Poreklo prezimena, selo Kunovica (Niška Banja)

Poreklo stanovništva sela Kunovica, Gradska opština Niška Banja, Grad Niš – Nišavski okrug. Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Sićevačke klisure“ na osnovu proučavanja tog područje 2001. i 2002. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Mikropoložaj i glavne geografske odlike Kunovica se nalazi na padinama Suve planine (1810 m), između Kunovičkog vrha (749 t), na istoku, Straže (618 m), na severozapadu, Konjarnika, na severu, i visoravni Ploča (590 m), na jugoistoku, u dolini Kunovičke reke, desne pritoke Jelašničke reke, i na razvođu Kunovičke reke i Nišave, 2 km severno od nove trase magistralnog puta Niš—Dimitrovgrad (preko Ploče). Lociranaje 9 km istočno od Niške Banje (opštinski centar) i 17 km istočno od Niša. Prostorno se razvija u visinskom pojasu od 520 do 600 m.

Toponimi.

U ataru se nalazi zapadni deo visoravni Ploča (590 m), poznate po kraškim, pretežno vrtačastim oblicima reljefa. Na Kusači, 1 km severno od sela, postoje tri vrtače sa rodovskim nazivima: Cekinska vrtača, na čijem zaravnjenom dnu je plodno zemljište, Đorina i Rajkovska vrtača, koje su manje plodne iz razloga što je zemljište na njihovom dnu izloženo eroziji zbog većeg nagiba terena.

Vode.

U ataru postoji više izvora: Bara, Jarkovac, Jablan, Arnautovica, Petkov kladenac, Selište, Suva česma, Bela voda i dr.

Južno od sela se nalazi izvor Virovi, koji, po predanju, leči bolesti očiju. Između mesta Ravno i Biljavište je Propus, za koji meštani veruju da je hidrografski podzemno povezan sa Nišavom — „bistri Nišavu“.

Zemlje i šume.

Obradive površine nalaze se na mestima Cerje, Biljavište, Magdenica, Kolo kameno i Osretak (Kusača), Derviš, Konjska padina, Vrli kamen, Ravnište i na Ploči. Pašnjaci su na Kusači i Ploči, gde meštani danas ne vode stoku na ispašu zbog opasnosti od vukova, i ispod sela, duž Kunovičke reke.

Šume i livade su locirane na mestima Zadelja, Vrla strana, Gorunje, Čuka, Minkin osoj, Jevac, Babin dol, Bučje i Duboka padina. Utrina obuhvata mesta Vis (Kusača), Ravno, Gorunje, Goli del i Kunovički vrh. Vinogradi su na mestu Šumje, a na mestu Goli vr’ su napušteni i obrasli mladom bagremovom šumom. Severno od sela, na mestu Ravno — Kičer raste žalfija (Salvia officinalis).

Tip sela (Oblik i fizionomija).

Kunovica je seosko naselje nepravilnog elipsoidnog oblika, izduženog u pravcu severozapad-jugoistok. Zbijenog je fizionomskog tipa. Objedinjuje 21 grupu srodničkih kuća, sa rodovskim nazivima: Paunkovci, Ristinci, Grci, Kendžaci, Rajkovci, Stojančini, Vukinci, Cekinci, Milinci, Stojkovci, Paljini, Jankovci, Marjanovi, Đorini, Žikinci (Spasinci), Nikolčini, Čabuci, Pejčaci (Todorovi), Manjini (Đošini), Brbinci i Čadini.

Starine.

Prema narodnom predanju, stara lokacija Kunovice je na mestu Crkvište, gde se danas nalazi crkvica Sv. Ilije, odakle je selo zbog opasnosti od Tyraka i blizine puta premešteno na današnje mesto. U Kunovici se nalazi kameni krst velike starosti – „postoji od vajkada“ (obnovljen 22. Aprila 1989). Po predanju, postavljen je na mestu nekadašnje crkve (za nju se vezuju i lekovita svojstva obližnjeg izvora Virovi).

Poreklo stanovništva.

