Poreklo stanovništva sela Donje Luge, opština Berane. Stanje iz 1903. godine. Prema studiji „Vasojevići u turskoj granici” popa Bogdana Lalevića i Ivana Protića. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
U podnožju Glavice i Bukovca, severno od Ržanice, a između toga sela, Zagorja, Petnjika i Berana, nalazi se ovo selo, na zemljištu potpuno ravnom i sa mnogim lugovima, zbog kojih je, po pričanju, selo ovako ime dobilo. Selo se pruža u širinu i dužinu za pola časa.
Izvori su ispod sela, te nema vode za natapanje kukuruza. Između Glavice i Bukovca nađen je pre dve tri godine jedan bunar, koji je čobanima od velike koristi, jer je to zemljište bilo bezvodno, a inače je glavna seoska ispaša. Tako isto ni vodenica nemaju, te teraju u Berane i Ržanicu. Planina im js Skrobutača u Cmiljevici.
U Lugama ima 35 kuća, većim delom na otkupljenoj vemlji.
Od Vasojevića su: Kastratovići (Kovačevići), Babovići (Novakovići) i Osmajlići (Dabetići), a od drugih Labudovići — Luščani, koji slave Sv. Đurđic.
Groblje je jedno i to u sredini sela.
Između petnjičkog, luškog n budimskog zemljišta pruža se jedan humak, zvani Jasikovac, na kome se nalazi jedna turska kula s topovima, koja ima da brani Berane od napadača, jer je varoš mnogo niže od Jasikovca.
IZVOR: “Vasojevići u turskoj granici“, pop Bogdan Lalević i Ivan Protić, SKA, Beograd, 1903. (str. 711). Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
24. mart 2015. u 17:12
Milutin Osmajlić
Rodonačelnik bratstva Osmajlića bio je crnogorski oficir iz Lijeve Rijeke, iz sela Kami, četovođa Milutin Dabetić, zvani Osmanlija (narodski Osmajlija). Osnivač je nove bratstveničke grane na stablu svoga prapretka Daba (Dabete) Rajovog Vasojevića. Nadimak Osmanlija mu je dao skadarski vezir Osman-paša Bušatlija, rodom iz Kavaje, prilikom gušenja pobune albanskih plemena, pri čemu je učestvovala i ljevorečka četa. Zapazivši Milutinovo junaštvo, rekao je: “On je pravi Osmanlija, osmanlijski konja jaše i sablju paše, ravno mojim bimbašama, i neka mu je svaki hair i berićet!” Od tada je u narodu, uz Milutinovo ime ostao nadimak Osmajlija, po kome su njegovi sinovi poneli prezime.
Dabetići su bili prve vojvode plemena Vasojevića, kao istorijsko nasleđe iz 14. veka – od Smilja Dabetića. Nikola Otašev (pominje se u mletačkim izvorima 1658. godine kao vojvoda Vasojevića za vreme Kandijskog rata od 1645. do 1669.g.) Imao je sinove: Ruslana, Stanoja, Otaša i Dmitra, koji su bili kneževi: Ruslan u Lijevoj Rijeci i Kučima, Stanoje u Prisoju, Otaš u Seocu i Prljanijama, a Nikolin sin Dmitar zvani “Prisoja”, po bratovljevoj smrti, knezovao je u Prisoju. Sve ovo ukazuje na značajnu ulogu u vasojevićkom plemenu bratstva Dabetića u 17. veku. Nikolu Otaševa pominje i Marijan Bolica u opisu Skadarskog sandžakata 1614. godine, kao plemenskog glavara.
Milutin Dabetić Osmajlija, poginuo je 1839. godine prilikom odbrane Paćke patrijaršije, napadnute od Turaka i Arnauta, baš na Vidovdan. Grob mu se nalazi u manastirskoj porti.
24. mart 2015. u 21:44
Rade Brakočević
Poštovani Milutine
Ako je prvi pisani pomen Vasojevića iz 1444.godine, gdje se navodi pisani podatak: “kao istorijsko nasleđe iz 14.veka – od Smilja Dabetića”Kada su se Osmajlići naselili u Donje Luge? Sudeći po godini pogibije rodonačelnika Osmajlića i tvog imenjaka, to je bilo poslije 1839.godine. Koje stanovnike su zatekli Dabetići – Osmajlići u selu Donje Luge?
