Poreklo prezimena, selo Ržanica (Aleksandrovac)

Poreklo stanovništva sela Ržanica, opština Aleksandrovac – Rasinski okrug. Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Ržanica je zasnovana u vrhu strana, na kojima se najlakše mogla koristiti sve površine za stočarstvo i ratarstvo. Osim toga, gornje strane su imale i tu prednost što su pružale veću bezbednost.

Zanimanje stanovništva.

Gotovo sve površine ispod naselja, sve do ravni, su zasađene vinovom lozom, čiji je uzgoj postalo glavno zanimanje stanovništva. Ržanica i Drenča se odlikuju u celoj Župi ne samo po prostranstvu vinograda nego i po kvalitetu vina. Osim toga, stanovništvo se bavilo i stočarstvom, dok je ratarstvo bilo zanemareno. Žitom su se snabdevali iz Zapadnog Pomoravlja, gde gotovo svako domaćinstvo imalo svoje njive i na njime koševe za kukuruz.

Zemlje.

Seoski potesi, koji su poglavito pod vinogradima, nose nazive: Kruševica, Gornje i Donje Poljane, Podrumišta – gde su bile vinogradarske zgrade, Selište, Košarište, Buban, Do, Pejinovac, Papranke, Prisoje i Gubavač, Ravni kraj Ržanice pored reke naziva se Pesak. Ovaj kraj Ržanice, koji je bio pod livadama, do danas je imao sporedniji značaj. Međutim, danas se njemu, zbog izgrađenih puteva, poklanja veća pažnja. U Pesak se sada preseljava gotovo cela Ržanica.

Tip sela.

Stara Ržanica, kao što je već rečeno, zasnovana je u vrhu gornjih strana. Kuće su bile rasturene po grupama, prema reljefu i rodovima stanovništva. Sada su se prilike izmenile, nastaje nagla seoba prema ravni i putevima. U Pesku, novom naselju Ržanice, sada ima dva puta više kuća nego u staroj Ržanici. Usled iseljavanja osniva se i novo groblje. Stiče se utisak da će malo kuća ostati u staroj Rženici. U novom delu sela postoji podrum za vino i otkupna stanica.

Poreklo stanovništva.

U Ržanici nema starijeg stanovništva. Svi su doseljeni u poslednja dva veka.

-Ćalići, Aranđelovdan, su najstariji naseljenici, čiji je predak došao iz Morače – Crna Gora. Kažu da je doseljen Gavrilo sa tri sina, Ćala, Mina i Ćosa. Od Ćale su Ćalići u Ržanici dok su od Mine – Minići u Tršcu a od Ćose – Ćosići u Vitkovu. Ćalići od doseljenja broj šest pojaseva-kolena: Čeda (83 godine), Lazar, Jefto, Milić-Smićko i Ćala. Ćalići su, kažu, još za vreme Turaka imali svoje njive i koševe u Globodaru kod Kruševca.
-Popadijići, Aranđelovdan, govore da su njihovi preci iz Crne Gore. Verovatno su ovde došli posredno, preke Peštera, jer u selu Buđevu na Pešteru postoji veliko bratstvo Popadijića.
-Stojkovići, Aranđelovdan. Predak je došao iz Crne Gore, po svoj prilici iz Gornjeg Polimlja – okoline Andrijevice, gde i sada postoji porodica Stojković. Neki kažu da su pre dolaska u Ržanicu kraće vreme bili u Beloljinu – Toplica. Iz Ržanice su se privremeno sklonili od Turaka u Sipače – Kopaonik. Broje od doseljenja šest kolena: Milisav (30 godina), Andrija, Sibin, Milisav, Milan i Miloš, koji je došao u Ržanicu kao Stojković. Milan je prvi sišao iz Stare u Novu Ržanicu.
-Stojadinovići, Aranđelovdan;
-Simkovići*;
-Miletići* i Mijailovići* takođe se svojim poreklom vezuju za Crnu Goru. Mijailovići i Miletići su, vele, od istog bratstva.
-Petrovići, Aranđelovdan, su se doselili iz susedne Drenče.
-Đurići* ne znaju odakle su i kada ovde doseljeni.

*Ne kaže se koju slavu slave.

IZVOR: Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.