Poreklo stanovništva sela Drenovac, Grad Vranje – Pčinjski okrug. Prema knjizi Riste T. Nikolića „Poljanica i Klisura“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih 1902. i 1903. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Drenovac je u onom delu izvorišta reke Veternice, gde se počinju sastajati njeni izvorni kraci; Jezerski Potok i potok Manastirske Doline, Biljanička Reka i dr. Ma(ha)la Reke – Rekari – nalazi se sa obe strane Jezerskoga Potoka na mestima zvanim Ključanica i Grbelj, i sa obe strane reke Veternice do ušća Livadskoga Potoka u nju. Kuće u dolini Jezerskoga Potoka su: u Ključanici jedna sa leve strane i druga sa desne prema njoj, a obe u blizini potočića Dlibokovca; od kuća u Grbelju rastavlja ih potočić Grbelj. Ostale ma(ha)le su sa obe strane Veternice. Gornja Mala je pod Grotom a na desnoj strani doline Gornjo-malske ili Biljaničke Reke. Ta je strana doline prostrana, zaravnjena i po njoj su kuće ove male. Mala Livade je u početku a na desnoj strani Livadske Doline, čiji je potočić desna pritočica Veternica. Donja Mala je pored Veternice ispod male Reka a na mestima Pljuževina i Majevcu, sa obeju strana Veternice i sa sa leve strane Veternice pri ušću potoka Repušnice. Neke kuće su blizu Veternice a većina na padinama i zgodnim zaravanjcima na stranama dolina. Ma(ha)la Jasenovica je sa leve strane Veternice a po istoimenoj kosi sa desne strane Repušnice.
Kada Veternica nadođe ne čini štete kućama i njivama.
Vode i klima.
Meštani koriste vodu za piće sa izvora, potoka, reka i bunara, ali najviše rečnu vodu; Rekari imaju samo jedan izvorčić kod mehane dok oni u Repušnici piju samo rečnu vodu. Samo je jedan bunar i to u Gornjoj Mali, a od izvora poznati su: Totoan (u selištu), Mirkovac, Mrtvic, Virina, Kovanl’k, Stojanov Kladenac i dr.
U ovom selu je hladnije u odnosu na obližnja sela, jer je Drenovac na većoj visini.
Zemlje i šume.
U odnosu na ostala sela Poljanice, Drenovčani imaju najviše njiva, paše i šuma, što su stekli kupovinom ili zauzimanjem njiva arnautskih sela Devotina i Biljanice. Njiva, paše i šume ima na mestima zvanim: Kopana Ornica, Dardište, Svinjarnište, Bačevište, Mali Dotin, Rakitnica, Kragujevac, Grot, Karaula, Širine, Davidov Grob, Pobijeni Kamen, Đubrište, Goč, Jezera, Mos, Krivo Drvo, Ajdučki Kladenac, Kusi Rt, Kolišta, Široko Poište, Preslop, Golemo Drvo, Rid, Tri Buke i Bačkalo. Osim tih mesta ima još njiva u šumama, skoro iskrčenih.
Paše ima dovoljno na svim pomenutim mestima kao i ostalima, gde su šume. Nema prave zajedničke seoske planine (paša i šuma). Sva nepodeljena planina, paša i šuma van kuće, služe im za napasanje stoke, ali je sada država prisvaja. Takve šume i paše ima blizu svake male, te i stanovnici na dotičnim mestima napasaju svoju stoku. Rekari isteruju svoju stoku i prema granici, između Gradišta i Jezerskoga Potoka.
Šume imaju dovoljno.Pored svake kuće ima branika a dalje od kuća – oko sela, naročito prema granici i izvorištu Veternice sa leve strane – svo je zemljište pod šumom. Osim toga šume ima i na mestima zvanim: Crveni Breg, Jagnjilo, Govedarnik, Bernjak, Gabar, Plandište, Crvenkova Solila, Krša, Ostruška, Pesina, Lazarov Kladenac, Šinderski Rid, Tairova Dolina i dr. Osim šuma na nekim mestima ima njiva i livada. Sva je gora od lisnatog drveća i to poglavito buka, mestimično javor i gorun, ali nema prave gorunove gore.
Tip sela.
Selo je razbijenog tipa, podeljeno na ove male: Rekare, Gornju Malu, Livade, Donju Malu i Jasenovicu. Međusobno su udaljene od 15 minuta do pola sata pešačkog hoda a rastavaljaju ih kose, potoci i doline.
U selu ima 67 kuća.
Ime selu.
Selo je nazvano Drenovac po drenu, kojeg ima dosta u ovom selu. Male nose topografska imena ili prema svom položaju u odnosu na Veternicu.
Starine u selu.
Blizu granice, sa leve strane Veternice postoji Gradište, gde je po pričanju bio grad a danas je tu šuma.
Na levoj strani Manastirske Doline, na mestu gde su sada njive, postojao je manastir – po kome je dolina nazvana. Kažu da je to bilo u „latinska vremena“. Sada su tu stare duvarine urasle u trnje a okolo je gora.
Na podnožju Grota prema Goču postoje njive zvane Karaula. Priča se da je u razvođu Moravice i Veternice u ranije doba tu bila granica.
U Gornjoj Mali priča se za staro groblje, od koga danas nema nikakvih osobitih ostataka.
Uz ovo selo ima dva selišta, po starini: starije – Selište i novije – Staro Selo.
