Koceljeva i okolna sela

10. jun 2012.

komentara: 31

Zavičaj - sela i gradovi

Opština Koceljeva:

Batalage, Brdarica, Bresnica, Galović, Goločelo, Gradojević, Donje Crniljevo (do 1947. godine Crniljevo Tamnavsko), Draginje, Družetić, Zukve, Kamenica, Koceljeva (do 1979. Koceljevo), Ljutice, Mali Bošnjak, Svileuva, Subotica i Ćukovine (po novom ZOTORS iz 2007. godine novi zvanični naziv je Đukovine).

Naredni članak:
Prethodni članak:

Komentari (31)

Odgovorite

31 komentara

  1. 9. april 2013. u 22:49

    Milodan

    Sela opštine Koceljeva, Crniljevo (sada Donje Crniljevo). Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.

    Crniljevo je pri izvoru Tamnave i za razliku od valjevskog zove se Donje ili Šabačko Crniljevo. Zemljište je brdsko i u Vlašiću, kuće su sa obe strane reke i pri izvorima pojedinih tamnavskih potoka, po džematima, gde su glavniji: Šljivovski i Udovički, na desnoj strani reke, Pejići i Delo na levoj strani.
    Tokom Prvog srpskog ustanka Prota Mateja i pop Luka imali su i čestitih svojih saradnika, Tamnavaca, čija su imena vredna pomena: Isailo Lazić iz Krtinske, Petar Erić iz Zvečke, pop Leontije Marković iz Urovaca, Živan Petrović iz Kalenića, Vasilj Pavlović iz Bajevca, Đura Kostić iz Crvene Jabuke, Iguman Jeremija iz Grabovca, Milovan Zujalović iz Tulara, Živko Dabić iz Gole Glave, Jovan Tomić-Belov iz Donjeg Crniljeva, Mihailo Gluvac iz Kamenice, Rade Radosavljević iz Goločela i dr.
    Druga valašićka kosa počinje u šabačkom Crniljevu na onom mestu odakle Tamnava otpočinje teći umesto severnim, istočnim pravcem. Druga kosa je niža od prve i razlikuje se dosta od prve, mada su obe tačno jugoistočnog pravca. Kao što je kod prve kose glavni i najznatniji vis Beleg u Miličinici i iznad valjevskog Crniljeva, tako je i ovaj drugi, Jautina u Goloj Glavi najglavniji, jer koliko je Beleg udaljen od početka Vlašića, toliko je i Jautina od Donjeg Crniljeva. I kosa i njene suviše kratke i severne i južne kosanice širokoh su pleća, sa jasno izraženim krečnjačkim poljicima, jer celom dužinom kose na više mesta ispoljeni su sekundarni krečnjaci, ispod kojih su peščari, konglomerati i filiti. Krečnjačka poljica: Odžino Polje između Miličinice i Goločela, Preseka na Šeševici, Jasikova Ravan u Ljuticama, Konjski Grob na međi Bresnice i Koren u Družetiću, su poljica bez vidnih ostenjaka, i rtova sa vrtačama po sredini, koje su starijeg i novijeg porekla, široke, zadnivene i obdelane.
    Tamnava je brdska i ravna oblast, kao i oblast niske ravnice, prema čemu ima i raznih sela. Tamnava ima četiri vrste sela: brdska, tamnavska, polojska i drumska. Brdska sela su u gornjem i srednjem toku Tamnave i u podnožju slovačke kose; nije ih mnogo, a ima ih koja su pojedinim krajevima brdska, a ostalim tamnavska. Kuće ovih sela su u malama ili džematima, gde su džemati po visovima, pristanjcima i ulegnućima, a nikad u dolini potoka ili rekavica.
    Svaka gologlavska mala ima po jedan ili po dva zasebna potesa, a sve zajednički po jedan deo svog Polja, a tako i kod bukorskih mala, čiji je zajednički potes Mokro Polje do Galovića. Kad se mala namnoži i nema gde da se više širi, onda malo podalje stvara drugu malu, koja se po vremenu spaja sa svojom maticom. Tako su se u Bukoru spojile Donja Mala sa svojom maticom Divičem, u Goloj Glavi Balačka sa Brđanima, u Ljuticama Rasnica sa Ljuticama itd. Tipska brdska sela su: Bukor, Gola Glava, Družetić, Ljutice, Donje Crniljevo, Goločelo, Galović itd.
    Drumska naselja nisu samostalna sela nego veći ili manji delovi sela, rastureni ili zbijeni pored glavnih oblasnih puteva. Centri ovih naselja su putničke mehane, škole ili crkve. Kuće su najnovijih oblasnih naseljenika sa malim okućnicama ili su kuće, dućani, magaze, mehane pojedinačnih trgovaca, zanatlija i seoskih činovnika, koji se uzgred bave i zemljoradnjom. Gotovo svako selo ima ovakvih naselja, a najznatnija su kod: Skele, Koceljeve, Kamenice, Donjeg Crniljeva i Stublina.
    Sela u ovoj oblasti bila su toliko nenaseljena, samo što se može reći da nisu bila pusta. Spahije su zbog toga bile rado predusetljive prema seljacima, tado su ih zadržavali i naseljavali. Naseljenima se davalo sve, što je trebalo i od strane spahija gledalo se da se zadrže i da još po koga od svojih srodnika nasele. Ako je bilo koji seljak uviđao da će ostati bez poroda i naslednika, pa bi osećao potrebu da se s kime zbratimi ili da koga usini, spahije su rado pristajale i odobravale. Posinci i zadrugari posle smrti svojih poočima imali su prava na ova uživanja, kao i za njihovog života. Na taj način iz tog doba stari Milošević od Đakova u Staroj Srbiji zbratimio se sa Smiljanićem iz Čučuga i u zadruzi ostao do danas. Stari Milaković-Pavlović iz Donjeg Crniljeva doveo je još u to doba iz Ravnaje u Rađevini jednog momčića i usinio ga, te je zadruga opstala i do danas.
    Seoske spahije od turske narodnosti nisu živele po selima nego po susednim gradovima, kao i spahije sela gornjih valjevskih oblasti. Turci s Uba i Paleža (Obrenovca) nisu bili spahije već od trgovačkog i zanatlijskog roda, živeli su izmešani sa Srbima i bavili su se uzgred i zemljoradnjom. Mnogi su imali po selima svoje dućane, radnje ili hanove i uz njih i nepokretna dobra, na kojima su naseljavali seljake srpske narodnosti. I u Koceljevi pored stare crkve, i u Donjem Crniljevu, gde je današnje drumsko naselje, i u Nepričavi ispod Ostreša, i u Breskvi pored stare crkve, bilo je pomešanih i srpskih i turskih porodica, koje su bile na tim imanjima.
    Tamnavske šume su danas ili privatna svojina ili seoske zajednice. Privatne šume, gajevi ili zabrani su izdvojeni i ograđeni i najviše u dolinama reka i stranama brda. Nema doma, koji ne bi imao svoj zabran ili gaj ili bar jedan deo livdadske i ziratne zemlje odvojen i pošumljen. Najveću vrednost imaju privatni zabrani, koji su u zajednici s više sela, kada grade velike šumske celine i daju selima lepši izgled. Šumski kompleksi ove vrste su: Burovača u Bukoru i Galovićima, Gaj, Cerov Rt i Braznik u Donjem Crniljevu, Goločelu i Miličinici, Avala u Raduši, Slatini, Čučugama i Pambukovici, Bobija u Kršnoj Glavi i Dokmiru, Posovo u Goloj Glavi i Brankovini i dr.
    *Sela: Svileuva, Donje Crniljevo, Gradojevići, Galovići i Bukor izdelili su svoje zajednice pre 30 godina po malama, a svaka mala opet je ukazala svakom svom članu podjedak deo.
    Džematske zajednice su ređi oblik svojine u ovoj oblasti, ali se ipak daju zapamtiti. Male svih brdskih sela i izdvojeni krajevi tamnavskih ravnijih sela imaju svoje zajednice od pola hektara u prostoru, ograđene i neobrađivane, na kojima male i krajevi drže svoja bdenija i molitve. Sređ U Banjanima ima svoju zajednicu od 5 a i daje pod zakup, Staro Vrelo u Vrelu, Ratković u Svileuvi, Krivajica u Ljuticama, Šumarice u Kamenici, Barič u Subotici, Divič u Bukoru, Delo u Donjem Crniljevu imaju svoje male zajednice, koje ne donose nikakvih prihoda ni selu ni malama.
    Tamnavske šume su danas ili privatna svojina ili seoske zajednice. Privatne šume, gajevi ili zabrani su izdvojeni i ograđeni i najviše u dolinama reka i stranama brda. Nema doma, koji ne bi imao svoj zabran ili gaj ili bar jedan deo livdadske i ziratne zemlje odvojen i pošumljen. Najveću vrednost imaju privatni zabrani, koji su u zajednici s više sela, kada grade velike šumske celine i daju selima lepši izgled. Šumski kompleksi ove vrste su: Burovača u Bukoru i Galovićima, Gaj, Cerov Rt i Braznik u Donjem Crniljevu, Goločelu i Miličinici, Avala u Raduši, Slatini, Čučugama i Pambukovici, Bobija u Kršnoj Glavi i Dokmiru, Posovo u Goloj Glavi i Brankovini i dr.
    Starovlaškog tipa je najveći broj sela u oblasti podeljena na krajeve, male i džemate. Seoski potoci i rečice dele selo na gornji i donji kraj, a svaki kraj deli se na male, gde se u svakoj jasno raspoznaju porodične grupe. Džemati i male su u vrhovima seoskih potoka, po prostranjcima brda, oko izvora, više osojnim nego prisojnim stranama, s velikim okućnicima i sa zgradama duboko unetim u voća. Kuće se po malama rasturene na džematiće, gde su porodice vrlo bliske, dokle sve druge su po 200 do 300 metara jedna od druge, gde su pri tom male voćnjacima u šumama spojene. U Bukoru, tipskom predstavniku starovlaškog sela, svaka mala, a njih je 4 na broj, ima u svojoj sredini i po jednu granicu, koju čuva kao nejveću svetinju, a sve male u sredini sela svoju Bukorsku granicu, kod kojih su seoski koševi i kod koje se drže seoski sabori, sastanci i čine razne molitve. Predstavnici ovog tipa sela su: Bukor, Donje Crniljevo, Galovići, Slatina, Družetić, Stepanje, Vrhovine, Gvozdenović i dr.
    Od današnjih sela, koja su nesumnjivo postala od ranijih zaseoka su, između ostalih, po narodnom predanju je Mali Bošnjak nekada bio zaseok Velikog Bošnjaka (danas Draginja), Galovići od Donjeg Crniljeva, Zukve od Novaka, Ruklada od Murgaša i Kalinovci od Banjana.
    Svaka imućnija tamnavska kuća ima pored glavne još jednu manju, takozvanu malu kuću, koja služi za gotovljenje jela, sušenje pastrme, sušenje odela, obuće i držanja kuhinjskog posuđa. Ako su ovakve zgrade jednodeljne onda se zovu kućerak. Kod dvodeljnih malih kuća druga odaja zove se soba; o njoj se ne stanuje, a služi za uspremu. Male kuće i kućerci imaju ognjište, odžak, nemaju tavan, već čerjan, krov im je visok i strm, a grade se od istog materijala, od kojega se grade prostije zgrade. Kućerci po Bukoru, Donjem Crniljevu i drugim susednim selima su male brvnarice i u blizini glavnih kuća.
    Svi zadružni i imućniji domovi u oblasti imaju pored ove dve kuće još po jednu ili dve druge: Zadruga Jovičića u Drenu, Nešića u Skeli i Begovići u Brezovici imaju po 3 kuće, a zadruge: Jovanovića-Pavlovića u Donjem Crniljevu i Đapića u Bukoru i 4 kuće.
    Selište ima svako selo samo se različito zove. Na svakom selištu očuvani su tragovi života ili se mogu naći, pa bilo naseljeno ili nenaseljeno. Osobna imena selišta su: Selište, Staro Selo, Kućerine, Stare Kuće, Kućišta, Stara Voća i Palaka. Stare Kuće, Kućerine, Kućišta i Stara Voća imaju u: Banjanima, Subotici, Donjem Crniljevu, Krtinskoj, Kozarici i dr.
    Još se drže stare, napuštene crkve u: Drenu, Orašcu i Donjem Crniljevu.
    U spisku valjevske eparhije od 1735 od tamnavskih sela toga doba, između ostalih, pominje se i Donje Crniljevo.
    Među rukopisima Narodne Biblioteke u Beogradu sačuvani su vojnički tefteri tamnavskih buljubaša iz 1807. godine. Ovi tefteri su spisak ondašnjih vojnika iz gornjih posavo-tamnavskih sela: Kamenice, Goločela, Ćukovina, Galovića, Gradojevića i Donje Crniljeva.
    Sela, koja su postala u novije doba po istom načinu (raselice) su i Galovići odvojeni od Donjeg Crniljeva.
    Svi stariji doseljenici su sa zajedničkim imanjima i većinom u sredini sela, a mlađii po krajevima. Milakovići u Donjem Crniljevu su u sredini Pejićke Male i Dela i zauzeli sredine obe male.
    Doseljenici iz Nikšićke Župe, srodnici znamenitih valjevskih kuća krajem 18. i početkom 19. veka, znaju se, ma u kom selu i ma u kom stepenu srodstva se nalazili, a vidi se da su dugo između sebe održavali rodbinske veze, koje su danas sasvim prestale a u koje spada i familija Pejić iz Dokmira i Tvrdojevda, Nešovići u Vrhovinama, Vukomanovići u Murgašu i Gunjevcu, Milakovići u Donjem Crniljevu pored drugih, znaju da potiču iz Dragovoljića u Nikšićkoj Župi i od iste porodice.
    Zadružni život je u oblasti na velikoj ceni. Jedinština je posledica porodičnih nedaća i ona ne mora da predstavlja siromanštinu. Inokonština je posledica deobe i materijalnog upropašćavanja kuće i porodice od strane rđavih starešina i predtavnika. Nema doma u selu, koji nije bio, ili koji nije zadužen ili koji se ne sprema da bude zadužen. Za zadružni život vezano je i blagostanje doma, za jedinštinu oskudica u radnoj snazi, za ikonoštinu krajnja nemaština. Pa i danas ova oblast ističe se sa najvećim brojem stanovnika na jednu kuću u Kraljevini. Zadruga ima s osobinama i bez osobina, i uopšte uređenih, kao što su zadruge gornjih valjevskih oblasti. U oblasti zadruge prvog oblika, kao i gore, su: Stankovići u Golohj Glavi, Aškovići i Miloševići u Čučugama, Đapići i Arsenovići u Bukoru, Jovanivići i Cvejići u Donjem Crniljevu, Kovačevići i Paunovići u Koceljevi, Petrići u Družetiću itd.
    Zadruge od nesrodnih elemenata su: Jovanovići u Donjem Crniljevu sa starim Milakovićima od najranijih vremena, Miloševići u Čučugama sa starincem Smiljanićem itd.
    Donje Crniljevo je prvi put bilo na levoj obali Tamnave, u današnjem Đulimu, najlepšem seoskom potesu, pa se u ziratnoj zemlji razmestilo u krajeve.

