Poreklo prezimena, selo Jarsenovo (Leskovac)

Poreklo stanovništva sela Jarsenovo, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Jarsenovo je planinsko selo na istočnom obodu oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora, koja se ovde poklapa sa obodom Leskovačke Kotline..

Tip sela.

Glavni deo sela, osim nekoliko kuća, je zgusnut. Selo je, inače, podignuto gotovo na gomilu na blagoj iskosini pravca jugozapad – severoistok, dakle, u prisoju, pa je izloženo suncu i toplim vetrovima a zaštićeno od hladnih vetrova.

Ime sela.

Zvanični naziv sela je Jarsenovo. Pod tim imenom su ga opisali srpski istraživači ovih prostora. Zanimljivo je zabeležiti da je na ulaznoj strani crkve u Jarsenovu, postavljenoj 1902. godine, povodom njenog osvećenja, napisano: „Hram ovaj posvećen Sv. Ocu Nikolaju podignut je trudom građana sela Ersenova…“. Isto tako poznato je da nekoliko uglednih porodicca u Leskovcu nosi nadimak „Ersenovski“. Kako god, ime selo je došlo od imena Ersen ili Jarsen.

Vode.

Kroz selo protoče Jarsenovačka Reka čije se izvorište nalazi na lokalitetu Lanište na jugozapadnim padinama Babiče Gore, udaljenom od sela blizi 9 kilometara. U ovu reku se uliva potok Umnik, a između Jarsenova i Gornje Kupinovice teče potok pod imenom Čajkina Dolina. Izvorište mu je ispod lokaliteta Ovčarevo na padinama babičke Gore. Ona se uliva u Jarsenovačku Reku ispod rida Orlovac.

U ataru ovog sela ima dosta kladenaca, od kojih su najznačajniji Ajdučki Kladenac na kome su se sastajali hajduci. Osim toga ima i česma ispod sela sa desne strane puta i jedan, zapušteni, kod crkve.

Osim dve kuće, celo selo je vodovodom dovelo pijaću vodu iz Laništa ili Jovanove Padine. U selu ima i bunara ali se meštani ne služe bunarskom vodom.

Zemlje i šume.

Atar ovog sela je veličine 1407 hektara od koje površine na njive i bašte spada 632 dok voćanjci zahvataju 13, vinogradi 44, livade 80, pašnjaci 191, šume 445 a neplodno je 102 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Luke, Polje, Rid, Kamenica, Staro Lojze, Đurina Bara, Kitka, Milovac, Orlovac, Crkveni Rid, Dubrava, Umnik, Sipova Strana, Madžakova Bara, Šopa, Jovina Padina i Jankov Grob.

Postanak sela i prošlost.

U turskom sumarnom popisu seoskih naselja i palanki s početka XVI veka ne pominje se ni jedno selo pod imenom Jarsenovo ili Ersenovo, mada je malo verovatno da u to vreme nije postojalo. Međutim, ovo selo je bilo dosta veliko pred kraj turske vlasti, imalo je 56 kuća.

Zna se da je posle reforme turskog carstva počitlučeno. Prema legendi, deo meštana je bilo da se selo počitluči dok su drugi bili protiv. Po nagovoru Turčina oni stupe u borbu. Pobedili si oni koje je nagovarao Turčin obećavajući im razne privilegije, dok su ostali rodovi morali da napuste Jarsenovo, pa su krenuli za Srbiju. Među njima bio je i osnivač roda Sušinih, koji e zvao Suša. On jeizvesno vreme proveo u emigraciji pa se povratio u selo.

Prema drugoj legendi, jarsenovčani su ubili nekog značajnijeg Turčina, izgleda gospodara sela. Posle toga veći deo Jarsenovčana se odselio iz sela. Došavši u slobodnu Srbiju oni se podele u dve grupe, jedna krene u Bosnu, druga u Banat. Ovi u Banatu osnuju selo kome nadenu ime Jasenovo kod Bele Crkve.

Selo Jarsenovo ima na lepom mestu crkvu posvećeni Sv. Nikoli. Ima oblik lađe, dugačka je 13 a široka 5 metara. Kroz crkveno dvorište vodi akvadukt od keramičkih cevi.

Kroz Jarsenovo postoje i na drugim mestima tragovi antičkog vodovoda, po dvorištima, voćnjacima išao je „rimski vodovod“ iz koga i danas teče voda.

Po kazivanju meštana, kada su se Turci povlačili 1877 godine, na Umičkoj Reci su ih sačekali srpski ustanici – hajduci i potukli a novac, koji su za sobom nosili oteli.

Posle oslobođenja od Turaka Jarsenovčani su plaćali agrarni dug. Na početku Drugog svetskog rata u Jarsenovu i okolnim selima stvorena je jaka partizanska jedinica, koja je bila smeštena u crkvenom konaku.

Poreklo stanovništva.

Kao štgo je rečeno, posle oslobođenja od Turaka u Jarsenovcu je bilo 56 kuća. Prema popisu iz 1953. godine u selu je bilo 157 kuća i 951 stanovnik a 1971. godine 183 kuće i 769 žitelja.

Danas u Jarsenovu žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

-Nikolinci, Filipovići, Stamenkovići, Miloševići, Milošajci, Jankovci, Sekirčiki, Lukarci, Markovići , Vatovci, Nikolići, Jovići-Dolmarci, Đulini (Stojkovići), Zlatkovci (Zlatanovići) i Ilići.

-Đokići – Turci. Nadimak su dobili po tome što je jedna od devojaka iz tog roda, po imenu Persa ili Anđa, otišla za Turčina, starosedeoci.

Nepoznatog porekla:

-Kovačevci, Stambolci i Rom Sević Čedomir.

-Ilići su doseljeni iz Ruplja.

Zanimanje stanovnika.

Jarsenovčani se bave zemljoradnjom. Seju pšenicu, kukuriz i ovas. Najveći su proizvođači duvana u oblasti Leskovačko Polje i Babička Gora. Bave se vinogradarstvom, mada grožđe, zbog visine, kasnije sazreva. Od voća imaju šljive, breskve, kruške, jabuke što iznose na pijac ili peku rakiju.

Jarsenovo ima dobre uslove za stočarstvo. U selu ima oko 200 ovaca, krave – u proseku po dve, svinje za sopstvene potrebe, živinu isto tako.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.