Lajkovac i okolna sela

45 komentara

1. 30. januar 2013. u 21:41

   Milodan

   Dragoslav Stefanović, valjevski “Napred”
   POSLEDNJI “ĆIRA” – PREPUN
   Ima u tome malo obične, svakodnevne ljudske istine…
   Bez svečanosti, bez naročitog poštovanja, bez sjaja i ugleda, u subotu 25. maja jedan isluženi starac od 60 godina napustio je Valjevo. Pre šest decenija on je ovde došao kao građanina od najvećeg ugleda. A dočekao je da posle toliko godina ode pomalo simptomatičnim i pomalo podrugljivim nazivo, -“Ćira”.
   To je sve što je zaradio za ovih šest decenija u Valjevu.
   I tako će Valjevo šest meseci biti bez svog voza koji ga je 60 godina vezivao sa svetom.
   Ipak, našlo se nekoliko desetina građana koji su pod kišobranima srdačno i pomalo sentimentalno ispraćali i mahali mu mu kroz kišno popodne, tačno u 15.45 iz lokomotive broj 83-035 šištala je para i razlegao se dug jednolični zvižduk. Kao da je nešto cvilelo kroz stanicu dobrih pet minuta.
   Skoro nije bilo toliko putnika u ovom vozu. Ale ne zato što je vožnja bila besplatna, kao što je bila i prva vožnja na ovoj pruzi. Mnogi su želeli da se provozaju na stari način, polako korak po korak, do Iverka, Lukavca, Divaca, Mlađeva, Slovca – čak do Lajkovca, da se provozaju pun sat, brzinom 30 kilometara na sat. Usput, kažu, đaci su seoski sa cvećem i učiteljicama, dočekivali i ispraćali ovaj poslednji voz iz Valjeva i dugo mu mahali.
   Jer, drugi voz će doći tek kroz šest meseci. Drukčije će onda izgledati kad u prepunu stanicu, okićenu, ulepšanu uz muziku, sa cvećem, sa predstavnicima i ostalim sekretarima i načelnicima uđe lokomotiva, koja će bar tri puta ići brže od staroga “Ćire”. Svi će je gledati, diviće joj se, oduševljavaće…
   Kao da će se ponoviti ona slika sa valjevske železničke stanice od pre šest decenija. Slika sačuvana na izbledeloj fotografiji u valjevskom arhivu. Biće među gostima, nadamo se, i onih koji su dočekivali prvi voz u Valjevu pre toliko godina, i od kojih su neki došli u subotu da ga isprate.
   Zato se poneki građanin, koji su se našli na ispraćaju poslednjeg voza uzanog koloseka, to kišno popodne osećaju pomalo nelagodno. Zato se poneka kišna kap slivala niz obraze pravo iz očiju.
   Dok su vozovođa – mašinovoća Srboljub Petrović i njegov garavi drug, ložač Dušan Milinković naslonjeni na uvek otvoreni prozor stare lokomotive mahali, uz crvenu kapu Budimira Mirkovića podigla se ruka da pozdravi i isprati poslednji voz Valjevo-Lajkovac, broj 730.
   Kraj!

   Odgovori

2. 31. januar 2013. u 17:30

   Rasko Jovanovic

   Milodane,bilo nam je milo da čitamo sve ovo voljom tvojom dobrom napisano,a i milom Bogu pristupačno …tvoja slova da začine fotografije legendarnog valjevskog fotografa Žike Vasića, 25. maja 1968. u Valjevu snimljene, evo…

   http://jovanovic-marija.net/rasko/ispracaj1.jpg

   http://jovanovic-marija.net/rasko/ispracaj1b.jpg

   http://jovanovic-marija.net/rasko/ispracaj1c.jpg

   http://jovanovic-marija.net/rasko/ispracaj1d.jpg

   Odgovori

3. 20. mart 2013. u 22:57

   Milodan

   Poreklo prezimena sela opštine Lajkovac, Pepeljevac. Prma knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića “Kolubara i Podgorina”, izdanje 1907. godine.
   Položaj sela:
   -Pepeljevac je ispod manastira Bogovađa u kutu, koji grade stave (reke) Ljiga i Kolubare. Seoske kuće nisu po ravnici već po osoju kose, koja se od Slovca i Kostojevca pruža iznad Kolubare. Ima kuća i po dolinama potoka, koji se ulivaju u obe reke. Pojedina uzvišenja na kosi su: Velika Strana, Kamalj, Glavica i Palež.
   Izvora je dosta. Glavniji su izvoori: Rebinac, Stublina i vrelo i njima se poglavito selo služi. Od tekućica, pored pomenutih pograničnih reka su: Karanovac potok, koji dolazi ispod Paleža i utiče u Kolubaru, i Jeovac, koji dolazi od bogovaćke šume i utiče u Ljig.
   Zemlje i šume.
   -Ziratne zemlje su u dolini reka. Ove zemlje su nanosne, vrlo rodne a podesne i za oranicu i kosanicu. Najlepši deo imanja zove se Ključ, pri ušću Ljiga u Kolubaru, gde su najbolje livade i pašnjaci, dokle su pored Kolubare opet najbolje zemlje za usev kukuruza.
   Sav južni kraj sela do manastirskih šuma je pošumljen, te otuda je selo vrlo bogato šumom i može da podmiruje sve potrebe. Šume su od lisnatog drveta i seoska zajednica, poznata pod imenom Pepeljevačke Šume, u prostoru više od 300 hektara.
   Tip sela.
   -Seoske kuće su rasturene po osoju ovih uzvišenja i razdeljene na veće ili manje grupe, koje su između sebe u bližim srodničkim vezama. Izdvojenih džemata nema, kao i kod ljiških sela.
   -U selu su: Mirkovići, Jovičići, Jakovljevići, Selenići, Pavlovići, Kamenice, Stojanovići, Uroševići, Jovanovići, Mitrovići, Kovačevići, Stanići. Matići, Rankovići, Brdarići, Stanojevići, Vukašinovići, Stanojevići 2 i Vukovići – svi poznati pod opštim prezimenom, Bugarići; zatim: Vasići, Mešterovići, Lukići, Arsenijevići, Božići, Jevtići, Janjići, Savkovići, Lazići, Bojičići, Vasiljevići, Milićevići, Filipovići i Mirkovići. Pored njih ima još i ciganski kraj, poznat pod imenom Palež.
   U selu još ima zadruga, a poveće su: Jakovljevići, Kamenice, Selenića, Kovačevića i Brdarića.
   Podaci o selu.
   -Prema haračkim tefterima iz 1818. godine, bilo je 25 domova sa 39 porodica i 89 haračkih ličnosti. Prema popisu od 1866. godine bilo je 38 domova sa 331 stanovnika. Prema popisu od 1884. godine bilo je 66 domova sa 476 stanovnika, dokle prema popisu od 1890. godine bilo je 75 domova sa 607 stanovnika a po popisu iz 1900. godine bilo je 82 doma i 675 stanovnika.
   Godišnji priraštaj je od 1866. godine 10,75 a procentni 2,31%.
   Ime selu.
   -Ne zna se tačno otkuda je došlo ime selu. U selu i okolini može se čuti ovakva priča. U selu su svi visovi od vrlo sitnog peska, koji liči na pepeo i po boji i kakvoći blata. Priča se da su kroz selo prošli nekakvi putnici, idući manastiru pa kad su ugledali peskove, zapitali seljake, ko ih navrati da se nasele na pepelu, zbog čega će od sada pa do veka biti pepeljavi. I veli se da je otuda i došlo ime selu, koje kao da se ranije zvalo Karanovac.
   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
   -Staro selo je bilo na Paležu, pa su ga Turci spalili i raselili. Njegove su se porodice iselile u Posavinu, Bačku, Srem i Slavoniju, pa priča se da ih i danas tamo ima. Tragovi starog naselja su po šumama paleškim, oko izvora Karanovca. Sve današnje porodice su doseljene. Novo selo je osnovala porodica Bugarića, doseljena preko Kruševca i Kraljeva iz niške Kamenice, gde se ranije doselila iz Bugarske ispod Vitoše. Bugarića se doselilo tri porodice u opštoj seobi, ima ih 41 kuća, slave Sv. Andriju.
   -Božovići su doseljeni pred kraj 18. veka iu Zaostre u Polimlju; njih je 8 kuća, slave Đurđevdan.
   -Vasiljevići su iz Vujinovače, doseljeni u prvom ustanku od tamošnjih Ploštana, ima ih 4 kuće, slave Jovanjdan.
   -Lukići su iz Golupca, doseljeni u prvom ustanku, ima ih dve kuće, slave Lučindan.
   -Mešterovići (uzgred budi rečeno, moja tazbina, op. Milodan) su iz Bosne od Bijeljine, pa se stari Mešter prizetio u Lukiće, njih je dve kuće, slave Lučindan i Đurđic.
   -Filipovići su doseljeni sa Stubla, ima ih dve kuće, slave Jovanjdan.
   -Milićevići su iz Gornjeg Lajkovca, ima ih dve kuće, slave Sv. Ćirila.
   -Vasić je iz Paležnice, slavi Nikoljdan.
   -Arsenijević je iz Paležnice, slavi Nikoljdan.
   -Savković je iz Poloma okruga rudničkog, slavi Aranđelovdan.
   -Lazić je iz Baha, slavi Nikoljdan.
   -Bojičić je iz Vujinovače, slavi Nikoljdan.
   -Mirković je iz Toči u Polimlju, slavi Đurđic.
   -Vuković je iz Vujinovače, prizetio se u Bugariće, slavi Andrijevdan i Lučindan.
   U selu je 68 kuča od 14 porodica.
   Zanimanje stanovništva.
   -Pepeljevčani se zanimaju poglavito zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom, ali gaje u većoj meri i vinograde, koji obro uspevaju na njihovoj zemlji. Zemlja je bogata i daje u izobilju svega što je potrebno za život, naročito kukuruza. Od stoke gaje se konji i svinje. Pepeljevčani se ne odaju izučavanju zanata, a nikuda se i ne sele.
   Pojedinosti o selu.
   -Pepeljevac je sastavni deo bogovaćske opštine u srezu kolubarskom. Sudnica i škola su u Bogovađi, a crkva u manastiru. Groblje je u sredini sela. Selo preslavlja Mali Spasovdan.
   Ciganski-Romski kraj.
   Brdo Palež naseljeno je sa 16 ciganskih-romskih porodica, doseljenih iz kragujevačke Jasenice. Cigani-Romi su stalno naseljeni, imaju svoje zidane kuće, bave se kovačkim zanatom, zemljoradnjom i sviračinom. Naseljeni su na seoskoj zemlji i koliko im je u početku dato, toliko imaju i danas, vere su pravoslavne.

