Poreklo stanovništva sela Dublje, opština Trstenik – Rasinski okrug. Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan
Položaj i tip sela.
Dublje je seosko naselje poluzbijenog tipa, smešteno na (190–350m) uravnjenim površinama krajnjih ogranaka planine Goča, a na desnoj strani Zapadne Morave, na visoravni između Popinske reke i Crnobaračke reke, sa dominacijom vrha Vinogradi (325m) i Čipre (409m). Od Trstenika je na jugozapadnoj strani na 9 km do centra naselja. Graniči se sa atarima sela: Osaonice i Popine (sa istoka), Stanišinci (sa juga), Ruđinci i Štulac (sa zapada i severa).
Ime selu.
Po predanju, ime potiče od usamljenih kamenih gromada, dubova. Postoje sela Dublje u raznim krajevima – u Mačvi, kod Biograda na Moru, i dr., pa postoji mogućnost da je ime doneto pri dolasku prvih doseljenika. Dublje ima „dubljine“ udubljenja reka i klanaca. Dublje i okolna sela pripadali su, do oslobođenja od Turaka, Novopazarskoj mukadi. Doseljavanje stanovnika je izvršeno, u najvećem delu, u drugoj polovini 19. veka sa područja Župe i Kopaonika (Jošanička Banja). Prvo su se doselili na seosku lokaciju Vinogradi.
Zemlje i šume.
Seoski potesi u ataru: Vinogradi, osnovni i centralni potes. Nalazi se severoistočno od sela, njegov istočni deo su Kućišta. Tu su se nastanili prvi doseljenici. Sada su se domaćinstva povukla sa te lokacije. Nekada su tu bili lepi, uređeni, izdašni vinogradi. Sada su tu neobrađene površine, bagremari i batal zemlja. Na potesu Kućište raste trava, od čijeg se korenja prave četke za ribanje podova. Plandište je potes između Dublja, Brezovice i Popine. Nekada su to bile livade, gde je stoka plandovapa. Sada su tu šume. Drum je potes obrastao šumom. Najviše ima hrasta i cera, a tu je i potes Točak, oko izvora. Oba ova potesa su prema Vrnjačkoj Banji. Čair je potes pored Petrašinovića i Pecića. Bez većih je strmina, uglavnom ravničast. Nekada su to bile livade. Sada su tu obrađene površine, njive, a samo jedan deo je neobrađen. Piramida je uzvišenje koje se pruža od severnog dela sela prema Popinskom mostu. Krkovac je potes od naselja prema Štulcu. Ovaj deo je pod žitaricama. Nišan je utrina pored škole. To je nekada bilo strelište, gde se pod organizacijom učitelja Stojadinović Dušana, rezervnog oficira obavljano gađanje iz puške. Kasnije je taj teren izravnat i izgrađeno je fudbalsko igralište. Rosulje je potes severoistočno od Vinograda. To je strana koja se spušta prema Popinskoj reci. Ovaj potes najviše je zastupljen livadama. Popinsko polje je ravnica koja se pruža duž Popinske reke. Polje je plodno. Gaje se sve vrste poljoprivrednih kultura. Tu su idealni uslovi za povrtarstvo, ali se samo delimično upražnjava ova grana. Široko Polje je potes iznad Rosulja. Zasejan je poljoprivrednim kulturama.
Ovo selo ima atar veličine 873 ha, 77 an, 78 m2. Ceo atar podeljen je u 2479 parcela. Više od polovine atara zahvataju šume. Minimalne su površine koje su obuhvaćene kulturama čije je gajenje rentabilno. To je opredelilo selo da se prikloni zanatstvu.
Vode.