    Nastaviće se…

    Odgovori

  2. 10. april 2013. u 00:01

    Milodan

    Poreklo familija-prezimena sela Donje Crniljevo:
    Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

    -Aleksići, stara porodica, Lazarevdan.
    -Budišići, druga polovina 18. veka, Budišići u Rađevini, Đurđevdan.
    -Vučinići i Pajići. Videti Pajići i Vučinići.
    -Grujići, posle 1827. godine, Brezovica u Rađevini, Nikoljdan.
    -Damnjanovići, druga polovina 18. veka, Todisavac u Rađevini, Pantelijevdan.
    -Ilići 1, i Sukonjići. Videti Sukonjići i Ilići 1.
    -Ilići 2 i Mićići. Videti Mićići i Ilići 2.
    -Ilići 3, posle 1827. godine, Matijevac u Posavskoj Tamnavi, Sv. Stefan Dečanski.
    -Jovanovići, druga polovina 18. veka, Ravnaja u Rađevini, Nikoljdan, uljezi u Pejiće-Pavloviće.
    -Lazići, druga polovina 18. veka, Tolisavac u Rađevini, Alimpijevdan.
    -Marići, stara izumrla porodica.
    -Matići-1 i Tadići. Videti Tadići i Matići-1.
    -Matići 2, posle 1827. godine, Donja Badanja u Jadru, Nikoljdan i Aranđelovdan, uljezi u Teodoroviće.
    -Milakovići i Pejići. Videti Pejići i Milakovići.
    -Mićići i Ilići 2, druga polovina 18. veka, Vrbić u Rađevini, Nikoljdan.
    -Novakovići, posle 1827. godine, Bela Crkva u Rađevini, Alimpijevdan.
    -Pajići i Vučinići, prva polovina 18. veka, Riđani, Stevanjdan.
    -Pejići i Milakovići*, prva polovina 18. veka, Nikšićka Župa, Lučindan.
    *Predak ovih Pejića, Peja Milaković sa braćom se doselio iz Nikšićke Župe i prvi put naselio na levoj obali Tamnave, na starih Marića imanju. Njegovi potomci su danas sa obe strane Tamnave, ali najviše u Vlašiću.
    -Petrovići, posle 1827. godine, Oglađenovac u Podgorini, Jovanjdan.
    -Simeunovići, druga polovina 18. veka, Šljivova u Rađevini, Đurđevdan i Nikoljdan uljezi u Budišiće.
    -Simići, posle 1827. godine, Osečina u Podgorini, Jovanjdan.
    -Sukonjići i Ilići 1, druga polovina 18. veka, Šljivova u Rađevini, Aranđelovdan.
    -Tadići i Marići 1, druga polovina 18. veka, Cerova u Rađevini, Jovanjdan.
    -Teodorovići, prva polovina 18. veka, Šljivova u Rađevini, Nikoljdan.
    -Tomići*, prva polovina 18. veka, Svojdrug-okrug užički, Andrijevdan.
    *Iz ove porodice je čuveni junak i delija Jovan Tomić-Belov, koji je poginuo u šancu više Lešnice.
    Čvorići, druga polovina 18. veka, Bastav u Rađevini, Aranđelovdan.

    Odgovori

  3. 11. april 2013. u 21:21

    Milodan

    Sela opštine Koceljeva, Družetić. Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.

