Zemunik Donji je selo u Dalmaciji (Ravni Kotari), istočno od Zadra. Pripada opštini Zemunik (Zadarska županija).
Reljef je kraški, sa malom nadmorskom visinom. Najviša tačka je Gradina (111 m).
Selo se pravolinijski proteže u pravcu severozapad-jugoistok. Na severozapadu su zaseoci Smrdelj i Senj, a na jugoistoku Mostar.
Na teritoriji Zemunika Donjeg nalazi se Zadarski aerodrom.
Lokalitet Gradina bio je naseljen još u praistorijskom i antičkom dobu. Turci su osvojili Zemunik u Kiparskom ratu 1570. godine. Senjski uskoci su ga osvojili i zapalili 1605, a sa sobom odveli 700 ljudi. Mlečani su 1648. u Zemunik naselili izbeglo stanovništvo iz Žegara. Godine 1682. izbio je ustanak naroda protiv Hasan-beg Durakbegovića, kada su mnogi Turci pobijeni. Nedugo zatim počeo je i Morejski rat (1683) u kojem su Turci proterani iz Dalmacije. Mlečani su u Zemuniku dali posede serdarskoj porodica Smiljanića.
Srbi uglavnom naseljavaju zaselak Smrdelj/Smrdelje, na granici sa susednim Smokovićem. Pravoslavna crkva Svetog Save iz 19. veka bila je na brdu Gradina. Srušena je u ratu.
Rimokatolička crkva Svete Katarine je najstarija i nalazi se na Gradini. Tu je i groblje. U centru sela je 1995. podignuta nova crkva – Kraljica Mira.
U prvoj polovini 18. veka naseljeno je više porodica katoličkih Arbanasa, čija su prezimena i danas sačuvana u Zemuniku, poput prezimena Đerđa i Šestan.
Na popisu 1991. godine, Zemunik Donji je imao 2318 stanovnika, od čega 1793 Hrvata (77%), 276 Srba (12%), 17 Jugoslovena i 232 ostala.
Prezimena 1948. godine, sa brojem osoba (u zagradi) i krsnom slavom
Srpska prezimena
ALAVANJA (6) – Sveti Jovan
BIJELIĆ (2) – Sveti Georgije
VRANIĆ (14) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
GUŠA (6) – (došli iz Zemunika Gornjeg)
ĐINIĆ (18) – Sveti Nikola (prisutni u 18. veku)
KALAPAĆ (6) – (došli iz Smokovića)
KOSOVIĆ (57) – Sveti Stefan Dečanski-Mratindan (prisutni u 18. veku)
LUKOVAC (10) – Sveti Stefan Dečanski-Mratindan (prisutni u 18. veku)
MATIĆ (35) – Sveti Marko (prisutni u 18. veku)
REPAJA (9) – Sveti Georgije (prisutni u 18. veku)
ŠKOPELJA (32) – Sveti Dimitrije (prisutni u 18. veku)
ŠKORIĆ (3) – Sveti Georgije
Hrvatska prezimena
ALVIR (40) – (prisutni u 18. veku)
BILOGLAV (53) – (prisutni u 18. veku)
BILOSNIĆ (42) – (prisutni u 18. veku)
BRCANIJA (9 u Senju) – (prisutni u 18. veku)
BULJAT (27) – (prisutni u 18. veku)
DRAGAŠ (26) – (prisutni u 18. veku)
ĐERĐA (23) – (prisutni u 18. veku)
ZDUNIĆ (17) – (prisutni u 18. veku)
KASAP (40) – (prisutni u 18. veku)
KRNČEVIĆ (43) – (prisutni u 18. veku)
MARUŠIĆ (116) – (prisutni u 18. veku)
PALEKA (197) – (prisutni u 18. veku)
PERIĆ (150) – (prisutni u 18. veku)
RAPAN (24) – (prisutni u 18. veku)
ĆURKOVIĆ (56) – (prisutni u 18. veku)
FABIJAN (66) – (prisutni u 18. veku)
ČAVLINA (3 u Senju) –
ČANKOVIĆ (109) – (prisutni u 18. veku)
ŠARE (47) – (prisutni u 18. veku)
ŠARIĆ (109) – (prisutni u 18. veku)
ŠESTAN (108) – (prisutni u 18. veku)
Izvori:
- Zadarsko okružje na mletačkom katastru iz 1709; srednji kotar, Marko Rimac i Goran Mladineo, 2012.
- Leksik prezimena SR Hrvatske, 1976, Zagreb
- Topografska karta Hrvatske 1:25 000, 1975.
- Benkovački sajt (www.benkovac.rs)
Priredio: Saradnik portala Poreklo Slobodan Zrnić
Komentari (0)