Poreklo prezimena, selo Kornet (Podgorica)

Poreklo stanovništva naselja Kornet, opština Podgorica – Crna Gora. Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Nalazi se između Draževine i Liješnja. Zauzima gotovo središnji položaj na teritoriji lješanske nahije. Glavnina sela razmještena je na padinama jedne uvale, zvane Doline kornetske, dok se zaselak Popratnice nalazi na podnožnim nagibima brda Spasa i Velje strane. Selo je krakom dugim 6,5 km vezano za put Titograd—Cetinje. On se odvaja kod Farmaka i vodi preko Šteka i Popratnica. Počeo je da se radi 1959, a završen je 1972. g. Izgradnju prve dionice (4,5 km) do Popratnice finansirao je iseljenik u Ameriku Božo Lukin Vukčević, a drugu sami mještani uz pomoć društvene zajednice.

Naselje je od Titograda udaljeno 14, od Rijeke Crnojevića 18 i od mjesnog središta u Barutani oko 3 km. Granica atara, počev (nešto južnije) od crkve, vodi ka sjevroistoku na Ilića glavicu, te u istom pravcu izlazi na Velju stranu. Odatle povija prema sjeverozapadu i preko Rockog krša, Rivnje, Kosmate i Planih brda izlazi na Mali Gradac, pa dalje jugoistočno, poviše Sjeroške glavice, ide do mjesta blizu seoske crkve. U tom okviru atar je (Z-I) dug 2,2, širok (S–J) 1 km i zahvata 2,25 km2 površine. Naselje je (kod crkve) na visini od 310 m.

Istorijat.

Prema turskom defteru, selo je 1521. godine imalo 37 kuća, a njegove mahale — Radosalići 13 i Višosalići 9 kuća. U drugom defteru iz 1523. popisane su mahale istog sela, i to: Ilići sa 20 kuća, Višosalići sa 10, Radosalići sa 12 i Njegosalići sa 16 kuća. Takođe je popisana i hasa vinograd Crnojevića (napolicom — prihod 140 akči).

Po Bolici, selo je 1614. imalo 28 d. i 62 vojnika. Gedine 1865. Imalo je 40 d., a 1903. 35. Erdeljanović je u selu popisao 23 d. (u Popratnici 8), a 1925. bilo ih je 30 sa 210 stanovnika. (Popratnica 17 d. sa 110 stanovnika i Kornet, kao središnji dio današnjeg sela, 13 d. sa 100 stanovnika). Do 1948. broj prvih se smanjio za 2, a drugih za 103. Zatim je bilo: 1953 (26 : 104) 1961 (18:76), 1971 (18:69). U zadnja dva popisa domaćinstva su prema broju članova bila: sa 1 (5:2), sa 2 (0:4), sa 3-5 (6:4), sa 5-8 (7 : 8). Ujedno je sastav glavnih starosno–polnih grupa bis: prve 20:25 (ž. 12:15), druge 39:33 (ž. 19 :9) i treće 17 : 11 (13:6).

Struktura stanovništva.

Prema obrazovanju, mještani su bili: bez škole 20 : 12 (ž. 20 : 12), sa četvorogodišnjom 38 : 29 (ž. 17 : 13) sa osmogodišnjom 6 :9 (ž. 3:3), sa srednjom 2 :0 i kvalifikovani radnici 1 :3 ( ž. 0:2), a nepismenih je bilo 16:10 (ž. 16:10).

Tada je posjedovna i dohodovna struktura domaćinstava izgledala ovako: bez zemlje (2:1), do 2 ha (4:16), sa 2-5 (3:0), sa 5-10 (4:0), ca 10-15 (5 : 0) i sa 15 i više ha (0:1), odnosno poljoprivrednih 10:10, mješovitih 5:4 i nepoljoprivrednih 3:4.

U 1953. g. 36 aktivnih izdržavalo je 62 lica; y poljoprivredi 33:51, a sa ličnim primanjima bilo je 6. Isti odnos se y dva sljedeća popisa izmijenio ovako: aktivnih je bilo 4:23, izdržavanih 29:41; u poljoprivredi 37:18 i 25:36, a sa ličnim primanjima 6:5.

Tip sela.