    Družetić je na obema obalama rečice Uba, u Jautini i pored Gole Glave i Koceljeve, brdsko, šumovito i neravno selo, sa kućama razređenim pri vrhovima potoka u poveće džemate: Donju malu do Gole Glave, Majdan uz istoimeni potok, Borovčevicu ili Srednju Malu do Koceljeve i Koren sa obe strane reke Uba i u Juatini.
    Druga vlašićka kosa počinje u šabačkom Crniljevu na onom mestu odakle Tamnava otpočinje teći umesto severnim, istočnim pravcem. Druga kosa je niža od prve i razlikuje se dosta od prve, mada su obe tačno jugoistočnog pravca. Kao što je kod prve kose glavni i najznatniji vis Beleg u Miličinici i iznad valjevskog Crniljeva, tako je i ovaj drugi, Jautina u Goloj Glavi najglavniji, jer koliko je Beleg udaljen od početka Vlašića, toliko je i Jautina od Donjeg Crniljeva. I kosa i njene suviše kratke i severne i južne kosanice širokoh su pleća, sa jasno izraženim krečnjačkim poljicima, jer celom dužinom kose na više mesta ispoljeni su sekundarni krečnjaci, ispod kojih su peščari, konglomerati i filiti. Krečnjačka poljica: Odžino Polje između Miličinice i Goločela, Preseka na Šeševici, Jasikova Ravan u Ljuticama, Konjski Grob na međi Bresnice i Koren u Družetiću, su poljica bez vidnih ostenjaka, i rtova sa vrtačama po sredini, koje su starijeg i novijeg porekla, široke, zadnivene i obdelane.
    Tamnava je brdska i ravna oblast, kao i oblast niske ravnice, prema čemu ima i raznih sela. Tamnava ima četiri vrste sela: brdska, tamnavska, polojska i drumska. Brdska sela su u gornjem i srednjem toku Tamnave i u podnožju slovačke kose; nije ih mnogo, a ima ih koja su pojedinim krajevima brdska, a ostalim tamnavska. Kuće ovih sela su u malama ili džematima, gde su džemati po visovima, pristanjcima i ulegnućima, a nikad u dolini potoka ili rekavica.
    U oblasti ima dosta izvora, koji svojim imenima opominju na karakter mineralnih izvora. Takvi bi izvori bili: Zmajevac u Kamenici, Mlakonja u Raduši, Hlađani u Družetiću, Živanica u Novacima, Savinac u Zukvama, Vidan u Grabovcu, Slana Bara u Galovićima i Slanac u Koceljevi.
    Svaka gologlavska mala ima po jedan ili po dva zasebna potesa, a sve zajednički po jedan deo svog Polja, a tako i kod bukorskih mala, čiji je zajednički potes Mokro Polje do Galovića. Kad se mala namnoži i nema gde da se više širi, onda malo podalje stvara drugu malu, koja se po vremenu spaja sa svojom maticom. Tako su se u Bukoru spojile Donja Mala sa svojom maticom Divičem, u Goloj Glavi Balačka sa Brđanima, u Ljuticama Rasnica sa Ljuticama itd. Tipska brdska sela su: Bukor, Gola Glava, Družetić, Ljutice, Donje Crniljevo, Goločelo, Galović itd.
    Zajednice brdskih sela veće su i one su spusti i šume. Ove se zajednice daju pod ispašu i žirovnicu i prihodi idu u opštinsku kasu na isplatu državnog poreza i prireza na sva imanja. Iz ovih zajednica seoska sirotinja ima besplatan ogrev, a oskudni u imanju dobijaju, po rešenju seoskog i opštinskog zbora i odobrenju nadležnih državnih vlasti, potrebno zemljište na večitu svojinu. Najlepše, najveće i najočuvaninje zajednice ove vrste imaju sela: Gola Glava, Koceljeva, Pambukovica, Kamenica, Ljutice i Družetić. Gologlavske zajednice u Jautini, družetićke u Straži i Visu, koceljevačke i pambukovičke, poznate po opštim imenom Koceljevačka Šuma, u prostoru preko 400 hektara, jesu najlepši šumski krajevi u oblasti i one drve sva donja tamnavska sela.
    Seoske zajednice brdskih sela daju se pod ispašu i nigde se zajednički ne pasu; uzimaju ih pod zakup pojedinci ili udruženi pojedinci, gde napasaju ili samo svoju stoku ili puštaju i druge seljake. Ispaša ove vrste ima u Koceljevi, Pambukovici, Goloj Glavi, Družetiću, Kamenici i Novacima.
    Starovlaškog tipa je najveći broj sela u oblasti podeljena na krajeve, male i džemate. Seoski potoci i rečice dele selo na Gornji i Donji Kraj, a svaki kraj deli se na male, gde se u svakoj jasno raspoznaju porodične grupe. Džemati i male su u vrhovima seoskih potoka, po prostranjcima brda, oko izvora, više osojnim nego prisojnim stranama, s velikim okućnicima i sa zgradama duboko unetim u voća. Kuće se po malama rasturene na džematiće, gde su porodice vrlo bliske, dokle sve druge su po 200 do 300 metara jedna od druge, gde su pri tom male voćnjacima u šumama spojene. U Bukoru, tipskom predstavniku starovlaškog sela, svaka mala, a njih je 4 na broj, ima u svojoj sredini i po jednu granicu, koju čuva kao nejveću svetinju, a sve male u sredini sela svoju Bukorsku granicu, kod kojih su seoski koševi i kod koje se drže seoski sabori, sastanci i čine razne molitve. Predstavnici ovog tipa sela su: Bukor, Donje Crniljevo, Galovići, Slatina, Družetić, Stepanje, Vrhovine, Gvozdenović i dr.
    u Vukovim haračkim tefterima pominju se kao zaseoci: Koren u Družetiću i Jautina u Goloj Glavi, ali nisu bili zaseoci ni inda, pa ni danas, jer ih niko tim imenom od njihovih seljaka ne zove.
    Druga vlaašićka kosa počinje u šabačkom Crniljevu na onom mestu odakle Tamnava otpočinje teći umesto severnim, istočnim pravcem. Druga kosa je niža od prve i razlikuje se dosta od prve, mada su obe tačno jugoistočnog pravca. Kao što je kod prve kose glavni i najznatniji vis Beleg u Miličinici i iznad valjevskog Crniljeva, tako je i ovaj drugi, Jautina u Goloj Glavi najglavniji, jer koliko je Beleg udaljen od početka Vlašića, toliko je i Jautina od Crniljeva. I kosa i njene suviše kratke i severne i južne kosanice širokoh su pleća, sa jasno izraženim krečnjačkim poljicima, jer celom dužinom kose na više mesta ispoljeni su sekundarni krečnjaci, ispod kojih su peščari, konglomerati i filiti. Krečnjačka poljica: Odžino Polje između Miličinice i Goločela, Preseka na Šeševici, Jasikova Ravan u Ljuticama, Konjski Grob na međi Bresnice i Koren u Družetiću, su poljica bez vidnih ostenjaka, i rtova sa vrtačama po sredini, koje su starijeg i novijeg porekla, široke, zadnivene i obdelane.
    Ako su livade udaljene od kuća, onda dosta domova imaju svoje kolibe. Kolibe su jednodeljne zgrade, u kojima prema potrebi noćivaju pojedini zadrugari. Kolibe su na krajevima livada i pašnjaka, pored kotareva u košara i više zgrada za sklanjanje alata i drugih zemljodelskih sprava nego za stanovanje. Oko kolibe se nalaze obično i još neke zgradice: košić za kukuruz, ambarić za žito, košara (primitivna štala, op. Milodan) i obori. I seljaci brdskih sela ove oblasti: Gole Glave, Družetića i Bresnice, ako imaju imanja po udaljenijim selima, imaju ovakve iste kolibe. Kolibe su sagrađene od istog materijala, od kojega i lošije kuće, a košare se grade od brvana, pletara ili od krovine a pokrivaju daskom, crepom ili krovinom.
    Srpska imena sela, koja su postala od prezimena razrođenih porodica ili muških i ženskih imena i nadimaka je, između ostalih, i Družetić
    U Družetiću i Bresnici, u blizini družetičžćske Bele Ornice, nalaze se mesta, koja se zovu Rimska Groblja, koja su do pre 40 godina bila sa spomenicima. Za bresničko Rimsko Groblje zna se, da nu je kamenje povđeno i upotrebljavano na zidanje nove koceljevačke crkve, a od družetićskog još nešto ima.
    Rimska Čaršija ili Grda u Družetiću, na Beloj Ornici, drži se da je bio veliki rimski grad sa trgom, u kome su živeli i građani i vojska. Po svoj Ornici i susednoj Bresnici ima rimskih grobova i sarkofaga, zatim kopaju se cigle, kamenje, oružje i novac. Do pre 40 godina groblje se održalo, ali ga danas skoro i nema, jer je ceo ovaj kraj obrađen u ziratnu zemlju ukoliko ga nije obuhvatila pojedinačna šuma.
    Sela, koja su pre 300 (sada 400) godina, samostalno postala na ranijim nestalim naseljima ili na mestima koja su bila naseljena je, između ostalih, i Družetić.
    Zadružni život je u oblasti na velikoj ceni. Jedinština je posledica porodičnih nedaća i ona ne mora da predstavlja siromanštinu. Inokonština je posledica deobe i materijalnog upropašćavanja kuće i porodice od strane rđavih starešina i predtavnika. Nema doma u selu, koji nije bio, ili koji nije zadužen ili koji se ne sprema da bude zadužen. Za zadružni život vezano je i blagostanje doma, za jedinštinu oskudica u radnoj snazi, za ikonoštinu krajnja nemaština. Pa i danas ova oblast ističe se sa najvećim brojem stanovnika na jednu kuću u Kraljevini. Zadruga ima s osobinama i bez osobina, i uopšte uređenih, kao što su zadruge gornjih valjevskih oblasti. U oblasti zadruge prvog oblika, kao i gore, su: Stankovići u Golohj Glavi, Aškovići i Miloševići u Čučugama, Đapići i Arsenovići u Bukoru, Jovanivići i Cvejići u Donjem Crniljevu, Kovačevići i Paunovići u Koceljevi, Petrići u Družetiću itd.
    Nastaviće se…

    Odgovori

  4. 11. april 2013. u 22:12

    Milodan

    Poreklo familija-prezimena sela Družetić:
    Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

