Poreklo prezimena, selo Rudovci (Lazarevac)

Poreklo stanovništva sela Rudovci, opština Lazarevac. Prema knjizi „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Rudovci su sa obe strane Peštana. Seoski potes graniči sa sa darosavskim potokom Zlatovcem, do Venčana je Rudovački Zabran, do Prkosave je Veliko Polje, do Malih Crljena je Selište i Kočino Polje, do Trbušnice je kosa Čik i do Kruševice su livade Mekote, Lipar i Ostenjak. Kuće su grupisane po rodovima. One su po stranama brežuljaka i kosa. Naselje je manje razbijenog tipa. Ono se deli na Gornji i na Donji Kraj. Ima i uža podela na manje krajeve, koji se nazivaju po rodovima. Pored glavnog puta Aranđelovac-Lazarevac je malo drumsko naselje, u kome su škola, zadružni dom, kafana i jedna sutničarska radnja.

Vode.

Skoro sredinom sela protiče Peštan. On prima sa leve strane Kruševicu, Trbušnicu i Bistričku Reku; poslednje dve rečice sastaju se u mestu Koraćevcu. Gornji tok Peštana se naziva i Darosavica, pa tek od klisuraste doline između Glavice i Ostenjaka počinje se nazivati Peštanom. U Darosavicu utiču Zlatovac. Ostale pritoke Peštana su: Velinac, Belan i Guševac. Od Malih Crljena i Rudovačkih Livada sliva se sa leve strane Dugi Potok. Samo Peštan plavi „polje“, tj, njive pored reke a veće poplave Peštana poplave i Donji Kraj naselja. Voda za piće i za druge domaće potrebe upotrebljava se sa bunara i sa tri bezimena izvora, koja leti presušuju.

Zemlje i šume.

Njive i livade su namestima koja se zovu: Čik, Srednji Rt, Boblije, Milićevo Brdo, Jazbine do Kruševice, Sečice, Grablje, Vinogradi, Karaula, Koraćevac, Selište, Veliko Polje, Kusanje, Belan, Rt, Širakovac, Parlozi, Prevoji, Ravan, Zlatovac, Trudeljsko Polje, Dugi Potok, Rudovački Zabran, Markova Poljana, Kratelji, Bučje, Mali Ostenjak, Veliki Ostenjak, Slatina i Zvonare.

Seoske utrine nema. Šuma je po privatnim zabranima na Karauli i na Crepinama kod Karaule. Šume ima još u Čiku, Rudovačkom Zabranu i u Tesnom Rtu, ali je tamo znatno proređena.

Kamenolom je u Jazbinama i u dolini rečice Trbušnice. Vadi se crveni peščar i krečnjak. Mrku ugalj (lignit) se vadi u Velikom Polju i pod Ostenjkom.

Starine u selu.

Na brdu Zvonari ima staro groblje a u Bukovu Potoku je drugo staro groblje, od kojih danas nema nikakvih tragova. Treće staro groblje je rudovačko u Selištu, do Peštana. Pod brdom Boblijom jedno mesto se zove Crkvene Jaruge. Tragova od neke crkve na tom mestu nema.

Na vrhu Ostenjka, na tromeđi između Rudovaca, Darosave i Progorelaca držalo se ranije „bdenije“ u nedelju po Petrovdanu a sada se drži u crkvu u Darosavi.

O postanku imena Ostenjka kazuje ovo narodno predanje. U staro vreme pođe neki lovac u crkvu, da se pričesti, pa ponese lovačku pušku i povede lovačke kerove. Usput kerovi krenu na zeca a lovac potegne iz puše i ubije ga. Idući dalje ubije i drugog zeca a na mestu Ostenjku ubije i trećeg zeca. Ali, čim je treći zec ubijen, onda se lovac, njegovi kerovi i ubijeni zečevi ostene (okamene), pa se i danas na tom mestu „mogu“ videti stene, koje imaju ljudske i životinjske oblike.

Ime selu.

