Poreklo stanovništva sela Dragomi Do, opština Cetinje – Crna Gora. Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Ovo malo ćeklićko, dosta zabito naselje graniče sela Jezer i Uba, a dodiruje se i s područjem Bjelica i Njeguša. Od puta Cetinje –– Čevo, tačnije od mjesta y kome su ćeklićka mjesna kancelarija, pošta i prodavnica (u Kućištima), udaljeno je 5,5 km. Krak kolskog puta vodi do blizu njega; od Cetinja je udaljeno 21, i od Kotora 41 km. Sa sjevera granica atara mu počinje od Didske Grabačice, pa prema jugoistoku vodi preko Velje strane, od koje se ka jugozapadu spušta preko Goražine rupe, gdje siječe stazu za Uba, na dalje preko Ponorne rupe, Naćevog vrha i niže Osoja ide ka sjeverozapadu na Vodice, a odatle na Međesku glavicu i Gugutu, gdje siječe stazu za Jezsr, te preko Lisca izbija na Didsku Grbačicu. Atar sela, čija je dužina (SI–JZ) 3,1 km i širina (SZ-JI) 1 km, zahvata 4,32 m2, a visina sela (kod crkve) je 860 m.
Istorijat.
Erdeljanovićeva ispitivanja porijekla bratstava, starina i toponima u ovom naselju, te na osnovu njih njegova pretpostavka da je ono staro koliko i ostala ćeklićka sela, potvrđena je podacima iz turskih deftera iz 1521. i 1523. godine. Po prvom i drugom, naselje je, kao mahala sela Ćeklića, imalo 4, odnosno 2 kuće. Selo Ćeklići, pak, sa mahalama –- Jezsr, Dragomi Dol, Ubli, Vuči do, Crni vrh, Kućišta, Vojkovići, Jabukov do, Krajnji do, Ivkovići, Milevići, Petrov do, Đurovići i Slatkovići,z imalo je po prvom defteru ukupno 114 kuća, a po drugom (sa istim mahalama — PR) 45. Gotovo jedan vijek kasnije Bolica saopštava da Ćeklići imaju 64 kuće sa 160 vojnika. Isti podatak za kuće početkom 19. vijeka navode Dipre i Somijer. Godine 1879. selo je imalo 10 d. sa 53 stanovnika (28 m. i 25 Ž.), a 1883. 12 d. Erdeljanović je u selu popisao 13 d., 1925. bilo ih je 15 sa 78 stanovnika. Pa zatim 1948 (10:46), 1953 (14 :65), 1961 (10:39) i 1971 (6:31). U zadnja dva popisa domaćinstva su prema broju članova bila: sa 1 (3 : 0), ca 2 (1 :0), sa 3-5 (4 3) i sa više od 5 (2:3). Istovremene promjene u glavnim starosno–polnim grupama pokazuju pocaci: u prvoj 17:7 (ž. 11 :2), u drugoj 16 : 13 (ž. 9:9) i u trećoj 6 : 11 (ž. 5:7).
Struktura stanovništva.
U istom periodu obrazovna obilježja mještana bila cy: bez škole 11:13 (ž. 9 : 10), sa četvorogocišnjom 28 :12 (ž. 13 :5), sa osmogodišnjom 0 :2 i kvalifikovanih radnika 0 : 2, a nepismenih 10 : 12 (ž. 8:10) – svi stariji od 50 godina.
Na drugoj strani, promjene u posjedovnoj i dohodovnoj strukturi domaćinstava u istom periodu, bile su: bez zemlje (0 :2), sa 2–5 ha (0 : 1) i sa preko 5 (8:5), odnosno: poljoprivrednih 8 :1, mješovitih 0:5 i nepoljoprivrednih 2 : 0.
U 1953. godini 31 aktivni izdržavao je 32 lica; u poljoprivredi 30:26, a „sa ličnim primanjima bila su 2 lica. U naredna dva popisa, taj Odnos se izmijenio tako da je prvih bilo 19:5, drugih 18:1; u poljoprivredi 19 : 13 i 18 :10, a sa ličnim primanjima 2 :4.
Tip sela.
Naselje se smjestilo oko istoimenog, relativno plitkog dola. Kyće su razmaknute po manjim obodnim dočićima, a najudaljenija je jedna (gotovo 2 km), zbog čega je i podvajaju kao zaselak – Paprat. Selo ima samo 7 kuća. Od njih su 5 prizemnih i na izbi 2; pod tiglenim krovom su 3, a pod slamenim 4; sa daščanim plafonom su 2, sa malterisanim 2 i bez njega 3. U međuratnom periodu u 3 kuće su napravljene 4 posebne prostorije, a u poratnom u 2 kuće 2 sobe, 2 kuhinje i 1 ostava.
Kuće su popisano kao 8 stanova sa 340 m2, od kojih su 3 iz prvog, 3 iz drugog i 2 iz trećeg perioda. Sa otvorenim ognjištem bilo ih je 7, a prema vrsti su – 5 jednosobnih i garsonjera i 3 posebne sobe. Dva su bila napuštena na duže vrijeme.
Stanovništvo.
U selu žive samo:
-Pavićevići (6 d.).
Poslije 1945. godine iselilo se 9 d. (u Kotor 4, Cetinje 3, Dubrovnik i Split 1). U Vojvodinu su kolonizovana 2 d.; jedno se vratilo. Ranije je u Ameriku išlo 5 lica.
Vode.
Naselje ima dva zajednička bunara, napravljena u prošlom vijeku i 6 bistijerni (3 iz međuratnog i 3 iz poratnog perioda).
Zanimanje stanovništva i ostali podaci o selu.
Selo je izrazito stočarskog karaktera. Sada u njemu ima 8 pojata i 2 izbe (konobe), koje se koriste za stoku. Samo jedan pomoćni objekat se koristi kao magacin. Za naselje je karakteristično da pored bližih, ima i druga znatno udaljenija imanja. Sličnu pojavu nalazimo i kod drugih, ne samo kod ćeklićkih sela. Ona se ne mogu uvrstiti u prave katune, mada i to dijelom jesu. Ta imanja se redovno koriste preko godine, jer su koliko obradiva, toliko i gorovita, a služe i za ispašu. I na njima se preko zime u stajama zadržava stoka, ranije najviše koze, za koje se pretežno koriste listoberi. Do prije više od 100 godina bila su više zajednička, ali su vremenom usljed množenja stanovništva i diobe domaćinstva dijeljena i privatizirana. Na imanjima su podizani torovi i bistijerne, a zemljište je obrađivano kao ono na bližim posjedima. Takav kompleks imanja je na području zvanom Đurojeva voda, udaljenom od sela 5—6 km. Tamo su izgrađene 3 bistijerne i samo su one sa lokalitetima od njih – komunice. Svakako su napravljene y vrijeme kada su postojala bratstvenička prava korišćenja tih površina („priboji”).
Naselje je bez električnog osvjetljenja. Dosta je izdvojeno i y njemu se nije mnogo šta izmjenilo. Domaćinstva imaju –– samo ognjište 4, ognjište i šporet 4, tranzistore 4, gusle 5, crepulju, sač i verige 6, starije vrste kreveta 3, stolovače 6, skrinje 4, novije postelje 5 itd.
IZVOR: Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)