zastupnika izbornog kotara 32, sa biralištem u Karlovčiću, održani su 21.4.1883. godine. Pre izbora, izborne liste celog izbornog kotara bile su izložene na javni uvid, počev od 6. aprila u opštinskom uredu u Karlovčiću. Osim toga, javni uvid za izborne liste pojedinih opština mogao se sprovesti i kod dotičnih opštinskih poglavarstava. U danu izbora, biralište u opštinskom uredu u Karlovčiću otvareno je u 9 sati pre podne, a zatvoreno u 3 sata posle podne. Predsednik izbornog odbora bio je Kr. kotarski predstojnik Milan Troper. U Službenom glasilu – Narodnim novinama, izdato je uputstvo od 5.4.1883. Kralj. kotarskog ureda u Zemunu o tome kako će se izbori u Karlovčiću održati, odnosno, kako će biti organizovano glasanje: “Birači imaju doći na izbore lično i tu glasati usmeno. Kod biranja narodnoga zastupnika pozivaće se birači iz liste abecednim redom na glasanje. Da bi mogli glasati birači, koji pri prvom čitanju izborne liste i pozivanju birača nisu prisutni, moraju se, pre no što se zaključi izbor, imena njihova još jednom abecednim redo prozvati. Zabranjeno je pri glasanju oružje sa sobom nositi.”
* * *
Godine 1886. stupio je na snagu zakon o formiranju Županija i uređenju urave u županijama i kotarevima. Izbori za narodne zastupnike za izborne kotare Sremske županije održani su 1887. godine. Izborne liste izbornog kotara bile su izložene na javni uvid pre izbora, od dana 1. 6.1887. u opštinskom uredu u Karlovčiću, a mogle su se videti i u svakoj pojedinačnoj opštini, kod opštinskog poglavarstva. Izborni kotar sa biralištem u Karlovčiću glasao je 13.6.1887. godine. Vreme izbornog procesa bilo je od 9 sati pre podne do 2 sata posle podne. Izbornim odborom predsedavali su izaslavnici Kr. Županijske oblasti i dotično gradsko poglavarstvo. Ovo povereništvo imalo je zadatak da se sastane na tačno utvrđenom mestu, da primi glasove na postupanje. U Narodnim novinama, ali i drugoj, dnevnoj štampi biračima je upućen poziv za izbore i dato uputstvo za glasanje: “Birači imaju doći na izbore lično i glasati usmeno. Prilikom biranja narodnog zastupnika pozivaće se birači iz liste abecednim redom da daju svoj glas. Oni birači koji pri prvom čitanju izborne liste i pozivanju ne budu prisutni, moraju se pre nego se zaključi izbor, imena njihova još jednom abecednim redom prozvati. Zabranjeno je na izbore sa sobom oružje poneti.” Na ovim izborima za Županijsku skupštinu pobedio je kandidat narodne stranke gradski načelnik Panajot Marfi.
Naredne, 1888. godine održani su izbori za narodnog zastupnika za Sabor. Na biralištu broj 32 u Karlovčiću izbori su održani dana 14.4.1888, biralište je bilo otvoreno od 9 do 2, izbornim odborom predsedavao je Levin Čavraka. Kao i kod prethodnih izbora, i ovoga puta izborne liste bile su pre izbora izložene uvidu javnosti. Prethodno je izdat poziv i uputstvo biračima.
Posle ovih izbora došlo je do reorganizacije pojedinih biračkih kotareva, nova mesta proglašena su biralištima. Nakon sprovedene reorganizacije, prvi izbori su održani 31. maja 1892. godine. Biran je narodni zastupnik za Sabor. Za novo biralište određeni su Šimanovci, u njemu su glasali svi oni koji su pripadali izbornom kotaru broj 85.: upravne opštine: Bežanija, Surčin, Dobanovci, Boljevci, Kupinovo, Karlovčić, Prhovo, Šimanovci, Deč, Ugrinovci, Batajnica, sa svim mesnim opštinama.
Krnješevčani su navedenog dana glasali u Šimanovcima. Izbori su počeli u 8 sati pre podne u opštinskom uredu u Šimanovcima, biralište je bilo otvoreno do 2 sata. Predsednik izbornog odbora bio je Kr. kotarski predstojnik Levin Čavrak. Izborne liste celog izbornog kotara bile su od 15. maja na javnom uvidu u opštinskom uredu u Šimanovcima, a uvid u izborne liste moga se izvršiti i kod dotičnih opština.
U periodu od 1897. do 1917. godine izabrani članovi Sremske županije, predstavnici Zemunskog kotara bili su: 1897. godina: Marković Filip, posednik iz Surčina, Herman Josip, posednik iz Kupinova, Milanović Ljubomir, paroh u Obrežu, Subotić Milan, paroh u Batajnici.
Tokom 1900. i 1901. godine: Čeh Ervin, plemić, Kr.hrv.sl. dal. Ministar iz Budimpešte, Popović Vasin Stevan, narodni zastupnik iz Budimpešte, Marković Filić, posednik iz Surčina, Herman Josip, posednik iz Kupinova, Kerečki Lazar, posednik iz Batajnice.
U 1902. godini: Marković Filip, posednik iz Surčina, Herman Josip, posednik iz Kupinova, Popović Vasin Stevan, narodni zastiupni, sa stanom u Budimpešti, i Čeh Ervin, plemić, Kr.hrv.sl. dal. Ministar iz Budimpešte.
Izabrani predstavnici Zemunskog kotara u Županiji Sremskoj u 1904. godini bili su: Popović Vasin Stevan, narodni zastupnik iz Budimpešte, Čeh Ervin, ministar iz Budimpešte, dr Marković Petar, advokat iz Zemuna, Marković Filip, posednik iz Surčina i Herman Josip, posednik iz Kupinova. Dužnosti na koje su izabrani vršili su i u narednim godinama, zaključno sa 1907.
Potom je u 1908. godini, nakon izbora imenovan nov saziv predstavnika Zemunskog kotara u Sremskoj županiji: Čeh pl. Ervin, penzionisani ministar sa stanom u Erdutu, Popović Vasin Stevan, posednik nastanjen u Zemunu, dr Marković Petar, gradonačelnik Zemuna, sa stanom u Zemunu, Zeković Pavle, paroh u Karlovčiću.
Naredne, 1909. godine došlo je do promena u sastavu i ličnim podacima izabranih narodnih zastupnika: Čeh Ervin, penzionisani hrvatski ministar sa stanom u Erdutu, Popović Vasin Stevan, upravnik Tekelijanuma, nastanjen u Budimpešti, dr Marković Petar, gradonačelnik Zemuna, Zeković Pavle, paroh u Karlovčiću, i novi član dr Jovan Radivojević, advokat iz Zemuna. Isti narodni predstavnici bili su članovi Skupštine Sremske županije i tokom 1910. godine.
Tokom 1911. godine, dana 28. aprila u odžani su izbori za narodne predstavnike u Skupštini Sremske županije. Izabrani su predstavnici Zemunskog kotara za period 1911-1916, i to: Steva Radovanović, predsednik Petrovaradinske imovne opštine, rodom iz Krnješevaca, Mita Roksić iz Boljevaca, Stevan Vasin Popović iz Zemuna. U ovom sazivu je bio još i ranije izabrani Zeković Pavle, paroh u Karlovčiću.
IZVOR: Aleksić S., Krnješevci, selo u Sremu, IK Prometej, Novi Sad, 2022.
Komentari (0)