Sombor i okolna sela

43 komentara

1. 5. avgust 2016. u 23:25

   Djordje Lalosevic

   Postovani,
   Rodjen sam u Somboru. Moja porodica Lalošević slavi slavu Svetoga Stefana. Molim Vas da mi date informacije kako i gde mogu da dodjem do informacija o tacnom poreklu i korenima.
   Unapred se zahvaljujem
   Đorđe Lalošević

   Odgovori

2. 4. septembar 2016. u 23:40

   Milana Tomašević

   Postovani,
   moje devojacko prezime je Dragosavljevic, rodjena sam u Somboru, slavimo Jovandan. Poznato mi je da su mi i deda i pradeda rodjeni u Madjarskoj mesta Majš ili Mohač, i da su došli sa Čarnojevićem u te krajeve. Ne ynam odakle su došli?! Ako moženeka informacija.
   Hvala!
   [email protected]

   Odgovori

3. 28. novembar 2016. u 17:50

   vojislav ananić

   SOMBOR (48.993 st.), polifunkcionalno gradsko naselje u SZ delu Bačke (8.965 km2), predeone celine Vojvodine, ”regionalna prestonica” Zapadno-bačkog okruga (2.406 km2, 37 naselja i 215.916 st.) i centar istoimene opštine (1.178 km2, 16 naselja i 96.105 st.), na (90 m) bačkoj lesnoj terasi koju je ranije reka Mostonga delila na 14 ostrva, u zoni raskrsnice važnih saobraćajnica (7 automobilskih puteva i železničkih pruga) ka Novom Sadu, Bečeju, Subotici, Osijeku, Belom Manastiru, Pečuju i Baji, 98 km SZ od Novog Sada i 180 km SZ od Beograda. Geografske koordinate su 45°46’46” s.g.š. i 19°07’20” i.g.d. Površina urbane teritorije, po aktuelnom GUP-u iz 1984, koji je do 1999. pretrpeo 10 izmena i dopuna, iznosi 4.156 ha (građevinski rejon 1.949 ha), prigradskog područja 1.208 ha, a katastarska teritorija 28.917 ha. S pravom nosi popularni naziv ”grad zelenila” (17 hilj. stabala i četiri parka površine 150 hilj. t2). Urbanom kompozicijom integriše arhitektonsko-graditeljski staro i novo: staro urbano jezgro (pravilnog pravougaonog oblika), od koga se radijalno prostiru saobraćajnice pored kojih su novoformirani urbani delovi – Nova Selenča, na JI, Nova Mostonga, na zapadu, Novo Skoplje (duž puta za Apatin) i Čvorak, a u njihovoj okolini, na većoj ili manjoj udaljenosti, salaši – Lenija, Kovačev, Kolarići, Žuljevići, Goge i Josićevi. Istorijsko (staro) jezgro grada (32,5 ha) iz druge polovine XIX v., prostorna i graditeljska celina, proglašeno je kulturnim dobrom 1969. god. S. se odlikuje dugovremenom urbanističkom uređenošću i komunalnom opremom. Poštu dobija 1789, železničku stanicu 1869, prvi telefon 1893, električno osvetljenje 1895, bioskop 1908, savremeni centralni vodovodni sistem 1961. (prva javna česma gradskog vodovoda je puštena u rad 29. novembra 1962), a kanalizacionu mrežu 1964, koju poseduje samo 35% grada. U urbanom okruženju nalaze se mnogobrojni hidrološki objekti: prirodni tokovi – Mostonga i Plazović, i kanali – Veliki bački kanal (118 km), čija je izgradnja započela 1794, Bajski kanal (11 km u našoj zemlji), Prigrevica-Beočin (31,7 km) i Sombor-Ocaci (27,9 km). Prvobitno naselje, preteča današnjeg grada, osnovano je na jednom od ostrva Mostonge u XIII v. pod nazivom Sent Mihalj (8gep1 MNiAu). Osnivačem se smatra mađarski kralj Ištvan V. Prvi pisani pomen datira iz 1469, kada Matija Korvin daje dozvolu plemićkoj porodici Sgokog da podigne tvrđavu kod grada Sent Mihalja koji je razoren u zemljotresu 1443. god. U vreme turske okupacije 1541. ima 2 hilj. kuća i 200 radnji. Sadašnje geografsko ime dobija 1543. god. U vreme turske okupacije, od koje je oslobođen 1687, sedište je Somborske nahije. Početkom XVIII v. dobija naziv OrrŠit tIIage ZotdopetGz (Vojnička varoš Sombor). Ukazom Marije Terezije 1749. postaje slobodni kraljevski grad Ugarske. Pod mađarskom vlašću, kada je centar Bačbodroške županije (Bačka i okolina Baje), ostaje do 13. novembra 