Poreklo stanovništva sela Golubinje, opština Majdanpek. Prema prilogu Dušana Drljače „Golubinje u Poreču“ i drugim izvorima, priredio saradnik portala Poreklo Žarko Milovanović.
Golubinje se nalazi na obali Dunava, pored ušća Porečke reke. B. Pejić je zapisao kako stariji ljudi govore da su se njihovi stari doselili sa Kosova. Golubinjski atar je vrlo veliki. Selo se graniči atarima Tekije, Brze Palanke, Miroča, Mosne i Dunavom. Golubinje je sastavljeno od 5 delova: Sela i 4 „salaša“ Vrtop, Glavica (Glavica i Ukopana Glavica), Štrbac i Malo Golubinje. Malo Golubinje je starije naselje, ali se stanovništvo zbog poplava preselilo 3 km uzvodno, gde je današnje Selo — Golubinje. Još i danas pretežno stočarski karakter privređivanja upućuje na zaključak da je Selo moralo nastati kasnije. Formiranje Sela verovatno je uslovljeno privođenjem agrikulturi uskog pojasa zemljišta pored Dunava. Značaj Sela je višestruk: ono je u centru najplodnije zemljoradničke teritorije, pored Dunava je, koji je i sam značajna privredna površina, na putu je D. Milanovac-Tekija, administrativni je i prosvetni centar (Mesna kancelarija i škola). Osim toga, Selo je i centar društvenog života: s obzirom na to što su salaši međusobno prilično udaljeni, u Selu se, kao u žiži, okuplja većina stanovništva naselja, i to subotom i nedeljom. Toponimi u selu, počevši od Porečke reke, su ovi: Prečica, Strenjak, Šupljajka, Kosište, Drenjar, Bara (njive), Velika njiva, Gomnište, Gradašnica. Na terenu Golubinja postoje nalazi iz rimskog doba. Godine 1932. imalo je 268 domova i 1 388 stanovnika. [1]
Selo Golubinje, autor fotografije Žarko Milovanović
Stanovništvo.
Golubinje je osnovano na mestu sa tragovima starije naseljenosti (praistorijski lokalitet Rečica i objekti antičkog doba). Pominje se pod nazivima: Gegerdžinlik, u prvoj polovini XVII veka i Collumbina (1718). U istoriji srpskog etnosa poznato je iz 1808, kada su se u njemu sastali poslanici ustaničke Srbije sa Turcima radi pregovora o miru. [2]
Prema Paunu Durliću [3] stanovništvo Golubinja je po poreklu oko 2/3 srpsko, i to doseljeno sa Kosova u drugoj seobi koju je 1737. godine predvodio Arsenije Jovanović Šakabenta; Kosovci se ovde nisu doselili direktno, jer je glavnina sa Kosova, kao što je poznato, otišla u Ugarsku, nego etapno, preko Crne Reke i Krajine. Onu jednu trećinu Golubinja čine Vlasi iz okolnih vlaških sela. Ono što je u Golubinju zbilja osobeno je njihovo srpsko narečje, vanredno zanimljivo. U međuvremenu se na čudesan način to narečje izmešalo sa vlaškim, a za to duhoviti Golubinjci krive vlaške snajke.
Prema D. Drljači [4] u Selu je 120 „čisto“ srpskih domova, 7 vlaških (za dvojicu se tvrdi da su Romi) i 25 mešovitih srpsko-vlaških domova. U većini mešovitih brakova doseljeni bračni drug je vlaškog porekla iz okolnih sela Plavne, Miroča, Mosne i Golog Brda. Po narodnoj tradiciji, srpsko stanovništvo je poreklom sa Kosova (kao mesto odakle su doselili pominje se okolina Kosovske Mitrovice, a kao vreme druga polovina XVI veka). Neke porodice koje su doseljene sa Kosova nazivaju „plemićima“, smatraju ih najranije doseljenim. To su:
– Gavrilovići (2 kuće, slave sv. Nikolu),
– Ilići (5 kuća, slave sv. Nikolu),
– Mitići (6 kuća, slave sv. Nikolu),
– Minići (svi na salašu Štrbac, slave sv. Petku),
– Bogdanovići (od njih je ostao samo jedan predstavnik, i to žensko: Cveta Veljković; bili su vrlo bogati, a slavili su sv. Petku).