Dublje se nalazi na visoravni, pa rečice više teku krajem sela no kroz selo. To se odnosi na Popinsku reku, Kamenicu i Crnobarac. Rečica koja teče kroz Dublje je mali potočić, koji teče samo u kišnim i zimskim danima, Grbanski potok. Druga rečica koja teče pored južnog naselja je Vidački potok, koji je duboko usečen između masiva Gradine i Gavranovice. Na tom potočiću je i Lazicki izvor na kome je pop Laza (doseljen iz Makedonije) na njemu krštavao decu i venčavao bračne parove, jer pre 1837. godine nije bila zakonska obaveza da se vode crkvene knjige. Na periferiji naselja ima izvora, tako da je od mnogih dovedena voda. Na primer, Kamenica ima izvore koji joj daju vodu i iz njih je i Vrnjačka Banja odvela vodu za piće. Nekada je ova reka bila bogata ribom, pastrmkom potočarom. Jedan od poznatijih izvora je i Kameni izvor, po kome je Kamenica dobila ime. Veliki deo sela dobio je vodu sa izvora koje je selo dovelo 1972. godine i iz bunara koje su kopala domaćinstva.
Komunikacije.
Selo najviše u saobraćaju koristi put i autobusku liniju koja vodi kroz Popinu i Brezovicu. Važan je to put, asfaltiran, a vodi iz Popine kroz selo i preko Štulca izbija na magistralu. U 2007. godini od kružnog puta kroz selo probijen je i nasut put do Vrnjačke Banje, što je omogućilo da meštani imaju neposrednu povezanost sa Banjom.
Školstvo.
Selo Dublje u 19. veku bilo je siromašno. Meštani nisu imali mogućnosti da šalju decu na školovanje u Trstenik. Nisu imali ni mogućnosti da u selu otvore školu za opismenjavanje svoje dece. Iz arhivske građe može se zaključiti da je mali broj meštana bio pismen. U popisu 1863. godine Mateja Petrašinović, sin Vasilijev, zabeležen je kao učenik. A 36 godina kasnije zabeleženo je da Dublje ima 18 muškaraca i jednu ženu koji znaju da čitaju i pišu.
Škola je počela sa radom 1899. godine, ali je priznata i upisana kao državna tek 1906. godine. Školska zgrada sazidana je od kamena, 1904. godine, a u njenoj izgradnji posebno se istakli Jovan Topalović i Ranko Ranković. Prvi učitelj bio je Bulatović. Škola nije radila za vreme Prvog svetskog rata. Škola je obuhvatala učenike iz svih okolnih sela. Nova četvororazredna škola izgrađena je 1975/76. Godine i pri otvaranju veoma je bila uređena.
Ostali podaci o selu.
U selu je posle rata izgrađen Zadružni dom, koji nije održavan i veoma je ruiniran, u ruševinama je.
Između dva svetska rata postojala su u selu narodna takmičenja. Najprivlačnije je bilo „Skok u dalj iz trka“ i rvanje. Pobednici su bili vrlo popularni. Nagrada pobedniku, zabeleženo je jedne godine, bili su veženi građeni opanci, ili nešto od odeće. Najviše uspeha imali su Tanasije Petrašinović (Rvanje) i Tihomir Pecić (bacanje kamena s ramena).’
Sportski život u selu obavlja se preko upražnjavanja malog fudbala na asfaltnom terenu u školskom dvorištu, jer fudbalsko igralište postoji, ali nije u upotrebi.
Fudbalski klub „Kamenorezac“ registrovan je 27. 2. 1978. godine, a registracija potvrđena (preregistrovan) 9. 5. 1985. godine. Odgovorno lice za rad kluba je Marko Petrašinović.
Selo je elektrificirano 1965. godine, što je pomoglo, pored ostalih blagodeti, da se kamen obrađuje i mašinski.
Telefonske veze dobijene su 1986. godine, što je opet kamenorescima omogućilo bolju komunikaciju sa mušterijama, potencijalnim kupcima sa strane.
Seoska slava je Spasovdan.
Selo ima mesnu zajednicu i mesnu kancelariju zajedničku sa Popinom, sa sedištem u Popini.