    -Banovići i Stanojlovići. Videti Stanojlovići i Banovići.
    -Grubetići, druga polovina 18. veka, Morača, Mitrovdan.
    -Jovanovići-1 i Markovići-2. Videti Markovići 2 i Jovanovići 1.
    -Jovanovići 2, posle 1827. godine, Osladić u Podgorini, Trifundan.
    -Lazići, druga polovina 18. veka, Carina u Azbukovici, Jovanjdan.
    -Maleševići i Savići. Videti Savići i Maleševići.
    -Markovići 1, druga polovina 18. veka, B. Krajina, Nikoljdan.
    -Markovići 2 i Jovanovići 1, druga polovina 18. veka, Osat, Trifundan.
    -Mitrovići, posle 1827. godine, Drlače u Azbukovici, Đurđic.
    -Obradovići, druga polovina 18. veka, Zarožje-okrug užički, Đurđevdan.
    -Purići, druga polovina 18. veka, Suvodanje u Podgorini, Đurđevdan.
    -Savići i Maleševići*, prva polovina 18. veka, Stari Vlah, Đurđic.
    *U Družetić doselila su se tri brata rođena: Jovan, Juriša i Mališa s Uvca iz Rasnice. Mališa je ostao u selu, Juriša prešao u Ljutice a Jovan u šabačku Kamenicu. Neki od Mališinih sinova spustili su se u Stubline.
    -Simići, druga polovina 18. veka, Gornje Košlje u Azbukovici, Jovanjdan.
    -Stanojlovići i Banovići, prva polovina 18. veka, Bosna, Aranđelovdan.
    -Stepanovići, posle 1827. godine, susedna Gola Glava, Jovanjdan, uljezi u Saviće.

    Odgovori

  5. 13. april 2013. u 21:35

    Milodan

    Sela opštine Koceljeva, Zukve. Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
    Posebni položaj sela.
    Zkve su na istok od Koceljeve na desnoj obali Tamnave, brdovito i neravno selo, sa kućama razređenim u pomanje porodične grupe. Kuće nisu po brdima već po pristrancima i ne spuštaju se u tamnavsku dolinu. Zukve su raselica susednog sela Novaka.
    Vode (Izvori, Reke, Jezera, Bare)
    U oblasti ima dosta izvora, koji svojim imenima opominju na karakter mineralnih izvora. Takvi bi izvori bili: Zmajevac u Kamenici, Mlakonja u Raduši, Hlađani u Družetiću, Živanica u Novacima, Savinac u Zukvama, Vidan u Grabovcu, Slana Bara u Galovićima i Slanac u Koceljevi.
    Sela koja su postala kao raselice drugih sela pre 200 (sada 300) godina, bila bi: Brović raselica Piromana, Batalage Svileuve, Zukve Novaka, Zvečka, Krtinska, Ratari i Urovci starog sela Breske, Lajkovac kolubarski od Gornjeg Lajkovca.

    Poreklo familija-prezimena sela Zukve:
    Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

    -Avramovići i Panići. Videti Panići i Avramovići.
    -Andrići, posle 1827. godine, Pambukovica u Tamnavi, Đurđic, došao na imanje svoje žene.
    -Antonići, prva polovina 18. veka, Osečina u Podgorini, Jovanjdan.
    -Vujičići, posle 1827. godine, Tuđin u Podgorini, Lazarevdan, uljez u Lazoviće.
    -Glišići, posle 1827. godine, Ljutice u oblasti, Đurđic.
    -Đorđevići, posle 1827. godine, Blizonje u Kolubari, Jovanjdan.
    -Đurići, druga polovina 18. veka, Cvetulja u Rađevini, Lučindan.
    -Živanovići i Maksimovići. Videti Maksimovići i Živanovići.
    -Jelići, prva polovina 18. veka, Novaci u susedstvu, Đurđic, od novačkih Tabakovića, velika zadruga.
    -Jovanovići, posle 1827. godine, Sitarice u Podgorini, Mitrovdan.
    -Lazarevići, druga polovina 18. veka, Sitarice u Podgorini, Lazarevdan.
    -Maksimovići i Živanovići, druga polovina 18. veka, Dragijevica u Podgorini, Đurđic.
    -Milovanovići, druga polovina 18. veka, Vragočanica u Podgorini, Nikoljdan, poveća i ugledna zadruga.
    -Mihailovići, posle 1827. godine, Osat, Sv. Stefan Dečanski.
    -Panići 1 i Avramovići, prva polovina 18. veka, Novaci u susedstvu, Sv. Avramije.
    -Panići 2, posle 1827. godine, B. Krajina, Sv. Stefan Dečanski, uljezi u Panteliće(?).
    -Petrovići, posle 1827. godine, Bukor, Lučindan.
    -Petronići*-1, stara izumrla porodica.
    *Za ove Petroniće zna se da je njihov predak Radič tvorac Zukava, da je iz Novaka od tamošnjih Antonića. Njegovo ime se neobično očuvalo i imenima: Radičeva Jaruga, Radička Voća, Radička trla itd. Svi su mu potomci skoro izumrli, a Petronić-2 je uljez na imanju poslednjeg Petronića-1.
    -Petronići-2, posle 1827. godine, Dragijevica u Podgorini, Nikoljdan, uljez u Petroniće 1.
    -Rankovići, posle 1827. godine, Bobova u Podgorini, Nikoljdan.
    -Snegići, prva polovina 18. veka, Jarebice u Jadru, Đurđevdan.
    -Spasići, posle 1827. godine, Rudo u Polimlju, Đurđevdan.
    -Stanići, prva polovina 18. veka, Dragijevica u Podgorini, Nikoljdan.
    -Stojkovići, posle 1827. godine, Vragočanica u Podgorini, Đurđevdan.

    Odgovori

  6. 16. april 2013. u 00:09

    Milodan

    Sela opštine Koceljeva, Kamenica. Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.

    Kamenica je brdsko selo u gornjem toku Tamnave, sa obe strane reke. Kuće su porađane u poveće džemate: Drlupe, na desnoj strani reke, Jasikovac, zapadni deo sela do Goločela, Cerje, najseverniji deo sela do Draginja i Ševarice, istočni deo sela, do Ljutica. Kuće po džematima su bliske, odvojene velikim okućnicama i pri vrhovima pojedinih seoskih potoka.
    Tokom Prvog srpskog ustanka Prota Mateja i pop Luka imali su i čestitih svojih saradnika, Tamnavaca, čija su imena vredna pomena: Isailo Lazić iz Krtinske, Petar Erić iz Zvečke, pop Leontije Marković iz Urovaca, Živan Petrović iz Kalenića, Vasilj Pavlović iz Bajevca, Đura Kostić iz Crvene Jabuke, Iguman Jeremija iz Grabovca, Milovan Zujalović iz Tulara, Živko Dabić iz Gole Glave, Jovan Tomić-Belov iz Donjeg Crniljeva, Mihailo Gluvac iz Kamenice, Rade Radosavljević iz Goločela i dr.
    Vode (Izvori, Reke, Jezera, Bare)
    Bunari su retko pored kuća već zakopani u stranama pojedinih brda ili iskopani u dolinama potoka i jaruga. Neka brdska sela: Kamenica, Kozarica, Goločelo i Đukovine i nemaju mogućnosti da kopaju bunare, zbog čega se služe preko cele godine izvorskim vodama.
    Najbogatija sela su s izvorima na dodirnoj zoni tamnavskih peskova i sekundarnih slojeva i najjači izvori su u prugama koje služe kao međa peskovima i brdskom delu oblasti. Izvori ovog dela su stalni, bogati vodom i svaki ponaosob gradi po jedan stalni potočić ili rečicu. Većina ovih izvora izbija iz krečnjačkih prslina i liče na vrela, ali ih narod ne zove tim imenima, počem su slabi vodom. Takva mala vrela su: Crkvena Česma u Stepanju, Bajevac u Bajevcu, Crkvenac u Dokmiru, Crkvenac u Koceljevi, Vodice u Subotici, Zmajevac u Kamenici, Lisnik u Goločelu i Turska Voda u Bukoru.
    U oblasti ima dosta izvora, koji svojim imenima opominju na karakter mineralnih izvora. Takvi bi izvori bili: Zmajevac u Kamenici, Mlakonja u Raduši, Hlađani u Družetiću, Živanica u Novacima, Savinac u Zukvama, Vidan u Grabovcu, Slana Bara u Galovićima i Slanac u Koceljevi.
    Reke.
    U selu Kamenica nalazi se ponornica Zmajevac, jedina rečica ove vrste u oblasti. Zmajevac grade dva mala vrela: Zeleni Vir i Madžarevac u Šeševici. Od njih postaju dva potočića, koji po stavama poniru u peskove i kamenje svoga korita. Posle kraćeg podzemnog toka voda su opet javlja u istom koritu i prima Ljutičku Reku i tako zajedno probijaju Hajdučku Stenu i Drlupsko Brdo, gradeći usku kamenitu i 600 metara dugačku klisuru pravca severozapadnog. Voda pod Hajdučkom stenom ponovo ponire i posle podzemnog toka od 600 metara javlja se u istom koritu u dva jaka vrela, nazvana Zmajevac i odatle skrećući na sever i tekući brzacima pada u Tamnavu u selu Kamenici.
    Jezera.
    Pravih jezera nema u oblasti. U brdskom delu delu oblasti ima poneka vrtačica ispunjena vodom i narod to zove jezerom. Ova jezera pune se atmosferskom vodom, koju vrtače zadržavaju preko celog leta i koja se muti pri padu kiša, topljenju snega i nanetim šljamom sa strane; ona ne otiču, bez izvora su i bez pritoka. Zbog mnogih nanosa sa strane kratkog su veka, presušuju ili obrastu barskim biljem i prelaze u male tresavice. Ovakva jezera su: Stepanjsko u Rogaju, Devojačka Voda u Raduši, Osman-Džorina Bara u Čučugama, Slatinsko Jezero u Kovačevićima, Goločeljansko u Brazniku i Drlupsko u Kamenici.
    Naselja.
    Drumska naselja nisu samostalna sela nego veći ili manji delovi sela, rastureni ili zbijeni pored glavnih oblasnih puteva. centri ovih naselja su putniččke mehane, špkole ili crkve. Kuće su najnovijih oblasnih naseljenicka, sa malim okućnicama ili su kuće, dućani, magaze, mehane pojedinih trgovaca, zanatlija i seoskih činovnika, koji se uzgred bave i zemljoradnjom. Gotovo svako selo ima ovakvih naselja, a najznatnija su kod: Skele, Koceljeve, Kamenice, Crniljeva i Stublina.