– Rod Rajkovića sačuvao je predanje da su starinom iz Bugarske, ali ne znaju za mesto, uzroke i vreme doseljavanja.
Vlasi su ovde samo oni skorašnji — „došlijci“ iz Plavne i okolnih vlaških sela, koja još uvek govore vlaški. Kazivač Minić (slavi sv. Nikolu) napominje da mu je majčin deda od Ardžala, u Rumuniji, te da su oni, Minjinci, otuda poreklom.
Za susede Petroviće, koji su se nekad zvali Pandureloci (od reči pandur) veli da su došli s „turske“ teritorije (slave sv. Petku).
Prema popisu stanovništva i imovine sreza porečko-rečkog iz 1863. godine [5], ukupno je popisano okruglo 100 domaćinstava. Ovde navodimo spisak prezimena azbučnim redom, sa brojem domaćinstava po prezimenima u zagradi:
Adamović (6)
Aranđelović (1)
Badrka (1)
Bogdanović (1)
Bogica (1)
Bogosavljević (3)
Boić (1)
Vasiljkov (1)
Veličković (1)
Voinov (1)
Gavrilović (2)
Golubov (1)
Davidov (1)
Dobrivoj (1)
Dragomir (1)
Dumitrašković (1)
Dumitru (1)
Đorđević (6)
Đurđa (1)
Ilijić (1)
Ilijović (1)
Janković (2)
Jovin (1)
Jovičić (2)
Jonvika (1)
Josimović (2)
Karabašica (1)
Krstić (2)
Kurkl (1)
Malja (1)
Marković (7)
Martin (1)
Milvin (1)
Milenković (1)
Milin (1)
Milovanović (1)
Milosavljević (4)
Minjcan (1)
Mitić (1)
Nikolić (7)
Novaković (1)
Pavlović (4)
Petrović (5)
Prvulović (1)
Predin (1)
Predić (1)
Radosavljević (1)
Radulović (1)
Rajković (2)
Stanković (1)
Stepanović (1)
Stešin (2)
Stojanović (4)
Trailović (1)
Udovičić (1)
Štefanović (1)
Iseljenici.
– u 19. veku [6] odseljeni su: Jovanović (1 kuća, Sv. Arhanđeo) u Urovicu kod Negotina i Avramešti (2 kuće, Petkovica) odseljeni u Grabovicu kod Kladova
– Zabeleženo [7] je da su se 60-ih godina dvadesetog veka, u Majdanpek odselila četvorica, a u Bor dvojica, ali kuće u Golubinju nisu prodali. Tada su u selo dolazili mesečno, ili jedanput u nekoliko meseci. Dve-tri porodice su se odselile u u Kostolac i Smederevo, 5 – 6 u Suboticu, a desetak u Sloveniju, gde po nekoliko porodica Golubinaca živi sada u Velenju, Hrastniku i Mariboru.
_______________________________________________
IZVORI:
[1] Dušan Drljača, Golubinje u Poreču, Zbornik radova Etnografskog instituta knj. 8, Beograd, 1976. str. 79, https://etno-institut.co.rs/lat/zbornik-radova/zbornik-radova-etnografskog-instituta-knjiga-8, pristupljeno 23.11.2021 [2] Srboljub Đ. Stamenković (ured.), Geografska enciklopedija naselja Srbije 3, Beograd, Geografski fakultet / Agena / Stručna knjiga, 2001, str. 1-2 [3] Paun Durlić, http://www.paundurlic.com/forum.vlasi.srbije/index.php?topic=2099.msg8924#msg8924, pristupljeno 23.11.2021 [4] Drljača, 80 [5] Nenad Vojinović (prir.), Popis stanovništva i imovine sreza porečko-rečkog iz 1863. godine, Istorijski arhiv Negotin, 2013 [6] Kosta Jovanović, Negotinska krajina i Ključ, Beograd, 1940, str. 249, 260 [7] Drljača, 80
Komentari (0)