Poreklo stanovništva sela Cekavica, opština Lebane – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Cekavica se nalazi na desnoj obali reke Jablanice, na aluvijumu koji je svukla iz dalekih planina ova reka i duž svog korita taložila.
Tip sela.
Cekavica je ravničarsko selo zbijenog tipa. Na zapadu se graniči sa selom Malo Vojlovce. Dvorišta i kuće obeju sela tako su srasli jedno do drugog, da čini pravu naseobinsku simbiozu i vrlo teško je odrediti gde se završava jedno i počinje drugo selo.
Ime sela.
Pre dolaska Turaka iz Novog Brda su se doselila dva brata. Jedan se zvao Petar a drugi Ceka. Stigli su do Pertatske crkve. Ceka je prešao reku Jablanicu i zaselio se na međi na mestu „Topole“. Petar je ostao sa druge strane i podigao svoj dom. Kada je selo nastalo selo je dobilo ime po svom prvom stanovniku Cvetku – Ceki. Dakle Ceka – Cekavica.
Vode.
Glavna tekućica je Jablanica. Postoji još i potok Deda-Đorđina Dolina, jedna kraatki i mali vodeni mlaz čije se izvorište nalazi u ataru sela Cekavice u pravcu Togačevca. Postoje dva kladenca: Trševine i Kaškalo. Ovaj poslednji je gotovo poništen. Svaka kuća ima bunar, čija je dubina 5 metara. U polju zbog zalivanja bašta, nabijaju se cevi do 7 metara dubine i iz njih pomoću benzinski pumpi izvlači voda i njome zalivaju bašte.
Zemlje i šume.
Atar sela Cekavica prostire se na 604 hektara. Od ove površine oranice i bašte zahvataju 267 hektara. Pod šumom je 240 hektara. Ostalu površinu zauzimaju druge kulture i neplodno zemljište.
Zemlja nosi ove nazive: Selište, Guščar, Glogovi, Bunarke, Topole, Strana, Milenkova Arnica, Gerjak, Gumnište, Sušice, Lipovac, Široka Arnica, Šipkova Strana, Duboka Dolina, Međa, Kusa Padina, Garčište, Progon, Kolarova Livada, Prlogan, Ravnjak, Trševine, Mutavdžike, Goli Rid, Begogv Zabel, Spaijska Bašta, Begova Bašta, Padeš, Pržine, Vinjaga, Smuga, Trlina, Kaškala, Blagun, Goli Rid i Prlogan.
Postanak sela i prošlost.
Cekavica je staro srpsko selo, nastalo pre dolaska Turaka. Selo se pominje u turskom tefteru 1516. godine, jasno govori da je selo nastalo u doba srpske srednjovekovne države. Kao timarsko selo, Cekavica je tokom duge turske vlasti, prelazila u leno mnogih generacija turskih timarnika a kada je spahijski sistem ukinut selo su počitlučila dva gospodara; jedan se zvao Šerif i živeo je u Leskovcu a drugi se zvao Ali-beg, koji je živeo u Pertatu. Na Ali-bega se sačuvala uspomena u toponomiji sela Cekavica – Begova Bašča i Begov Zabel. Cekovčani su plaćali carski desetak i gospodarski devetak. Kada je došlo do oslobođenja meštani su plaćali agrarni dug državi uz porez. Ni jedan Cekovčanin nije zbog toga zapao u teškoće.
Pre odlaska Turaka, gospodar sela Cekavice Šerif, kazao je Despotovima da hoće da ih proda drugom gospodaru, pa ih je tada pitao: „Hoćete li da se kupite“?. Despotovi su prihvatili „da se kupe“. Nastalo je pogađanje i nazad dogovorena znatna suma zlatnika. Despotovi su tada bili mngoljudna porodica, koja je imala 30 članova. Isplatili su ugovorenu sumu i postali slobodni seljaci. Posle oslobođanja a po odluci Berlinskog kongresa potčinjeni seljaci morali su čitluk sahibijama i bivšim gospodarima da plaćaju otkupninu. Despotovi jedini u selu nisu spadali u agrarne dužnike niti su plaćali agrarni dug.
Poreklo stanovništva.
Cekavica je posle oslobođenja od Turaka imala 41 poresku glavu i 20 kuća.
Po statističkim podacima selo je 1948. godine imalo 503 stanovnika; 1953. – 549; 1961. – 566; 1971. – 544 i 1981. – 523.
U selu su nastanjeniovi rodovi.
-Despotovi su doseljeni iz Novog Brda.
-Terzisci su nepoznatog porekla.
-Cvetanovi su nepoznatog porekla.
-Prizetkovi su nepoznatog porekla.
-Đorinci su nepoznatog porekla.
-Totini su nepoznatog porekla.
-Živkovi su doseljeni iz Pologa.
-Deda-Stankovci su nepoznatog porekla.
-Šoljini su nepoznatog porekla.
-Vračarci su doseljeni sa Vračara (sada Beograda), verovatno kao roblje, moguće je u doba Sinan Paše.
-Denčinci su srodni Vračarcima i istog su porekla.
Zanimanje stanovnika.
Stari zemljoradnici, Cekavčani se i danas bave poljoprivredom. Seju pšenicu i kukuruz, kod kojih useva se javlja tržišni višak. Sade i krompir na 10% obradive površine. Povrtarstvo je bitno važna kultura. Gaje papriku, kupu, paradajz.
Lokalitet „Mutavdžisko“ je dokaz o nekada razvijeno mutavdžijskom zanatu, izradom predmeta od kozje dlake: pokrovaca za stoku, zastirača, uzice za opanke, razne torbe i drugo.
Od stoke gaje simentalke. Mleko prodaju otkupljivačima. Gaje svinje. Pola sela čuva konje. Ovce imaju samo tri domaćinstva. Zemljoradnja je mehanizovana. U selu imaju mlin i školu, izgrađenu 1932. godine.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)