Haplogrupa J2a-Z6055>Y14439 među Srbima

Starost i rasprostranjenost podgrane

Podgrana J-Y14439 predstavlja deo šire J-Z6055 porodice (TMRCA 11100 god.). Filogenetski niz: J2-M172>M410>L26>Z6055>Y7010>Y13128>Y14434>Y14439. Na osnovu trenutnih rezultata (https://www.yfull.com/tree/J-Y14439/), starost ove podgrane procenjuje se na nekih 4000 godina (oko 2000 pre n.e.).

Haplogrupa J-Z6055, kroz svoje različite podgrane, prisutna je širom mediteranskog sveta. Od Indije na istoku, do Velike Britanije na zapadu.

Haplogrupa J2-M172

Karta 1: Milan Radulović

Interesantno je da se podgrana J-Z6055>Y13128>Z36834 (TMRCA 8300), koja je inače paralelna sa J-Y14439, javlja na starim nalazištima u Grčkoj, među Minojcima (2600-2000 pre n. e.). Danas je ta podgrana prisutna na prostoru Istočnog i Zapadnog Mediterana, dok se J-Y14439, barem na osnovu trenutnih rezultata, sreće više na prostoru Zapadnog Mediterana i Britanskih ostrva.

Treba naglasiti da niko, od do sada testiranih pripadnika ove podgrane kod nas, nije radio dubinsko (SNP) testiranje, pa je ovo procena na osnovu Y-STR. Ta procena se često ispostavi kao tačna, budući da je reč o upoređivanju na velikom broju uzoraka (NevGen predviđač). U svakom slučaju, preporuka je da neko Srba J-Y14439 odradi i SNP test na ovu podgranu.

Prisustvo među Srbima

Kod Srba se ova podgrana J2a-M410 javlja u Zapadnoj Srbiji, Raškoj oblasti, u Drobnjaku, Istočnoj Hercegovini, na Kosovu i Metohiji i u Krajini.

Geografski prikaz testiranih porodica J-Y14439

Karta 2: Srpski DNK projekat

Svi testirani pripadnici ove podgrane kod nas poseduju veoma sličnu kombinaciju markera (Y-STR), pa bi neka gruba procena starosti ove grupe bila 700-1000 godina.

Testirane porodice

Stari Vlah:

Satarić, Jovanjdan, Milatovići, Lučani

Rasinski okrug:

Stanić, Nikoljdan, Vražogrnci, Aleksandrovac

Toplica:

Avramović, Lučindan, Žuč, Kuršumlija

Jablanički okrug:

Stojiljković, Nikoljdan, Dadince, Vlasotince

Lika:

Tatalović, Jovanjdan, Drežnica, Ogulin

Ivošević, Đurđevdan, Drežnica, Ogulin

Banija:

Podunavac, Đurđevdan, Gornji Klasnić, Glina

Šumadija:

Pavić, Jovanjdan, Rogača, Sopot

Stara Hercegovina:

Kujundžić, Aranđelovdan, Previš, Šavnik, Drobnjak

Milašinović, Aranđelovdan, Previš, Šavnik, Drobnjak

napomena: na ovom spisku nisu sve testirane porodice J-Y14439, pošto su neke neke deo još uvek neobjavljenih istraživanja. Prema tome, fali nekoliko porodica iz Hercegovine, Starog Vlaha, Kosova i Šumadije, koje se nalaze na karti 2.

– Testirane porodice J-Y14439 iz Starog Vlaha svoje poreklo, na osnovu predanja, vezuju uglavnom za Hercegovinu. Neretko se pominje Drobnjak kao starija matica.

– Avramovići iz okoline Kuršumlije neguju predanje o poreklu iz novopazarskog kraja, gde je takođe prisutna ova podgrana J2a

– Krajišnici svoje poreklo uglavnom mogu vezati za prostor Hercegovine i Starog Vlaha (genetički rezultati)

Uzevši u obzir raspored i predanja testiranih rodova, nameće se zaključak da je matica ove podgrane kod nas prostor Drobnjaka, Hercegovine i raške oblasti. Odatle se kroz istoriju podgrana širi ka Krajini, Šumadiji, Ibarskom Kolašinu i dalje po srskim oblastima. Treba možda ostaviti prostora i za “južnomoravski”, ogranak ove grupe, s obzirom na testirane iz Jablaničkog okruga, jedan anonimni rezultat iz Severne Makedonije, kao i nešto daljeg genetičkog rođaka iz Bugarske (plevenska oblast).

Ovo bi ujedno bili i svi testirani J-Y14439 sa Balkana, sa međusobno bliskim poklapanjima, što govori verovatno o nekoj vrsti izolovanosti na ovom prostoru. To je čest slučaj i sa ostalim J-M172 podgranama kod nas.

Izvor:

• Srpski DNK projekat
• NEVGEN (https://www.nevgen.org/)
• The genomic history of the Aegean palatial civilizations (2020)
• FTDNA
• Yfull J-Y14434 (https://www.yfull.com/tree/J-Y14434/)
• YHRD (https://yhrd.org/search)

Autor: Nebojša Novaković