Srdačni pozdravi
Rade
25. mart 2015. u 17:12
Milutin Osmajlić
Poštovani Brakočeviću
Pleme Vasojevića se formiralu tokom stotinu pedeset godina, pre prvog pisanog pominjanja 1444. godine (Dubrovački arhiv). Dabetići su drugi veliki ogranak Raevića, koji nose ime po Dabu (Dabeti), sinu ili unuku Rajovom, a unuku, odnosno praunuku rodonačelnika plemena Vasa. Po kazivanju većine, Dabo je Raičev, unuk Raja Vasovog (a ne sin). Za Daba se, po predanju, drži da je živeo – u prvu starinu Vasojevića. I ime Dabo i prezime Dabetić, nalaze se u našim starim spomenicima. Dabo je muško ime, i to hipokoristik (ime od milja) od Dabiživ (sr. Dabo od Dabog), koje se nalazi u spomenicima 13. veka, kao i prezime Dabetić u 14. veku. Pominje se Smilj Dabetić u Hrisovulji Stefana Dušana. U manastiru Čečevo u Košutićima podno Komova, obitavao je i podvizavao se “spisatelj Smilj Dabižov” (Dabetić), u monaštvu nazvan Vasilije, iza koga je ostao zapis iz 1344. godine, pisam ugljenom. Zapis se zove “Zbornik Smilja Dabižova Vasilija”. Na prvoj stranici knjige monah Vasilije se potpisuje i kao “zlodjel i crn”. Knjiga ima 80 stranica i čuva se u biblioteci SANU u Beogradu. U zapisu se govori o tri plemena koja su došla u Debrec (tadašnja oblast od Plava do Budimlje). Ova tri plemena, kako piše monah Vasilije, ujedinio je vladika Radoslav u “jedno pleme”.
Prvi stanovnici Donjih Luga bili su Popadići, ugledna srpska porodica koja je imala veliko imanje, i bila je primorana da napusti selo zbog krvne osvete. Od njih je Miloš Milutinov Osmajlić kupio imanje, kao i Akovići. Popadići su se odselili i nastanili u mestu Buđevo kod Sjenice, gde njihovi potomci i danas žive. Bili su u rodbinskim odnosima sa bratstvom Bašića, koji su se prvi doselili iz Lijeve Rijeke u Donje Luge. Posle njih doselili su se Labudovići i Radojevići iz Lušca kod Berana, potom Osmajlići iz Bukove Poljane kod Kolašina, gde su svega tri godine boravili, a nakon njih iz Đulića kod Andrijevice bratstvo Babovića, zatim bratstvo Akovića iz Kraljskih Bara.
Miloš Milutinov Osmajlić, sa bratom Milićem, napustio je Bukovu Poljanu 1842. godine, osvetivši svoga rođenog brata Otaša, kojega su ubuli zulumćari Elez-bega Bašova. Miloš ubija kolašinskog Elez-bega i nakon toga se sa porodicom doseljava u Donje Luge.
Srdačan pozdrav!
2. septembar 2021. u 22:48
Stef
Zdravo . Da li mozda znate nesto vise o Bratstvu Basica I kada su se oni doselili u donje luge iz lijeve rijeke I da li mogu negde da pronadjem vise podstaka o njima ?
25. mart 2015. u 22:27
Rade Brakočević
Poštovani Osmajliću,
Nauka je potvrdila stav Radoslava J. Vešovića da ” prije 15. stoljeća nijesu poznati u istoriji nikakvi pisani spomeni o vasojevićkom plemenu”. Zna se kad su formirana crnogorska brđanska plemena… Ostavimo se domišljanja. Šta je sa istorijskom činjenicom da su Osmajlići i Akovići otjerali Popadiće – Srbljake iz Luga, koji se nevoljno otseliše na Pešter u Buđevo.
Lijepi pozdravi!