   Odgovori

4. 21. mart 2013. u 21:49

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Prnjavor – sada Bogovađa, opština Lajkovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.
   Položaj sela.
   -Prnjavor (Bogovađa od ranije a ne od 1992. godine kako piše u spisku sela opštine Lajkovac) je uz manastir Bogovađu. Seoske kuće su na istočnoj strani od manastira i poređane duž puta ili po plećima brda, koja se spuštaju u dolinu Ljiga. Zemljište je tercijalno, neravno, ali nije brdovito.
   Izvora u selu ima dosta. Sa njih se pije voda, a seljaci se služe još bunarskom, barskom i rečnom vodom. Od izvora glavniji su: Bogovađa, koju je zidala Kneginja Ljubica, Bućer, Tanaskovića Izvor u Gornjem Kraju, Vreline i Parloški Bunar u Donjem Kraju. Od tekućih voda je Bogovaćski Potok (Bogovađa), koji se sliva iz manastirskog zabrana ispod Kostojevca i teče u istočnom pravcu ispod manastira i uliva se u Ljig, zatim Bistrica potok, koji izvire u južnom delu manastirske šume i utiče u Ljig. Potoci su mali i ne čine selu nikakve štete.
   Zemlje u šume.
   -Prnjavorske su zemlje izvan kuća u dolini potoka i Ljiga, crne smolnice, rodne i podesne sa oranicu i kosanicu. Bolje zemlje oko Ljiga su: Jasik, Ključ, Ćaćino Polje, Papkovac i Madžarsko groblje. I manastir ima svoje odlične zemlje za oranicu i kosanicu. Manastirske su livade u Ključu i Sušilima, a oranice u Krčevinama, niz potok, na Kostojevcu i Jasiku.
   I selo i manastir imaju mnogo šume od lisnatog drveta. Manastirska šuma je oko manastira na severnu i zapadnu stranu od njega u prosotru od 450 hektara. Seoska šuma je u visovima, njihovim padinama i po dnu manastirskih imanja. Šume su za ogrev, za građu i žeženje ćumura ima dovoljno, a svake godine se izvozi znatna količina i duge. Manastir izdaje svake godine svoju šumu pod zakup, pod ispašu, a kad rodi žirom i pod žirovnicu. Ispašu i žirovnicu zakupljuju seljaci iz sela i okoline, a plaćaju oboje prema broju stoke.
   Tip sela.
   -Prnjavor (Bogovađa) je selo razbijenog tipa. Selo je Bogovađskim Potokom podeljeno na dva kraja: Gornji i Donji Kraj, koji su udaljeni jedan od drugog 3 kilometra. U Gornjem Kraju su kuće zbijenije i po plećima brda, deli se opet na dva dela: Bogovađu i Gornji Kraj. Bogovađa je drumsko naselje i nalazi se odmah ispod samog manastira na njegovom imanju. Donji Kraj je sasvim rasturen i po padini brega i oko puta bogovađskog i po ravnici.
   U Gornjem kraju su: Mitrovići, Vujičići, Stafanovići, Anđelići, Mišići, Živanovići, Radovanovići, Jovanovići, Bojići, Žilići, Stanojevići, Milijanovići (Stankovići), Spasojevići, Tanaskovići, Đurđevići i Ninčići, svega 28 kuća. U Donjem Kraju su: Pavlovići, Đorđevići (Vinogradlići), Obradovići, Kostići, Ninčići, Gajići, Lukići, Rankovići, Đurići i Ivanovići, svega 12 kuća. U Bogovađi, tako piše LJ. Pavlović a misli na deo sela, ima svega 10 privremeno naseljenih zanatlija.
   Od zadruga je malo, jedina je Mitrovića zadruga u Gornjem Kraju sa 18 čeljadi.
   Podaci o selu.
   -Prema haračkim tefteriima iz 1818. godine Prnjavor (Pernjavor) je imao 16 domova sa 16 porodica i 50 haračkih ličnosti. Prema popisu od 1886. godine Prnjavor je imao 28 domova sa 148 stanovnika, dokle prema popisu od 1874. godine bilo je 49 domova i 109 stanovnika. Prema popisu od 1884. godine bilo je 49 domova sa 175 stanovnika, dokle prema popisu od 1890. godine je bilo 38 domova sa 204 stanovnika. Prema popisu od 1895. godine bilo je 43 doma sa 261 stanovnika, dokle je po popisu od 1900. godine bilo je 46 domova sa 391-nim stanovnikom.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1886. godine je, 4,49 a procentnih 2,52% gde je poslednjih godina više ženskih nego muških stanovnika.
   Ime sela.
   -Prvobitno ime selu, priča se da, je bilo Bogovađa, a taj naziv je i manastiru i selu došao od česme Bogovađe. Tek docnije kad se umnožilo seosko stanovništtvo, ime Prnjavor došlo je otuda, što su se doseljenici naseljavali na manastirskim imanjima, koja su docine uredbama prešlla u svojinu seljaka.
   Imena krajeva su došla sama po sebi prema položaju sela. Drumskom naselju u selu Bogovađi ime je došlo otuda, što je ono i danas na manastirskom dobru.
   Starine u selu.
   -1. Najlepša starina u selu je manastir Bogovađa. Po pričanju starih ljudi manastir je podigao nekakav kaluđer Mardarije, rodom iz Vraneši u Starom Vlahu, podstriženik manastiora Sv. Trojice kod Pljevalja u Polimlju. Manastir je podignut u drugoj polovinini 16. veka uz pripomoć seljaka ove okoline, a imanje je dobio otuda, što se priča, da je ovde ranije bila neka crkvica, koja je imala znatno imanje, pa ga je kaluđer Mardarije samo proširio i povećao, a mogao je, počem u blizini njegovoj i nije u to doba bilo nikakvog naselja. Ime manastiru Bogovađa po česmi, za koju se priča da je lekovita i da je odvajkada služila kao mesto za skupljanje grozničavih i bolesnih od nastupa ludila, koji su tražili leka. Osnivač crkve Mardarije očuvvan je u narodnoj uspomeni kao svetac i njegovo se sveto telo čuva u manastirskoj crkvi u ćivotu.
