Poreklo prezimena, selo Gornje Dragovlje (Gadžin Han)

Poreklo stanovništva, selo Gornje Dragovlje, opština Gadžin Han – Nišavski okrug. Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Zaplanja“ na osnovu ispitivanja tog područje od 2005. do 2010. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj naselja i glavne geografske odlike.

Gornje Dragovlje je smešteno u Gornjem Zaplanju. Nalazi se na jugoistočnim padinama Babičke gore (1.059 m), y okruženju njenih vrhova Oštra glava (683 m), Beli kamen (836 m) i Gradište (782 m), y dolini Gornjedragovskog (Slivničkog) potoka, jedne od sastavnica Kutinske reke. Smešteno je 2,5 km zapadno od regionalnog puta Nikola Tesla – Gadžin Han – Krastavče – Donji Dušnik – Ravna Dubrava. Udaljeno je 22 km jugoistočno od Gadžinog Hana i 44 km jugoistočno od Niša. Prostire se u visinskoj zoni od 480 do 600 m.

Vode.

U ataru se nalaze brojni izvori: Hajdučki kladenac, Gušavi kladenac, Vuča livada, Donji Žil; Zavratuška, Krivulje i dr.

Zemlje i šume.

Obradiva zemlja se nalazi na mestima Reka, Crkvenjak, Buljava, Rosulja, Slanište, Kojino, Đokino, Dubrava, Međak, Smrdan, Polje, G ložje, Milenovo arničje, Mala i Velika turija, Grnčarev do, Ostra glava, Livađe i dr.

Pašnjaci su na potesima Božina padina, Trševina, Čukar, Znak, Vranja glava, Kolčest arnica, Golemi rid, Žil Govedarsko plandište, Vuča livada i dr.

Šume se nalaze na mestima Del, Malo bučje, Markova padina, Vranja glava, Znak, Široka padina, Gušavi kladenac, Kolča stornica, Narće, Golemi rid, Plandište, Govedarsko plandište, Smrake, Hajdučki kladenac, Miljkov i Novkov govedarnik i dr.

Na ovim mestima je ranije uglavnom bila seoska utrina. Nekada turska imovina, po oslobođenju je pripala državi, potom dodeljena selima Sopotnica, Gornje i Donje Dragovlje, a kasnije izdeljena. Livada ima na manjim parcelama unutar navedenih potesa, a vinograda na Smrdanu i Rajkovom delu.

Tip sela (Oblik i fizionomija).

Gornje Dragovlje je (razređeno) zbijenog tipa, nepravilnog okruglastog oblika. Sastoji se od tri fizionomska dela sa više grupa rodovskih kuća: Ovamnja (Prva) mala — Grci, Zlatkovci, Stojaci, Damnjanovci, Vidonjci, Soroljci, Tulovci, Miladinovci i Džigini, Srednja (Druga) mala – Žaboci, Stojančini, Marinkovci, Pavlovci, Colomanci, Baraci, Milenovci, Džomari, Guljaci, Bilci, Sedrezanci i Barjanci, i Onamnja (Treća) mala – Ilijinci, Duduljci, Milošovci, Jovanovci, Markovci, Stepanovci, Rapini, Cakini i Simidžijini.

Starine u selu.

Smatra se da je Gornje Dragovlje formirano na mestu antičke naseljenosti. U blizini sela postojali su tragovi rimske naseljenosti koji su vremenom u potpunosti uništeni. Na mestu Ramničište (potes Crkvenjak) postojala je pravoslavna crkva, čiji su ostaci još uvek vidljivi – ćeramida, cigle i dr. Meštani smatraju da je porušena u turskom periodu.

Poreklo stanovništva.

Većina familija u Gornjem Dragovlju se smatra starosedelačkim, a samo pojedine pamte svoje migraciono poreklo. Tako je familija Grci starinom iz sela Grajevca kod Leskovca, odakle je njihov rodonačelnik prebegao zbog ubistva Turčina. Sa obzirom na to da je bio sa Ašanima, da ga Turci ne bi uznemiravali, govorilo se da je Grk, pa je rod po tome dobio naziv.