1918. god. St. je etnički heterogeno (30 etničkih pripadnika) – Srbi (52,8%), Mađari (9,7%), Bunjevci (4,6%) i dr. Smatra se da je ovde pravoslavnih i katoličkih Srba (Bunjevci ili katolički ”Raci” – Srbi) bilo i u vreme turske okupacije. Posle oslobođenja od Turaka, doseljavaju se i Srbi iz Gornjokarlovačkog okruga, Senja i Like. Sredinom XVIII v. prisutno je i prvo masovno doseljavanje Nemaca iz Austrije, Češke i Šlezije, koji su naselili Gornju varoš, kada se istovremeno naseljavaju i Mađari. Nakon završetka II svetskog rata, kada se većina Nemaca povukla sa okupatorskom vojskom, naseljava se i izvestan broj Srba (560 lica) iz Slunja, Vojnića, Knina i dr. Indeks demografskog starenja (U kreće se u rasponu od 0,4 (1961) do 0,7 (1991). Urbano graditeljsko-arhitektonsko i kulturno-istorijsko nasleđe je opsežno i izuzetne vrednosti: Pašina kula i konak (XVI v.); Kapela Sv. Ivana Nepomuka (1741); pravoslavni hram Sv. velikomučenika Georgija (podignut 1761. na mestu stare crkve “pleteruše” sa ikonostasom Arsenija Markovića); barokna rimokatolička crkva i župni ured (1772); tzv. ”Mala crkva” posvećena Sv. Jovanu Preteči (1809), sa ikonostasom Pavla Đurkovića; poznata Velika pravoslavna crkva posvećena Uspenju Presvete Bogorodice; Galeova zgrada (prva apoteka osnovana 1838. – danas Galerija Milana Konjovića); Gradska kuća (1842); Somborsko narodno pozorište (1880); Gradska biblioteka (1883); zgrada Pionirske biblioteke ”Karlo Bjelicki” (1886); zgrada Županije podignuta u XIX v. na ostrvu Pandur (danas zgrada SO Sombor), sa 365 soba i poznatom umetničkom slikom ”Bitka kod Sente” (površine 28 m2); manastirski hram Sv. arhiđakona Stefana (1928-1936) i dr. U S. su rođene i živele mnoge znamenite i poznate ličnosti: Avram Mrazović (1756-1826), osnivač Norme – prve škole za obrazovanje učitelja na srpskom jeziku, Jovan Hadžić (1799- 1869), prvi predsednik Matice Srpske, Georgije Branković (1830-1907), patrijarh Srpske pravoslavne crkve, Milan Jovanović Batut (1874-1944), lekar, Mtan Konjović (1884-1967), slikar, Veljko Petrović (1884-1967), pesnik, Aladar Erdei, prvi jugoslovenski prvak u šahu i dr. Industrijski razvoj grada počinje 1831, kada je podignuta fabrika svile, a danas je industrija vodeća delatnost, po broju zaposlenih radnika, obimu proizvodnje i učešću u formiranju narodnog dohotka. Nosioci savremenog ekonomskog razvoja su raznovrsna privredna preduzeća, od kojih su najznačajnija: PK “Sombor” sa više objekata – fabrika ulja ”Sunce”, mlinovi, fabrika sladoleda ”Somboled”, fabrika mesnih prerađevina ”Somes”, mlekara i drugi agroindustrijski objekti, metaloprerađivačka industrija ”Bane Sekulić” (osnovana 1948), fabrika akumulatora, Tekstilna industrija ”3efir”, Industrija rukavica i auto-presvlaka ”Crvena zvezda”, Građevinsko preduzeće “Standard”, Industrija specijalnih automobila “Zastava” (osnovana 1970), Saobraćajno preduzeće ”Severtrans”, TP ”Somborpromet”, Turističko-ugostiteljsko preduzeće ”Ravangrad” sa hotelom “Sloboda” i dr. Ima 13 predškolskih ustanova, šest osmorazrednih OŠ, šest SŠ, Učiteljski fakultet, zdravstveni centar regionalnog značaja, Sportski centar ”Mostonga” (3 bazena), poznato izletište Šikara (5 km zapadno od grada) i dr. Od tradicionalnih gradskih manifestacija poseban značaj imaju: ”Međunarodni sajam peradarstva” (februar), “Muzički festival dece Vojvodine” (maj), “Međunarodni sajam pčelarstva” (avgust), ”Somborske muzičke večeri” (oktobar-novembar) i dr. Pijačni dan je petak (pijaca je dobro posećena i utorkom), a priređuju se i četiri vašara u okolini grada (najčešće duž puta ka selu Stapar i u blizini hipodroma): na Spasovdan, Blagovesti, Veliku Gospojinu i dan Svih Svetih.