   Manastir je više puta paljen, tako zapaljen je i posle trećeg austrijsko-turskog rata, pa je posle crkva obnovljena i proširena trudom starešine i arhimnandrita ovog manstira Hadži-Ruvima. Hadži-Ruvim najveći Valjevac i Srbin 18. veka i početkom 19. veka, proveo je poslednje dane života pri ovom manastiru, odakle je i otišao u Beograd, gde je 30 januara 1804. godine našao svoju mučeničku smrt (u seči knezova i viđenijih Srba, op. Milodan).
   U Bogovađi je neko vreme bio bio i “Praviteljstvujući Sovet Srbije”, odmah na početku njegovog osnivanja u 1805. godini. Ovde je bio samo nekoliko meseci, pa je odavde premešten u Smederevo.
   Posle nesrećne 1813. godine i manastir je bio do zemlje porušen, pa ga je 1815. godine obnovio knez Miloš za vreme čuvenog igumana Avakuma.
   2. U selu, u Vitkovačkom Potoku, nalaze se ostaci Vitkovačke Kule, koju je zidao nekakav srpski vojvoda Vitko, po kome se i cela okolina prozvala. Zidine su skoro raznete i uništene, te nema ni traga od njih.
   3. Po dnu sela nalazi se “Madžarsko Groblje” sa nekoliko nepotpisanih stećaka, za koje narod drži da su iz vremena, kad su ovim krajem vladali Madžari.
   Poreklo familija i osnivanje sela.
   -U Prnjavoru nema starinaca, već sami doseljenici. Selo su osnovali kaluđeri, nastojnici i starešine manastira Bogovađa, naseljavanjem pojednih srodnih ili nesrodnih porodica iz raznih krajeva Srpstva na manastirska imanja. Doseljenici su dobivali u početku zgrade i pomalo okućnice, koliko za najskromniji život, oni su se pismeno obavezivali da moraju dva puta nedeljno, sredom i petkom, raditi u manastiru bez ikakve nadoknade, a o svom komadu (mislim da se radi o hrani, op. Milodan). Kod čovečnijih starešina ovo je išlo dobro i lako, ali kod nečovečnijih i onih, koji su vukli stranu pojedincima, nateralo je mnoge, te su se otpočeli javno žaliti državnoj vlasti i ova u 1837. godini, po naredbi Kneza Miloša uredi ove odnose, te se tačno odvoji šta je prnjavorsko a šta manastirsko, pa time prestanu i dotadašnje usluge i tužbe.
   Prva i najstarija porodica u selu su: Radovanovići, doseljeni krajem 17. veka iz Vrnčana, okruga rudničkog.
   Malo posle njih doselili su se Kostići iz Prislonice, okruga rudničkog, pa su danas zamrli u muškoj liniji.
   -Petrovići, Đorđevići (Vinogradlići), Mitrovići, Maksimovići i zamrli Pečurčići doseljeni su u prvoj polovini 18. veka od Sjenice u Staroj Srbiji, njih je danas najviše u selu i čine polovinu sela.
   -Đurovići i Stankovići su sa Čeva u Crnoj Gori, Vujučići i Anđelići iz Nikšićke Župe.
   -Ninčići su doseljeni uz Kočinu Krajinu od Mitrovice, u Staroj Srbiji.
   -Tanaskovići u prvom ustanku iz Skakavaca-okruga užičkog,
   -Stefanovići su iz nekog sela na Fruškoj Gori, doselili ih kaluđeri u prvom ustanku.
   Svi ostali su doseljenici iz drugog ustanka i docnije.
   U Prnjavoru (Bogovađi) je 50 kuća, računajući i Bogovađu (ovde Ljuba misli na deo sela) od 30 porodica.
   Zanimanje stanovništva.
   -Prnjavorci se zanimaju svima privrednim radovima, kojima i ostali seljaci svoje okoline. Siromašniji uče i rade zanate ili u selu ili idu na stranu, a bave se nadničenjem oko manastira i na njegovim dobrima. Oskudni u zemlji uzimaju od manastira izvesne zemlje na njima rade ili na napolicu ili na tređu oku*. Ne sele se nikuda izvan svoga sela.
   *Uzimanje na “treću oku” biva ovako. Sopstvenik daje zemlju, a zakupac je dužan poorati, zasejati svojim semenom i srediti, pa kad bude sve gotovo, onda od čiste hrane dati trećinu sopstveniku. Ovaj način uzimanja i obrade zemlje preživljuje se i gotovo ga i nema, a u Mačvi je prestao pre 25 godina.
   U poslednje doba iz Morave, iz onih moravskih gusto-naseljenih sela, masama se doseljavaju pojedinci i naseljavaju ovuda i po okolnim selima ili kao nadničari ili kupuju imanja, pa se na njima naseljavaju. Takvih doseljenika u ovom selu ima dosta i oni su rastureni po svim krajevima, većinom po kolebama pored puta.
   Pojedinosti o selu.
   -Prnjavor je sastavni deo bogovađske opštine u srezu kolubarskom. Sudnica i škola su u Bogovađi, a selo ide crkvu u manastir. Groblje je izdeljeno na dva kraja. Selo nema svoje preslave.
   Ispod manastira pored puta Mionica – Bogovađa – Beograd nalazi se drumsko naselje Bogovađa (deo sela Prnjavor, op. Milodan). Sve kuće su svojina manastira, a tu ima 4 dućana, jedna mehana, 3-4 stana, opštinska sudnica a pred vratima manastirskim je i škola. Naseljenici su zanatlije iz raznih krajeva, po zanimanju mehandžije, trgovci i nadničari. Zanimaju se zanatima, a ne rade zemlju, izuzimajući nadničare.
   Napomena: U knjizi ne piše koje Krsne slave – slave pomenute familije.