2. septembar 2021. u 22:57
Stef
Dobar Dan gospodine . Vidim da je ovaj komentar 6 godina star . Ja sam se upravo testirao najmodernijom tehnologijom I po Tim rezultatima pripadam rodu Vasojevica koje nije u bliskom srodstvu ni sa kim iz okruzenja. Na primer Kuci imaju konekciju sa albancima od pre 800 godina a ja od pre 4000 godina. Po svim rezulatima iako nema Pisanih dokaza moj rezultat pokazuje da je moje pleme u genetskom smislu paleo balakansko ali je razdvojeno od drugih balakansih plemena pre 4000 godina tako da ni jedna jedina konekcija ne postoji sa npr albanskim plemenima. Dalje moze da se zakljuci da je pleme zaista osnovano kao srpsko pleme mnogo ranije nego druga plemena I definitivno minimum 150 godina pre 1444 kao sto covek gore kaze .ja cak mislim izmedju 400-700 godine ljudi koji nose Vasojevicki gen su vec bili Srbi I smatrani slovenima. Konekcija sa Nemanjicima jos uvek je mogucnost po svim do sada istrazivanjima. Konekcija sa Albancima je sada odbacena sto se Tice Vasojevica
26. mart 2015. u 17:33
Milutin Osmajlić
Poštovani Brakočeviću
U istorijskoj nauci ništa nije konačno, pa ni stav dr J.R.Vešovića, koji je,svakako, najbolji poznavalac istorije Vasojevića, ali od njegove knjige izdate 1935. godine prošlo je dosta vremena. Čak još nije naučno utvrđeno ni kada su nastala ostala crnogorska brdska plemena. Ovo zaista nisu domišljanja, već fakti.
“Istorijsku činjenicu” da su Osmajlići i Akovići “otjerali” Popadiće – Srbljake iz Luga plasirao je profesor Milisav Lutovac u svojoj knjizi “Ivangradska (Beranska) kotlina”(1957), te da su im Osmajlići nasilno zauzeli nepokretnu imovinu prilikom doseljavanja u Donje Luge, kao i Akovići. Lutovčevu tvrdnju opovrgava profesor Đukan Joksimović, tvrdeći da su imanja Popadića kupljena, verovatno po nižim cenama. I druga vasojevićka bratstva, bar u to vreme, kupovala su imanja starosedelaca, ali otimačina nije bilo, pa čak ni od muslimanskih porodica, tvrdio je prof. Joksimović. Primer za to je muslimanska porodica Ramusović iz Donje Ržanice, koja se po prodaji imanja, upravo porodici Popadić iz Donjih Luga, otselila za Novopazarski sandžak. Otimačina imanja nevasojevićkim porodicama od strane prekokomskih Vasojevića (Ljevorečana) bila je izražena u drugoj polovini 19. veka, posle smrti arhimandrita Mojsije Zečevića.
Nije prvi put da prof. M. Lutovac, svojim “istorijskim tvrdnjama” unosio zabunu vezanu naročito za Vasojeviće, te su ga istoričari u mnogo čemu opovrgavali. Da su Popadići oterani iz Donjih Luga demantiju i zavetne sveće, koje na svake Zadušnice, više od veka i po, iz generacije u generaciu, pale na grobovima Popadića na mesnom groblju u Donjim Lugama Labudovići i Bašić, koji su bili u rodbinskim vezama sa Popadićima.
Rade toliko od mene. Pozdrav!
27. mart 2015. u 22:01
Rade Brakočević
Poštovani Osmajliću,
Dijelim mišljenje da u nauci ( i istorijskoj podrazumijeva se ) ništa nije konačno. O nastanku crnogorskih brđanskih plemena nauka je rekla svoju riječ.
Onima koji drže do istine., smiješno je pobijati tvrdnje akademika Milisava V. Lutovca iz Dapsića i Radosava J. Vešovića iz Bukove Poljane – Lijeve Rijeke, doktoranada sa Sorbone, sa “opovrgavanjima” Đukana J. Joksimovića sa Buča. Pitanje naučnih i nenaučnih shvatanja i metoda povodom osvrta Đukana N. Joksimovića na knjigu “Ivangradska ( beranska kotlina) od dr Milisav Lutovca je raspravljeno još1960. godine. Đukan J. Joksimović je predavao istoriju u beranskoj gimnaziji, koju smo i nas dvojica završili. Evo šta je jedan đak i savremenik zapisao: ” …U Beranama je bilo i onih…, koji ni u kom pogledu nijesu bili dorasli pozivu… Đ. je bio jedan od takvih nastavnika. Predavao je istoriju. Znao je sve datume, imena i mjesta, ali se od njega nije mogla naučiti nikakva suština iz istorijskog zbivanja…”
Donje Luge su bile čiflik Šabanagića iz Gusinja. Oslobođenje od Turaka je bilo 1912. godine, za Berane i okolinu. Kad se od dobre volje selilo iz pitomine beranske kotline u planinski Pešter ( Buđevo) poslednji ostatak otomanskog carstva. Ramusovići su bili u Donjoj Ržanici i dalje. I danas ih ima u Beranama.
