Poreklo prezimena, selo Miroč (Majdanpek)

Poreklo stanovništva sela Miroč, opština Majdanpek. Prema više izvora priredio saradnik portala Poreklo Žarko Milovanović.

Ažurirano: 8.9.2021.

Položaj naselja i starine.

Miroč je seosko naselje razbijenog tipa, na 400–500 metara nadmorske visine, na južnim obroncima planine Miroč (768 metara), po kome dobija naziv. Podeljen je na pet fizionomskih delova, “kulmja” – vlaška reč sa značenjem kosa, vis, breg, padina i sl: Mare, Kraku ćeiš, Vizurinj, Glavica i Inarija. Površina atara iznosi 2.115 hektara. U ataru, jugozapadno od sela, nalazi se pećina Gradašnica sa dužinom ispitanih kanala od 529 metara. [1]

U prošlosti, ime Miroča velikim slovima upisano je u istoriji i arheologiji. Ovde se nalazio Gerulatis. Kao što je poznato, od Kolumbine (rimski naziv za naselje kod Golubinja) išao je stari put Rimljana, koji je sagradio imperator Tiberije preko planine Unum (rimski naziv za Miroč planinu). Narodno predanje sa epitetom govori o pogibiji Marka Mrnjavčevića – Kraljevića Marka na Miroču. [2]

Stanovništvo.

U literaturi nalazimo više verzija ko su bili prvi naseljenici Miroča, kao i dve godine kada je osnovano selo: 1869. godina i 1872. godina.

Prema prvoj, Miroč ili Miročevo, kako glasi prvobitni naziv sela, osnovano je, zvanično 1869. godine, što potvrđuje pismo episkopa iz Negotina Konzistorijumu da je „selo Miročevo veliko 54 doma i isto toliko poreskih glava u konškripciji“. Već tada selo Miroč broji 309 stanovnika, odnosno 54 domova. [3]

Prema drugoj, selo je osnovano rešenjem Namesništva od 6. avgusta 1872. kada je dobilo naziv „Miročevo“, a opština „Miročevska.“ Te godine je naseljeno 52 ili 58 izbeglih bugarskih porodica iz sela Golemanova, pograničnog sela u Kulskoj kazi uz državnu pomoć u novcu. Međutim, već oktobra 1873. u Miročevu je ostalo samo 15 porodica, dok su ostale, „pošto su pojele ono što su od države dobile“, krišom pobegle natrag u Tursku, izuzev četiri, koje su se preselile u Zaječar i Kladovo. I preostale bugarske porodice su se u Miroču zadržale samo par godina. Kada je srpska vojska u proleće 1878. držala (prema odredbama Jedrenskog primirja) pod svojom upravom Kulsku kazu, sve preostale porodice koje su se prvobitno naselile u Miročevu 1872. su izrazile želju da se vrate odakle su došle. Uzrok neuspehu njihovog naseljavanja leži, pre svega, u materijalnom položaju naseljenika. Oni nisu bili ljudi bez imovine koji su u Srbiju prešli da bi se prehranili, već koliko-toliko imućni seljaci, koji su svoje domove napustili zbog loše uprave u Turskoj. Pokazalo se, međutim, da su im turski zulumi ipak bili snošljiviji nego napori koje je iziskivalo zasnivanje novih domaćinstava u Miroč-planini. Jednostavno govoreći, ti ljudi su bili naviknuti na bolje materijalne uslove od onih koji su im bili ponuđeni u Srbiji i, što je još važnije, imali su gde da se vrate, što su na kraju svi i učinili. [4]

Međutim, i pored toga što se 1873. iselio najveći broj kolonista, u Miročevu je, prema popisu, 1874. godine živela 31 porodica sa 138 duša. To svakako znači da su y međuvremenu bili naseljeni novi doseljenici, mada o toku te kolonizacije gotovo da nema podataka u izvorima. Interesovanje za upražnjene parcele je postojalo i u Srbiji, ali i van njenih granica. [5]

U izvorima su sačuvane samo tri molbe čijim je podnosiocima bilo odobreno naseljavanje na zemlji iseljenih bugarskih porodica. Molioci su bila iz sela Gornjana, Krajinskog okruga i iz Majdanpeka. [6]

Prema Feliksu Kanicu [7] , prvi naseljenici sela Miroča (nastalog 1872. godine) došli su iz Debra kod Ohridskog jezera. Njima su se pridružili Vlasi iz Ugarske i 1889. iz Popovice. Svaka porodica je dobila odgovarajuću okućnicu i 2,5 hektara šumskog zemljišta da ga iskrči.

Dalje, navodi se da su se preci sadašnjih stanovnika sela doselili oko 1880. godine, a da su među prvim doseljenicima bile porodice iz Popovice ispod Deli Jovana i iz Ovčeg polja u Makedoniji. [8]

Navodimo i jedno, uzimajući u obzir gore navedene izvore, očito netačno mišljenje, da su Miroč osnovali doseljenici iz Sandžaka u vreme „Javorskog rata“ 1878. godine. [9]

Zapisano je da je Miroč 1934. godine imao opštinu, osnovnu školu, 120 domova i 584 stanovnika. [10]

Prema podacima iz 2001. godine [11] stanovništvo je srpsko. Doseljeno je u vreme nastanka naselja iz Dobre (Golubac), Popovice (Negotin), Crnajke, Tande i Gornjana kod Bora i krajem HIH v. iz Raške oblasti. Slavi Sv. Jovana, Sv. Simeona, Sv. Iliju i dr, a seoska slava je Petrovdan.

Iseljenici.

Iseljenici iz sela Miroč zabeleženi su:

• Miročani, slava Sv. Arhanđeo, 3 kuće u selu Velika Kamenica kod Kladova [12]
• Njegoješti, slava Sv. Petka, 1 kuća u varošici Brza Palanka [13]

_______________________________________________

IZVORI:

[1] Srboljub Đ. Stamenković (ured.), Geografska enciklopedija naselja Srbije 3, Beograd, Geografski fakultet / Agena / Stručna knjiga, 2001, str. 5

[2] Jovica Orlović, Vene Stoimenov, Veliki koraci : 175 g. porečke škole, OŠ Vuk Karadžić,  Donji Milanovac, 1985, str 162-163

[3] Isto

[4] Miloš Jagodić, Naseljavanje Kneževine Srbije 1861-1880, Istorijski institut, Beograd, 2004, str 116-117, 119-121

[5] Isto, 118

[6] Isto, 120

[7] Feliks Kanic, Srbija – zemlja i stanovništvo, od rimskog doba do kraja XIX veka, druga knjiga, Beograd, 1985 (na nemačkom izdata 1909. godine), str 453

[8] https://srbijuvolimo.rs/putovanja/etno-turizam/item/7233-selo-miro%C4%8D,-%C5%BEivopisno-i-lepo-mesto-na-istoku-srbije.html , objavljeno 04.04.2020, pristupljeno 20.03.2021.

[9] Orlović, 162; Bogosav Mlad Pejić, Porečka Krajina: u spomen stogodišnjice Donjeg Milanovca, Beograd, 1932, str. 71

[10] Spomenica Timočke eparhije 1834-1934, Zaječar, 1934, str. 345

[11] Stamenković, 5

[12] Kosta Jovanović, Negotinska krajina i Ključ, Beograd, 1940, str. 266

[13] Isto, 256