Poreklo stanovništva naselja Bogetići, opština Nikšić – Crna Gora. Prema knjizi dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Nalaze se pokraj ruta Danilovgrad — Nikšić. Zahvataju istočno područje gornjopješivačkog sela Cerovo, koje se brdovito spušta prema Glavi Zete. Naselje je locirano u srednjem dijelu Gornjih Pješivaca u kome su „najznatnija, ujedno i vrlo stara (veroatno i najstarija) naselja pješivačka: Tomići, Cerovo sa Bogetićima i Donja Povija . . . kroz taj glavni, srednji dio G. Pješivaca išao je od vajkada jedan od najglavnijih puteva stare Zete, onaj što je iz Nikšićkog polja silazio y zetinu dolinu.
Granica atara se na pravcu od sjevera ka jugoistoku pruža od Priječca preko Golog brijega do na Perućicu. Odatle na zapad vodi preko Vrančića krša do na vrh Obogštičke kape, a severo – sjeverozapadno preko Crkvenog brda do Vardišta, odakle povija istoino od Gostojevića do Velje gomile i malo dalje do na Priječac. Tako uokviren prostor, dug (I–Z) 2 i širok (S–J) 1,5 km, zahvata 3 km2 površine. Sredina naselja nalazi se na visini (pod crkve) od 410 m.
Istorijat.
Na osnovu brojnih kamenih gomila iz paganskih vremena, starih kućišta, groblja, toponima i antroponima Šobajić je razložno konstatovao da je pješivačpa teritorija vrlo davno naseljena. Od starih preslovepsiih zajednica ostao je pomen o Španjima, a zatim o slovenskim Lužanima. među koje su se „naselili i razvili doseljenici posle Kosova”. Prvi pomen Cerova potiče iz 1455. god. Prema turskim deftsrima iz 1521. i 1523. g. ono je imalo 38, odnosno 24 kuće. Godine 1899. imali cy 33 d. sa 155 sganovnika (80 m. i 75 ž.; pismenih 27 m. i 4 ž.). Erdeljanović je u Bogetićima evidentirao 22 d. Međutim, u Rečniku mesta iz 1825. g. za Bogetiće nijesu dati posebni podaci, već su dati u okviru Cerova (130 d. sa 489 stanovnika). A prema novijim popisima imali su: 1948 (20:90), 1953 (19:64), 1961 (18:68) i 1971 (22 :78). Od zadnjeg broja te godine u mjestu je od rođenja živjelo 54, a 24 se doselilo, i to 6 do 1941, a ostali poslije. U zadnja dva popisa domaćinstva su prema broju članova bila: sa 1 (4:6), sa 2 (4:3), sa 3-5 (3 :7), sa 5-8 (5:4) i sa 8 i više (2 :2). Istovremeno je sastav glavnih starosne–polnih grupa bio: prve 28 : 32 (ž. 13:15), druge 30 : 32 (ž. 17:18) i treće 10 : 12 .(ž. 7 : 8).
Struktura stanovništva.
Prema obrazovanju, mještani su bili: bez škole 16 : 11 (ž. 14 : 9), sa četvorogodišnjom 24 : 28 (ž. 12 : 15), sa osmotodišnjom 0 : 11 (ž. 0 : 6), sa srednjom 8:2 (ž. 3:1), sa vrpcom školom 0:4 (ž. 0:3) i kvalifikovani radnici 3:3 (ž. 1:0), a nepismenih je bilo 10 : 8 (ž. 9 :8).
Tada je posjedovna i dohodovna struktura domaćinstava izgledala ovako: bez zemlje (7 : 10), do 2 ha. (2 :5), sa 2-5 (3:5), sa 5-10 (1:1), sa 10-15 (1 : 1) i sa 15 i više ha (4:0), odnosno poljoprivrednih 3 :4, mješovitih 8 :2 i nepoljoprivrednih 7 : 16.
U isto vrijeme aktivnih mještana je bilo 21:28, izdržavanih 41:43; u poljoprivredi – prvih 7:13 i drugih 13 : 8, a sa ličnim primanjima 6 :7.