Do oslobođenja od Turaka Dublje je pripadalo turskom hasu (dobru) u okviru Pazarske mukade, a potom, po ukidanju knežine J ošanice Trsteničkom srezu.
Godine 1830. Dublje i Popina pripadali su Požeškoj nahiji. Za vreme Prvog svetskog rata Dublje je bilo sedište opštine i za Popinu i Štulac, sve do posle Drugog svetskog rata.
Poreklo stanovništva.
– Aleksići
Nepoznato je odakle cy doseljeni. Nosili su porodično ime Peruničić, po Peruniki, koja je dugo vodila domaćinstvo. Kasnije su prihvatili prezime Aleksići, po Aleksi.
Slava: Sv. Arhanđel.
Broj domova: Dublje 4, Vrnjačka Banja 1, Split 1.
– Aćimovići (Jaćimovići)
Preci Aćimovića (negde zapisani Jaćimovići) prezivali se ćirići, kada su se doselili u Dublje. Doseljeni su iz Čajetine.
Slava: Sv. Đurđic.
Broj domova: Dublje 3, Brezovica 1.
– Jankovići
Nepoznato odakle su doseljeni. Prvi se pojavljuju mati Ruža (rođ. 1793. godine) sa sinovima Mijajlom (sin mu je Simeon) i Vasilijem. Kasnije su evidentirani Miroslav i sin Vladimir.
Slava: Sv. Đorđe.
Broj domova: Dublje 7, Vrnjačka Banja 1, Trstenik 1.
– Vidakovići
Vidakovići su doseljeni iz Kuršumlije. Jedan brat odseljen je u Prokuplje. Inače, stara postojbina Vidakovića je severna Albanija. Oni su istog porekla kao i Bunjevci u Vojvodini. Svi su bili pravoslavci, a Bunjevci su kasnije primili katoličku veru. Božidar Jevtin bio je advokat u Trsteniku 1916. godine. Božidarev sin Radoslav bio je lekar. Radoslavljev sin Božidar radio je kao profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu.
Slava: Sv. Jovan.
Broj domova: Dublje 22, Čairi 1, Trstenik 2, Vrnjci 2, Beograd 2.
– Jakovljevići
Predak Jakovljevića doseljen je iz Rogavčine. Potomci kažu da se doselio Jakov i da su svi njegovi potomci. U arhivskoj građi pojavljuje se Sima. Moguće da je Jakov brat Mihajlu Srejiću, tada Vukojičiću, a i istu slavu slave Srejići i Jakovljevići. Potomci kažu da su pre bili Žerađani. To nije pronađeno u arhivskoj građi.
Slava: Sv. Đ urđic i Sv. Jovan (miraz).
Broj domova: Dublje 3, Beograd 1, Trstenik 1, Kraljevo 1.
– Lazići
Predak im došao iz Makedonije, kao pop Lazar. On je meštane krštavao i venčavao pored Lazickog izvora. U arhivskoj građi zabeleženi su Damnjan (r. 1839) i sin mu Milun. Zabeležen je i Dušan i sin mu Milun (r. 1876). Sadašnji potomci vode poreklo od Jovana. Lazić Miroslav bio je lekar u Trsteniku.
Slava: Sv. Nikola.
Broj domova: Dublje 1, Vrnjačka Banja 1, Osaonica 1, Trstenik 1.
– Marjanovići
Poreklo vode iz Rogavčine.
Slava: Sv. Arhanđel i Sv. Luka.
Broj domova: Dublje 2, Osaonica.
– Paunovići
Predak Paunovića doseljen je iz sela Rokci (Župa), kažu i Jelakci. Doseljavanje izvršeno nešto kasnije od ostalih familija. Dragiša, sin Ognjenov, po zanimanju je stolar ali je radio i druge poslove. Bio je mlinomonter i otvorio strugaru koja je radila na struji proizvedenoj na vodenici i napajala još 40 sijalica (oko 1959. godine). Dragiša se okumio sa Šiptarom Ismal Murtezi Imretom iz Preševa. U goste mu dolazio sa četiri žene. Zoranov sin Slaviša završio je pravni fakultet i obavlja funkciju sekretara SO Vrnjačka Banja.