Selište je sa desne strane Livadske ili Mečišnjičke Reke, iznad današnje opštinske kancelarije. Tu su danas njive, livade i šume. Ima ostataka starih zidina a priča se da su tu nalazili krajcare, bakaruše, stare predmete od metala, stare gidže i dr. Ispod Selišta ima puno starih oraha.
Staro Selo je iznad Selišta. Priča se da su tuživeli preci današnjih najstarijih porodica u Drenovcu. Odatle su se premestili zbog Arnauta, koji udariše na njih i popališe selo. Tome su bili uzriok Anđelinci, iz porodice Pelifanaca. Neki od njih se iz Drenovca prešli da žive u obližnjoj Suvarni. Imanje im je ostalo u Drenovcu, koga su redovno obrađivali što je smetalo meštanima Drenovca. Nagovore buljubašu poljaničkog, te ih ovaj otera sa oranja ne dopustivši im više da oru, pošto žive u Suvarni, koja je van Poljanice a ne plaćaju porez u Drenovcu. Ovi se zbog toga udruže sa Arnautima iz Suvarne, udare na selo i popale, a stanovnici se povuku „u reku“, gde se nastane. Kažu da je pre toga u Starom Selu bilo 28 kuća.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
Ovo selo je bilo najpre na mestu, zvanom Staro Selo. Odatle su se stanovnici zbog Arnauta premestili dole, pored reke Veternice. Docnije su se odatle premeštali u kolibe, gde su im bila imanja a danas kuće. Pre nego što su se stanovnici počeli razilaziti iz sela pored Veternice, bilo je u njemu 28 kuća. Sve današnje glavne porodice ovoga sela bile su i u tom selu. Zbog toga je da je Drenovac izrastao pored reke. Odatle su se počeli pomerati u doba, nakon što su Arnauti prognali Usejin-Pašu iz Vranja. Što su se iz tog sela pored Veternice počeli razilaziti uzrok je bio put, koji njenom dolinom prolazio, pa su im Turcdi i Arnauti, koji su tim putem prolazili, neprestano dosađivali, te su se ovi počeli pomerati gore na imanja i kolibe, gde su izgradili kuće u kojima i danas žive.
-Taskovci (Odelici) su najstariji rod u selu, doselili su se sa Kosova. Oni su, vele, udarili kolac u Drenovcu. Danas su peto koleno i još se ne uzimaju. Od te porodice:
-Deda-Jovini, Deda-Stevanovi, deda Jova Milenković, Mitašinci, Jova Milosavljević i Cvetovci. Svi slave Aranđelovdan. Zovu ih i Odelici. Sa njima su sa Kosova došli i;
-Baba-Anđinci, koji su im kumovi i Radoslavci (u Sekirju). Od Baba-Anđinih su:
-Kuzmanci i Đorđija Bogdanov. Svi slave Aranđelovdan.
-Pelofanci (Pelivanci). Ne zna se za njihovo poreklo. Neki su živeli u Suvarni. Došla su tri brata, jedan je ostao u Drenovcu a dvojica su otišli u unutrašnjost Srbije. Nastanili su se na mestu Bara, koja je u izvorištu Gornjomalske reke. Kako nisu imali orah da mlate, Taskovci im ustupe jedan od oraha. Od njih ovde poreklo:
-Stanojini, Petrovi, Pešini, Stajni, Crvenkovci, Anđelinci, Nikolići (Pavol i Steva), Vuci (Đorđevići), Parlapanci (Stojan Petrov), Nikoliki, Petrov (Ivan), Stanojin (Nikola) i Stojilković (Stojko). Svi slave Aranđelovdan a neki (Parlapanci, Vuci i dr) Nikoljdan, jer vode poreklo od dovodaca u Pelifance. Crvenkovci slave Nikoljdan a Stojkovi obe slave; Aranđelovdan i Nikoljdan.
-Surdulci ili Surduljani, Aranđelovdan, su se doselili iz Surdula (Pčinjsko selo). Pobegli su od Usejin-Paše, koji im je dosađivao.
-Dojinci, Aranđelovdan, su iz Golemog Sela, odakle im se doselio preded.
-Raškinci ili Deda-Anđelkovi, Nikoljdan, su iz Dobrejanaca, odakle su pobegli od Arnauta – koji su se naselili u Dobrejancu.
-Petrovci ili Prizetkov, Nikoljdan,i su iz Streška, odakle se doselio deda Petar, koji se prizetio i taskovsku porodicu.
-Deda Pavlovi ili Punoševčani, Aranđelovdan, su iz Punoševca u Pčinji. Došli su pre Usejin-Paše. Ima ih u Dobrejancu i Barju.
-Krstić (Mihajlo) je iz Klinovca kod Bujanovca, došao posle Uejin-Paše, kada selo nije bilo „u reke“. Ne kaže se koju slavu slavi.
-Paunovići su iz krive Feje, iz male Musulja. Došli su na utrinu posle Krtsić Mihajla. Ne kaže se koju slavu slave.
-Pendžindži (Đorđe i Peša), Nikoljdan, su iz Drezgovice, odakle su doseljeni pre 30-40 godina.
-Ljubić (Đoka), Aranđelovdan, je iz Kusca kod Gnjilana.
IZVOR: Prema knjizi Riste T. Nikolića „Poljanica i Klisura“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih 1902. i 1903. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)