U selu danas žive sledeće familije:

-Zlatkovci (7 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Miladinovci (4 kuće, slave Sv. Luku) i njihovi podelci:

-Pisuljci (5 kuća, slave Sv. Luku), Stojaci (8 kuća, slave CB. Luku),

-Damnjanovci (6 kuća, slave Cv. Ranđela),

-Soroljci (4 kuće, slave Gmitrovdan),

-Grci (10 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Džigini (2 kuće, slave Gmitrovdan),

-Vidonjci (4 kuće, slave Gmitrovdan), čiji je nadimak Turci (ruralna kućišta su im ograđena visokim zidanim ogradama),

-Tulovci (7 kuća, slave Sv. Ranđela),

-Žaboci (11 kuća, slave Sv. Đorđa),

-Stojančini (6 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Marinkovci (6 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Pavlovci (12 kuća, slave Sv. Nikolu i Pejčindan),

-Colomanci (7 kuća, slave Cv. Nikolu),

-Baraci (3 kuće, slave Sv. Nikolu),

-Milenovci (3 kuće, slave Sv. Luku),

-Džomari (5 kuća, slave Cv. Nikolu),

-Guljaci (8 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Bilci (3 kuće, slave Cv. Nikolu),

-Sedrezanci (3 kuće, slave Sv. Nikolu),

-Barjanci (3 kuće, slave Sv. Luku),

-Ilijinci (5 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Duduljci (2 kuće, slave Sv. Jovana),

-Milošovci (8 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Jovanovci (6 kuća, slave Sv. Nikolu),

-Markovci (2 kuće, slave Sv. Nikolu),

-Stepanovci (5 kuća, slave Sv. Luku),

-Simidžijini (3 kuće, slave Sv. Nikolu),

-Rapini (4 kuće, slave Sv. Nikolu),

-Cakini (4 kuće, slave Sv. Nikolu) i:

-Romi (3 kuće, slave Sv. Jovana).

Seoska slava – „litije“,  je Spasovdan, a preslava Mali Spasovdan. Proslavlja se i Sv. Toma, na čiji dan je počela sa radom seoska škola. U centru sela se nalazi drveni krst i zapisno drvo – „miro“.

Novija iseljavanja stanovništva.

U savremenom periodu iseljeno je (većinom u Niš) i „ugašeno“ (smrću domaćina) 76 kuća: 7 kuća familije:

-Milošovci, 6 kuća familije:

-Žaboci, po 5 kuća familija:

-Grci, Zlatkovci, Pavlovci, Sedrezanci i Duduljci, 4 kuće familije:

-Soroljci, po 3 kuće familija:

-Jovanovci i Markovci, po 2 kuće familija:

-Stojaci, Damnjanovci, Vidonjci, Tulovci, Marinkovci, Baraci, Milenovci, Guljaci, Barjanci, Stepanovci, Rapini i Cakini i po 1 kuća familija:

-Stojančini, Colomanci, Džomari i Ilijinci.

Funkcije sela.

Gornje Dragovlje je tradicionalno stočarsko selo. Iz tog razloga su u prošlosti postojale brojne pojate. Tržišni značaj imao je uzgoj teladi i jagnjadi, čiji je otkup bio organizovan u Ličju, kao i proizvodnja rakije, koja se prodavala na pijaci u Leskovcu. Ratarstvo je zadovoljavalo samo sopstvene potrebe domaćinstava. Pošto je to često bilo nedovoljno, meštani su odlazili u pečalbu kao Ciglari i crepari uglavnom u Mačvu, Slavoniju i Semberiju, a posle Drugog svetskog rata u berbu kukuruza u Vojvodinu.

U savremenom periodu je u značajnom obimu bio prisutan odlazak na privremeni rad u inostranstvo. Od 60–ih godina XX veka uzgajao se duvan, čiji je otkup bio organizovan u Ličju, a u novije vreme jagodičasto voće. Na bazi zastupljenosti osnovnih funkcija Gornje Dragovlje pripada primarnim seoskim naseljima. U centru naselja (Srednja mala) se nalazi četvororazredna škola, osnovana 1934, i dve privatne prodavnice.

Uređenje naselja.

Meštani su se ranije snabdevali vodom iz individualnih bunara. Vodosnabdevanje je kolektivno od 1972, kada su izgrađena dva lokalna vodovoda (146 priključaka), za čije potrebe su kaptirani izvori Hajdučki kladenac, Gušavi kladenac, Vuča livada, Donji Žig, Zavratuška, Krivulje i dr. Uz to, postoji još 10-ak lokalnih vodovoda manjeg kapaciteta. Stoka se ranije napajala iz Jankovog bunara, kao i sa seoskih potoka – Svinjarnica i Preod i Jovanovske (Dragovske) reke.

Gornje Dragovlje je elektrificirano početkom 60-ih godina HH veka, a telefonske veze dobija 2000. godine.

IZVOR: Prema knjizi Marije Antić „Antropogeografska proučavanja naselja Zaplanja“ na osnovu ispitivanja tog područje od 2005. do 2010. godine, edicija Koreni – Službeni glasnik, Beograd. Priredio saradnik Porekla Milodan.