Milutine eto ovoliko od moje malenkosti. Drago mi je sve ovo, ali je još draža istina. Pozdrav!
28. mart 2015. u 16:23
Milutin Osmajlić
Potomak Brakoča Ljevaka, nepokornog kneza lomnog Šekulara, suptilno animira svaku diskusiju. Rade, porodica Ramusović, koja se “od dobre volje odselila iz pitomine beranske kotline u planinski Pešter” Novopazarskog sandžaka, krajem prve polovine 19. veka, nije bila u rodu sa današnjim Ramusovićima iz Berana, niti ih je bilo u Donjoj Ržanici od 1842. godine, a kamoli posle 1912. godine.
Ne pobijam prof. Lutovca, samo navodim neke činjenice koje moje bratstvo bolje zna o kupovini imanja Popadića. Uostalom bratstvo Osmajlića je u rodbinskim odnosima i sa Labudovićima i sa Bašićima, koji su bili orođeni sa Popadićima, pa te dve familije i danas više znaju o tome nego što je tvrdio prof. Lutovac, za razliku od prof. Joksimovića, koji je “obilazio teren” i pogledao u tapije koje se čuvaju u mojoj porodici, i u kući potomaka Mića Akova. Mora da je “jedan đak i savremenik” loše pisao prof. Joksimoviću, jer je verovatno imao jedinicu iz istorije, te je ocenjivao svoga profesora “da nije dorastao pozivu”
Što se tiče “istorijskih zabluda” M. Lutovca, primer je kako je tumačio nastanak imena varoši Berana. Ni J. Vešoviću ni M. Lutovcu nije bio dostupan podatak da se Berane prvi put pominje u Salnami za 1580. godinu, kao sedište kaze, sa isključivo pravoslavnim srpskim stanovništvom, što se danas uzima kao relevantan podatak, odnosno godina postojanja naselja, od zvanične 1862. godine. Ovo je osmanlijski izvor koji se u godišnjaku (salnami) i za 1800. godinu ponovo pojavljuje. Podatke o Beranama kao sedištu kaze (sreza), objavio je 2012. godine Centar za turkološka istraživanja iz Prizrena.
Rade, i meni je draga istina, te ti sve ovo u ime nje i napisah. Pozdrav!
28. mart 2015. u 20:57
Rade Brakočević
Potomak Milutina Osmajlije ne drži se predmeta rasprave. (Ne) potrebno i neprestano širi diskusiju na druge teme, npr:”nastanak imena varoši Berane”… Tako možemo u nedogled.
Milutine, o čemu je riječ. Sudeći po komentarima i ovako i onako. “Prvi stanovnici Donjih Luga bili su Popadići, ugledna srpska porodica, koja je imala veliko imanje, i bila je primorana da napusti selo zbog krvne osvete”. Sa kim su Popadići “pali na krv”? “Bašići koji su se prvi doselili iz Lijeve Rijeke u Donje Luge”. “Imanja Popadića kupljena verovatno po nižim cenama”. “Muslimanska porodica Ramusović iz Donje Ržanice, koja po prodaji imanja porodici Popadić iz Donjih Luga, otselila za novopazarski sandžak”… Ispada Popadići i pored velikog imanja, kupuju zemlju od Ramusovića i potom je prodaju po “verovatno nižim cenama”… Sve same protivrječnosti. I tako dalje i tome slično.
Otimačine imanja je bilo, to nije sporno. I sam kažeš: “otimačina je bila izražena u drugoj polovini 19. veka, posle smrti arhimandrita Mojsija Zečevića”
Taj đak je Milovan Đilas. Kažu da nije bio loš đak. Pretpostavljam, da za ovo ime ne želiš da čuješ. Nemoj da me ćeraš, da nađem i šta je zapisao pisac Mihailo Todorov Lalić Dabetić.