Starinačke familije su:

-Cekinci (Cvetkovići i Nikolići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu) koji, po predanju, vode poreklo od preživelih žitelja tatarskog pokolja u starom selu na Crkvištu;

-Grci (Dinići, 3 kuće; slave Sv. Spiridona), po predanju, poreklom iz Grčke;

-Paunkovci (Paunovići, Petrovići, Stamenkovići i Vidojkovići, 6 kuća; slave Sv. Nikolu),

-Ristinci (Mišići, 8 kuća; slave Sv. Nikolu),

-Kendžaci (Krstići, 4 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Rajkovci (Damjanovići, Bogdanovići i Milenkovići, 4 kuće; slave Sv. Đorđa),

-Stojančini (Stamenkovići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Vukinci (Milenovići, 3 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Milinci (Petrovići i Radenkovići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Stojkovci (Stojanovići, 1 kuća; slavi Sv. Nikolu),

-Paljini (Pavlovići, 1 kuća; slavi Sv. Nikolu),

-Jankovci (Jankovići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Marjanovi (Marjanovići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Đorini (Đorđevići, 1 kuća; slavi Sv. Nikolu),

-Žikinci – Spasinci (Spasići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Čabuci (Mišići, 3 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Pejčaci – Todorovi (Mišići, 2 kuće; slave Sv. Nikolu),

-Manjini – Đošini (Kocići i Đorđevići, 2kuće; slave Sv. Nikolu),

-Brbinci (Kitići, 2 kuće; slave Sv. Đorđa) i:

-Čadini (Stankovići, 1 kuća; slavi Sv. Nikolu), koje su, po predanju, zajedničkog porekla („iz iste loze“) sa Kosova i Metohije, kao i familija:

-Bondžini (Milići) čija je poslednja kuća iseljena 1992. godine u Jelašnicu (Hanovi).

Doseljenička familija su:

-Nikolinčini (Mladenovići, 1 kuća; slavi Sv. Mratu), doseljeni početkom HH veka iz Čukljenika.

Seoska slava — „litije“, je Đurđevdan (praznuje se pored seoskog krsta), a sabori su na Sv. Iliju i Duhove.

Novija iseljavanja stanovništva.

U savremenom periodu je iseljeno (uglavnom u Jelašnicu, Prosek, Niš, Nišku Banju i druge gradove) i „ugašeno“ (smrću domaćina) 61 domaćinstvo: 7 kuća familije:

-Stojančini, po 5 kuća familije:

-Stojkovci, Rajkovci i Pejčaci – Todorovi, po 4 kuće familija:

-Paunkovci, Kendžaci i Grci, po 3 kuće familije:

-Paljini, Marjanovi, Đorini, Čabuci i Jankovci, po 2 kuće familija:

-Milinci, Vukinci, Žikinci, Manjini i Ristinci i po 1 kuća familije:

-Nikolinčini i Brbinci.

Prema popisu stanovništva i stanova 2011. godine, u Kunovici je bilo 22 napuštenih (nenastanjenih) stambenih jedinica.

Funkcije naselja.

Kunovica je tradicionalno stočarsko selo, a meštani znatne prihode ostvaruju i od proizvodnje kreča. Po razvijenosti osnovnih funkcija spada u grupu primarnih sela. Od osnovnih funkcija u selu danas postoji jedino prodavnica smeštena u prostorijama mesne zajednice i autobuska stanica.

Četvororazredna osnovna škola, počela sa radom 1927, zatvorena je školske 1990/91. godine zbog manjka učenika.

Uređenje naselja.

Meštani se snabdevaju vodom preko seoske česme Kladenac i iz 15 bunara, a seoski vodovod, za čije potrebe su kaptirani izvori Vrelo i Bojana, je u izgradnji. Za napajanje stoke koristi se izvor Korubica.

Istorijskim značajem ističe se Moralijska česma, pored trase starog Carigradskog druma, nazvana po buljbaši Mehmed Moraliji iz Morene, koju su do nedavno, pored putnika, koristili i žitelji Kunovice.

Zapadno od seoskog naselja nalazi se česma Smrdenac, koju je 1931. godine podigao dr Đoka Mihajlović, sreski lekar iz Niša.

Elektrifikacija je izvršena početkom 50-ih godina HH veka, a put do sela je asfaltiran 1976. godine.

IZVOR: Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Sićevačke klisure“ na osnovu proučavanja tog područje 2001. i 2002. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.