   Odgovori

5. 22. mart 2013. u 21:36

   Milodan

   Poreklo stanovništva sela Ćelije, opština Lajkovac.

   Napomena moderatoru i uredništvu portala “Poreklo”.
   Kako su, u vreme pisanja knjige “Kolubara i Podgorina”, Ćelije pripadale Beogradskom okrugu te ih tih razloga nema u pomenutoj knjizi, Radoslav Jovanović iz Lajkovca mi je, mejlom, poslao podatke o tom selu, koje poseduje u sopstvenoj arhivi te taj tekst, kopi/pejstom samo transferišem, a iz tih razloga, prilikom linkovanja na pomenuto selo napišite da je to uradio Radoslav Jovanović iz Lajkovca.
   Zahvaljujem se unapred!

   Ćelije

   Naselje se nalazi na (110 – 180 m ) kontaktu šumadijskog pobrđa i desnim aluvijalnim ravnima Kolubare i njene pritoke Ljiga, 3 kilometara istočno od Lajkovca. Mesto Beli Brod prirodno je predodređeno za prelaz preko Kolubare. Ćelije ima oko 770 stanovnika a površina atara iznosi 716 hektara. Obuhvata 13 zaseoka : Albaniju, Vrače Brdo, Mokro Polje, Čovku, Obrenove livade, Poljnu, Perilo, Bukovac, Lađevac, Beli brod, Obradovića kraj, Čuk i Vreline, raspoređenih na kosama koje se od visa Vrače brdo ( 239 m ) spuštaju ka Ibarskoj magistrali.

   Kroz selo protiču tri potoka. Kamenica utiče u Kolubaru, a Bukovac i Lađevac se razlivaju po polju i nemaju pravo ušće u Kolubaru.

   U ugovoru despota Stevana Lazarevića i ugarskog kralja Žigmunda 1426 godine pominje se castrum Brodare , što odgovara današnjem prelazu preko reke i zaseoku – Beli Brod. U popisu vlaha Beogradske nahije 1528 godine spominje se selo Kamenica. Drugi naziv sela je Dragilići. U selu je tada bilo 10 domova pod nadležnošću vojvode Mustafe. Prema popisu Beogradske nahije iz 1560 u selu je bilo 6 domova, neoženjenih jedan.

   Ćelije kao naselje se prvi put spominje 1811 godine, a 1818. godine bilo je u njemu 25 kuća. Godine 1844 godine Ćelije je imalo 42 kuće sa 247 duša. Krajem tridesetih godina 20 veka Petar Ž. Petrović beleži u selu 25 rodova sa 123 kuće .

   Pre Karađorđevog ustanka doselili su se :

   • Nenadovići ( 4 kuće, slave Đurđev dan) iz Bosne. Njihov predak nosio je „ bus na glavi“ još za Turaka i tako razgraničio potese Ćelija i Županjca.

   • Koraći (Jeremići, 5 k – Markovići,4 k –Milovanovići, 3 k –Milinkovići, 7 k – Đorđevići, 3 k – Stanisavljevići, 2 k.) došli oko 1795 iz Koraćice kod Mladenovca. Starinom od Sjenice. Slave Svetog Nikolu. Od Markovića je (rođen u Ćelijama 1947. godine) naš poznati književnik Radovan Beli Marković.

   Posle Karađorđevog ustanka doselili su se:

   • Radivojevići (4 k, Sveti Arhanđel) su od Vasojevića u Crnogorskim Brdima.

   • Obradovići (Obradovići 6 k, – Gavrilovići 3k, -Markovići 1k.). Slave Svetog

   Nikolu. Iz Guncata, u Gruži, doselila su se tri brata: Obrad, Gavrilo i Marko.

   • Krasići (2k, Sveti Jovan) su došli iz Srema.

   • Lazići (10 k, Đurđevdan ) su iz Bosne.

   • Miroslavljevići (Tomić 1k, Sveti Nikola). Ne zna im se starina.

   • Nešići (9 k, Đurđevdan) su iz Bosne. Imaju srodnike u Slovcu i Jabučju.

   • Carevići (Milovanovići 3 k, Sveti Vasilije). Kuči, doselili se krajem 17. veka prvo u Jabučje pa u Ćelije.

   • Jevtići (7 k, Sveti Jovan). Starina Jevto doselio se iz Kosjerića.

   • Vasiljevići (3k, Sveti Arhanđel) su iz Moravaca na Ljigu.

   • Markovići (3 k, Đurđevdan). Ne zna im se starina.

   • Nikolići (3k, Sveti Nikola), došli su iz Boljevca u Sremu.

   • Sandići (Sandići 7 k i Mićići 8 k, Đurđevdan) doselili su se iz Bosne.

   • Pavlović (1k, Sveti Nikola) je od Užica.

   • Kamenice (7 k, Sveti Nikola) u Ćelije su došli iz Županjca. Iz Valjevske Kamenice su a starinom iz Crne Gore.

   • Stojići (2k, Lazareva Subota) doselili se iz Dučića kod Mionice.

   • Sretenovići (2k, Sveti Nikola) doselili su se iz Čibutkovice 1860 godine.

   • Milovanovići (3k, Sveti Luka) doselili su se iz Trnjaka kod Uba. Imaju krvne srodnike u Vrelu u Tamnavi.

   • Kovačevići (3k, Lazareva Subota) doselili se iz Jabučja.

   • Jestrić (1 k, Sveti Vasilije). Doselili se iz Bosute u Kačeru.

   • Stevanovići (3k, Sveti Đurđic) su iz Zeoka.

   • Radojičić (1k, Đurđevdan) iz Drena.

   • Ostojić (1k, Miholjdan) iz Strmova.

   • Vujadinović (1k, Sveti Nikola) starinom je od Užica, a ovamo se doselio iz

   Lazarevca.

   Četvororazredna osnovna škola u selu je počela sa radom 1931 godine. Električnu energiju Ćelije dobija 1952 godine a telefonske linije 1978/ 79. Vodosnabdevanje je kombinovano: centralno (priključak na urbani vodovod Lajkovac) i individulano (kopani bunari i izvor Bukovac). Ćelije je drumsko naselje tranzitnog tipa sa značajnim uslužnim delatnostima i nekim proizvodnim objektima : fabrika kreča „ Dimitrije Tucović“, mlin sa pekarom „ Mlin – Pek“, preduzeće za mašinsku obradu motora, „Živanović“, autoservis „Jovanović“ i dr.

   Odgovori

   • 22. mart 2013. u 23:34

     Jovica Krtinić

     Poštovani Milodane, postupili smo vašoj sugestiji. Hvala na svemu što činite za portal Poreklo.

     Odgovori

6. 22. mart 2013. u 23:29

   Milodan

   Poreklo prezimena sela opštine Lajkovac, Strmovo. Prma knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.