Tip sela.
Zbog povoljnog geografskog i posebno saobraćajnog položaja Bogetići su se, naročito do kraja prošlog vijeka, počeli razvijati kao teritorijalno središte između Danilovgrada i Nikšića. Gravitira im čitava pješivačka teritorija pa su od ranije postali plemenska, a kasnije opštinsko i mjesno administrativno središte. Tu je naime najprije bilo sjedište kapetanije, zatim između dva zadnja rata i kasnije do 1955. g. sjedište opštine, a otada mjesne kancelarije. Na mjestu sadašnje prodavnice do 1920. g. bio je han, pa zatim do 1941. privatna kafana, a od 1946. prodavšša sa kafanom. U mjestu je u privatnoj kući od 1869. g. bila osnovna škola; 1910. g. podignuta je nova školska zgrada, ali je pokrivena tek 1920, otkada je y njoj do 1941. radila škola. Italijanima je služila kao postaja, da bi 1942. Bila spaljena, a zatim obnovljena 1945/6. god. Najzad je 1962. g. dograđena, proširenja i pretvorena y osmogodišnju školu. U sastavu zgrade mjesne kancelarije su pošta i ambulanta, koje rade od 1947. g. Novi put preko Glave Zete, prošao je kroz Bogetiće 19154, a električno osvjetljenje u mjestu uvedeno je 1956. g. Pored ovih javnih objekata naselje ima 13 kuća i 1 društvenu zgradu sa 4 stana. Među kućama 10 je prizemnih a 3 na izbi. Na udaljenosti od oko 0,5 km (istočno od središta — niza stranu) odvaja se zaselak Jaklja strana sa 2 kuće. Stambeni fond naselje. popisan je kao 19 stanova sa 680 m2, od kojih su 6 iz prvog, 16 iz trećeg i 7 iz četvrtog perioda. Samo jedan od njih 1971. nije bio elektrificiran. Prema vrsti su: 8 jednosobdžnih i gargsonjera, 7 dvosobnih i 4 posebne sobe; svi su biti nastanjeni.
Vode.
Naselje (se vodom opskrbljuje sa 2 česme, 2 ubla i 8 bistijerni. Prve su na cjevovodu dovedenom (3 km) sa Javorka, izvora u Poviji, a ublovi su seoski, stari zvani Brestovac, dok su bistijerne manje kubature i privatne.
Rodovi.
Septembra 1973. u naselju su živjeli:
-Dragićevići,
-Kontići;
-Roganovići,
-Vučetići,
-Dorongići i:
-Magovčevići (po 1 d.), zatim:
–Mijuškovići (2) i:
-Mandalinići (6 d.).
Povremeno došazi 1 d. (iz Nikšića). Poslije (1945. iselila su se 4 d., odnosno ukupno 17 mještana (najviše u Nikšić). Od 14 zasoslenih 1971. 5 je radilo van naselja. Od 64 stanovnika 1973. starijih od 55 g. bilo je 14, a penzionera 5.
Ranije je na rad u Ameriku išlo 7 mještana.
Ostali podaci o selu.
Poslije uvođenja električnog osvjetljenja mještani .cy pribavili 10 električnih šporeta, 5 televizora, 5 frižidera, 8 radio-prijemnika i 4 gramofona. S druge strane je opšta opremljenost stanova, sem manjih izuzetaka y zadnje tri decenije totovo iz osnova izpšjenjena, naročito y renomiranim kućama i novim stanovima. Lokacija kuća zajedno sa dvorištima, pomoćnim objektima, okućnicama i nedalekim imanjima, izvjesno je povodnija nego u drugim pješivačkim selima. Tu prednost su uslovili lokalni topotrafoni činioci i opšti položaj naselja. Imanja su od kuća y prosjeku udaljena 400–600 m. Nešto udaljenije je samo seoska „planina“ iza Kupića, na kojoj je katunonala sitna stoka. Prije 1941. g. na njoj je 6 d. imalo svoje staje; danas ne postoje, niti ce tamošnja pasišta koriste.
IZVOR: Prema knjizi dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)