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

4. 28. novembar 2016. u 17:51

   vojislav ananić

   ALEKSA ŠANTIĆ (2.267 st.), pogranično (ka Mađarskoj) ratarsko (20,2% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (117 gp) Bačkoj lesnoj zaravni, s obe strane puta Sombor-Subotica, 24 kt SI od Sombora. Površina atara iznosi 5.284 ha. Sadašnje ime dobija 1924, po znamenitom srpskom pesniku Aleksi Šantiću. Krstastog je oblika, sa stambenim i objektima seoske ekonomije raspoređenim oko centralnih ulica koje se seku pod pravim uglom. Povezuje tri celine: Selo, glavni deo naselja, i dve odvojene poljoprivredne ekonomije: ”9. maj” (6 km južno od naselja) i “Sever” (6 km SZ od naselja). Pominje se 1460. pod nazivom Šara (mađarski hag – blato), kada je vlasništvo plemićke porodice Soćog. Tokom XVIII i XIX v. naselje se nalazilo u posedu raznih plemićkih porodica. Krajem XIX v., južno od današnjeg naselja, porodica Fernbah je podigla posed pod imenom Baba Pusta, koje je tokom II svetskog rata, za vreme mađarske okupacije, nosilo i samo naselje. St. je etnički mešovito (Hrvati, Mađari, Bunjevci i dr.), a preovlađuje srpsko – 66,8% (slavi Đurđevdan, Sv. Nikolu i dr.). Indeks demografskog starenja (j5) kreće se u rasponu od 0,2 (1961) do 0,7 (1991). Električnu energiju dobija 1958, a lokalni vodovod 70-ih god. XX v. Srpski pravoslavni hram je u izgradnji. Ima dečje obdanište (1980), osmorazrednu OŠ ”Aleksa Šantić” (počela sa radom 1976; šk. 2000/01. – 244 učenika), MK, biblioteku, zdravstvenu ambulantu, vatrogasno društvo (1953), rekreacioni centar (10 gha) sa bazenom i fiskulturnim terenima (za fudbal, odbojku, košarku i sl.) i dr. Prema Čonoplji, 9 km južno od A.Š., nalazi se zamak Kaštel (izgrađen 1906) i park šuma (7,48 ha) koja je 1955. svrstana u spomenike prirode Republike Srbije. Nosioci razvoja intenzivne i tržišne poljoprivredne proizvodnje (kukuruz, pšenica i dr.) su privatna gazdinstva i Poljoprivredno preduzeće ”Aleksa Šantić”.

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

   • 24. septembar 2020. u 09:25

     Siniša

     Lepe i korisne informacije,ali na žalost toliko netačnih datuma…činjenica,začinjenih gramatičkim greškama..

