Poreklo stanovništva, selo Žaže (Zvečan)

Poreklo stanovništva sela Žaže, opština Zvečan – Kosovskomitrovački okrug. Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“ napisanoj prema prikupljenim podacima od 1934. do 1953. godine – izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Žaže je u izvorištu Žaževskog potoka. U Međama su: Petkovica, Glavičica, Prkać, Tamnički potok, Bugarićka – Srbovačka reka, Vitlište.

Vode.

Pije se voda s izvora. Poznatiji su izvori: Česma u Radevcu, Vrelo, Štovno i Česma.

Zemlje i šume.

Topografski nazivi za njive i livade su: Doljani, Bare, Cvetkova ravan, Radevac, Makva; za ispašu i šumu: Glavičica i Rid.

Tip sela.

Postoji podela sela na mahale: Ljativić maalu, Selimović maalu, Šašivar maalu i Muslić maalu.

Zbog blizine sela Boljetin i Žaže imaju zajedničko groblje – na Petkovici.

Istorijat i ime sela.

Kralj Milutin poklonio je svom vlastelinu Žažu selo Krivotulju..Žaažou Krivotulja. Sada selu Krivotulji nema traga pa pretpostavljam da je ime selu, posle Žeževe smrti, zamenilo ime Žaži, odnosno “Žaže”, selo sinova ili potomaka vlastelina Žaže. Selo je zabeleženo u Devičkom katastihu 1769. godine kao Žaža i žaže.

Po popisu od 1921. godine Žaže ima 24 domaćinstva sa 160 članova: Godine 1948 selo Žaža (tako) ima 37 domaćinstava sa 328 članova.

Starine u selu.

U Štovnu su rimski-latinski, kažu “rimljanski”, majdani vodeničnog kamena, a u Tamničkom potoku su stari kamenolomi i potkopi. U livadi Makvi je stara crkvina porušena do temelja, a pored nje u hrastovoj šumi davno napušteno “srpsko” groblje. Na grobovima su veliki grubo istesani krstovi. Na njima, osim urezanih krstova, nema drugih oznaka. U ovom groblju kopali su se i “Borčanci” iz Borčana. Oni su krajem 18, ili na početku 19. veka izbegli odavde u Srbiju.

Poreklo stanovništva.

Rodovi.

Posle seobe 1739. u selo se uvlače i stalno nastanjuju Arbanasi iz Malesije. Ovde su zatekli malo srpsko stanovništvo. Arbanasi znaju da su “doskora” u selu živeli braća Petar i Pavle iz Borčana. Kad Petar pogibe u sukobu sa Arbanasima, Pavle izbeže u Srbiju.

Na život Srba u selu opominju toponimi: Radevac, Petkovica, Cvetkova ravan. Danas su u selu jedini stanovnici potomci arbanaških doseljenika.

IZVOR: Prema knjizi Radoslava LJ. Pavlovića „Kopaonik“, izdanje 2012. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.