   Položaj sela.
   -Strmovo je na severnoj strani (nisam baš siguran, op. Milodan) manastira Bogovađe u redu onih sela, koja se jedno za drugim ređaju od ušća Ljiga pa uz Kolubaru. Strmovo je treće selo po redu, njegove kuće su po kosi ili dolinama potoka i jaruga, koja se spuštaju s kose ka reci Kolubari. Zemljište je tercijalno i vrlo neravno, strane dolina i jaruga su vrlo strme i naglo se spuštaju u dolinu kolubarsku. Glavnija su uzvišenja Stolice i Drvljanik.
   Izvora u selu po dolinama i jarugama ima dosta, oko kuća su i slivaju se u potoke, koji se ulivaju u Kolubaru. Glavniji izvori su: Aćimovac u vrhu sela, kojim se i glavni seoski potok zove i Despotovac u dnu potoka. Još su u selu dve duboke i široke jaruge, u čijim dolinama su kuće, koje se služe bunarskom vodom.
   Zemlje i šume.
   -Strmovske su zemlje u dolini Kolubare i nešto malo oko kuća i po padinama pojedinih uzvišenja. Ravniji deo kolubarskih imanja odmah ispod kuća i kose, zove se Velike i Male livade, odlična livadska zemlja, a do Kolubare je Ključ, oranica opet izvrsne kakvoće, na kojoj uspevaju sve vrste zemaljskih proizvoda. I po brdskim njivama uspevaju sve vrste useva.
   Šume je u selu dosta i nastavak je kostojevačkih, bogovađskih i pridvoričkih šuma. Šuma je hrastova i ima je u dovoljnoj meri za građu i gorivo. Nikakvih zajednica u selu nema.
   Tip sela.
   -Strmovo je selo razbijenog tipa. Kuće su odvojene u pojedine džemate, koji su poređani niz doline potoka Aćimovca i jaruga, na rastojanju od 20-150 metara, a džemati su skoro spojeni, počem mnoge kuće su i po stranama dolina. Džemati su: Živojinovići, Jerinići i Brankovići.
   U Živojinovićima do Pridvorice su Živojinovići (6 kuća). U Jerinićima, u sredini sela, su: Filipovići, Markovići i Pantelići. U Brzakovićima, do Pepeljevca su: Brzakovići (Mijailovići), Petrovići, Ilići, Ostojići, Radovanovići, Ristići, Nikolići, Milići, Jakovljevići, Rankovići, Petrovići 1, Jovanovići, Perići, Stanišići, Petrovići 2, Živkovići i Đurići.
   U selu nema zadruga, mada ih je ranije bilo.
   Podaci o selu:
   -Prema haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je u Strmovu 27 domova sa 31-nom porodicom i 71-na haračka ličnost. Prema popisu od 1866. godine bilo je 40 domova sa 254 stanovnika, dokle prema popisu od 1874. godine bilo je 45 domaćinstava sa 268 stanovnika. Prema popisu od 1884. godine bilo je 41-no domaćinstvo sa 259 stanovnika, dokle prema popisu od 1890. godine je bilo 49 domova sa 301-nim stanovnikom. Prema popisu od 1895. godine bilo je 47 domaćinstava sa 325 stanovnika, dokle je prema popisu 1900. godine bio 51 dom sa 379. stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 4,69 a procentni 1,59%.
   Ime selu.
   -Ime selu Strmovo doneto je sa strane, a donela ga je porodica, koja se doselila iz istoimenog užičkog sela, bar se misli u selu i celoj okolini.
   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
   -Strmovo je naseljeno doseljenim porodicama. Selo je postalo u drugoj polovini 17. stoleća, a da li je ranije bilo ovde kakvog naselja i da li su bile kakve porodice, koje su i šta je bilo sa njima, ne zna se. Zna se samo ovo da su današnje porodice doseljene.
   -Prva doseljena porodica bila je Jerinića, doseljena iz sela Strmova, okrug užički sa Drine. Ovde su doseljene dve porodice potisnute od mnogih Turaka koji su u okolini bili naseljeni čak do 1820. godine. Prezime Jerinić izgubilo se, jer se niko u selu ne preziva ovako, zadržano je kao džematsko i srodničko ime svima porodicama, koje, iako su rasturene po celom selu i izvan njega, održavaju između sebe sttare tradicije i rodbinske veze. Jerinićima se zovu: Filipovići, Markovići, Pantelići, Petrovići 1 i Ostojići, njih je u selu 16 kuća i slave Miholjdan.
   -Posle Jerinića na 10 godina doselila se porodica Brzakovića, koja je tako isto zadržala ovo prezime kao dokaz rodbinskih veza. Brzakovići su doseljeni iz Košalja u Azbukovici, potisnuti tamošnjim Turcima i naselili se pored Jerinića. Brzakovići se zovu: Mijailovići i Jakovljevići, ima ih 9 kuća i slave Aranđelovdan.
   -Živojinovići su doseljeni iz Trnavca u Starom Vlahu u početku 18. stoleća ili pred kraj 17-og i od iste porodice od kojih su Vujići u Beloševcu ove oblasti, doseljeni samo posle njih, ima ih 6 kuća i slave Pantelijevdan.
   -Rankovići su sa Strmne Gore iz porodice Lekića, sišli uz Kočinu Krajinu, njih je 3 kuće i slave Mratindan.
   -Perići su iz Osata u Bosni, došli posle Kočine Krajine; njih je 4 kuće i slave Sv. Avrama.
   -Ilići su iz Sandalja ove oblasti, sišli kad i Rankovići, ima ih dve kuće i slave Nikoljdan.
   Svi ostali su doseljenici novijeg vremena.
   -Milić je iz Ponikavice, okrug užički, doselio se kao sluga, slavi Časne Verige.
   -Petrovići 2 su iz Trnave, okrug užički, doselio se kao sluga, slave Nikoljdan.
   -Petrovići 3 i Živkovići su iz Polimlja, prvi iz Maoča, a drugi iz Ocrkavlja, doselili se uz Babinsku Razuru, slave Nikoljdan.
   -Jovanovići su iz Toci u Polimlju, doselio se kao sluga, slavi Lučindan.
   -Stanišići su iz Vrbove u Polimlju, prizetio se u Periće, slavi Sv Avrama.
   -Nikolić je iz Gornjeg Mušića ove oblasti, prizetio se u Jeriniće, slavi Miholjdan, a iz porodice je Živkovića.
   -Radovanović je iz Drobnjaka, doselio se posle 1876. godine kao sluga i prizetio se u ovom selu. Slavi Đurđevdan.
   -Đurić je, takođe, iz Drobnjaka, doselio se kao sluga, slavi Tomindan.
   -Ristić je iz Martinića u Crnoj Gori, doselio se kao sluga 1865. godine, slavi Sv. Petku.
   U Strmovu ima 50 kuća od 16 porodica.
   Zanimanje stanovništva.
   -Strmovci se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima ii susedni seljaci ove oblasti. Glavna zanimanja su zemljoradnja i stočarstvo, a u poslednje doba i voćarstvo. Zanatima se ne odaju, mada su iz krajeva u kojima su izvesne vrste zanata na velikoj ceni. Ne sele se nikuda.
   Pojedinosti o selu.
   -Strmovo je sastavni deo bogovađske opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica i škola su u Bogovađi a crkva u Markovoj Crkvi. Groblje je na sredini sela, na jednoj kosi izmešu jaruga. Selo nema zajedničke preslave.

   Odgovori

7. 22. mart 2013. u 23:32

   Milodan

   Jedna mala molba!
   Piše ovako:
   U sStrmovuima 50 kuća od 16 porodica.
   Atreba:
   U Strmovu ima 50 kuća i 16 porodica.
   Hvala!

