Poreklo stanovništva sela Jaružani, opština Laktaši. Prema knjizi Živka Vujića „Laktaška Župa – prošlost i sadašnjost“, izdanje 2013. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela i komunikacije.
Selo u opštini Laktaši, udaljeno 11 km sjeveroistočno od opštinskog centra i 8 km od Klašnica. Zapadnom stranom prolazi magistralni put Klašnice–Slatina. Teren je pretežno ravničarski i brežuljkast, a južni dio sela zahvata sjeverne obronke Crnog vrha. Prostire se na površini 19,728 km2. Smješteno je između 163 i 363 M n. v. Centralnim dijelom sela prolazi asfaltni put dužine 5 km, izgrađen 1979. godine.
Asfaltiran je i put za Velike Đuriće — 2 km, te za Male Đuriće – 3 km. Makadamskog puta ima oko 10 km.
Tip sela i vode.
Kuće su razbijenog tipa i pretežno su locirane oko saobraćajnica i po zaseocima. Graniči se sa selima Kadinjani, Malo Blaško, Slatina i Ćetojevići (laktaška) i Crni vrh (čelinačka opština).
Poznatiji vodotoci su rijeka Vukešnica, te Gredski, Duboki, Lovački i Ciganski potok. Veća vrela su Ivanovac, Pandurača, Studenac i Točak.
Toponimi, zemlje i šume.
Od brda najpoznatija su Kozlovića i Ličko brdo, te Ciganska glavica, a poznatiji toponimi su Agina bara, Brda, Boca, Vižin, Vinogradina, Gredina, Lug, Luke, Milova strana, Oskoruša, Prevale, Pobus, Tri lipe…
Područje je obraslo listopadnom šumom, koja je u prošlosti krčena, pa su znatne površine pod pašnjacima, livadama i voćnjacima. Uzgajaju se pšenica, kukuruz, ječam i 306, a dobro uspijeva i voće: šljiva, jabuka, kruška, trešnja, orasi, jagode, kao i povrće: krompir, paprika, paradajz, kupus, mahune… Gotovo isključivo zanimanje stanovništva Jaružana je poljoprivreda, a manji dio je zaposlen u inostranstvu, najviše u Austriji i Sloveniji. Najveći zaseoci su Veliki Đurići, Jaćimovići, Petreši i Ćerkete.
Obrazovanje.
Osnovna škola je radila od 1958. do 1981. godine, da bi ponovo bila otvorena 1991. i radila do konačnog zatvaranja 2004. godine. Poslije katastrofalnog zemljotresa, u Jaružanima je 1971. napravljena montažna školska zgrada sa tri učionice i dva dvosobna stana. Prva škola je bila na lokaciji Bjeljevina. Danas đaci pohađaju Osnovnu školu „Holandija“ u Slatini.
Izgradnja društvenog doma započela je 2009. godine (još je y toku). U selu nikada nije bilo crkve, a mještani pripadaju slatinskoj parohiji.
U selu postoje dva pravoslavna groblja – Đurića groblje i tzv. Pobusano groblje. Dio stanovništva Jaružana se sahranjuje u groblju u Donjim Kadinjanima.
U selu je fabrika ljekovitog bilja „Plantago“, etno–izletište „Park prirode” (vlasništvo Brane Đurića), veterinarska stanica, pilana i dvije samostalne trgovinske radnje. Poslije katastrofalnog zemljotresa 1969. godine republička komisija je pronašla 203 teško oštećene kuće u Jaružanima.
Telefoni su priključeni 1999, a selo je dobilo električnu energiju 1972. godine. Dio sela je priključen na gradski vodovod 1991. godine, a ima dosta lokalnih vodovoda s obzirom na to da je selo bogato izvorima pitke vode.
Pouzdanih podataka o porijeklu stanovništva i nazivu sela nema. Postoji narodno predanje da je selo dobilo naziv po mnoštvu jaruga, lokava i bara.
Poreklo stanovništva.
Krajem 2012. selo je imalo 151 domaćinstvo, 193 kuće i vikendice, a u domaćinstvima je živjelo 456 stanovnika.
Najbrojnije porodice su:
-Jaćimović (31 domaćinstvo, 37 kuća, 96 stanovnika),
-Petreš (31, 33, 88), Ćerkete (22, 26, 73) i Đurić (17, 24, 57).
Porodice:
-Vujmilović, Đurić, dio Janjića, Marjanović, Mijatović, Petreš, Soldat i Stanivuković slave Jovanjdan;
-Guzijan, Malešević i Ćerketa — Nikoljdan;
-Babić, Jaćimović i Jović – Sv. Stefana;
–Gligić, Joldžić, Lončar i Mlađenović – Đurđevdan;
-Verigilas i Jokić – V. Gospojinu;
-Vujić i dio Janjića — Markovdan;
-Glišić – Sv. Ignjatija; Dokić ~ Sv. Petku; Jošić – Vratolomije; Partalo – Časne verige;
–Stankovića (dio) ~ Trifundan; dio Stankovića — Aranđelovdan.
U selu žive i porodice:
-Ostojić, Račić, Sajić, Cota…
Poznatije ličnosti iz ovog sela su Milan Stanivuković, dugogodišnji društveno-politički radnik i Gostimir Jaćimović, privrednik.
IZVOR: Prema knjizi Živka Vujića „Laktaška Župa – prošlost i sadašnjost“, izdanje 2013. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)