    U oblasti se danas nalaze ovi oblici svojine: crkvene, opštinske, seoske, džematske i porodične zajednice, pored lične svojine.
    Seoske zajednice:

    Zajednice brdskih sela veće su i one su spusti i šume. Ove se zajednice daju pod ispašu i žirovnicu i prihodi idu u opštinsku kasu na isplatu državnog poreza i prireza na sva imanja. Iz ovih zajednica seoska sirotinja ima besplatan ogrev, a oskudni u imanju dobijaju, po rešenju seoskog i opštinskog zbora i odobrenju nadležnih državnih vlasti, potrebno zemljište na večitu svojinu. Najlepše, najveće i najočuvaninje zajednice ove vrste imaju sela: Gola Glava, Koceljeva, Pambukovica, Kamenica, Ljutice i Družetić. Gologlavske zajednice u Jautini, družetićke u Straži i Visu, koceljevačke i pambukovičke, poznate po opštim imenom Koceljevačka Šuma, u prostoru preko 400 hektara, jesu najlepši šumski krajevi u oblasti i one drve sva donja tamnavska sela.
    Džematske zajednice:
    Džematske zajednice su ređi oblik svojine u ovoj oblasti, ali se ipak daju zapamtiti. Male svih brdskih sela i izdvojeni krajevi tamnavskih ravnijih sela imaju svoje zajednice od pola hektara u prostoru, ograđene i neobrađivane, na kojima male i krajevi drže svoja bdenija i molitve. Sređ U Banjanima ima svoju zajednicu od 5 a i daje pod zakup, Staro Vrelo u Vrelu, Ratković u Svileuvi, Krivajica u Ljuticama, Šumarice u Kamenici, Barič u Subotici, Divič u Bukoru, Delo u Donjem Crniljevu imaju svoje male zajednice, koje ne donose nikakvih prihoda ni selu ni malama.
    Zanimanje stanovništva:
    Trgovina je kod seljaka sporedno zanimanje jednog zadrugara ili samog starešine zadruge. Trgovici seljaci zanimaju se kupovinom i prodajom šljiva, goveda, drva, građe i kamena i njih je najviše u Koceljevi, Crniljevu i Kamenici. Trgovci druge vrste su najskoriji doseljenici: drže dućane, magaze ili mehane u sredini sela, ili pored puta i stvaraju drumska naselja.
    Tip sela.
    Kod tamnavskih brdskih sela, koji jednim delom zalaze u brdovite krajeve, a drugim u ravnije, primećuje se dve vrste mala. Brdske male su kao i kod pravih brdskih sela, a druge su razbijenog tipa, ali ne i rasturenog i na više mesta su spojene. I ovakva su sela starovlaškog tipa, jer su okućnice, rasporedi i kuća i zgrada istovetni. Ovakva su sela: Kamenica, Goločelo, Ljuticce, Subotice, Bajevac, Raduša i dr.
    U Vukovim haračkim tefterima od 80 današnjih sela ove oblasti pominju se 76 naseljenih mesta uz dve varošice (Ub i Obrenovac), koje Vuk naziva kasabama. Kod Vuka je u spisku sela Breska, koje danas nema i nedostaju još sela: Vukićevica, Gunjevac, Milorci, Stepanje, Stublennica, Trnjaci i Rvati. Uz selo Krtinsku pomenut je zaseok Brgulice a uz Kamenicu zaseok Kozarica. U spisku sela iz 1822. godine već su zasebna sela Vukićevica i Kozarice, a ostala (gore pomenuta) se ne pominju.
    Dvor, kuće i druge zgrade:
    Svaka imućnija tamnavska kuća ima pored glavne još jednu manju, takozvanu malu kuću, koja služi za gotovljenje jela, sušenje pastrme, sušenje odela, obuće i držanja kuhinjskog posuđa. Ako su ovakve zgrade jednodeljne onda se zovu kućerak. Kod dvodeljnih malih kuća druga odaja zove se soba; o njoj se ne stanuje, a služi za uspremu. Male kuće i kućerci imaju ognjište, odžak, nemaju tavan, već čerjan, krov im je visok i strm, a grade se od istog materijala, od kojega se grade prostije zgrade. Kućerci po Bukoru, Donjem Crniljevu i drugim susednim selima su male brvnarice i u blizini glavnih kuća.
    Svi zadružni i imućniji domovi u oblasti imaju pored ove dve kuće još po jednu ili dve druge: Zadruga Jovičića u Drenu, Nešića u Skeli i Begovići u Brezovici imaju po 3 kuće, a zadruge: Jovanovića-Pavlovića u Donjem Crniljevu i Đapića u Bukoru i 4 kuće. Nikola Mandić iz Kamenice i Jovan Babić iz Zabrežja sami su sa svojim sinovima, pa imaju po 3 kuće.
    Imena sela:
    Imena data po plastičnim osobinama zemljišta je, između ostalih, i Kamenica.
    Starine.
    Selišta:
    Selište ima svako selo samo se različito zove. Na svakom selištu očuvani su tragovi života ili se mogu naći, pa bilo naseljeno ili nenaseljeno. Osobna imena selišta su: Selište, Staro Selo, Kućerine, Stare Kuće, Kućišta, Stara Voća i Palaka. Selišta prve vrste imaju u: Skeli, Vukoni, Svileuvi, Zvačkoj, Kamenici i Bukoru.
    Gradišta:
    Za dvore i kulu Ljutice Bogdana priča se, da su bili na Mramoru, na međi sela Ljutice i Kamenica. Ljutica Bogdan je preko leta sedeo u kuli na Mramoru, a preko zime u drgoj kuli, u Subotici.
    Crkvine:
    Porušenih crkava ili crkvina ima u: Bresnici, Vrelu, Jabučju, Kamenici, Ljubiniću, Novacima, Brgulama, Raduši, Svileuvi, Radljevu, Sovljaku, Stublinama, Takovu, Tularima, Urovcima, Rvatima i Čučugama.
    Postanak i starina današnjih sela:
    Kod povećih reka, ako su brodne, sela prelaze i na drugu stranu, ali su tada uz kakve manje pritoke iste reke, kojima se ušća u glavnu reku na ataru istog sela. Kod ovakvih sela, kao Kamenice, Goločela, Koceljeve i Novaka, uvek je na jednoj strani, obično na desnoj, uzvišenijoj, glavniji i stariji deo sela, a noviji i rastureniji na levoj, ravnijoj.
    U spisku sela valjevske eparhije od 1735. godine od tamnavskih sela toga doba pominje se, između ostalih, i Kamenica.
    U spisku sela paleškog i šabačkog distrikta iz 1737. godine, koji je sastavila Beogradska Administracija tog doba, između ostalih, pominje se i selo Kamenica.
    Među rukopisima Narodne Biblioteke u Beogradu sačuvani su vojnički tefteri tamnavskog buljubaše iz 1807. godine Rade Radosavljevića, koje je M: Đ: Milićević izdao na svet (objavio). Ovi teteri su spisak ondašnjih vojnika iz gornjih posavotamnavskih sela: Kamenice, Goločela, Đukovina, Galovića, Gradojevića i Crniljeva.
    U stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina spada, između ostalih, i Kamenica.
    Sela koja su nastala kao reselice a nisu starija mnogo više od 100 godina, bile bi: Bajevac od Stepanja, Liso Polje od Brgula, Milorci od Crvene Jabuke, Rvati od Breske, Kršna Glava od Dokmira i Kozarice od Kamenice.
    Sutra sledi nastavak….

    Odgovori

  7. 16. april 2013. u 20:39

    Milodan

    Poreklo familija-prezimena sela Kamenica, opština Koceljeva:
    Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