   Odgovori

   • 22. mart 2013. u 23:36

     Jovica Krtinić

     Ispravljeno!

     Odgovori

8. 23. mart 2013. u 23:03

   Milodan

   Poreklo prezimena sela opštine Lajkovac, Donji Lajkovac. Prma knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.

   Napomena: U knjizi je prikazan Lajkovac a ne Donji Lajkovac uz objašnjenje da je u vreme pisanja ove knjige na prelazi 19. i 20. veka postojao Gornji Lajkovac pod Maljenom, sadašnje Selo Lajkovac se (u knjizi) zove Donji Lajkovac, Lajkovac kao varoš(ica) u to vreme nije postojao da bi nastankom železničkog čvora u Lajkovcu ta lokacija bila nazvana Lajkovac, prvo varošica pa varoš, Donji Lajkovac je “postalo” Selo Lajkovac a Lajkovac o kome ovde pišemo dobija naziv Donji Lajkovac mada se u lokalnoj komunikaciji ovo selo zove i “Lajkovčić”.
   Dakle, Donji Lajkovac:
   Donji Lajkovac je krajnja istočna tačka ove oblasti, u onom uglu, koji gradi Ljig (reka) sa Kolubarom. Ceo ovaj kraj pri stavama ovih dvaju reka, sa valjevske strane, zove se Ključ, te prema tome je i selo u ovom Ključu. Kuće seoske su ili po padinama onih blagih uzvišica oko Bogovađe, koje se postupno spuštaju i gube u Ključu, ili su sasvim spuštene u samu ravan. Znatnije uzvišice su: Pusto Brdo do Bogovađe, Padine do Latkovića, Tubećak pod Bogovađom (delom bivšeg Prnjavora), Kose u selu i Predor do Vračevića.
   Izvora ima dosta, oni su ispod kosa ili u ravnici. Malo ih je čija se voda upotrebljava, nego se većinom upotrebljava bunarska voda. Glavne tekuće vode su: Grabovac, potok koji dolazi iz Vračevića i u ovom selu se sliva u Ljig i Jeovac, koji dolazi iz Pepeljevca i u Ključu pada u Ljig.
   Zemlje i šume.
   -Donjolajkovačke zemelje su nanosne ili crne smolne zemlje, podesne za oranicu i kosanicu. Na njima rađa svakovrsno žito, a osobito kukuruz oko Ljiga. Oko Ljiga ima i dobrih livada i još boljih pašnjaka, u kojima seljaci i susednih sela napasaju svoju rogatu stoku. Najlepše livade i ziratne zemlje su u Ključu, a tu su i čuvene manastirske livade.
   Šume u selu ima dosta. Najlepši šumski delovi su oko Bogovađe i po dnu Vračevića. Šume su lisnatog drveta. U selu nema nikakvih zajednica.
   Tip sela:
   Donji Lajkovac je selo rasturenog tipa. Po celom ataru i po ravnici, kao i po brdu, rasturene su kuće bez ikakvog reda tako, da se retko mogu naći dve do tri zajedno, koje predstavljaju neko bliže srodstvo. Prema ovome i vo ljiško selo nema džemata, kao i sva druga sela pored njega, a najviše s toga što su ovo novija naselja, koja se popunjavaju novijim doseljenicima iz ove oblasti i sa strane.
   U Donjem Lajkovcu su: Rankovići, Perovići, Milovanovići, Blagojevići, Pavlovići 1, Jevtići, Budimirovići 1, Radovanovići, Jovanovići, Radojičići 1, Janići, Hadžići, Maksimovići, Teodosijevići, Božići, Lazići, Đurići, Budimirovići 2, Andrići, Ilići 1, Nedeljkovići, Vlajići, Rajići, Petrovići 2, Đorđevići, Krštenići, Milutinovići, Ilići 2, Živkovići, Milivojevići, Radojičići 2, Srećkovići, Krstići, Miškovići, Savčići, Radojičići 3, Milekići, Pavlovići 2(Marinkovići), Kikojevići, Krstivojevići, Čolakovići, Neškovići i Petkovići.
   Zadružni život nije razvijen u ovom selu, a od kuda se može razviti, kada su svi skorašnji i pojedinačni doseljenici.
   Podaci o selu.
   -Po haračkom tefteru iz 1818. godine u ovom selu, koje se pisalo “Vlajkovici” bio je 21 dom sa 24 porodice i 56 haračka lica. Po popisu iz 1866. godine bilo je 35 domova sa 215 stanovnika, dokle po popisu od 1874. godine bio je 41 dom sa 225 stanovnika. Po popisu iz 1884. godine bilo je 50 domova sa 255 stanovnika, dokle po popisu od 1890. godine bilo je 52 doma sa 262 stanovnika. Po popisu od 1895. godine bilo je 53 doma sa 284 stanovnika, dokle je po popisu od 1900. godine bio 71 dom sa 388 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 6,12 a procentni 2,26%.
   Ime selu.
   -Ime selu je, kao prvom Lajkovcu, bilo Vlajkovci, a došlo je otuda, što su ga neke stare porodice iz Gornjeg Lajkovca prvo naselile, ali koje su se u toku vremena izgubile ili zamrle, pa ih danas nema.
   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
   -Narod ovog kraja očuvao je vrlo dobro u svojoj uspomeni sva zverstva, koje su Turci činili s manastorim Bogovađom, njenim duhovnicima i svetinjnjama, kao i narodom. Kod njega su sveže priče o ovim pokoljima i jurenjima, koja su najjača bila pred kraj 18. veka. Mnogo je ovo uticalo na stanovnike ovog prvog sela do Bogovađe, s čega su njegovi stariji stanovnici, morali napuštati svoje kuće i bežati u kolubarske šume okruga beogradskog, a odatle se vraćati ili odlaziti može biti i dalje. Ni pored svega toga ima jedna stara porodica ovo g sela, koja je bežala i ponovo se vratila, to su takozvani Filipovići, doseljeni u ove krajeve odnekuda od staro-srbijanske Mitrovice, još u opštoj seobi, uz nekakvog svoga srodnika kaluđera, koji, kad ga je bratstvo bogovađskog manastira primilo pod svoje okrilje, nije hteo dalje ići, nego i svoju porodicu zadržao i ovde naselio. Filipović se niko ne zove, a izgleda da je Filip bio rodonačelnik ove porodice. Oni se danas zovu raznim prezimenima (Rankovići, Petrovići 1, Milovanovići, Blagojevići, Pavlovići, Jevtići, Hadžići i Radovanović) osim jednog jedinog, koji živi u Valjevu i koji je uzeo sam ovo staro prezime. Ovde ih je 22 kuće, slave Nikoljdan.
   U ovu porodicu se se prizetili:
   -Budimirović od Budimirovića iz istog sela, slavi Nikoljdan a svoju slavu je ostavio.
   -Janić iz Todorinog Dola, slavi Nikoljdan.
   -Hadžić, je od Filipović iz Briježđa, slavi Alimpijevdan i Nikoljdan.
   -Jevtić iz Popadića, slavi Nikoljdan, svoju slavu ostavio.
   -Radojičić od Radojičića iz istog sela, svoju slavu ostavio slavi Nikoljdan.
   -Jovanović iz Berkovca, slavi Nikoljdan.
   Sve su ovo doseljenici iz poslednjih godina prošlog (18.) veka.
   Od starijih seoskih porodica, doseljenih pred kraj 18. veka, u Kočinoj Krajini, jesu drugi Filipovići (ili donji Filpovići, Ravničari). Oni su se doselili iz Zvezde u Polimlju; ima ih u selu (a i raseljenih) pod prezimenima (Vlajići, Rakići, Petrovići 2 i Đorđevići) i slave Đurđic.
   U ove Filipoviće przetili su se krajem 18. veka:
   -Krštenić, doseljeni iz Srema kao manastirski sluga, slavi Đurđic.
   -Nedeljkovićč iz Rosića-okrug užički, slavi Đurđic.
   -Budimirovići doseljeni u prvom ustanku iz Židovića u Potarju, slave Stavanjdan.
   -Andrići, isto.
   -Ilići 1, isto.
   -Milivojevići doseljeni u Prvom ustanku iz Vardišta u Starom Vlahu i za sebe kažu da su “uskočani”, slave Jovanjdan.
   -Radojičići*, isto kao i Milivojevići.
   *Od Radojičića su nastali: Srećkovići, Krstići i Živkovići.
   Posle Drugog ustanka doseljeni su na ranije kupljeno imanje:
   -Maksimovići iz Gornjeg Lajkovca od porodice Kovačevića, slave Đurđevdan
   -Božići*, isto kao i Maksimovići.
   *Od Božića su nastali:Lazići, Đurići i Teodosijevići.
   -Pavlovići (Marinkovići) su doseljeni u Prvom ustanku iz Šljivanskog u Potarju, slave Srđevdan.
   -Miškovići* su iz obližnje Kadine Luke od tamošnjih Miškovića, slave Aranđelovdan.
   Od Miškovića su nastali: Miloševići, Stojanovići i Savčići.
   -Radojičići 2 su iz Cvetanovca od tamošnjih Gavranovića, slave Simeundan.
   -Radojevići, isto kao Radijičići 2.
   -Milekići su iz Planinice, slave Savindan, posle deobe na svoje imanje.
   -Petkovići su, takođe iz Planinice, slave Veliku Gospojinu, posle deobe na svoje imanje.
   -Kikojević je iz Nikšićke Župe, doselio se posle 1878. godine, slavi Lučindan.
   -Krstivojević je od Krstivojevića u Krčmaru, slavi Lučindan.
   -Čolaković doselio se iz Adžibegovca u smederevskom okrugu, slavi Sv. Petku, doseljen zbog nemaštine.
   -Neškovići, isto kao i prethodnik osim što slavi Mratindan.
   -Milutinovići, doseljeni oko 1840. godine, iz Komanica, slave Sv. Dimitrija, došao na svoje imanje.
   -Ilići 2, isto kao i Milutinovići.
   U selu ima 73 kuće od 23 porodice.
   Zanimanje stanovništva.
   -Donjolajkovčani su zemljoradnici. Nemaju zanatlija u svojoj sredini, a nadniče po selu i kod manastira u Bogovađi.
   Pojedinosti o selu.
   -Donji Lajkovac je sastavni deo bogovađske opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica, škola i crkva su u Bogovađi. Groblje je u sredini sela. Nemaju zajedničku preslavu.
   Još jena napomena: Pomalo je konfuzno sa pojedinim familijama te stoga treba gledati, kod istih prezimena, koju slavu slave.

