Poreklo prezimena, selo Veliko Trnjane (Leskovac)

Poreklo stanovništva sela Veliko Trnjane, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana Jovanovića „Leskovačko Porečje“.   Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Na oko četiri kilometra južno od sela Rudare nalazi se selo Veliko Trnjane na najnižoj terasi Rudarske Čuke a delom u aluvijalnoj ravni reke Veternice. I Veliko Trnjane sa zapadne strane opasuje Bara, mnoge kuće su prešle Baru, pa se na zapadu selo prostrlo do samog puta kroz Porečje a u najnovije vreme neka domaćinstva grade svoje kuće i sa druga strane druma.

Tip sela.

Veliko Trnjane spada u veća sela Porečja. Prema popisu iz 1953 godine ono je brojalo 175 domova, dok sada ima preko 220. Zbijenog je tipa i dvorišta pojedinih domaćinstava su spojena jedno uz drugo.

Ime selu.

Selo je dobilo ime svakako po trnjacima u kojimma se zaselilo. U Leskovačkoj Kotlini ima tri Trnjana. Dva se nalaze u dolini srednje Jablanice, na oko 6 kilometara zapadno od Leskovca. Da bi se razlikovali, oni nose ove nose ove nazive: Donje, Gornje i, najzad, u Porečju Veliko Trnjane. Veloko Trnjane, koje je najveće selo u Leskovačkoj Kotlini sa nazivom Trnjane.

Zemlje i šume.

Atar sela Velikog Trnjana nalazi se između atara sela Rudara na severu i Presečine na jugu; na istoku granicu čini razvodna linija na Rudarskoj Čuki a na zapadu se proteže do atara sela Gornjeg Jajna. Na ovom prostoru se nalaze pobrđa i ravnice, pa je zemljište različito: pod šumama, pod pašnjacima i livadama, kao i pod njivama i baštama a ima i vinograda.

Zemlja nosi ove nazive: Prešnjetina, Ciganski Rid, Cigansko Padalište, Široki Del, Srednji Rid, Trlište, Kameniti Rid, Goli Rid, Kosarke, Trševine, Šamak, Mustaagino, Blagunje, Omatovica, Gornje Livade, Sonje Livade, Kuka, Meanska Kruška, Botunja, Pržar, Plavište, Krsjanice, Buković, Vrbljanke, Paprat, Crna Bara, Ugari, Janjina Dolina, Jasen, Petkova Kruška, Gornje Selište i Donje Selište.

Vode.

Stalnu tekuću vodu čini Bara. U vreme velikim atmosferskih padavina, kao i topljenja snega u proleće, iz  dolina sa Rudarske Čuke poteku potoci odkojih se vode stače u dolinu koja prolazi kroz severoistočni deo sela.Obilje izdanske vode, koja je u ravnici veoma blizu zemljinoj površini, omogućava svakom domaćinstvu da iskopa bunar za piće i ostale potrebe domaćinstva.

Postanak sela i prošlost.

Na mestu na kome je danas locirano selo veliko Trnjane obitovao je još neolitski čovek. Lokaliteti Gornje i Donje Selište govore o tome da se selo  kao slovensko naselje pomeštalo, ali je ovde postojalo kontinuirano postajalo seosko naselje.

Veliko Trnjane je u doba čitlučenja uspeloda sačuva svoju slobodu mada se, kao lokalitet, pominje Mustafa-agin zabran. Kad je pred kraj 1877. godine izbio rat između Srbije i Turske među dobrovoljcima narednika srpske vojske Vlajka Stojanovića našlo se nekoliko Velikotrnjančana su puškama, pištoljima, kosama i motikama.

Kako Veliko Trnjane nije bilo čitlučko selo, oni nisu morali da plaćaju naknadu za zemlju Turcima, pa čak ni za posed Mustafa-age, koji se po odlasku Turaka nije nije ni javio za naknadu, pa su je meštani među sobom podelili.

Zanimanje stanovnika.