    -Grujići i Mandići. Videti Mandići i Grujići.
    -Davinići, stara izumrla porodica.
    -Dimitrići, druga polovina 18. veka, Veliki Bošnjak (Draginje) u Posavskoj Tamnavi, Jovanjdan, dovodac u Careviće – danas velika zadruga.
    -Dumanovići, druga polovina 18. veka, Osladić u Podgorini, Trifundan.
    -Đukići, Kneževići i Petrovići. Videti Petrovići, Kneževići i Đukići.
    -Đurđevići, posle 1827. godine, Koceljeva, Jovanjdan, došli kao zanatlije.
    -Zarići, posle 1827. godine, Bosna, Jovanjdan, došao kao zanatlija.
    -Ivanovići, druga polovina 18. veka, Sušica u Podgorini, Jovanjdan.
    -Jovanovići, posle 1827. godine, Strmovo-okrug užički, Jovanjdan, uljezi u Cvejiće.
    -Kneževići, Đurići i Petrovići. Videti Petrovići, Kneževići i Đurići.
    -Makunci, posle 1827. godine, Bosna, Sv. Vrači.
    -Mandići i Grujići, prva polovina 18. veka, Pilica-okrug užički, Nikoljdan.
    -Marinkovići, druga polovina 18. veka, Osat, Sv. Stefan Dečanski, uljezi u Cvejiće.
    -Milići, posle 1827. godine, Zarožje-okrug užički, Aranđelovdan i Nikoljdan, uljezi u Cvejiće – poveća zadruga.
    -Miloševići i Carevići. Videti Carevići i Miloševići.
    -Mićići, posle 1827. godine, Srem, Aranđelovdan, doseljeni kao zanatlije.
    -Pavlovići, posle 1827. godine, Dragijevica u Podgorini, Đurđic, zanatlijska porodica.
    -Pajići (Erčići), posle 1827. godine, Dobrotin-okrug užički, Đurđic, uljezi u Careviće.
    -Pejići, stara izumrla porodica.
    -Petrovići, Kneževići i Đurići, prva polovina 18. veka, Dub-okrug užički, Đurđic.
    -Popovići*, prva polovina 18. veka, Kotešica u Kolubari, Nikoljdan.
    *Ovu doskorašnju popovsku porodicu doselio je neki kaluđer iz manastira Kaone, njihov srodnik.
    -Starčevići, prva polovina 18. veka, Dub-okrug užički, Đurđevdan.
    -Stojkovići, stara izumrla porodica.
    -Tadići, druga polovina 18. veka, Dragijevica u Podgorini, Đurđic.
    -Filipovići, druga polovina 18. veka, Gunjaci u Azbukovici, Sv. Stefan Dečanski.
    -Carevići i Miloševići*, prva polovina 18. veka, Stari Vlah, Đurđic.
    *Carevići, u selu su još i Drluplije, Drlupljani, što su po Drlupskom Brdu, doselili se u opštoj seobi i za sebe misle, da su od one velike porodice iz Starog Vlaha, koja se u jedan mah spustila u mnoga susedna sela.
    -Cvejići*, prva polovina 18. veka, Stari Vlah, Nikoljdan.
    *I ovi Cvejići su Starovlasi, nekad najveća i najbogatija porodica u selu, danas spada u malo jaču kuću.
    -Ševići, druga polovina 18. veka, Cvetulja u Rađeviini, Lučindan.

    Odgovori

  8. 18. april 2013. u 22:14

    Milodan

    Varoš Koceljeva. Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine.
    Napomena: Ljuba Pavlović u svojoj knjizi tretira Koceljevu kao selo dok je to sada varoš i opštinski centar, da ne bi došlo do zabune prilikom čitanja ovog teksta (Milodan).
    Koceljeva je na obema obalama Tamnave, u njenom srednjem toku, neravnog, ali ne potpuno i brdskog izgleda, sa kućama raspoređenim u džemate: Prnjavor uz rečicu Bresnicu, Rečane uz desnu stranu Tamnave do Subotice, Kičer oko Crkvenca i stare crkvine. Donji Kraj, istočni deo sela do Zukava i Livadare sa leve strane reke, do Svileuve.
    Fizičke prilike u Tamnavi
    Zemljišni oblici:
    Kad bi se sa Presada, iznad Kocceljeve, povukla prava pruga pravo na istok Kolubari, onda bi njena najistočnija tačka bila nepričavski Čot iznad Kolubare, zatim, kad bi se opet sa Presada na severozapad povukla prava pruga na draginjski i svileuški vis Stubao, onda zapadni i južni delovi iza ovih pruga čine pravi brdski kraj u oblasti. Pravih brdskih sela je u oblasti 18, pored još 5, koja svojim gornjim krajevima zalaze u brdski kraj. Brdska sela uglavnom u gornjim tokovima reka Tamnave i Uba, i u slovačkoj kosi.
    Vode (Izvori, Reke, Jezera i Bare)
    Izvori:
    Najbogatija sela su s izvorima na dodirnoj zoni tamnavskih peskova i sekundarnih slojeva i najjači izvori su u prugama koje služe kao međa peskovima i brdskom delu oblasti. Izvori ovog dela su stalni, bogati vodom i svaki ponaosob gradi po jedan stalni potočić ili rečicu. Većina ovih izvora izbija iz krečnjačkih prslina i liče na vrela, ali ih narod ne zove tim imenima, počem su slabi vodom. Takva mala vrela su: Crkvena Česma u Stepanju, Bajevac u Bajevcu, Crkvenac u Dokmiru, Crkvenac u Koceljevi, Vodice u Subotici, Zmajevac u Kamenici, Lisnik u Goločelu i Turska Voda u Bukoru.
    U oblasti ima dosta izvora, koji svojim imenima opominju na karakter mineralnih izvora. Takvi bi izvori bili: Zmajevac u Kamenici, Mlakonja u Raduši, Hlađani u Družetiću, Živanica u Novacima, Savinac u Zukvama, Vidan u Grabovcu, Slana Bara u Galovićima i Slanac u Koceljevi.
    Močila su jaki i čisti izvori, dublji od živobara, otiču čistom vodom iste temperature kao i susedni vazduh, ne upotrebljavaju se za piće, ali se upotrebljavaju kao močila za lan i konoplju. Ovakvih močila ima po Zabrežju, Urovcima, Piromanu, Broviću, Lisom Plju, Brezovici i dr. Mlakve su ili barske ili rečne otoke sa izvorima sa strane, otiču stalno preko zime, ne mrznu se, već se puše, a kako su u koritima reka, one ih pri povodnjima kvare i premeštaju. Ovakvih izvora ima u Lajkovcu, Jabučju, Belom Polju, Koceljevi, Sovljaku, Novacima i dr.
    Naselja.
    Položaj sela.
    Drumska naselja nisu samostalna sela nego veći ili manji delovi sela, rastureni ili zbijeni pored glavnih oblasnih puteva. Centri ovih naselja su putniččke mehane, špkole ili crkve. Kuće su najnovijih oblasnih naseljenika, sa malim okućnicama ili su kuće, dućani, magaze, mehane pojedinih trgovaca, zanatlija i seoskih činovnika, koji se uzgred bave i zemljoradnjom. Gotovo svako selo ima ovakvih naselja, a najznatnija su kod: Skele, Koceljeve, Kamenice, Crniljeva i Stublina.
    Ekonomske prilike:
    Seoske spahije od turske narodnosti nisu živele po selima nego po susednim gradovima, kao i spahije sela gornjih valjevskih oblasti. Turci s Uba i Paleža (Obrenovca) nisu bili spahije već od trgovačkog i zanatlijskog roda, živeli su izmešani sa Srbima i bavili su se uzgred i zemljoradnjom. Mnogi su imali po selima svoje dućane, radnje ili hanove i uz njih i nepokretna dobra, na kojima su naseljavali seljake srpske narodnosti. I u Koceljevi pored stare crkve, i u Donjem Crniljevu, gde je današnje drumsko naselje, i u Nepričavi ispod Ostreša, i u Breskvi pored stare crkve, bilo je pomešanih i srpskih i turskih porodica, koje su bile na tim imanjima. Turska imanja posle olobođenja i regulisanja agrarnih odnosa prešla su u svojinu onih srpskih porodica, koje su bile na tim imanjima
    Seoske zajednice:
    Zajednice brdskih sela veće su i one su ispusti i šume. Ove se zajednice daju pod ispašu i žirovnicu i prihodi idu u opštinsku kasu na isplatu državnog poreza i prireza na sva imanja. Iz ovih zajednica seoska sirotinja ima besplatan ogrev, a oskudni u imanju dobijaju, po rešenju seoskog i opštinskog zbora i odobrenju nadležnih državnih vlasti, potrebno zemljište na večitu svojinu. Najlepše, najveće i najočuvaninje zajednice ove vrste imaju sela: Gola Glava, Koceljeva, Pambukovica, Kamenica, Ljutice i Družetić. Gologlavske zajednice u Jautini, družetićke u Straži i Visu, koceljevačke i pambukovičke, poznate po opštim imenom Koceljevačka Šuma, u prostoru preko 400 hektara, jesu najlepši šumski krajevi u oblasti i one drve sva donja tamnavska sela.
    Seoske zajednice brdskih sela daju se pod ispašu i nigde se zajednički ne pasu; uzimaju ih po zakup pojedinci ili udruženi pojedinci, gde napasaju ili samo svoju stoku ili puštaju i druge seljake. Ispaša ove vrste ima u Koceljevi, Pambukovici, Goloj Glavi, Družetiću, Kamenici i Novacima.
    Zanimanje stanovništva.
    Tamnavcima je najglavnije zanimanje zemljoradnja, a sva druga sporedna. Pored zemljoradnje zanimoju se još: voćarstvom, stočarstvom, vinogradartvom, pčelarstvom, svilarstvom, ribolovom, zanatima, trgovinomm, rabadžijanjem, vađenjem kamena, žeženjem ćumura i argaštinom.
    Trgovina je kod seljaka sporedno zanimanje jednog zadrugara ili samog starešine zadruge. Trgovci seljaci zanimaju se kupovinom i prodajom šljiva, goveda, drva, građe i kamena i njih je najviše u Koceljevi, Crniljevu i Kamenici. Trgovci druge vrste su najskoriji doseljenici: drže dućane, magaze ili mehane u sredini sela, ili pored puta i stvaraju drumska naselja.
    Tip sela.
    Kad se sa neke uzvišenije tačke u središtu sela ili izvan sela posmatra selo, kuće seoske su poređane eliptično (Koceljeva), kružno (Gola Glava), parabolično (Đukovine) i skoro kružno (Gradojevići). Pođe li se iz male u malu, vidi se odmah izlazak novijih porodica i spajanje mala, kao i utrpanost kuća na mestima, gde su bile prvobitno male.
    Dvor, kuća i druga zgrade.
    Kuće imućnijeg Tamnavca je čitavo naselje s mnogim zgradama, poređenim u krug ili na duž. Dom Janka Aškovića iz Banjana, jednog među najimućnijim Tamnavcima, uz glavnu kuću ima još 15 drugih zgrada, i ako nema zadruge. Dom zadruge Ljube Kovačevića iz Koceljeve ima više zgrada.
    Stanovi i kolibe.
    Tamnava nije stočarska oblast, ali opet nigde nije zapušteno i zanemareno stočarstvo. Svaki Tamnavac, pored zemljoradnje, u bilo kom kraju bio, gaji po neku vrstu stoke; goveda, konje, svinje, ovce a oni imućniji i sve od ovoga.
    Govedarstvo.
    U gornjim kladničkim selima i oko Koceljeve, seljaci drže veliki broj goveda. Ovakva goveda češće puta nisu po izboru, mada preovlađuje kolubarski soj (vrsta). Krupnija stoka goji se i svake godine izgoni na oblasne i susedne marvene trgove i prodaje. Krave se muzu po pašnjacima i mleko donosi kući gde se prerađuje.
    Imena sela stranog porekla.
    Strana imena sela ili delova sela, za koje se pozitivno sme tvrditi da su latinskog ili romanskog porekla, jesu: Banjani, Brgule (na dva mesta), Bukor, Koceljeva, Šarbane, Balačka, Palanka (mala Gole Glave), Vlašić, Cer, Vorbis (deo skeljanskog atara), Balur, Banja (Bajevac) i Misište (Liso Polje).
    Imena koja bi opominjala na rudarstvo: Majdan (Družetić), Slanac (Koceljeva, kao i ime samog sela), Slana Bara (Grabovac, Galovići) i Slanobara (Stubline).
    Starine.
    Selišta ima svako selo, samo se različito zove. Na svakom selištu očuvani su tragovi života ili se mogu naći, pa bilo nasaljene ili nenaseljeno. Osobna imena selištima su: Selište, Staro Selo, Kućerine, Stare Kuće, Kućišta, Stara Voća i Palanka.
    U Koceljevi i Svileuvi po jedna seoska mala nosi opšte ime sela, čime se predstavlja veća starina istih delova od ostalih, a da je ovako ne bi noviji naseljenici zvali ove seoske krajeve ili Staro Selo, ili Stara Koceljeva ili Stara Svileuva.
    Crkvine.
    Priča se da je bio manastir u Galovićima, na granici ovog sela i Gradojevića, zatim, Skobalju, posvećen Arhistratigu Mihailu, u Malom Borku, posvećen proroku Jeremiji i Koceljevi, čiji se jedan deo sela i danas zove Prnjavor.
    Stari putevi.
    Drugi stari put iz jadranske doline peo se na Vlašić i njegovom kosom spuštao se Konjskom Grobu, odakle je razvođem Rasnice i Bresnice silazio u Suboticu i u Koceljevi prelazio Tamnavu na starom porušenom mostu, čije se zidine još raspoznaju. Odatle je preko Svileuve ulazio u Batalage i razvođem Vukodraži i levih tamnavskih pritoka spuštao se u Orašac, gde se spajao sa valjevskim putem i dalje išao.
    Postanak i starine današnjih sela.
    Selo je u oblasti geografska celina. Sliv potoka, kakve omanje rečice ili gornji, srednji ili donji tok veće rečice uvek su za sebe geografska celina, a to je upravo atar sela.
    Kod povećih reka, ako su brodne, sela prelaze i na drugu stranu, ali su tada uz kakve manje pritoke iste reke, kojima se ušća u glavnu reku na ataru istog sela.
    Starost pojedinih sela utvrđuje se i očuvanim pismenim dokazima.Kod ovakvih sela, kao Kamenice, Goločela, Koceljeve i Novaka, uvek je na jednoj strani, obično na desnoj, uzvišenijoj, glavniji i stariji deo sela, a noviji i rastureniji na levoj, ravnijoj.
    U spisku sela paleškog i šabačkog distrikta iz 1737. godine, koji je sastavila Beogradska Administracija toga doba, pominje se, između ostalih, i Koceljeva.
    Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina, između ostalih, spada i Koceljeva.
    Zadružni život je u oblasti na velikoj ceni. Jedinština je posledica porodičnih nedaća i ona ne mora da predstavlja siromanštinu. Inokonština je posledica deobe i materijalnog upropašćavanja kuće i porodice od strane rđavih starešina i predstavnika. Nema doma u selu, koji nije bio, ili koji nije zadužen ili koji se ne sprema da bude zadužen. Za zadružni život vezano je i blagostanje doma, za jedinštinu oskudica u radnoj snazi, za ikonoštinu krajnja nemaština. Pa i danas ova oblast ističe se sa najvećim brojem stanovnika na jednu kuću u Kraljevini. Zadruga ima s osobinama i bez osobina, i uopšte uređenih, kao što su zadruge gornjih valjevskih oblasti. U oblasti zadruge prvog oblika, kao i gore, su: Stankovići u Golohj Glavi, Aškovići i Miloševići u Čučugama, Đapići i Arsenovići u Bukoru, Jovanivići i Cvejići u Donjem Crniljevu, Kovačevići i Paunovići u Koceljevi, Petrići u Družetiću itd.
    Sledi nastavak.