     Odgovori

5. 28. novembar 2016. u 17:52

   vojislav ananić

   BAČKI BREG (1.585 st.), pogranično (prema Mađarskoj) ratarsko (29,4% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (95 m) kontaktu lesne terase i aluvijalne ravni Dunava, 31 km SZ od Sombora. Površina atara iznosi 3.290 ha. Naziv se vezuje za staroslovensku reč bereg – obala. Prostire se u obliku ravnokrakog trougla, sa temenom okrenutim ka zapadu, prema Bajskom kanalu. Prvi pisani pomen datira iz 1319. god. Tokom 1620, pod naletima Tatara, iz Klisa su doseljeni Šokci. Krajem XVII v. ima 11 šokačkih porodica. Početkom XVIII v. st. je znatno stradalo od epidemije kolere, ali i pored toga, sredinom istog stoleća ima znatan obim (1720. – 2 porodice, 1748. – 490 žitelja i sl.). U periodu 1946-1947. iz Like i Dalmacije je doseljeno 35 većinom srpskih porodica. Sadašnje st. je pretežno hrvatsko – 46,7%, a od ostalih etničkih pripadnika veću zastupljenost imaju Srbi (slave Đurđevdan, Sv. Nikolu i dr.) i Šokci. Indeks demografskog starenja (đ) kreće se u rasponu od 0,5 (1961) do 1,2 (1991). Rimokatolička crkva Sv. arhangela Mihovila podignuta je 1740. (kulturno dobro od 1975). Elektrificiran je pre II svetskog rata, a lokalni vodovod dobija 70-ih god. XX v. Ima osmorazrednu OŠ ”Moša Pijade” (počela sa radom sredinom XVIII v.; šk. 2000/01. – 135 učenika), MK, zdravstvenu stanicu, istoimeni granični prelaz (otvoren 20. avgusta 1967) i dr. Vodeći tržišni poljoprivredni proizvodi su žitarice.

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

6. 28. novembar 2016. u 17:53

   vojislav ananić

   BAČKI MONOŠTOR (4.205 st.), razvijeno (12,6 % agrarnog st.) naselje zbijenog tipa, na (85 ha) kontaktu bačke lesne terase i aluvijalne ravni Dunava, u okruženju tokova Plazovića (Kiđoš), na istoku, Dunava i Dunavca ili Starog Dunava (3 km zapadno od naselja) i Velikog bačkog kanala, na severu i istoku, 13 km zapadno od Sombora. Površina atara iznosi 8.528 ha. Više od 50% atara je pod šumom. Od 1978. je pod zaštitom države kao spomenik prirode i kompleks hrasta lužnjaka (Monoštorski rit). Monoštorske šume hrasta lužnjaka i bele topole naseljava i raznovrsna krupna divljač (jelen, divlja svinja, srna i dr.). Naziv naselja potiče od reči topoIegi – manastir, a vezuje se za rimokatolički manastir Sv. Petra koji se nalazio u blizini srednjovekovnog grada Bodroga. Pripada panonskom tipu naselja (pravougaoni oblik). U okolini se nalazi poznato izletište Adica i viken-zona (JI od naselja, na levoj strani Dunavca), sa 240 vikendica. Osnovan je na mestu sa tragovima ranije naseljenosti (na lokalitetima Crna bara, Opoljenik i Siga pronađeni su tragovi starčevačke i vinčanske kulture, ostaci iz bronzanog i gvozdenog doba i sl.). Preteča današnjeg naselja je stari grad Bodrog, sa utvrđenjem Bortanj. U XIII v. nosi naziv Bodrog Monoštor, a kasnije Dolni Monoštor (1570), ABo MopoIog (u vreme austrijske okupacije) i Mopoz1og82e% (tokom ugarske okupacije). St. je nacionalno mešovito – Hrvati (37,2%), doseljeni iz Klisa, Šokci (9,6%), Mađari, Srbi (slave Đurđevdan, Sv. Nikolu i dr.), a ima i drugih etničkih pripadnika. Indeks demografskog starenja 05) kreće se u rasponu od 0,4 (1961) do 0,9 (1991). Rimokatolička crkva Sv. Petra i Pavla izgrađena je 1761. (kulturno dobro od 1974). Struju dobija pre II svetskog rata, a vodom se snabdeva iz dva arteška bunara dubine 80 i 167 m (vodovodna mreža izgrađena je 1980). Ima osmorazrednu OŠ ”22. oktobar” (šk. 2000/01. — 376 učenika) sa produženim boravkom i predškolskim odeljenjem, MK, dom kulture, krečanu iz 1926, objekat privredne arhitekture (kulturno dobro od 1984), zdravstvenu stanicu, Zemljoradničku zadrugu ”Podunavlje”, Šumsku upravu ”Kozara”, Lovačko-šumarsko poljoprivredno gazdinstvo ”Jelen” (lovni i rekreativni turizam), DP “Brodoremont” (122 radnika – remont i izgradnja plovnih objekata i dr.), osnovano 1793, kada je započeta gradnja Velikog bačkog kanala, lokalnu pijacu (pazarni dani – sreda i nedelja) i dr. Proizvodnja žitarica, povrća (seme salate, spanać, crni luk, grašak i dr.), bostana i meda tržišno je orijentisana. Tradicionalno zanatstvo zastupljeno je kroz veštinu pletenja i izradu ćilima.