   Odgovori

9. 25. mart 2013. u 20:09

   Milodan

   Poreklo prezimena sela opštine Lajkovac, Markova Crkva. Prma knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.

   Položaj sela.
   -Markova Crkva je desnoj obali reke Toplice, baš na njenom ušću u Kolubaru i kad prestaje teći klisurastom dolinom. Seoske kuće su po plećima brda. Brda su strmenita i sva od sekundarnog krečnjaka s vrtačama.
   Izvora u selu je dosta. Na Brdu je izvor Jastrebovac vrlo jak izvor, od kojega postaje kratak potočić, koji silazi u Toplicu. Pod Brdom su izvori: Jabukovac i Žiškovac. Kroz selo teče reka Toplica, a pored njega KOlubara, koja je ovde retko kad brodna.
   Zemlje i šume.
   -Topličke zemlje su crna smonica, vrlo rodne, podesne za oranicu i kosanicu. Brodske zemlje su za voćnjake i strmna žita a ranije su bile pod vinogradima.
   Šume ima dosta u klisuri, iznad crkve i po stranama brda. Ima je dovoljno za ogrev i građu. U selu nema nikakvih zajednica.
   Tip sela.
   -Markova Crkva je selo razbijenog tipa. Kuće su rasturene po Brdu u manjim grupama, gde svaka grupa označava po jednu porodicu. Džemata nema.
   U selu su: Dimitrijevići, Pavlićevići, Sretenovići, Gajići, Jovanovići, Marjanovići, Dimitrijevići, Milovanovići, Markovići, Spasojevići i Anđelkovići.
   U selu nema većih zadruga, kao zadružna smatra se Sretenovića.
   Podaci o selu.
   -Markova Crkva prema spisku sela valjevske eparhije iz 1735. godine imala je 12 domova. Markova Crkva po haračkim tefterima iz 1818. godine imala je 12 domova sa 10 porodica i 27 haračkih lica.
   Po popisu:
   -1866. godine – 12 domova i 94 stanovnika.
   -1874. godine – 14 domova i 92 stanovnika.
   -1884. godine – 15 domova i 125 stanovnika.
   -1890. godine – 18 domova i 166 stanovnika.
   -1895. godine – 19 domova i 169 stanovnika.
   -1900. godine – 21 dom i 180 stanovnika.
   Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 2,56 a procentni 2,06%.
   Ime selu.
   -Crkva u ovom selu odvajkada se zove “Markova Crkva”, pa je po njoj dato ime selu.
   Starine u selu.
   -Od starina u selu na prvom mestu pominjemo Markovu Crkvu, koja se nalazi pod Brdom, pored Toplice, a u njenoj klisuri. Crkva je sa jednim kubetom, mala, zidana od kamena i nekoliko puta paljena od Turaka.
   Za njeno zidanje vezane su ove dve priče. Po prvoj priči bila su tri brata: Marko, Petko i Stepan, pa su imali silno blago i kad su braća Marko i Stepan otišli na Kosovo, naredili su Petku da izabere tri mesta u okolini i da svakom bratu sazida po jednu crkvu, jer su držali da se neće vratiti. Petko je sazidao sebi crkvu u Petci (kod Lazarevca, op. Milodan), Marku Markovu Crkvu, a Stepanu u Stepanju, pa kako su ove druge dve crkve bile manje, to su ga braća proklela, te njegova crkva nije nikad propevala, a ove dve večito su služile.
   Po drugoj priči crkvu u Bahu, Markovu i Dokmirsku zidao je isti velikaš o svom trošku, pa je ove dve dovršio a Bašku nije hteo, što mu preduzimač nije hteo da ispuni ugovor.
   Po jednoj zabelešci ovu crkvu je popravio Gospodar Jevrem Obrenović o svom trošku 1837. godine i tad je nešto dozidao, ali ipak crkva nije propevala do pre nekoliko godina, do 1892. godine, kad su je sami seljaci molbom otvorili.
   Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
   -Markova Crkva je staro naselje. Ona se pominje u spisku sela paleškog okruga iz 1737. godine pod imenom (na staroslovenskom, op, Milodan) “Markovaseska”. Drži se da su selo osnovali preci današnjih Dimitrijevića, za koje se ne zna da su se i odakle doselili.
   -Dimitrijiveća ima 6 kuća, slave Jovanjdan.
   Sve ostale porodice su doseljene.
   -Pavlićević su doseljeni posle Kočine Krajine iz Otilovića u Polimlju, slave Nikoljdan.
   -Marjanivoći su iz Bučja u Polimlju, slave Nikoljdan.
   -Jovanovići su iz Maoča u Donjem Polimlju, slave Đurđevdan.
   -Srtenovića predak doselio se kao sveštenik iz obližnjeg Vračevića, slave Lazarevdan.
   -Spasojević je sišao iz Lelića od Bojanića u Podgorini, slave Miholjdan.
   Noviji doseljenici:
   -Milovanovići iu Toči u Polimlju, slave Jovanjdan.
   -Markovići su iz Mataruga u Polimlju, slave Nikoljdan.
   -Anđelkovići su sa Zagrada na Čevu u Crnoj Gori, slave Aranđelovdan.
   -Dimitrijevići, sveštenička porodica iz Beograda, slave Nikoljdan.
   U selu ima 21 kuća od 10 porodica.
   Zanimanje stanovništva.
   -Markovčani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i ostali seljaci u oblasti. Ne uče zanate i ne udaljuju se iz sela.
   Pojedinosti o selu:
   -Markova Crkva je sastavni deo markovačke opštine u Srezu Kolubarskom. Sudnica u škola su kod Markove Crkve. Groblje je na Brdu. Preslavljaju Spasovdan.