    Odgovori

  9. 18. april 2013. u 23:57

    Milodan

    Poreklo familija-prezimena mesta Koceljeva, opština Koceljeva:
    Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

    -Alimpići, prva polovina 18. veka, Pričević u Podgorini, Nikoljdan.
    -Antonići, posle 1827. godine, Bresnica u Tamnavi, Jovanjdan, kupili imanje i sišli.
    -Babići*, stara porodica, Pantelijevdan.
    *Babići su stara koceljevačka porodica rasturena po svim džematima i pod raznim prezimenima, ali preovlađuje u Donjem Kraju sa prezimenom Babić.
    -Babović*, druga polovina 18. veka, Vračević u Kolubari, Nikoljdan.
    *Babovići su dojučerašnja sveštenička porodica i doseljeni su kao takvi iz Vračevića.
    -Belovukovići, posle 1827. godine, B. Krajina, Jovanjdan.
    -Birtaševići, druga polovina 18. veka, Ruma, Đurđic.
    -Vasići i Đurđići. Videti Đurđići i Vasići.
    -Gošići, posle 1827. godine, Licenović u Rađevini, Đurđic.
    -Grčići*, prva polovina 18. veka, Makedonija, Aranđelovdan.
    *Grčići su poreklom od nekakvog Grka sveštenika, dugogodišnja sveštenička porodica ovog mesta i nekih susednih sela.
    -Danilovići, posle 1827. godine, Mionica-okrug užički (?), Đurđevdan.
    -Dragićevići, prva polovina 18. veka, Makedonija, Stevanjdan, predak bio mehandžija.
    -Đakovići*, posle 1827. godine, Bresnica, Nikoljdan.
    *Đakovići iz Bresnice, Subotice i Koceljeve su jedna ista porodica, doseljena iz okoline Novog Sada, prvo u Kožuar, pa tek posle u Bresnicu i Suboticu. Đakovići drže da su od iste porodice, od koje je bio stari mitropolit Isaija Đaković
    -Đukići, druga polovina 18. veka, Osat, Đurđevdan.
    -Đurđići i Vasići, druga polovina 18. veka, Oglađenovac u Podgorini, Jovanjdan.
    -Erakovići, posle 1827. godine, Bresnica, Jovanjdan.
    -Ivanovići, posle 1827. godine, Draginje u okolini, Jovanjdan.
    -Jevrosimovići, posle 1827. godine, Družetić u okolini, Alimpijevdan.
    -Jovanovići, druga polovina 18. veka, Zukve u okolini, Sv. Avramije, od porodica Avramović.
    -Kovačevići*, prva polovina 18. veka, Lijevno, Sv. Avramije.
    *Kovačevići su velika lijevanjska porodica, doseljena prvo u Mali Bošnjak, pa se posle rasturili po Koceljevi i svima susednim selima. Kovačevići za sebe misle, da su uvek bili bogati i da im je to zapisano u knjizi sudbine. I po svima selima, i danas, zna se da su bogatstvom izmakli od ostalih svojih suseda.
    -Krsmanovići, druga polovina 18. veka, Drlača u Azbukovici, Miholjdan.
    -Kulići, posle 1827. godine, Crna Gora, Đurđevdan.
    -Lekići (Vasići), prva polovina 18. veka, Priboj, Jovanjdan.
    -Lukići i Pešići. Videti Pešići i Lukići.
    -Maksimovići, posle 1827. godine, Miličinica u Podgorini, Alimpijevdan, uljez u Kurjačiće.
    -Mandići, posle 1827. godine, Zaovine-Stari Vlah, Đurđevdan, zanatlijska porodica.
    -Markovići, posle 1827. godine, B. Krajina, Nikoljdan.
    -Milinovići, druga polovina 18. veka, Ostružanj u Podgorini, Jovanjdan.
    -Milovanovići, druga polovina 18. veka, Šljivova u Rađevini, Nikoljdan.
    -Mićići, posle 1827. godine, Vrbić u Rađevini, Đurđevdan, trgovačke i zanatlijske porodice.
    -Nedeljkovići, stara porodica, Alimpijevdan.
    -Nikolići, druga polovina 18. veka, Šljivova u Rađevini, Lučindan, poveća i ugledna zadruga.
    -Novakovići, posle 1827. godine, Banjani (valjevski), Đurđevdan, zanatlije.
    -Pavlovići, posle 1827. godine, Bosna, Sv. Stefan Dečanski, zanatlijska porodica.
    -Panići, posle 1827. godine, Oglađenovac u Podgorini, Đurđic, dovodci.
    -Paunovići 1, druga polovina 18. veka, Pauni u Kolubari, Jovanjdan.
    -Paunovići 2, posle 1827. godine, Raduša u okolini, Jovanjdan, velika trgovačka porodica i zadruga, uljezi u Paunoviće 1.
    -Petrovići 1, druga polovina 18. veka, Miličinica u Podgorini, Nikoljdan.
    -Petrovići 2, posle 1827. godine, Pješivci, Đurđevdan, zanatlijske porodice.
    -Pešići i Lukići, posle 1827. godine, Bresnica u okolini, Jovanjdan.
    -Podbarci, posle 1827. godine, Cerova u Rađevini, Đurđevdan.
    -Popovići, posle 1827. godine, Ub, Đurđevdan, zanatlijska porodica.
    -Rakići, posle 1827. godini, Vladimirci u Posavskoj Tamnavi, Alimpijevdan.
    -Rankovići 1, druga polovina 18. veka, Žabari u Kolubari, Jovanjdan.
    -Rankovići 2, posle 1827. godine, Mali Bošnjak, Jovanjdan.
    -Timotići, posle 1827. godine, Oglađenovac u Podgorini, Alimpijevdan, zanatlijska porodica.
    -Tupajići, posle 1827. godine, Bosna, Nikoljdan, zanatlijska porodica.
    -Čvrgići, posle 1827. godine, Stari Vlah, Sv. Joakim i Ana, zanatlijska porodica.