Ne sumnjam da je Đukan N. Joksimović “obilazio teren”. On je sa Buča. Ne vjerujem da akademik Milisav Lutovac nije obilazio teren, a obišao je uzduž i poprijeko, onu bivšu državu. I on je iz komšiluka, iz Dapsića.
Zašto tolika ljutnja na prof. dr Milisava Lutovca koji je doktorirao na Sorboni, a hvalospjevi za Đukana N. Joksimovića? Nije valjda zato što je Lutovac Bratonožić (ili Srbljak – Ašanin kako Vasojevići vole da nazivaju staro srpsko stanovništvo i doseljenike iz crnogorskih brda i podlovćenske Crne Gore) a Joksimović Vasojević? Milutine, to ne mogu da vjerujem, znajući da si od dobre kuće i junačkog roda Osmajlića – Dabetića. Jedni Osmajlići, ali i Labudovići iz Donjih Luga su u rodbinskim odnosima i sa Đukićima sa Police.
Ramusovića je bilo i poslije 1842.godine u Donjoj Ržanici. Kada su Šekularci morali da siđu u Berane u maju i junu1877. godine kao taoci i kad su noću organizovano pobjegli iz logora ” osobito Ramusovići oni su napadali i ubijali…” Tada je poginulo šest Šekularaca i jedan Kaludranin.
Oduži se ovo Milutine,
Pozdrav!
15. avgust 2016. u 16:57
J. Lazović
Lutovci nisu Vasojevići niti Srbljaci. Oni su se doselili u beranski kraj kao Jovanovići iz Lutova. Vasojevići su ih prozvali Lutovcima po njihovom zavičaju, tako da ne pripadaju ni jednom ogranku starog srpskog stanovništva iz Asa. Vasojevići nikada nisu nazivali Ašanima ili Srbljacima doseljenike iz stare Crne Gore i crnogorskih brda, samo su ih nazivali inoplemenicima.
15. avgust 2016. u 22:24
Joksim
J. Lazoviću, to da Vasojevići nijesu zvali doseljenike iz Stare Crne Gore i Crnogorskih Brda “Ašanima ili Srbljacima”, samo ti misliš i niko više. Pročitaj o Srbljacima u Gornjem Polimlju od akademika M. Lutovca…
17. avgust 2016. u 15:17
J. Lazović
Joksime, bez obzira što se pozivate na autoritet jednog akademika, Vasojevići nikada nisu zvali inoplemenike iz Stare Crne Gore i Brda – Ašanima ili Srbljacima. Kakve veze sa Srbljacima ili Ašanima imaju plemena doseljena iz tih krajeva u Ravni Has. Pa svi oni itekako znaju svoje poreklo i dan-danas su u vezi sa svojim rođacima u matici.
17. avgust 2016. u 21:28
Joksim
J. Lazoviću, nije samo akademik Milisav Lutovac to tvrdio, nego i brojni drugi autori su svojim istraživanjima potvrdili njegove tvrdnje i svi koji hoće da znaju. Sve ostalo su priče za one koji više vole bajke od istine. Lazovića u Ravnom Hasu nema.
18. avgust 2016. u 16:02
J. Lazović
Lazovića (Lazarevića) u Donjem Hasu ima. Odatle potiče moja porodica, ali sada živimo u okolini Brodareva. Nemojmo da ubeđujemo doseljenike iz brojnih crnogorskih plemena, koji danas žive u beranskom kraju -“Crnoj Gori u malom” : Kuče, Moračane, Rovčane, Bratonožiće, Bjelopavliće, Katunjane, Pipere, Crmničane… da su Srbljaci ili Ašani. To sa istorijom nema blege veze.
29. mart 2015. u 15:18
Milutin Osmajlić
Rade, hajde da skratim priču:
1. Popadići su se zaista odselili za Buđevo, a sa kim su “pali na krv” nije mi poznato.
2. Imanja Popadića su “kupljena vjerovatno po nižim cijenama od stvarnih, i postoje tapije i kod Osmajlića i kod Akovića”. (Milić J. Osmajlić “Bratstvo Osmajlići”, Beograd, 1998.).
