Poreklo stanovništva sela Gornje Selo, opština Prizren – Prizrenski okrug. Prema knjizi Vojislava Vojka Tanaskovića „Sredačka Župa“ u izdanju lista „Jedinstvo“, Priština 1992. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Na 16 kilometru istočno od Prizrena, na obalama reke Bukovačke, koja odatle nosi naziv Bistrica, leži donje mahalo Gornjeg Sela. Gornje mahalo se nalazi nešto visočije i severnije, a veza između ova dva mahala je pravoslavno groblje gdeje sahranjen i pesnik Lazar Vučković koji je inače i rodom iz ovog sela (Donje mahalo).
Postanak sela i istorijat.
U Povelji cara Dušana Gornje Selo se pominje pod imenom “Selo nad Sredskoj”. Po pričanju, selo su osnovali pastiri koji su tu sa stokom došli u XIII veku. Neki toponimi kao Kraljev dvor, Kovačica, Dukatovo govore u prilogu legende da je na tom terenu bio letnjikovac nekog od kraljeva i da je on pre polaska u lov obavljao obred u svojoj crkvi koja je kod prvog turskog naleta porušena da bi se kasnije na temeljima iste podigla crkva sv. Đorđa. Ova crkva živopisana je polovinom XVI veka (1564).
Tip sela.
Selo je čisto alpskog tipa gde su livade. njive i pašnjaci ispresecani šumskim pojasevima što čini prelepi ambijent, a posebno na potesu zvanom Šartica. Na Bistrici i potoku koj i prolazi kroz gornju mahalu i na kraju donje mahale ulazi u Bistricu, svojevremeno, bilo je 13 vodenica a od toga danas rade svega 2-3 i to više za ličnu meljavu domaćinstava čije su vodenice
Asfaltni put Prizren–Brezovica svojom prvom okukom prema Prevalcu skoro dopire do samih kuća donje mahale i to je krajnja stanica lokalne autobuske linije Prizren-Gornje Selo gde autobus saobraća 8-9 puta u toku dana.
Poreklo stanovništva.
O tome koji su starosedeoci, koji raniji ili kasniji doseljenici ima dve tri varijante no ipak kod Srba se kao starosedeoci pominju:
-Makušini, Trbusini, Mačorovci, Mečkini, Šindarci.
Među najstarijim doseljenicima pominju se:
-Bogdanovci.
Bilo je uglavnom samo sedam kuća starinaca, a ostali su se doseljavali i to iz Gore, Makedonije, Pomoravlja, Sirinića i Podgora. Za Bogdanovce se kaže kako su doseljeni pre šesto godina.
Oko porekla i doseljavanja Muslimana postoje dve verzije. Po jednoj verziji Amša je kao čobanin i sluga došao sa svojim gazdama Markičićima pa su ga ovi zbog vernosti i dobre usluge poslušnosti oženili Đurkom, Srpkinjom iz Jažinca. Po toj verziji:
-Markičići su sa Amšom došli iz Makedonije.
Po drugoj, pak, verziji koju iznose muslimani (Faik Bećiri) Amša je došao iz severne Albanije pa se tu kao musliman oženio Đurkom iz Sevca. Bećiri pominje selo blizu Kuksa odakle je Amša došao. ali kaže i to kako je on znao srpski jezik.
Evo nekih od rodova kod Srba u Gornjem Selu i to:
-Bogdanovci, koji su došli iz Broda (Gora),
-Krstovci iz Vitine,
-Borovci, po jednoj verziji došli iz Berevca, a po drugoj iz Živinjana posle kuge koja je vladala Prizrenom i okolinom 1604. godine,
-Vučevci iz Kuča,
-Radevci, Dirimanovci, Arsovci i Milosavci iz Kičeva,
-Milenkovci iz Sevca,
-Bandulini iz Štrpca,
-Ešekovci, iz Dulja,
-Minovci, iz Kamene Glave (Grlica).
Što se tiče:
-Šindinih, Kostovih, Džukelinih, Savčevih, Kaćunkinih, Ugrinovih, Nerandžinih, Džoljevih, Stipsinih i Letkinih, smatra se da su starosedeoci odnosno najraniji doseljenici.
Kod Muslimana zna se da je familija:
-Rustemovića-Ametovci odnosno Ameti došli iz Jablanice, bar kako kaže Abidin Rustemi a da je jedan dobar broj familija muslimanskih došao iz Gore, a drugi iz Dulja (Podgor).
Zanimanje stanovništva.
Velike površine pod livadama i pašnjacima, blizina planinskih suvati učinili su da se stočarstvo jako razvije. Ljudi ovog sela imali su oko 16 bačila, a veliki broj stoke (buljuke ovaca) imali su: Oruč, Bajram, Ajrula, Muharem, Ismailj, Osman, Šaćir, Šindini, Marko Dirimanović kao i Stojan, Vučkovići Milutin i Stanomir a danas je, kako se obično kaže, spala knjiga na dva slova, veće buljuke i bačila imaju Bećiri Faik (Beadinovi) i Bajrami Azar.
Kada je stočarstvo naglo počelo da opada, a malo je bilo ziratne zemlje, onda je počelo i iseljavanje pa se samo u periodu od 1948-1981. godine iselilo 124 srpska domaćinstva i 24 muslimanska. Prizren i Uroševac su bila mesta gde se i najveći broj domaćinstva odselio (Prizren 29:5; Uroševac 11; Priština 4:11). Jedan broj se odselio u Beograd (13 domaćinstva) a neki su svoje prebacili u Ameriku (2 porodice) i Australiju (2 porodice).
Zemlje, šume i ostali podaci o selu.
Ako se pođe od Granice prema Mušnikovu susrećemo potese sa sledećim toponimima: Kameništa, Džoljeva česma, Simonovo, Sredorek, Kraljev dvor, Glava, Poljanica, Đuljevo, Račovo, Kruše, Šartica, Lisevkamen, Mlake, Rakiće, Bukoravenj, Prevalac, Solišnik, Radlivada, Konjovec, Izvori i dr.
Na potesu Kraljev dvor dve osobe iz Gornjeg Sela (iz porodice Živkovića i Todorovića) našle su prilikom oranja novac, ali, na žalost, nijedan primerak od tog novca nije sačuvan a malo je ljudi iz Gornjeg Sela koji znaju gde se tačno nalazi pećina zvana Kovačica. No, ako to ne zna dobar broj meštana jedan deo turista Nemaca i Holanđana zna pa čak taj teren i snimaju. Milutin Stanković (po pričanju Mileta Zdravkovića) pokušao je da se približi jednom Nemcu da bi doznao radi čega snima taj deo, ali je ovaj brzo pobegao.
IZVOR: Prema knjizi Vojislava Vojka Tanaskovića „Sredačka Župa“ u izdanju lista „Jedinstvo“, Priština 1992. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)