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

7. 28. novembar 2016. u 17:54

   vojislav ananić

   BEZDAN (5.472 st.), razvijeno (11,5% agrarnog st.) naselje zbijenog tipa, na (91 m) zapadnom rubu bačke lesne terase, u okruženju Dunava, Plazovića (Kiđoš), Velikog i Bajskog kanala, 23 km SZ od Sombora. Površina atara iznosi 8.043 ha. U ataru postoje mrtvaje, raznovrsne šume, krupna i sitna divljač i bogatstvo voda ihtiofaunom (jedno od najvećih mrestilišta ribe u Srbiji). Po predanju, naziv je geomorfološkog porekla – osnovan je na mestu gde je nekada bilo mnoštvo dubokih jama (bez dna – bezdan). Linijskog je oblika, s obe strane puta Sombor-Batina-jugoslovensko-mađarska granica. Pripada planskim naseljima. Sadašnja glavna ulica (Jj i1m>o (Nova ulica) prosečena je 1762. god. Savremeni fizionomski razvoj ostvaruje se ka istoku, prema Plazoviću, i jugu, ka Bačkom Monoštoru. U okolini B. nalaze se izvori lekovite vode poznati pod nazivom Bezdanska banja, otkriveni 1912. prilikom bušenja bunara. Alkalna voda (22°S) od 1938. se koristi za lečenje (reumati- zma, povreda kičme i lokomotornog aparata) u okviru ”Gradskog higijenskog kupatila”, koje je deo Medicinskog centra ”Dr Radivoj Simonović” iz Sombora. Okruženje B. poznato je i po izletištima: Baračka – motel ”Baračka” i 300 sojenica, Daraški fok, Kopani fok i Šebeš fok (na mađarskom fok – bara), kao i manifestaciji ”Bezdanske turističke nedelje”, koja se od 1970. priređuje svake god. u julu. Prvi pisani pomen pod nazivom VaIuap potiče iz 1305, a 1341. se navodi pod imenom Berča. Stradao je u tatarskoj najezdi krajem XVI v. Kroz istoriju ima znatne oscilacije u ukupnoj populaciji (1862. – 8.185 žitelja), naročito zbog stradanja od epidemije kolere i masovnog iseljavanja u Ameriku (1900-1910). Sadašnje st. je etnički heterogeno – 25 nacionalnih zajednica, ali od davnina preovlađuju Mađari (67,6%), a od ostalih nacionalnosti veću zastupljenost imaju Srbi (slave Ćurđevdan, Sv. Nikolu i dr.) i Hrvati. Indeks demografskog starenja (d) kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,1 (1991). Rimokatolička crkva podignuta je 1846. god. Struju dobija decembra 1911, a lokalni vodovod jula 1988. god. Kulturno-spomeničko nasleđe je značajno: na levoj obali Dunava, u blizini Batine, nalazi se spomen-kompleks čuvene Batinske bitke, otvoren 1981. (“forsiranje” Dunava 1944) kao istureno odeljenje somborskog Gradskog muzeja, a u samom naselju je Spomen-muzej Batinske bitke, most ”51. vojvođanske divizije” (na desnoj obali Dunava su spomen- dom i spomenik crvenoarmejcima). Poljoprivredna funkcija je dominantna (od XIX v. ratarstvo – kukuruz, pšenica, zob, ječam, šećerna repa, suncokret i krompir, je vremenom potisnulo stočarstvo). Ima dečji vrtić, osmorazrednu OŠ “Bratstvo-jedinstvo” (šk. 2000/01. – 455 učenika), MK, dom kulture, dom zdravlja, poštu, Mlinsko preduzeće ”Sloboda”, tekstilni pogon ”Beti”, Tkačku zadrugu ”Dunav” (osnovana 1879), štampariju ”Vojvodina” (osnovana 1948), Brodogradilište ”Dunav” (počelo saradom 1959), carinarnicu, lokalnu pijacu (pazarni dani – četvrtak i nedelja) i dr. Od tradicionalnih zanata razvijeni su korparski i izrada mreža za ribolov. B. je početna tačka kanala Dunav-Tisa-Dunav sa rečnim pristaništem (izgrađeno 1855. – prva betonska ustava u Evropi; projektant inž. Ferenc Mihalik), a u njemu se nalazi i I vodomerna stanica na Dunavu u SR Jugoslaviji, kao i zimovnik brodova Baračka.