Naselje sačinjavaju dvije grupacije kuća i 1 izdvojena kuća u Ravnima. Prva grupa (u Kornetu) sa 10 kuća više je zbijena, a druga (u Popratnicama) sa 12- manje. One su međusobno toliko udaljene da čine posebne cjeline i dovoljno su grupisane da se mogu svrstati y zbijeno naselje. Među kućama ·su 4 prizemne, a ostale na izbi. Tiglom je pokriveno 20, pločom 2 i slamom 1. Daščani plafon je u 14, a malterisani u 9 kuća. U međuratnom periodu manje opravke vršene su na 1 kući, a poslije 1945. veća renoviranja i dogradnja na 7. U selu je popisano 19 stanova sa 92 m2, od kojih su 8 iz prvog, 5 iz drugog, 2 iz trećeg i 4 i četvrtog perioda. Ognjište je imalo 5, a električno osvjetljenje 18 stanova. Prema vrsti su: 8 jednosobnih i garsonjera, 7 dvosobnih, 3 posebne sobe i 1 trosobni. Svi se, sem jednog, stalno koriste.

Rodovi.

Oktobra 1974. u selu su živjeli:

-Vukčevići (13 d.) i:

-Uskokovići (2).

U međuratnom periodu iselilo se 7 mještana, a poslije 1945. god. 54 (svi y Titograd). Povremeno dolaze, a selo ima 3 dnevna migranta. Ranije je na rad u drugezemlje išlo 13 lica (u Ameriku 11).

Vode.

Selo ima 24 bistijerne. Najstarija je Brdarica (u stvari dvije – Duboka i Plitka); izgrađena je prije 1800. god. Nazvana je po graditeljima koji su bili iz Brda (crnogorskih). Oni su ovdje i goru pilili i pravili daske od hrastove šume, koje je tada bilo mnogo više. Još 4 bistijerne su stare po oko 150 godina. Poslije 1945. izgrađeno ih je 12. U ranije vrijeme (u sušnim ljetima, čak do zadnjeg rata) po vodu se išlo na Kaluđerovo oko, Krakala ili  y Farmake.

Zanimanje stanovništva i ostali podaci o selu.

Električno osvjetljenje uvedeno je 1965. g. Do kraja 1972. pribavljeno je 11 električnih šporeta, 10 frižidera, 7 televizora, 11 radio–prijemnika i 4 gramofona. Tada je 6 d. koristilo samo ognjište; ima ga još 13, ali ga povremeno koriste. Ovdje su, takođe y pretežnom broju kuća, izvršene promjene, preovlađuju novi namještaj i pokućstvo, standard stanovanja je umnogome napredovao.

Topografski položaj kuća je takav da je oko njih malo uravnjenog prostora, pa su dvorišta relativno mala, ali su zato na većem dijelu kuća napravljene poveće tarace, tu i tamo sa nastrešnicama. Dvorišta, u kojima su i obori za zatvaranje stoke, obično su ograđena.

Ograđene su takođe i omanje površine y blizini kuća, koje se drže kao „zgrade“ (okućnice). No, imanja većeg broja domaćinstava su blizu kuća pa su zato površine pod okućnicom relativno velike. I ona su bilo u cjelini ili djelimično, y zavisnosti od oblika terena, ograđena i često u kaskadama podzidana. Na onim prisojno položenim nižu se redovi loze, koja ovdje dobro uspijeva. Prema podacima iz ankete, karakteristično je navesti da od svih površina pod okućnicama na oranice dolazi oko 14 rala, na livade 71, vinograde 12 i voćnjake 2. Međutim, na površini imanja van okućnice oranice zahvataju 4,5 rala, livade 52,5, vinogradi 3, voćnjaci 1,5 i šume i branjevine 625. Srednja udaljenost od kuća je: prvih 0,5 drugih i trećih 0,8, četvrtih 1,5 i petih 1,6 km. Inače, u vezi sa veličinom posjeda, stariji mještani ističu da ovdje niko i nikada nije mogao imati više od 15-20 rala obradive zemlje, dakle ni oni najbogatiji, a najsiromašniji, pak, 2-3 rala. Prvi su takođe mogli imati 60-100 brava (više koza), po koju kravu, volove i konja ili magare. Najveća pažnja poklanjala se vinovoj lozi i, do novijeg vremena, žitaricama i duvanu. Imućni domaćini su y rodnim godinama proizvodili do 300 litara rakije i duplo više vina.

Za potrebe agrarne proizvodnje, pored izbi i magaza, nužno su građene pojate i manji svinjarnici i živinarnici, a isto tako, iako ređe, gumna i gumnarice. Naravno, najviše su suho ozidane i pokrivene slamom. Gumnarice (pojate) su i ovdje, kao i y drugim selima, građene neposredno uz gumna i služile su isključivo za ostavu slame i ovršine. Pošto selo nema svoju planinu, ovce su se ljeti davale drugima na čuvanje-y Kučima i Morači, a s jeseni (u prvom redu volove) u Tomićima (pod Stavorom). U godinama uoči zadnjeg rata ovce je na katunovanje davalo 11 d. a danas 2 d.

IZVOR: Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.