PIŠE: Saradnik portala Poreklo Aleksić dr Snežana
Golubinci, selo u Sremu. Ko ih je osnovao i kada – ne može se pouzdano tvrditi. Verovatno da je selo, pod ovim imenom, postojalo još u XV veku, a moguće je, i ranije. Na to upućuje sam njegov naziv, koji je, kako smatra P. Ivić “izveden od prisvojnog prideva Golubin, kako je bilo u staroslovenskom, a ne Golubov, kako je obično u našem jeziku već kroz zamašan broj stoleća”.
Karlovačkim mirom od 1699. godine ostao je istočni Srem i dalje pod turskom vlašću, sve do 1718. godine. “Državna granica povučena je pravom crtom od Slankamena do Morovića, a oba ova mesta pripala su Habzburškoj monarhiji. Na samoj ‘crti’ nalazila su se, delimično ili potpuno, ova naselja: Krčedin – Inđija – Topole – Šatrinci – Kukunjaš – Irig – Višnjevci – Laćarak – Morovnć – Rača.”
Na spisku naselja u “Turskom Sremu” iz 1702. godine ubeleženi su Golubinci. Iste, 1702. godine na liniji razgraničenja imali su svoje vinograde neki seljaci iz Golubinaca: u Beški i Maradiku Neško Galetić, a Đura i Jovica u Krušedolu.
Golubinci su 1713. zabeleženi kao naseljeni, a istorijska vest iz 1716. godine pominje i “spahiju iz Golubinaca”.
Golubinci su ubeleženi i u tefteru beogradskih mitropolita eksarha iz vremena 1713-1718. godine. U ovaj tefter uvedeno je šta je od milostinje, venčanica, popovskih sidoksija i podušja u selu sakupljeno. U februaru 1713. godine ubeleženo je da je u Golubincima selo (opština) dalo 6 kil žita, a stanovnici: Jovica 2 ovce sa jagnjetom, Ostoja Dudić 2 košnice i 2 ovce, Stojan 2 košnice; Nikola 1 ovcu i jagnje, Petko 1 vola. U januaru 1714. godine u tefter je zavedeno: “Pisaše kmetovi opštine 8 kila žita i 2 kila ječma. Ostoja Dudić, domaćin svome domu za blagoslov dade 2 talira i 2 košnice, Knez Jovica ovcu i jagnje; Stojko kilo ječma, ovna, i 2 košnice; Gaja ovna; Petko kilo ječma; Ninko ovcu, jagnje i šilježe; Vučić jarca trogoca; Cveta šilježe; Starac Mihailo, jeromonah, košnicu, ovcu sa jagnjetom, i 120 oka žita”.
Naredne, 1715. godine 17. maja, u tefter je ubeleženo: “Pisa blagosloveni domaćin knez Jovica sa bratom Subotom domu za blagoslov, junca trećaka. Blagosloveni Ostoja Dudić sa svoim sinovcima Pejom i Momčilom, Ilijom, i sa unicima Živanom, Petrom i Subotom, domu za blagoslov, jednog konja vrana. Stojko blagosloveni sa svojim bratom Marinkom, domu za blagoslov, junca trećaka. Ninko sa braćom svojom, Milinkom i Milutinom, 100 oka žita. Domaćica kneževa Grozdana za blagoslov dade maramu, sestra kneževa Dobra peškir za blagoslov dade. Anica, domaćica Subotina, 1 peškir; Kosana, domaćica Petkova, parče platna; Blagosloveni kmetovi svome selu za blagoslov dadoše 7 groša u zlatu.”
Iz jednog nepotpunog popisa “Porcije turskog Srema” za 1716. godinu saznaje se da su Golubinci imali platiti 106 forinti poreza. Iste godine selo su Turci popalili, porobili, a žene i decu iz sela u ropstvo odveli.
Prema popisu naselja “Turskog Srema” iz 1717. godine, u Golubincima je bilo 23 domaćinstva, izvor ne navodi sa koliko stanovnika.
Istorijske vesti iz 1718. godine beleže da je nakon što je ovaj deo Srema potpao pod Austrijsku upravu, radi obnove beogradske tvrđave u šumama kraj Save sečeno drvo. “U seči su učestvovali stanovnici Golubinaca (Golobinzy), izliferovali su 65 hvati drveta, za šta im je isplaćeno 26 forinti.”