    Odgovori

  10. 21. april 2013. u 21:57

    Milodan

    Sela opštine Koceljeva, Ljutice. Izvodi iz knjige Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, prvo izdanje 1912. godine, poslednje izdanje 2011. godine, Edicija “Koreni” u izdanju JP Službeni glasnik Srbije i SANU.

    Istorija oblasti.

    Kad je između srpskog despota Stevana i ugarskog kralja Žigmunda zaključen znameniti ugovor o predaji Stevanu i njegovim neposrednim potomcima, ako ih bude imao, Mačve s Beogradom i gradom Golupcem, već iz toga doba pominju se neka sela ove oblasti, koja je kralj Žigmund dao u praviju čelniku Radiču, koje naslednik Stevanov Đurađ utvrđuje i odobrava. U istom hrisovilju datiranom 31. avgusta 1429. godin pominju ova sela iz današnje Tamnave: Ljutice, Zabrežje, Bošnjaci i Trstenica, pored drugih, koja su po susednim oblastima.

    Fizičke prilike Tamnave.

    Druga vlašićka kosa počinje u šabačkom Crniljevu na onom mestu odakle Tamnava otpočinje teći umesto severnim, istočnim pravcem. Druga kosa je niža od prve i razlikuje se dosta od prve, mada su obe tačno jugoistočnog pravca. Kao što je kod prve kose glavni i najznatniji vis Beleg u Miličinici i iznad valjevskog Crniljeva, tako je i ovaj drugi, Jautina u Goloj Glavi najglavniji, jer koliko je Beleg udaljen od početka Vlašića, toliko je i Jautina od Donjeg Crniljeva. I kosa i njene suviše kratke i severne i južne kosanice širokoh su pleća, sa jasno izraženim krečnjačkim poljicima, jer celom dužinom kose na više mesta ispoljeni su sekundarni krečnjaci, ispod kojih su peščari, konglomerati i filiti. Krečnjačka poljica: Odžino Polje između Miličinice i Goločela, Preseka na Šeševici, Jasikova Ravan u Ljuticama, Konjski Grob na međi Bresnice i Koren u Družetiću, su poljica bez vidnih ostenjaka, i rtova sa vrtačama po sredini, koje su starijeg i novijeg porekla, široke, zadnivene i obdelane.

    Naselja.
    Položaj sela.

    Svaka gologlavska mala ima po jedan ili po dva zasebna potesa, a sve zajednički po jedan deo svog Polja, a tako i kod bukorskih mala, čiji je zajednički potes Mokro Polje do Galovića. Kad se mala namnoži i nema gde da se više širi, onda malo podalje stvara drugu malu, koja se po vremenu spaja sa svojom maticom. Tako su se u Bukoru spojile Donja Mala sa svojom maticom Divičem, u Goloj Glavi Balačka sa Brđanima, u Ljuticama Rasnica sa Ljuticama itd. Tipska brdska sela su: Bukor, Gola Glava, Družetić, Ljutice, Crniljevo, Goločelo, Galović itd.

    Seoske zajednice:

    Zajednice brdskih sela veće su i one su ispusti i šume. Ove se zajednice daju pod ispašu i žirovnicu i prihodi idu u opštinsku kasu na isplatu državnog poreza i prireza na sva imanja. Iz ovih zajednica seoska sirotinja ima besplatan ogrev, a oskudni u imanju dobijaju, po rešenju seoskog i opštinskog zbora i odobrenju nadležnih državnih vlasti, potrebno zemljište na večitu svojinu. Najlepše, najveće i najočuvaninje zajednice ove vrste imaju sela: Gola Glava, Koceljeva, Pambukovica, Kamenica, Ljutice i Družetić. Gologlavske zajednice u Jautini, družetićke u Straži i Visu, koceljevačke i pambukovičke, poznate po opštim imenom Koceljevačka Šuma, u prostoru preko 400 hektara, jesu najlepši šumski krajevi u oblasti i one drve sva donja tamnavska sela.
    Kameničke i Ljutičke zajednice u Šeševici, u prostoru preko 130 hektara opet su šumske zajednice, ali lošije vrednosti od gornjih.

    Džematske zajednice:

    Džematske zajednice su ređi oblik svojine u ovoj oblasti, ali se ipak daju zapamtiti. Male svih brdskih sela i izdvojeni krajevi tamnavskih ravnijih sela imaju svoje zajednice od pola hektara u prostoru, ograđene i neobrađivane, na kojima male i krajevi drže svoja bdenija i molitve. Sređ U Banjanima ima svoju zajednicu od 5 ari i daje pod zakup, Staro Vrelo u Vrelu, Ratković u Svileuvi, Krivajica u Ljuticama, Šumarice u Kamenici, Barič u Subotici, Divič u Bukoru, Delo u Donjem Crniljevu imaju svoje male zajednice, koje ne donose nikakvih prihoda ni selu ni malama.

    Poseban položaj sela:

    Ljutice su sa obe strane Tamnave, zapadno od Koceljeve, brdssko i ravno selo, čija su brda sa južne strane. Kuće su pri izvorima seoskih potoka, zbijene u porodične grupe, vrlo bliske i sa velikim okućnicama. Džemati su: Jelići, zapadni deo ispod Grada, Ljutice, sredina sela, Rasnica ispod Konjskog Groba na desnoj strani reke i Krivajica, na levoj strani, uz poveću nepresušnu seosku rečicu Krivajicu.

    Tip sela:

    Kod tamnavskih brdskih sela, koji jednim delom zalaze u brdovite krajeve, a drugim u ravnije, primećuje se dve vrste mala. Brdske male su kao i kod pravih brdskih sela, a druge su razbijenog tipa, ali ne i rasturenog i na više mesta su spojene. I ovakva su sela starovlaškog tipa, jer su okućnice, rasporedi i kuća i zgrada istovetni. Ovakva su sela: Kamenica, Goločelo, Ljutice, Subotice, Bajevac, Raduša i dr.
    U Vukovim haračkim tefterima pominju se kao zaseoci: Koren u Družetiću i Jautina u Goloj Glavi, ali nisu bili zaseoci ni onda, pa ni danas, jer ih niko tim imenom od njihovih seljaka ne zove. Vrhovi u Skeli, Staro Vrelo u Vrelu, Pljoštara u Drenu, Gračica u Novacima, Ratkovac u Svileuvi i Krivaja u Ljuticama jesu veće male, koje bi se, kad bi se njihova imanja izdvojila od ostalog sela, mogle nazvati zaseocima a vremenom i selima.

    Imena sela srpskog porekla:

    Srpska imena sela, koja su postala od prezimena razrođenih porodica ili muških i ženskih imena i nadimaka su, između ostalih, i Ljutice.

    Starine:

    U Ljuticama, pored Okrugle Bare, koja je u dolini Tamnave, postoji jedan dobro očuvan beleg, za koji seljaci drže, da je sestre Ljutice Bogdana. Za ovaj spomenik vezana je ova narodna priča: Jednog dana, kad se na Mramoru, u zimskoj kuli, boravio vojvoda sa svojom svitom, primeti sa kule da se nešto kreće po pšenici oko Okrugle Bare. I vojvoda i njegova svita pomisle da je košuta i vojvoda zapne strelom i na mstu ubije, umesto košute, svoju sestru, koja je istog jutra izašla u polje da razgleda vojvodina polja i da se prošeta. Vojvodi je bilo neobično žao svoje sestre, zato je sahrani pored Bare na mestu gde je ubijena i podigne joj mramor, koji se i danas čuva.
    Za dvore i kulu Ljutice Bogdana priča se, da su bili na Mramoru, na međi sela Ljutice i Kamenica. Ljutica Bogdan je preko leta sedeo u kuli na Mramoru, a preko zime u drgoj kuli, u Subotici.

    Postanak i starina današnjih sela:

    U godini 1429. u hristovulju despota Đurđa Brankovića, kojim odobrava svom čelniku Radiču, da može primiti podareni poklon od ugarskog kralja Žigmunda, pominju se pored nekih sela iz susednih mačvanskih oblasti i sela ovih oblasti: Trstenica, Bošnjaci, Ljutice, Zabrežje i Medojeva reka (Banjani).
    U spisku sela paleškog i šabačkog distrikta iz 1737. godine, koji je sastavila Beogradska Administracija toga doba, pominju se, između ostalih, i Ljutice.
    Stara sela, koja bi po narodnom predanju postojala od pre 300 (sada 400) godina su, između ostalih, i Ljuticce.
    Nastaviće se…

    Odgovori
1 2 3