Slava: Sv.Đorđe.
Broj domova: Dublje 4, Vrnjačka Banja 1, Osaonica 1.
– Petrašinovići
Predak Petrašinovića doseljen je iz Petraša (Crna Gora). Najstariji zabeleženi su Milić (r. 1803) slep, nema porod a otac mu je bio Milenko, rođen oko 1770. godine. Todor i Filip su braća, a Vasilije im je bio brat od strica. Nikolin Milun je profesor matematike u V. Banji. Petrašinović (Srećka) Nenad, rođen 1972. godine, vojni redov JNA, poginuo je 1992. godine u građanskom ratu od separatista koji su silom i ratovanjem hteli odvajanje od SFRJ.
Slava: Sv. Alempije Stolpnik.
Broj domova: Dublje 15, Vrnjačka Banja 1, Popina 1, Trstenik 1.
– Tomići
Potomci kažu da su sa Čajetincima ista familija, da im je isti predak, a da su po Tomi uzeli porodično ime Tomić. Petar je bio Radovanović.
Slava: Sv. Stevan i Sv. Alempije Stolpnik.
Broj domova: Dublje 1.
– Pecići
Predak im je došao iz Jelakca. Prvi se pominju Vučko (r. 1829), Radisav, Vasilije (1825). Tihomir Nedić je u narodnom višeboju bio najuspešniji takmičar u selu. Milovan ima zanatsku radnju od 1952. godine. Proizvodi mlinove i mlinsko kamenje, elektro mlinove i mlinove za stočnu hranu. Tržište mu je bilo cela bivša SFRJ. Miljkov Žarko je strastan lovac.
Slava: Sv. Arhanđel.
Broj domova: Dublje 15, Vrnjačka Banja 4, Osaonica 4, Popina 1, Beograd 3, Kruševac 1, Štulac 1, Ruđinci.
– Rankovići
Doseljeni su iz Sandžaka. Jedna su od prvodoseljenih familija. Pri doseljenju bili su Petrovići. Verovatno su porodično ime uzeli po rodonačelniku familije Ranku. Stevanov sin Ranko imao je registrovanu firmu „Ranko Ranković i sinovi“ — rudnik I fabriku za izradu mlinskog i vodeničnog kamena. Ranko je bio poznat po kvalitetu izrade proizvoda, pa je u Subotici 1925. godine, na izložbi, dobio diplomu za kvalitet proizvoda. Bio je i predsednik opštine Dublje. Isajlov sin Predrag poznati je privrednik. U Trsteniku ima prodavnicu boja i lakova, kao i materijala za lepljenje i izolaciju koja uspešno radi.
Slava: Sv. Luka i Sv. Sava, Stevanova i Sv. Mina.
Broj domova: Dublje 3, Beograd 2, Štulac 1, Trstenik 2.
– Srejići
Dosta rano su doseljeni, pa potomcima nije poznato odakle se njihov predak doselio. Misle da su Srejići, po Sreji. Bili su Vukojičići. Milunov ljubodrag bavi se kamenorezačkim zanatom.
Slava: Sv. Đurđic i Đurđevdan.
Broj domova: Dublje 4, Vrnjačka Banja 1, Popina 1, Medveđa 1, Grabovac 1.
– Topalovići
Ne zna se odakle su doseljeni. Prvi zabeleženi su braća Janićije, Filip i Lazar sa majkom Marijom. Kamenorezačkim zanatom bavili se od polovine devetnaestog veka. Prvu firmu za eksploataciju kamena i izradu mlinskog i vodeničnog kamenja uspešno je vodio Rajica. Izvoz u inostranstvo obavljan je Dunavom preko luke u Smederevu. I njegov praunuk Milenko sada uspešno vodi firmu koja se bavi istim poslom. Od ovog zanata Rajica i Jovan veoma su se obogatili, razvili firmu i u Trsteniku, a u samom Centru podigli su lepu kafanu „Topalović“.