U Zlatovcu i Koraćevcu vadilo se olovo. I danas se poznaju „rupe“, tj. rudarska okna, iz kojih se vadilo olovo. U potoku Zlatovcu nalazio se zlatan novac. Po podacima Vlad. N. Karaklajića u Zlatovcu ima povelike gomile šljake, zaostale od negdašnjeg topljenja ruda na tom mestu. U selu ima na više mesta bakarne, gvozdene i olovne rude. Po svoj prilici je ovo naselje dobilo ime po rudama, koja su se u njemu vadile.

Podaci o selu.

Narodni sastanak pred Drugi ustanak bio je u podrumu popa Ranka u Milićevom Brdu. Današnje groblje je ukraj sela. Litija se nosi na Spasovdan, a zavetni dan je dan cara Konstantina i carice Jelene i Mladenci, drže se pored škole.

Po arhivskim podacima Rudovci se pominju kao sselo 1723. godine, kao „rudovačka nurija“ 1730. godine; a 1732. godine pominje se seoski „knjaz“ Nikodim. Godine 1818 bilo je u Rudovcima 25 kuća a 1844. godine u njemu je bilo 39 kuća sa 285 duša. Danas u Rudovcima ima 20 rodova sa 146 kuća i jedan ciganski rod sa dve kuće.

Poreklo stanovništva.

U Rudovcima ima sva starinačka roda. To su:

–Kovandžići (Nedeljkovići), slave Aranđelovdan.

–Babići (Ivanovići i Petrovići), slave Jovanjdan.

U 18. veku doselila su se dva roda:

–Simići, rod su im Petrovići u Međulužju pod Kosmajem. Pošto im je staro prezime Guzonjići, onda su nesumnjivo rod današnjim Guzonjićima u Gračicu u Podibru, slave Nikoljdan.

–Čokići ne znaju za svoju starinu, Nikoljdan.

U prošlom veku doselilo se devet rodova:

–Lakići (Živkovići i Lazarevići) su od Vasojevića u crnogorskim Brdima, Đurđevdan.

–Davidovići (Rankovići i Pantelići) su iz Hercegovine, Nikoljdan.

–Živkovići drugi, „Rvati“ su iz Rvatske kod Raške, Nikoljdan.

–Spasići (Rankovići drugi, Živanovići, Stojanovići, Stojkovići, Tanasijevići i Pekići – danas Petrovići) su jedan rod, doselili su se iz Zeba u Livanjskom srezu, Jovanjdan.

–Milutinovići (Mirkovići) su se doselili iz Kadine Luke na Ljigu, Sv. Jovan Milostivi.

–Stanisavljevići su iz Garaša u Gornjoj Jasenici, Đurđevdan.

–Petrovići treći su od Serdarevića u Darosavi, Sv. Gavrilo.

–Marković, doveo ga očuh iz Kruševice, Nikoljdan.

–Kuzmanovići, otac došao iz Venčana ženi u kuću, Sv. Vrači.

Noviji doseljenici su:

–Ninići su iz Kruševice, doselili se 1907. godine, Đurđic.

–Perišići su iz Venčana, Alimpijevdan.

–Polomčići su iz rudničkog Boljkovca, otac došao 1921. godine ženi u kuću, a daljom starinom je iz Poloma kod Gornjeg Milanovca, Nikoljdan.

–Milovanović je iz Prkosave, Nikoljdan.

–Radojičić je iz Prkosave, Lazarevdan.

–Blagojević je iz Krćevca u Jasenici, Đurđic.

–Vićentijević je od Serdarevića u Darosavi, Sv. Gavrilo.

Izumrli rodovi:

–Ostojići su bili poreklom „iz preka“, slavili su Nikoljdan.

–Kijaci (Jovanovići) su bili Rudničani, slavili Đurđevdan.

Ciganski rod:

–Petrovići, ovamo su došli iz Brajkovca, a starinom su od „vlaških“ Cigana, Petkovica.

IZVOR:  Petar Petrović – Šumadiska Kolubara, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.