Poreklo stanovništva sela Županjac, opština Lazarevac. Prema knjizi „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Položaj sela.
Županjac je na desnoj strani doline Ljiga, nedaleko od njegovog ušća u Kolubaru. Kuće su po „župnim“ stranama brda Čovke i Čota, pa je po ovom položaju dobilo ime. Seoski potes graniči se do Čibutkovice rečicom Grabovicom. Kroz selo teku Lošev Potok, koji razdvaja Gornji Kraj sela od Donjeg Kraja i utiče u Ljig. Od Obrenove Livade počie potes sela Petka, a granicu čini seoski put koji se spušta od brda Čovke i vodi u selo Ćelije, koje pripada valjevskoj Kolubari. Reka Ljig je na granici prema Prnjavoru (Bogovađi). On čini štete njivama, ali samo posle većih kiša i otapanja snega. Kazuje se da se ranije češće izlivao nego danas. Cigansko naselje je u Gornjem Kraju, u dolini rečice Grabovice.
Vode.
Po selu ima malih i bezimenih izvora, koji leti presušuju. Najbolja voda je na Velikom Bunaru (prirodnom izvoru) u Bukvaru. Vodom se meštani služe sa bunara a stoka se napaja na potocima i reci Ljigu. U dolini Grabovice je Kisela Voda, koja izvire čas na levoj a čas na desnoj obali rečice.
Zemlje i šume.
Njive i livade su na mestima koja se zovu: Lug, Prosine, Ledinjak, Ive, Kosovo i Ključevi – pored Ljiga, Zoljevac, Parloščić i Salašina. Seoska utrina je u Parlogama. Ispaše i šume su slabe: Lički Jaz, Jeremina Kosa, Duga Kosa i Slatinska Kosa.
Starine u selu.
U Lugovima se nalaze pečene zemljane kocke veličine 6 sa 4 santimentra. Tu se ponekad iskopavaju olovne poluge. Stari Nikolin Grob je pored puta za Lazarevac, o kome se danas ništa ne zna. Ipod Brane, na Ljigu, prolazio je neki stari put.
Podaci o selu.
Današnje groblje je ipod brda Čota. Litija se nosila na mali Spasovdan a sada se nosi na Treći dan Uskrsa. U selu ima dosta krečana u kojima se peče kreč kao i u susednom selu Ćelijama.
Kao naselje Županjac je unet u Ebšelvicovu kartu. U arhivskim aktima pominje se 1811. i 1818. godine, kada je imao 21 kuću, a 1844. godine je imao 30 kuća sa 202 stanovnika. Danas u njemu ima 13 rodova sa 92 kuće i jedan ciganski rod sa 13 kuća.
Poreklo stanovništva.
Najstarijih sedam rodova doselili su se vreovatno u drugoj polovini 18. veka:
–Lazarevići, Ilići, Lukići i Begovići su jedan rod, svi slave Nikoljdan a Lukići slave još i Apostola Jovana; doselili su se od Sjenice. Od Lazarevića ima jedna kuća u Lazarevcu.
–Lazići, Sretenovići i Nedeljkovići su jedan rod, doselili su se iz Crne Gore, slave Lučindan.
U najstarije rodove ubrajamo i one koji ne znaju svoju starinu:
–Adamovići, slave Aranđelovdan.
–Radojičići, slave Simeundan, imaju odseljenike u Jabučju u Tamnavi.
–Jankovići, Nikoljdan.
–Mitrovići, Savindan.
–Vidakovići su iz Starog Vlaha, bili su u Sremu pa su se otuda naselili ovde, slave Aranđelovdan.
U prošlom veku doselilo se devet rodova:
–Radovanovići su od Sjenice, slave Đurđevdan.
–Đorđevići drugi su iz Bosne, Jovanjdan.
–Ilići drugi, praded došao iz Bosne, Aranđelovdan.
–Kamenice su iz valjevske Kamenice a starinom su iz Crne Gore, Nikoljdan.
–Radivojevići su odnekuda od Užica, slave Đurđic.
–Rakići su od čačanske(?) Loznice, verovatnije iz Loznice kod Višegrada, došli 1885. godine, Nikoljdan.
–Ristivojevići su izumrli po muškoj liniji, slavili su Đurđevdan.
–Jovići su se odselili u valjevski Vrtiglav i tamo izumrli, slavili su Nikoljdan.
–Kujundžići (Markovići) su izumrli.
Ciganski rodovi su gurbeti, ne kaže se odakle su doseljeni, svi slave Nikoljdan:
–Stevanovići se bave zemljoradnjom i sviračinom.
–Petrovići su zemljoradnici i nakupci.
–Mojsilović je kovač i zemljoradnik.
IZVOR: „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)