Poreklo prezimena, selo Boljevići (Bar)

Poreklo stanovništva sela Boljevići, opština Bar – Crna Gora. Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Nalaze se jugoistočno Od Virpazara. Počev od vrha Gorivuka granična linija, sela vodi južno i jugozapadno — između Boljevićkih i Limljanskih Repušta, do izvora Vrela, odakle istoimenim potokom izbija na stari kolski put Virpazar—Bar, a zatim brdašcem Šogova glavica izlazi na Krekunovu skalu i preko Crnog kamena na sedlo Ćafa. Prema zapadu linija se nastavlja vrhom brda Zelenike do Lučina guvna, a Odatle na rijeku Crmnicu, tj. do mjesta gdje se u nju uliva Limštica. Sa sjevera i sjeverozapada do Virpazara graniči se rijekom Crmnicom, a odatle sjeveroistočno – Skadarskim jezerom do rta Obide. Ka istoku i jugo-istoku graniči se brdima Mijelom, Veljom glavom, Golom rudinom, Veljim Visom i Stržnicom do Gorivuka.

Svojim povoljnim položajem Boljevići su prirodno upućeni na Crmničko polje, Skadarsko jezero, susjedna sela… naročito Limljane i Godinje, i na prometna središta Virpazar i Bar. Ranije veze sa Barom koje je selo imalo makadamskim putem i uskotračnom željeznicom od Virpazara, odnosno Podgorice do Bara, zamijenjene su u novije vrijeme prugom normalnog kolosijeka i magistralom. Atar sela pruža se dužinom od 3,8 km i širinom od 2,1 km, zahvatajući. površinu od 7,61 itd. Nadmorska visina sela je oko 200 m.

Istorijat sela.

Boljevići su staro naselje. U njegovoj blizini propađeni su grobovi iz rimskog doba. U srednjem vijeku udolinom Crmnice i njene pritoke Limštice vodio je put od primorja za Ribnicu (Podgoricu).

U to vrijeme, u poveljama vladara, pominju se i neka susjedna crmnička mjesta. U turskim defterima iz 1.521. i 1523. godine stoji da je selo Boljevići imalo 30, odnosno 33 kuće, a samo Zabes (današnji zaselak Boljevića) 3 kuće. Oko sto godina kasnije (između 1608. i 1640) pominje se da su Boljevići imali: 42 kuće, dok M. Bolica (1614. g.) navodi da je tada bilo 31 kuća i 80 vojnika.

Tip sela.

Boljevići su naselje razbijenog tipa. Navedenim potezom dužine sela razmještene su grupe i još češće grupice kuća, kojih je ukupno 107. Kuće smo ovdje, kao i u svim drugim selima Stare Crne Gore, evidentirali tako što smo ih uzimali kao građevinske cjeline, tj. Bez obzira na to koliko pod jednim krovom („šljemenom“) živi domaćinstava ili koliko se na njima nalazi ulaznih vrata. Kao cjeloviti građevinski objekat registrovani smo svaku kuću koja ima dvije listre i šljeme, kao i one čiji krovovi nijesu y istoj ravni, bez obzira na to što su y istom nizu i što ih y nekim slučajevima razdvajaju isti zidovi.

Veće grupe kuća y Boljevićima, koje se zbog međusobne udaljenosti (100—400 m) izdvajaju se kao zaseoci, sačinjavaju skupove manjih grupa (1-11) kuća koje takođe imaju svoje nazive. Budući da je takav slučaj i kod drugih brojnih sela Stare Crne Gore, sve grupacije kuća ćemo imenovati, naravno onim imenima koja su među mještanima ustaljena. U ovom slučaju počev od prvih kuća (dolazeći od Virpazara) ređaju se zaseoci: Zabes, Sredina sela i Gornjaci.

Stanovništvo*.

U selu žive:

-Plamenci (17 d.),

-Petranovići (14),

-Đurišići (9),

-Vulekovići (8),

-Marovići (7),

-Jovalekići (4),

-Popovići (4),

-Živanovići (4),

-Ukšanovići (3),

-Radačići (3),

-Pekići (2),

-Stojanovići (2) i:

-Šušteri, Rolovići, Stojanovići, Đurovići, Jovetići, Klisici, Kaljevići i Lekovići po 1 domaćinstvo. Od bivših stanovnika sela, među kojima je najveći broj iseljenih y poratnom periodu, povremeno dolazi oko 40 domaćinstava, najviše iz nedalekih, ali i iz mnogih drugih gradova širom Jugoslavije. Ona su, recimo, y primorskim mjestima, kod Virpazara i y Titogradu i Cetinju, podigla 14 kuća, dok ih je u selu potpuno ili djelimično zapuštenih 12.

*Pisac nijednom rečju nije pomenuo odakle potiču ovi rodovi, starinci – doseljenici.

Vode.

Naselje ima povoljne uslove za snabdijevanje vodom. Živim vodama ss koristi 80 d, 11 ih koristi vodovod u stanu, a 4 u dvorištu. Samo 3 stana imaju kupatilo. Brojni izvori se javljaju y svim dijelovima naselja, među kojima su: Dobra voda, Milanica, Maričina voda, Živanovića voda, Maraj voda, Nikukića voda, Milutinova voca, Kneževića voda, Postan, Čelopek, Velja Bija, Tomašićca, Frutke, Voda u Draču i dr.

Zanimanje stanovništva.

Za Boljeviće se može reći da nisu bili tipično stočarsko naselje. Budući da se y tursko doba nalazilo na granici Crne Gore, ono nije moglo da širi atar prema planinskom zaleđu, gdje se nalaze pašnjački predjeli zvani Pepići, koji se prema istoku i sjeveroistoku pružaju ka Šestinama i Seocima do linije Glavica—Velja i Mala Siljavica—Ćafa i na jugozapadu i zapadu prema Limljanima do linije Glavica, Crna skala i Turska pećina—Basra. Prema tom području bila su u svom prirocnom širenju upućena još sela Godinje i Limljani. Zbog prigraničnog položaja njihovo širenje je za razliku od većine starocrnogorskih sela kasnije počelo i relativno je dugo trajalo. Počev od sredine 18. do sredine 19. vijeka „nešto kupovinom, a nešto silom od Šestana, kao i prilikom povlačenja granice, y vrijeme kneza Danila” taj prostor je od sva tri sela bio zahvaćen. Sama pretenzija da se taj prostor zadobije i činjenica da su Boljevići i Godinje dva bliska susjeda, otvorena prema Skadarskom jezeru, te ujedno isturena prema turskim graničnim postajama, svakako su uticale na njihovo spajanje y jednu plemensku teritoriju.

IZVOR: Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.