Ante Mikačić – srpski dobrovoljac u Prvom svetskom ratu

Antun/Ante Mikačić (oko 1890 — 1914), iz Splita, učestvovao je kao srpski dobrovoljac u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Poginuo je 1914. godine, kod Loznice. Njegov sin Marko, jedan od najboljih odbrambenih fudbalera Hajduka iz Splita, takođe prosrpski orijentisan, ubijen je 1946. godine.

Mikačići su stara katolička porodica iz Splita, izvorno iz sela Korušce. U Split su doselili još krajem 18. veka.

Ante Mikačić se isticao kao veliki protivnik Austrougarske monarhije. Vršio je diverzije po gradu, razbijajući austrougarska znamenja. On je bio jedan od mnogi mladih Splićana, koji su gajili simpatije prema Srbiji. Zbog „velikosrpske propagande“, dosije su takođe imali Antunov brat Marko Mikačić (trgovac) i Dujam Mikačić (nakon rata opštinski savetnik).

Ante je u Srbiju došao tokom jeseni 1912. godine, da bi učestvovao u Prvom balkanskom ratu. Austrougarska ga je proglasila izdajnikom i zabranila mu povratak u zavičaj. Na početku Prvog svetskog rata, primljen je u Rudnički četnički odred, sastavljen mahom od dobrovoljaca. Prve okršaje je imao prilikom čuvanja železničkog mosta na Savi, a istakao se na Adi Ciganliji. Na osnovu pisama Antuna Vrcana, njegovog sugrađanina i dobrovoljca, saznala se sudbina Mikačića. Obojica su upućeni prema Drini i nakon srpske pobede na Ceru, avgusta 1914, progonili su austrougarsku vojsku, dalje prema zapadu. Mikačićev vod je prvi ušao u okršaj kod sela Grnčara, nadomak Loznice i celokupan izginuo. Tek pristigli Vrcan, zajedno sa Poljakom Stanislavom Cviklinskim, priskočio je u pomoć pogođenom Mikačiću, ali on je ubrzo izdahnuo. Poljak je tom prilikom ranjen u nogu. Ante Mikačić je sahranjen na Grnčarskom groblju, gde ga je i zadesila smrt.

Na Narodnom trgu u Splitu postojala je spomen ploča posvećena osmorici Splićana koji su pali za Jugoslaviju, a na spisku je bio i Ante Mikačić.

Iako vrlo mlad, Ante je iza sebe ostavio porodicu. Njegov sin Marko Mikačić (1911 — 1946) bio je jedan od najboljih fudbalera Hajduka krajem 1920-ih godina i odigrao je tri utakmice za reprezentaciju Jugoslavije. Kao odbrambeni igrač, bio je vrlo oštar u duelima, a fudbal je napustio zbog povrede noge. U Splitu je držao restoran „Beograd“.

Tokom Drugog svetskog rata, u Splitu se nalazilo četničko rukovodstvo, na čelu sa Ilijom Trifunovićem-Birčaninom, koji je osnovao „Nacionalni komitet“. Članovi četničkog komiteta bili su i katolici, poput Marka Mikačića. Partizani su mnoge od njih kasnije streljali. Mikačić je ubijen 1946. godine. Prethodno je pokušao da emigrira, ali mu to nije uspelo.

Izvori:

• Novo Doba, dnevne novine iz Splita, 1919.
• Pravda, dnevne novine iz Beograda, 1930 (br.307)
• Zbornik o Srbima u Hrvatskoj 10, 2016.

Priredio: Saradnik portala Preklo Slobodan Zrnić