Bratstva plemena Kosijeri

PRIREDIO: Saradnik portala Poreklo Nebojša Babić

Pregled je pravljen prema radu Andrije Jovićevića „Riječka nahija u Crnoj Gori“ (1911) i pokazuje stanje s početka 20. stoleća.

Pleme Kosijeri nalazi se u najseverijem delu Riječke nahije. Na severu se graniči sa područjima katunskih plemena Cetinja, Ćeklića i Bjelica, kao i Lješanske nahije, a sa svih drugih strana okruženo je Ceklinom. Kosijerima je pripadao i jedan deo današnje bjeličke teritorije, no, tokom 18. stoleća, Bjelice su ga preoteli od Kosijera. U turskim defterima za Crnu Goru sa početka 16. stoleća (1521, 1523) kao zaselak Kosijera upisani su Mikulići, koji su kasnije ušli u sastav plemena Bjelica. Starije stanovništvo Bjelica najverovatnije je bilo blisko ili možda i srodno / orođeno sa starijim stanovništvom Kosijera. Novi doseljenici u Bjelicama (Orlovići i dr.) su, nakon što su se umnožili i ojačali, u 18. stoleću činili veliko nasilje i otimačine okolnim plemenima, naročito Kosijerima koji su im bili prvi na udaru, pa čak i svojim bjeličkim susedima u Tomićima i Mikulićima. Tada se ovo starije stanovništvo južnih sela u Bjelicama raselilo, delom i u Kosijere. Zbog stalnih pritisaka većih plemena oko Kosijera, kosijersko stanovništvo se mnogo iseljavalo, te je matično pleme uvek bilo malobrojno.

Prema bratstvenom predanju, zasnivači varošice Kosjerić u zapadnoj Srbiji su tu došli iz Kosijera, i mesto gde su se nastanili nazvali prema zavičaju: http://www.poreklo.rs/2014/01/03/poreklo-prezimena-selo-kosjeric-kosjeric/

Naselje Kosijeri je veoma staro. Ovuda je u srednjem veku prolazio važan put iz Primorja prema unutrašnjosti Zete, te se uz drum razvilo naselje. Takođe, postojala je i tvrđava pod nazivom Soko-grad, čije razvaline i danas postoje. Oblast gde se začelo naselje nazivana je Korito, u današnjem zaseoku Kosijera, Ploča.

U plemenu postoje dve veće celine, Kosijeri i Đinovići, koje se mogu smatrati zasebnim selima, a sastoje se od više zaselaka. Kosijeri se sastoje od zaselaka: Orašani, Ploča, Selišta i Posajke, a u Đinovićima su zaseoci: Studeni Do, Duboki Do, Jablan-do, Kulendrija, Vukov Do, Crna Korita, Ljeskovci, Vodnički Do, Pod-soko, Podajglas, Zogove Lazine.

Prvi pomen Kosijera je iz 1435. godine u jednom kotorskom dokumentu (Cossieri). Naziv Kosijer je verovatno korišćen i kao prezime, tako je ostao upamćen pisar Ivana i Đurđa Crnojevića, Nikola Kosijer. A 1565. u Kotoru se javlja neki Franjo Kosijerić, najverovatnije poreklom iz Kosijera. Nije isključeno da je naziv plemena nastao od bratstvenog imena starog bratstva koje se ovde prvo naselilo.

Plemenska slava Kosijera je Mala Gospođa (Rođenje Presvete Bogorodice, 8/21. septembra).

Bratstva u Kosijerima:

Starinci:

Perišići (Mala Gospođa) u Kosijerima su jedino živo bratstvo za koje se pouzdano zna da je starinačko u plemenu.

Đinovićisu bili veliko starinačko bratstvo, po kojem je nazvano i matično selo. U jednom kotorskom dokumentu iz 1496. godine pominje se Brajan Đinović iz Kosijera, dok je u turskom defteru iz 1521. godine, jedan Đinović upisan u posedu baštine u Dragosalićima u Ljubotinju. Đinovići su se tokom 16, 17. i 18. stoleća iseljavali, sve dok se bratstvo nije sasvim iselilo iz Kosijera.

Od rodova za koje se zna da potiču od kosijerskih Đinovića su Đinovići u Vasojevićima (Kralje), Vukićevići u Primorju (Lastva) i Sakari u Lješanskoj nahiji i Vraki.

Radijevićisu bili veliki starinački rod u Kosijerima, koji se verovatno iselio tokom stoleća. Oni su upisani kao zaselak Kosijera u turskim defterima iz 1521. i 1523. godine.

Doseljenici iz vremena Crnojevića (druga polovina 15. stoleća):

Adžići (Mala Gospođa) u Đinovićima su doseljeni iz Zete u vreme kad je Ivan Crnojević preneo prestonicu na Cetinje.

Početkom 18. stoleća celo bratstvo se iselilo u Dalmaciju, u okolinu Knina, gde su bili veliko bratstvo. Posle nekog vremena, četvorica braće Adžića reše da se vrate bliže Crnoj Gori, te se nasele u Pivu. Od trojice su pivski Adžići (slave Svetog Jovana), dok se četvrti, Vukosav, vrati u Đinoviće, i od njega su svi kosijerski Adžići.

Kasniji doseljenici:

„Bratićevići“ (Mala Gospođa) su bratstvo nastalo od pretka Bratića, koji se oko 1650. godine doselio iz Pipera, Od njegova tri sina su sledeći rodovi: od Rajka su Rajkovići, od Rada Radovići, i od (V)Latka Latkovići. Rajkovići i Radovići su u Kosijerima, a Latkovići u Đinovićima. Bratićevići su ranije slavili Đurđev-dan, što možda, kao i vreme doseljenja, ukazuje da su oni od piperskih Lužana.

Od Rajkovića potiču Mitrovići u Paštrovićima (Morović), kao i Rajkovići u Lici (kod Otočca), koji su većinom pokatoličeni.

Zajedno sa Bratićem, u Kosijere je došao i Marić, isto iz Pipera, te bi se moglo zaključiti, a i po međusobnim odnosima ovih bratstava, da su u pitanju srodnici. Od Marića su Marićevići (Mala Gospođa) u Kosijerima.

Đurkovići (Sveta Petka) u Kosijerima su od bjeličkih starosedelaca iz Mikulića, koji su se ovamo sklonili zbog nasilja novih doseljenika u Bjelice, oko 1750. godine.

Savićevići (Mala Gospođa) u Đinovićima su od pretka Savića Vojvodića koji se doselio oko 1770. godine iz plemena Građana (Radomir). Savićeva majka je bila od kosijerskih Marićevića, te se on doselio na majčino imanje. Vojvodići su starinom sa Kosova (Mitrovica), a u Riječku nahiju su došli iz Crmnice.

IZVORI: 

Riječka nahija u Crnoj Gori – Andrija Jovićević

Stara Crna Gora – Jovan Erdeljanović

Dva deftera Crne Gore iz vremena Skender-bega Crnojevića – Branislav Đurđev i Lamija Hadžiosmanović

„Pomeni crnogorskih plemena u kotorskim spomenicima (14-16. vijek)“ – Risto Kovijanić