3. Bašići su se kao prekokomski Vasojevići doselili iz Lijeve Rijeke u Donje Luge, a imanja Ramusovića kupili Popadići neposredno pre iseljenja ovih za Novopazarski sandžak, navodi u svojoj knjizi M. Osmajlić, koji je izuzetno poznavao tu problematiku.
4. Zašto nebi ime Milovana Đilasa želeo da čujem? To je bio zaista veliki intelektualac, i u svojoj biblioteci imam i njegove knjige. To što je on bio komunista a moje bratstvo i porodica, i sa očeve i sa majčine strane četnici, nema nikakve veze. Đilas nije bio ni loš ni odličan đak, koliko se zna. Da li je imao jedinicu iz istorije, takođe mi nije poznato.
5.Voleo bih da čujem šta je to napisao Mihailo Todorov Lalić Dabetić. Nije obavezno.
6.Iz Beograda akademik Lutovac, nažalost, nije obilazio teren iako je bio rodom iz Dapsića. Niko u Lugama ne pamti da je ikada dolazio u to selo, za razliku od Joksimovića, a na Lutovca se uopšte ne ljutim, nego na neke stvari koje nisu bile potkrepljene materijalnim i istorijskim činjenicama. Zašto ne bih smeo u ponečemu da kritikujem jednog akademika? Zašto bi uopšte akademici bili nedodirljivi ako nisu u pravu.
7.Nikada u životu nisam pravio razliku među ljudima a pogotovo razliku na Vasojeviće i Srbljake, ne daj Bože! Ili na Vasojeviće i inoplemenike.
8. Ramusovića nije bilo u D. Ržanic posle iseljavanja. Bili su poreklom Klimenti iz Grude kod Podgorice. Ramusovići iz Plava, i ostale muslimanske trgovačko-zanatlijske porodice iz okolnih turskih gradova, masovnije naseljavaju kasabu Berane 1876/77. godine. Da je starih Ramusovića bilo u D. Ržanici i 1877. godine prvi put čujem.
Rade, izvini što sam ti oduzimao dragoceno vreme, “nepotrebno šireći diskusiju”. Pozdrav!
29. mart 2015. u 22:24
Rade brakočeviB
Milutine, hvala za odgovor.
M. V. Lutovac je rođen 7. marta 1901. godine. Mit, tradicija i predanje su jako prisutni i u ovom dijelu današnje Crne Gore. Naročito to važi početkom 20. vijeka. Možda je to Lutovac slušao od savremenika događaja, pojedinaca sa oko 100. godina života u ono vrijeme je bilo u dolini Lima.
Knjigu Milića Jovanova Osmajlića “Bratstvo Osmajlića “, nijesam čitao, ali sam čuo za nju.
U svojoj biblioteci imam njegovu knjigu: “Od Berana do Blajburga ( ratna sjećanja 1941 – 1945), drugo dopunjeno izdanje. Na mene je poseban utisak ostavilo njegovo objektivno pisanje i gest tvog đeda iz septembra 1942.godine, na ponašanje četnika u Štabu Komskog četničkog korpusa pod komandom majora Milorada Joksimovića u Donjim Lugama.
“… Jednom prilikom, pratnja majora Joksimovića, dovela je iz Harema ženu… Bila je izložena torturi i batinanju, što sam gledao svojim očima. Nešto kasnije, doveli su iz Berana ćerku Sima Boškovića (šire Brakočevića, prim.) pekara, kao komunističku simpatizerku. Uhapšena je prilikom nošenja nekakvog tajnog izveštaja. I nju su tukli, pa odmarali. Slučajno je naišao moj otac Jovan. Saznavši ko je i čija je, zamolio je majora Joksimovića, da mu dovedu djevojku na čuvanje… Doveo ju je našoj kući, gdje je večerala i konačila sa mojom sestrom Ljubicom. Sjutradan ju je Jovan ispratio do mosta na Limu, spasivši je od daljeg ponižavanja, batina i zatvora”. ( str,82,83) Milić, ravnogorac, svjedok i učesnik poloma i dioba naroda u građanskom ratu piše nepistrasno kako o komunističkoj, tako i o četničkoj torturi…, što nije uobičajeno, posebno u našem kraju.
Milutine,
Srdačni pozdrav!