Početkom Drugog svetskog rata Tihomir je, od Koste Pećanca, proglašen za Vojvodu od Ljubostinje. Tihomirov Pavle zapamćen je kao dobar sportista, posebno kao fudbaler.
Slava: Sv. Jovan.
Broj domova: Dublje 6, Pančevo 1, Beograd 1, Nova Pazova 1, SAD 2.
– Topalovići drugi
Predak ovih Topalovića, Todor, došao je iz Štulca. I ova familija se tradicionalno bavi izradom mlinskog kamenja.
Slava: Sv. Đorđe.
Broj domova: Dublje 2.
– Todorovići
Predak Mladen došao iz Jelakca.
Slava: Sv. Toma.
Broj domova: Dublje l, Popina 1.
– Čajetinci
Preci Čajetinaca, tri brata sa prezimenom Jovanović, doselila se u Dublje. Svoju staru postojbinu Čajetinu kod Užica morali su da napuste po propasti Prvog srpskog ustanka, jer u podizanju buna i ratovanju mnogo su se zamerili Turcima. Kako naselja Čajetina ima na Kopaoniku i na Belom Brdu neki misle da su otuda doseljeni. Neki smatraju da su tamo odseljeni iz Dublja.
Inače, Čajetina je stari naziv za svaku ravnu površinu u nepristupačnom, kraju gde se mogu podići kuće ili naselje. Veliki broj porodica živi van Dublja, više ih ima u drugim mestima. Za odseljenog Vukašina u Donji Ribnik nije se moglo utvrditi mesto i povezanost u rodoslovu familije, osim da mu je otac bio Obren, a sinovi Milić, Miloš i Milovan. Čajetinaca ima dosta uspešnih pojedinaca. Ovde se daje prostor dvojici.
Miodrag Čajetinac Čajka, rođen je 3. marta 1921. godine u Beogradu od oca Svetolika i majke Perke. Ubrzo mu se roditelji vraćaju u Trstenik, gde ostaje sve do Drugog svetskog rata. Učio je gimnaziju u Kruševcu. Tu postaje član CKOJ -a 1935. godine, a član KPJ 1939. godine. Godine 1941. postao sekretar Sreskog komiteta CKOJ -a. Učestvovao je u Popinskoj bici, a zatim odlazi u Jastrebački partizanski odred gde postaje komandir čete, a obavlja i druge odgovorne dužnosti. Poginuo je u borbi protiv četnika u selu Stublu sa još 27 boraca. Posle rata proglašen je za narodnog heroja. Jedna osnovna škola nosi njegovo ime i jedna ulica u Trsteniku.
Mr Stanimir Čajetinac, diplomirani inženjer elektrotehnike, asistent je Mašinskog fakulteta u Kraljevu i viši predavač VTMŠ u Trsteniku. Rođen je 1953. godine u Dublju. Završio gimnaziju, a zatim Tehničku vojnu akademiju kopnene vojske u Zagrebu. Postdiplomske magistarske studije završio je 1988. godine. Na Mašinskom fakultetu u Kraljevu radi od 1990. godine, a na VMTŠ u Trsteniku od 1995. godine.
Stanimirov Borivoje završio je šumarski fakultet i bio uspešni privrednik. Pošumio je velike površine.
Slava: Sv. Stefan.
Broj domova: Dublje 16, Vrnjačka Banja 2, Osaonica 4, Trstenik 6, Donja Crnišava 1, Počekovina 1, Beograd 2, Odžaci 1, Apatin 1, Kraljevo 1, Donji Ribnik 1.
IZVOR: Prema knjizi Momčila R. Todosijevića „Podgočka naselja trsteničkog kraja“, izdanje Beograd 2008. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)