Velikotrnjančani su uglavnom zemljoradnici. Seju pšenicu i kukuruz, od industrijskih biljaka konoplju, mada u daleko maljim količinama nego u vreme između dva svetska rata.

Stočarstvo je stajsko. Pred Drugi svetski rat selo je imalo 3000 ovaca da bi usled razoravanja utrine taj broj sveo na najmanju  moguću meru. Isti je razlog smanjenog uzgoja svinja. Svako domaćinstvo ima po dve krave. U selu je bilo 1960. godine oko 150 bivola.

U selu ima 23 registrovane zanatske radnje: kovača, krojača, albata, stolara, zidara i dr. Osim zanatom oni obrađuju i svoju zemlju a čuvaju i po neko grlo sitne ili krupne stoke. Mnogi rade u fabrikama u Vučju i  Leskovcu. Veliko Trnjane je povezano autobuskim prevozom za Vučje i Leskovac.

Veloko Trnjane ima osmorazrednu osnovnu školu. Imaju i biblioteku, istureno odeljenje iz Vučja.

Poreklo stanovništva.

Selo je podeljeno u šest mahala, koje nose ove nazive: Donja, Srednja, Korejska, Šorejska, Gornja i Đurina mahala.

Ukupan broj stanovnika po popisu iz 1959. godine iznosio je 1027 stanovnika a 1979. broj stanovnika se popeo na 1200.

U Velikom Trnjanu žive ovi rodovi:

-Vranjanci su doseljeni iz okoline Vranja – selo Stubal.

-Terziski su starosedeoci.

-Janjini su doseljeni iz Velikog Potoka.

-Luka Stojiljkovića rod su starosedeoci.

-Jovini su starosedeoci.

-Džandarovi su poreklom iz okoline Vranja.

-Savčini su starosedeoci.

-Stojiljkovići su doseljeni iz Gaginaca.

-Kocini su starosedeoci.

-Rod Radisava Stojanovića – domazet kod Stanka Zurka.

-Pućkini su starosedeoci.

-Krilanci su starosedeoci.

-Šarejci (Šurejci) su starosedeoci. Zovu ih još i Barjaktarovi, jer je njihov predak Stojan nosio ustanički zastavu 1877. godine.

-Trajčini su starosedeoci.

-Zurkini su starosedeoci.

-Anđelkovi su doseljeni iz Male Grabovnice.

-Žljatkini su starosedeoci.

-Jovančini su starosedeoci.

-Kitanovi su starosedeoci,

-Mandžini su doseljeni iz Leskovca.

-Đorini su starosedeoci.

-Jerini su starosedeoci.

-Deda-Jankovi su starosedeoci.

-Simidžici su starosedeoci.

-Podrimci su iz Podrimaca.

-Denkinci su doseljeni iz Ladovice.

-Ranđelovići su starosedeoci.

-Mičkovci su doseljeni iz Bratmilovca.

-Podpudajkini su starosedeoci.

-Đurini su starosedeoci.

-Janaćkovići su doseljeni iz Donjeg Trnjana.

-Savini su starosedeoci.

-Baba-Stojnini su starosedeoci.

-Đeloševi su sa Kopaonika (katrandžija).

-Titini-Stojiljkovići su starosedeoci.

-Mišini su iz Trna.

-Stojkovi su starosedeoci.

-Miladinovići –Šopče su iz Dobrog Polja.

-Nakalamci su starosedeoci.

-Stojanovići (Borko i Slavko) su iz Morave.

-Šutkovi su starosedeoci.

-Cakini su starosedeoci.

-Božankini su starosedeoci.

-Marijini su starosedeoci.

-Kolarci su starosedeoci.

-Milosavljevići su poreklom iz Ladovice.

-Cvetanovići su starosedeoci.

-Đorđevići su poreklom iz Vučja.

-Korejci su starosedeoci.

-Kostadinovi su starosedeoci.

-Todorovi-Mitinci su starosedeoci.

-Cvetkovići su poreklom iz Pečenjevaca.

IZVOR: Prema knjizi Jovana Jovanovića „Leskovačko Porečje“.   Priredio saradnik Porekla Milodan.