Mirom u Požarevcu 1718. godine odrekla se Turska istočnog Srema, koji tada postade “carskom zemljom”.
Zemun i celu njegovu okolinu, posle desetogodišnje komorske uprave 1718-1728. godine, “dala je dvorska komora grofu Šerbornu. Njegovi činovnici upravljali su Zemunom i susednim selima, gde se ranije turska raja pretvorila u kmetove grofa Šerborna.” Za upravnika spahiluka i komorskog funkcionera postavljen je Avgust Kolhunt, protiv koga su upućene brojne tužbe. “Po svemu sudeći, položaj seljaštva u to vreme nije nigde bio teži nego na Šerbornovom spahiluku, zbog spahijsko-komorskog i vojničkog ugnjetavanja. Takvo stanje trajalo je sve do inkorporacije u Granicu, najpre jednog (1745), a zatim i drugog dela spahiluka (1766).”
U 1728. godini zabeleženo je da je sveštenik u Golubincima bio Marko Jeftić. Na jednoj staroj mapi Srema iz 1730. godine ucrtani su Golubinci. Za Pravoslavnu crkvu u Golubincima oko 1731. godine, iz Kijeva nabavljeno je Prestono jevanđelje (izdanje: Moskva, 1730. godine), za koje je “oprošteno kupcu” dve rublje i trideset kopejki.
Godine 1733. u vezi sa poreskim obavezama, zabeleženo je da u Golubincima “žive 36 glava jakih”. Iz popisa načinjenog prema Instrukciji koja je data sveštenstvu od mitropolita Vićentija Jovanovića, 1732. godine, u Golubincima je 21. januara 1733. godine popisan inventar crkve, ubeleženi su osnovni podaci o svešteniku i njegovim imetku. U ovom popisu zabeleženo je i to, da je na pop Trifun u Bežaniji, star 33 godine, bio rodom iz Golubinaca.
Iz izveštaja Vićentija Stefanovića, arhiđakona o svešteničkim dužnostima i prihodima od 15. septembra 1733. do 3. decembra 1734, za “molitve, vodice i upokojene” saznaje se da je u Golubincima 11 pravoslavnih domova. Izveštaj donosi popis kućnh starešina, beleži broj duša u svakom domu, koja molitva je vršena, i šta je koja kuća priložila. Popisani su domaćini u selu: Šodoljac Stojko, Dudić Momčilo,Laza Popović, Marko Đukić, Neško Pekić, Joan Jeftić, Knez Peica, Boško Raić, Pop Mihailo i bez prezimena: Momir i Sreta.
U 1736/7. popisano je u Golubincima: 29 starešina porodica, oženjenih braće i sinova 16, braće i sinova starosti do 15 godina (neoženjenih) 4. U selu je 1 udovica i 1 osoba koja je popisana u kategoriji “ukućani”. U istom izvoru ubeležena su imena kućnih starešina: “Abacum Poppovich; Jovan Jefdin; Maleda Pazwannin; Schivan Dudich; Laso Schivanovich: Paseo Gajich; Peica Gallicich; Schivan Sicich; Momir Gobazovich; Luka Juckich; Marko Gallicich; Petar Posniacovich; Mihailo Pazwannin; Schivan Subanich; Rangco Posich; Stoiko Schodolaz; Marco Posich; Jossim Pazwannin; Schivan Jukich; Jovan Usarovich; Thodor Meancia; Della Jangollovich; Jangco Flascalia; Sereda Posniacovich; Jovan Relich; Docka, Wittib; Popp -Mihailo; Kness – Nesco Peiciz; Piro – Waso Jukich; Jovan Rangcovich -Herrsch. Pandur.”
Sumarni pregled iz 1736/7. daje i popis ekonomskog stanja Golubinčana, koji su posedovali 84 konja, 52 vola, 144 krave i junice, 165 grla ovaca i koza, 63 svinje, 167 košnica pčela, 131 jutro oraće zemlje i 83 jutra senokosnih livada. Popisani su nazivi potesa u ataru Golubinačkom: Kamendin, Donje njive, Srednje njive, Jelde, Popova bara, Kratelji, Pavina anta, Široke njive, Male njive, Vragov klin, Tapavice, Rupine, Mali Jarkovci, Ćirin breg, Selište ili Volarsko polje,Velika anta, Livak, Jaroši, Vagani. Potok Begej.
IZVOR:
Iz rukopisa ,,Golubinci, selo u Sremu”
Komentari (0)