Besplatno testiranje 100 srpskih starosedelačkih rodova sa prostora Rumunije

Društvo srpskih rodoslovaca „Poreko“ organizuje besplatno testiranje 100 srpskih starosedelačkih rodova sa područja današnje Rumunije

Članovi Društva srpskih rodoslovaca „Poreklo“, zainteresovani za proučavanje genetičkog porekla Srba starosedelaca sa prostora današnje Rumunije, organizuju Y-DNK testiranje Srba starosedelaca sa prostora današnje Rumunije, i ovom prilikom pozivaju sve zainteresovane pojedince, čiji koreni po muškoj liniji vode poreklo sa tog prostora, da se prijave radi testiranja.

Rezultati testiranja biće korišćeni isključivo u naučne svrhe, za potrebe proučavanja Y-DNK genetičke strukture ovog dela srpskog naroda, kao i njenog poređenja sa postojećim rezultatima iz Srpskog DNK projekta.

Nakon laboratorijske obrade uzoraka, testirani će biti obavešteni o svojim rezultatima, a njihovi rezultati će biti objavljeni i uvršteni u tabelu Srpskog DNK Projekta.

S obzirom da se testira poreklo po muškoj liniji, analizom Y-hromozoma, testirati se mogu samo muškarci.

Obezbeđena su sredstva za testiranje 100 pripadnika različitih rodova.

Kandidati koji dolaze u obzir za testiranje su samo oni čija je porodica prisutna u Rumuniji kroz najmanje tri generacije, a prednost pri testiranju biće data onim rodovima čije se porodično predanje može potvrditi kroz genealošku literaturu. Konačan izbor kandidata vršiće urednici Srpskog DNK projekta.

Svi zainteresovani mogu da se jave na mejl našeg saradnika: [email protected]

Ukratko, o poreklu Srba na prostoru današnje Rumunije, može se reći sledeće.

Neki podaci govore da se još 1481. godine u Temišvar  doselilo oko pedeset hiljada duša iz Srbije, nakon Maričke i Kosovske bitke. Seobe sa juga ka severu su bivale sve učestalije, a mnogi istoričari tvrde da je tako velikih seoba bilo i više od deset. Posle pada Banata pod Turke, ugarski kralj Matija Korvin, u pismu rimskom papi 1483. godine, navodi da se tokom protekle četiri godine u njegovo kraljevstvo doselilo preko dvesta hiljada Rascijana. Gde god da su stizali, Srbi su odmah podizali svoje crkve i manastire.

Zapadno područje Erdelja, su još od prve polovine XV veka, između Alba Julije i Sibiua, naseljavali Srbi. Doseljenici su zaposeli prostor severno i istočno od pomenutog područja, sve do Jenopolja i Tejuša. Srbi su bili prisutni i u Banatu i Krišani, a ovo potkrepljuju i podaci Pećkog katastiga, svojevrsnog popisa stanovništva izvršenog 1660. i 1666.godine, s obzirom da je u pomenutim oblastima registrovano blizu 200 naselja sa srpskim stanovništvom. Da su Srbi značajan entički element vidimo i po mađarskim izvorima koji su ove krajeve još od 16. veka nazivali Raškom.

U vreme Velike seobe 1690. godine, Srbi sa područja Banata, Krišne i Erdelja imali su zapaženu ulogu. Neposredno pre prelaska na područje Habsburškog carstva, na Saboru u Beogradu, učestvovali su i Srbi iz pomenutih krajeva. U ime patrijarha Arsenija III Čarnojevića, dobivši Verovno pismo sabora, pregovore sa carem Leopoldom I vodio je jenopoljski episkop Isaija Đaković.

U velikoj seobi pod Arsenijem Čarnojevićem 1690. godine, u krajeve tadašnje Austrougarske monarhije (dakle, delova i Rumunije i Mađarske), pristiglo je još preko 37.000 porodica, koje su u bekstvu od Turaka, napustile prostor Kosova, Makedonije, Stare Raške, Šumadije. Nešto kasnije, u 18. veku, između Timiša i Moriša, zabeleženo je preko dvesta pedeset naselja u kojima su živeli Srbi.

Talas velike seobe zahvatio je i srpsko stanovništvo Banata, koje je krenulo prema severnim delovima Ugarske. Po okončanju rata, Banat je ostao u sastavu Turske. Kako se među oslobođenim područjima našla Krišana, doseljeno srpsko stanovništvo pojačalo je postojeći srpski elemenat na njenoj teritoriji.

U nastojanjima da obezbedi čvrstu odbranu prema Otomanskom carstvu, Dvorski savet formirao je 1701. godine Potisku i Pomorišku granicu. U Pomoriškoj granici, čiji je centar postao Arad, oberkapetan je bio Jovan Tekelija. Neposredno po njenom osnivanju, srpski narod u Ugarskoj, u vreme Rakocijevog ustanka (1703-1711) doživeo je teška stradanja, kada je, prema navodima mađarskih izvora, izgubio oko stotinu hiljada života. Mnogi među njima bili su iz Pomorišja.

Posle povlačenja Turske sa područja Banata, nakon novog rata (1716-1718), iz osnova je izmenjena etnička slika ovog područja u kojem su vekovima Srbi imali znatnu većinu. Do toga je dovela kolonizacija najpre Nemaca, a potom Mađara i Slovaka, i od tada počinje da se smanjuje broj Srba na ovim prostorima.

Novi talas naseljavanja Srba u Banat došao je Drugom velikom seobom, tokom austrijsko-turskog rata (1737-1739). Ovim ratom učvršćena je granica na Savi i Dunavu, tako da je Potisko-pomoriška granica, koja se još od 1718. godine nalazila duboko u pozadini, postala strateški nepotrebna. Dvorski ratni savet odlučio je 1741. godine da se razvojači Potisko-pomoriška granica. Ovo je izazvalo revolt srpskih graničara, koji su odbijali seobu na jug, na novu granicu, kao i status kmetova u ugarskim županijama. Kako njihovi zahtevi nisu uslišeni, došlo je do seoba Srba 1751. i 1752. godine pod vođstvom Jovana Horvata i Jovana Ševića, na granično područje Rusije prema Turcima i Tatarima, između Buga, Dona i Dnjepra. Tamo su osnovane provincije Nova Serbija i Slavenoserbija, a srpski živalj u Pomorišju je naglo i dugoročno oslabljen.

Broj Srba na teritoriji današnje Rumunije je oscilirao, i kao po nekom pravilu, uvek se smanjivao, često i njihovom asimilacijom u Rumune. Tako ih je po popisu iz 1854. godine bilo 62.000, 1905. godine 53.000, 1938. godine 45.500, 1992. godine 29.000, 2002. godine 22.518, 2011. godine 18,076. A samo u Aradu je još 1927.godine bilo 30.000 Srba.

Danas se Srbi uglavnom nalaze u sledećim naseljima u Aradskom okrugu, Karaško-Severinskom okrugu, Timišu-Tamiškom okrugu i Mehadinačkom okrugu. Upravo su pomenute oblasti i sledeća naselja koja se nalaze u njima u prvom planu u predstojećem testiranju Srba starinaca na prostoru Rumunije.