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

8. 28. novembar 2016. u 17:55

   vojislav ananić

   GAKOVO (2.073 st.), ratarsko-stočarsko (17,2% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (90 m) lesnoj terasi ispresecanoj mnogobrojnim lesnim uzvišenjima (94,4 m) i depresijama (87,7 m), s obe strane puta Sombor-Baja, 14 km severno od Sombora. Površina atara iznosi 4.621 ha. Kroz selo protiče jedan krak Mostonge, a u SZ delu atara nalazi se manje veštačko jezero (”jamura”). Formirano je uz put, od koga se pod pravim uglom odvajaju sporedne paralelne (udaljene jedna od druge do 300 m) ulice, sa kućama tipa ”uz put”, ”na lakat” ili popreko. Sastavni delovi naselja su i tri manje stambene celine vezane za ekonomije Poljoprivredne zadruge ”Graničar”. Do 1971. Kruševlje (5 km SI), gde se za vreme II svetskog rata nalazio logor, sada administrativni i fizionomski deo G., imalo je status samostalnog naselja. G. je osnovano na pustari koju sredinom XVIII v. naseljavaju Nemci i planski izgrađuju selo. Oni su se po završetku II svetskog rata većinom povukli sa okupatorskom vojskom, a tada je najpre naseljeno oko 4 hilj. egejskih Makedonaca, koji su se ubrzo vratili u Grčku, a potom i srpsko st. iz okoline Mrkonjić Grada, Gornje i Donje Pecke. Sadašnje st. je većinsko srpsko – 77,6% (slavi Đurđevdan, Sv. Nikolu i dr.), a ima i ostalih etničkih pripadnika (Hrvati, Mađari, Makedonci i dr.). Indeks demografskog starenja (kreće se u rasponu od 0,1 (1961) do 0,5 (1991). Rimokatolička crkva podignuta je 1856. god. Električno osvetljenje dobija posle 1925, a vodom se snabdeva preko lokalnog vodovoda (arteški bunari). Ima osmorazrednu OŠ ”Laza Kostić” (šk. 2000/01. – 268 učenika), MK, zdravstvenu stanicu, vatrogasni dom, lokalnu pijacu (pazarni dan – nedelja) i dr. Nosioci razvoja agrarne proizvodnje (žitarice, semenski kukuruz, soja i dr.) su privatna gazdinstva i pomenuta zadruga (farma svinja, goveda i koka nosilja).

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

9. 28. novembar 2016. u 17:55

   vojislav ananić

   DOROSLOVO (1.864 st.), ratarsko (32,5% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (88 m) lesnoj terasi Bačke lesne zaravni i levoj obali kanalisane reke Mostonge (deo hidrosistema Dunav-Tisa-Dunav), s obe strane puta Sombor-Ocaci, 22 km JI od Sombora. Površina atara iznosi 4.123 ha. Linijskog (drumskog) je oblika, sa stambenim i objektima ruralne ekonomije s obe strane navedenog puta. Osnovano je na mestu sa značajnim arheološkim tragovima starije naseljenosti (ostaci iz gvozdenog doba – nalazište Đepfeld; u Doroslovskoj šumi ostaci tzv. ”rimskih šančeva”, koje nisu sagradili Rimljani i dr.). Posle turske okupacije (1554) naselje je premešteno sa desne na levu obalu Mostonge. Sredinom XVIII v. pominje se pod imenom Žarkovo (po pustari koja se nalazila SI od naselja). Plansko naseljavanje Mađara i Nemaca iz Lotaringije počinje 1752. i 1763, kada selo nosi ime Bač — Doroslo. Današnji naziv dobija 1904. god. Od sredine XIX v. u etničkoj strukturi preovladavali su Mađari, koji su i danas većinsko st. (72,9%), a ima i ostalih etničkih pripadnika (Srbi 13,7%, Hrvati 7% i dr.). Indeks demografskog starenja (j5) kreće se u rasponu od 0,7 (1961) do 1,4 (1991). Čikaš Bene (1853-1893), poznat kao gradonačelnik Sombora koji je prvi počeo plansko ozelenjavanje grada, rođen je u D. Kapela brvnara, tzv. ”Vodica”, podignuta 1796, proglašena je 1972. kultnim mestom Subotičke biskupije. Struju dobija posle II svetskog rata, a vodovodnu mrežu 60-ih god. XX v. Ima osmorazrednu OŠ ”Šandor Petefi” (šk. 2000/01. – 182 učenika), MK, dom kulture, zdravstvenu stanicu, poštu, lokalnu pijacu (pazarni dan – sreda) i dr. Poznato je po izradi ćilima i pletenju. Privatna gazdinstva i Zemljoradnička zadruga ”Doroslovo” su nosioci intenzivne i tržišno orijentisane poljoprivredne proizvodnje (žitarice i dr.).

   Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

   Odgovori

10. 28. novembar 2016. u 17:56

    vojislav ananić

    KLJAJIĆEVO (5.737 st.), ratarsko (11,3% agrarnog st.) naselje zbijenog tipa, na (90 m) lesnoj terasi – plavinskom terenu koji se spušta sa Telečke na Južnobačku lesnu zaravan, koju preseca Kljajićevski potok (Dugački do ili Kanal), s obe strane puta Sombor-Vrbas, 13 km istočno od Sombora, sa kojim je povezano putem regionalnog značaja i železničkom prugom. Površina atara iznosi 7.750 ha. Sadašnje ime dobija 1949. po Filipu Kljajiću, narodnom heroju rođenom na Kordunu, odakle se posle II svetskog rata doselilo najviše žitelja. Pravougaonog je oblika sa fizionomskim jezgrom oko centralne drumske raskrsnice i kućama tipa ”uz put” i ”na brazdu”. Formirano je na mestu sa tragovima neolitske naseljenosti. Krajem XIV v. pominje se pod imenom 8ep( KKaj (Sveti Kraj), 200 god. kasnije kao Sagpe 8ep( Kraj ili Kerenjaša, a početkom XVII v. pod nazivom Krnjaja, koji nosi do 1949. god. Planska kolonizacija nemačkog i mađarskog st. izvršena je 1763, koje je bilo najbrojnije sve do vremena posle II svetskog rata. Od 1945. naseljava se srpsko st. iz Like, Gorskog Kotara, Žumberka i Korduna. Sadašnje st. je srpsko – 90% (slavi Sv. Jovana Krstitelja, Đurđevdan, Sv. Nikolu i dr.), a ima i ostalih nacionalnosti (Hrvati, Mađari, Makedonci i dr.). Indeks demografskog starenja 05) kreće se u rasponu od 0,2 (1961) do 0,8 (1991). Srpski pravoslavni hram posvećen Uspeniju Presvete Bogorodice (bivši rimokatolički – “nekadašnja švapska crkva”) podignut je 1924. god. Električno osvetljenje dobija posle I svetskog rata, a lokalni vodovod 60-ih god. XX v. Ima osmorazrednu OŠ ”Nikola Tesla” (šk. 2000/01. – 549 učenika), MK, dom kulture, bioskop, zdravstvenu stanicu, apoteku, pogon metalske industrije ”Bane Sekulić”, pogon za proizvodnju armature za tečna goriva ”Anđelko Crevar”, dve ciglane (prva osnovana 1928) u okviru IGM “Standard”, lokalnu pijacu (pazarni dani -utorak i subota) i dr. Vodeći poljoprivredni proizvodi tržišnog značaja su pšenica, kukuruz i industrijsko bilje (1/4 setvenih površina), a nosioci razvoja intenzivne i tržišno orijentisane poljoprivrede su privatna gazdinstva, Kooperacija ”Kordun” u sastavu PK ”Sombor” i Poljoprivredno preduzeće ”Kljajićevo” (mlin i farma svinja).

    Izvor: GEOGRAFSKA ENCIKLOPEDIJA naselja SRBIJE POD RUKOVODSTVOM PROF. DR SRBOLJUBA Đ. STAMENKOVIĆA

    Odgovori

    • 30. mart 2018. u 02:13

      Nikola Topić

      Dobija ime po Milošu Kljajiću,a ne Filipu.

      Odgovori