Poreklo stanovništva sela Gračane (po knjizi Gračani), Grad Novi Pazar – Raški okrug. Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Gračani su na prisojnoj strani reke Raške, poviše manastira Sopoćana. Ono je u sklopu Mehmedova Brda, Lokve, Karadola, Goladije i Velike Pčane.
Tip sela.
Kuće su po stranama brda s desne strane Gračanske Reke.
Vode.
Upotrebljavoda sa izvora: Ustava, Spasojevića Izvor, Lutovac, Nedovićeva Česma, Bubac, Milićeva Česma, Despotovićeva Stublina i česma Biser–Voda u potoku niže brda Jušca; česma Korita u planini je pojilo za stoku. Gračanska Reka postaje od izvora Lutovca.
Zemlje i šume.
Njive su slabe oko kuća, u Podjušcu i po novim krčevinama. Pasišta su na Borovnjaku, Kršu, Ravnom Brdu, Velikoj Plani, Maloj Plani, Prosečenici i Golaću; u Velikoj Plani su: Velika Vrtača,Tomin Ras(t), Jasenje, Drijenovi i Vijenac. Vučja Rupa je staro rudarsko okno pod Golaćom; Suvi Potok teče samo zimi niže Male Plane. Po Odževu ima sitne šume. Pod Jušcom ima pet plitkih pećina, najveća Kozja Pećina; sve pećine su jedna ispod druge, postale spuštanjem podzemne vode u karstu.
Starine u selu.
Na Jušcu („J’žac, njive u Podj’žcu“) bili su, po predanju, „dvori Jug Bogdana“, po kome se brdo nazvalo. Kod pećine pod Jušcom poznaju se temelji porušene crkvice, verovatno isposnice Sopoćana. Oko crkvine ima ostataka starog groblja. Drugo staro i današnje groblje je na severnoj padini Jušca. I u ovom se groblju poznaju temelji porušene crkvice. Napušteno muhamedansko groblje je severno od Jušca.
Postanak i istorijat sela.
Ime sela zabeleženo je u Sopoćanskom pomeniku. Staro selo bilo je kod Mehmedova Brda, pa se, zbog udara studenih vetrova, pomestilo na današnje, bliže potocima. Njegovo stanovništvo raselilo se u početku 19. veka, a njihova mesta naselili muhamedanci, koji su se odselili 1912. godine u Novi Pazar i u Tursku.
Poreklo stanovništva.
Današnji rodovi su:
-Kudre, Vučinići, 3 kuće, Nedovići, 6 kuća, Pavlović, 1 kuća, Jankovići, 2 kuće, Spasojević, 1 kuća, Radosavljevići, 4 kuće, Petrovići, 3 kuće, Despotovići, 4 kuće, su od Rovčana Veljovića u Slatini.
-Bojovići, 3 kuće, Velimirović, 1 kuća, Sv. Jovan, su iz pešterskih sela.
-Vukotići, 2 kuće, Matović, 1 kuća, Đurđic, stara slava sv. Pantelija, su Kuči.
-Nešovići, 3 kuće, Milić, 1 kuća, Sv. Nikola (kumuju Mladenovićima u Doljanima), su Kuči, doseljeni odnekud iz Sjeničkog Polja.
-Vukićević, 1 kuća, Lesendra, je Vasojević.
-Miljkovići, Nešovići drugi, 2 kuće, Sv. Arhanđeo, su Vasojevići iz Suvog Dola na Pešter, doseljeni 1918. godine.
-Etemović, 1 kuća, je pomuhamedanjena srpska porodica iz Novoga Pazara doselili se 1920. godine.
Odselili su se:
-Gračanci u Mataruge, u Podibru posle 1809. godine.
-Gračani u Novi Pazar:
-Lekići, po natpisu na nadgrobnom kamenu iz 1864. godine. Ne kaže se kuda su otišli.
-Đekići, sv. Luka, su izumrli.
IZVOR: Prema knjizi Petra Ž. Petrovića „Raška“ – izdanje 2010. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
2. maj 2020. u 23:07
zoran radosavljević
poštovani‚‚moji Radosavljevići sa slavom sveti arhandjel‚‚žive u Topličkpm kraju‚‚na padini planine Kopaonik u selu gornja Mirnica u Opštini Kuršumlija‚‚od davnina pa i dan danas zovu nas Radosavljevići Boljarci po selu Boljare Opština Sjenica‚‚vidim dau selu Gračane Opština Novi Pazar žive Radosavljevići‚‚dali smo poreklom od istih Radosavljevića‚‚pradeda mi se zvao Vuka‚‚deda Milutin i otac Drago
4. maj 2020. u 13:43
Milodan
Zoran Radosavljević!
Prema raspoloživoj literaturi ne može se utvridti veza Radosavljevića iz Gornje Mirnice i “prezimenjaka” u selu Gračani, posebno što su oni poreklom od Rovčana Veljovića u Slatini. U knjigama, izuzev u retkim slučajevima, se ne piše rodoslov rodova.
Pozdrav!
Milodan