   Odgovori

10. 26. mart 2013. u 20:19

    Milodan

    Poreklo prezimena sela opštine Lajkovac, Pridvorica. Prma knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.

    Položaj sela.
    -Pridovrica* je na osojnoj strani kose, koja se od Slovca pruža niz Kolubaru do ušća Ljiga. Seoske kuće su na plećima kose ili na osojnoj strani. Najveća uzvišica u selu je Srednjak do Ratkovca. Zemljište je tercijalne starosti i niže od ratkovačkog.
    *I seljaci iz sela i okoline ime ovog sela izgovaraju i Pridvorica i Predvorica, pa zbog toga nije ni čudo, što se ovo selo više piše Predvorica nego Pridvorica.
    Izvora u selu ima malo, više ih je u kolubarskoj ravnici. Najglavniji je izvor u selu Stublina do Ratkovca i Ćulkovac u selu, od koga postaje pravi potok pod istim imenom, koji raseca kosu i utiče u Kolubaru. Od tekućih voda su Kolubara sa severne i Nanomirica sa južne strane sela.
    Zemlje i šume.
    -Pridvoričke su zemlje osobitog kvaliteta, nanosne, jako humusne i crno smolne zemlje, podesne i za oranicu i za kosanicu. Zemlje, i u najlepšoj ravnici, ima dosta i daju bogat prinos.
    Šuma je u južnom delu sela do Nanomira i Virovaca. Nema je mnogo i ševarice su, ali ipak ima za ogrev, dokle se za građu mora kupovati. Sve je po selu izdeljeno i nema nikakvih zajednica.
    Tip sela.
    -Pridvorica je manje više zbijeno selo. Kuće su po brdu ispod starog bogovađskog puta, sve jedna uz drugu i oko Đulkovca. Džemata nema, pojedine zbijene kuće nose porodične nazive. Imanja su sa južne strane i do Kolubare, gde se ceo kolubarski potes naziva Ključ kao i u Strmovu.
    Pridvoricu naseljavaju: Stanarevići i Stanišići, Rankovići, Milinkovići, Panići, Ilići, Đakovići, Milovanovići, Teofilovići, Vidići, Miloševići, Milićevići, Radojičići, Milovanovići 2, Jovanovići i Vuksanovići.
    U selu svega je jedna od jačih zadruga sa 35 čeljadi, a to su Teofilovići.
    Podaci o selu.
    -Pridvorica je prema haračkim tefterima imala 1818. godine 18 domova sa 27 porodica i 49 haračkih lica.
    Po popisu:
    -1866. godine – 32 doma i 245 stanovnika.
    -1874. godine – 28 domova i 221 stanovnika.
    -1884. godine – 28 domova i 233 stanovnika.
    -1890. godine – 34 doma i 260 stanovnika.
    -1895. godine – 41 dom i 285 stanovnika.
    -1900. godine – 45 domova i 308 stanovnika.
    Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,44 a procentni 0,95%, gde je stalno iz godine u godinu više ženskih nego muških stanovnika.
    Ja bih ovome dodao da je u osmoj deceniji bilo srpsko-turskih ratova što je znatno uticalo na natalitet i broj muških “glava” po selima diljem čitave Srbije, op. Milodan.
    Ime selu.
    -Ime selu nepoznato je, ali može se čuti po susednim selima u oblasti, da je ime Pridvorica došlo otuda, što je ovo selo dugo vremena bilo svojina ili prnjavor manastira Bogovađa, a pri tome ovo (domicilni) seljaci ne priznaju.
    Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
    -Najstarija porodica u selu su Tefilovići i smatra se kao osnivač sela. Po pričanju starog Tefilovića u selu nije bilo starijih porodica od njegove, njegova je prva došla i naselila se u šumski kraj, pa je tu zakrčila, a doselila se iz Močioca ili iz Trudova u Starom Vlahu u austrijskoj okupaciji zbog turske obesti, a naselilo je bratstvo manastira Bogovađa. Teofilovićima su rod: Milovanovići, Vidići i Milićevići, slave Nikoljdan.
    -Posle Teofilovića na 10 godina doselio se u ovo selo Staniša sa svoja dva odrasla sina i naselio se pored njih. Staniša se doselio iz Osata u Bosni i neselio se prvo u Staroj Reci, pa posle sišao kao majstor u ovo selo; od njega su Stanišići i Stanarevići, slave Alimpijevdan.
    -Panići i Rankovići su iz susednog sela Virovci od Panića i Jankovića. Doselili su se uz Kočinu Krajinu, slave Đurđic.
    -Miloševići su se doselili uz Kočinu Krajinu iz Strmova-okrug užički, slave Jovanjdan.
    U Prvom ustanku doselili su se:
    -Jovanovići iz sela Kosatice kod Prijepolja, slave Đurđevdan.
    -Vuksanovići su rodom iz Vračevića u okolini od tamošnjih Žujovića, slave Aranđelovddan, prizetio se u Teofiloviće.
    -Đaković je noviji doseljenik, doseljen uz Babinsku Razuru iz sela Bobove u Polimlju i prizetio se u Teofiloviće, slavi Nikoljdan
    U selu ima 49 kuća od 7 porodica.
    Zanimanje stanovništva.
    -Pridvoričani se zanimaju svim privrednim zanimanjima, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Zemlja je bogata i daje sve potrebne životne namirnice, kao što dosta ostaje i za prodaju. Stoke gaje dosta, osobito rogate i svinje, i svake godine se odvaja i prodaje. Pridvoričani se slabo odaju izučavanju zanata, a iz sela se nikuda ne sele.
    Pojedinosti o selu.
    -Pridvorica je sastavni deo markovačke opštine u Srezu kolubarskom. Škola je u Bogovađi, a sudnica i crkva u Markovoj Crkvi. Groblje je zajedničko i u sredini sela. Preslava je drugi dan Duhova, Druge Trojice.

    Odgovori