Poreklo stanovništva naselja Lozane, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Lozane je podignuto na prisojnim stranama, blago zaobljenih brežuljaka diluvijalne terase pustorečke kotline, u slivu Oransske reke.
Tip sela.
Lozane je selo zbijenog tipa. Podeljeno je u mahale: Jevrejci, Bander i Buzadžije.
Ime sela.
U korenu ovog toponima je reč „loza“, svakako vinova loza. Prema tome, na ovom mesti, verovatno, je u doba srpske srednjovekovne države gajena vinova loza, za koju granu poljoprivredne aktivnosti ovaj teren ima dosta prednosti, pa je selo, zaseljeno na ovom mestu, dobilo ime toponima loza – lozja; Lozjane – Lozane.
Vode.
Kroz selo teče Lozanska Reka. To je jedan potočić čije je izvorište iznad sela na lokalitetu Bandera, a neposredan izvor se zove Stublina. Potočić teče i smeru jugoistoka i na mestu Rastanci uvire u Oransku reku.
U ataru sela Lozana, osim izvora Stublina ima i drugih kladenaca ili izvora: Labura, Sastanci, Kojin Izvor, Kod Vojine Kuće i u samom selu još dva izvora. U novije vreme 25 domaćinstava dovelo je vodu iz lokaliteta Bujerove bašte a još tri iz lokaliteta Buzal’k.
Iz prošlosti sela.
Kada je Mita Rakić obilazio pustorečka sela u toku naarodnooslobodilačkog rata 1877/78. godine, posetio je i selo Lozane, pa je o njemu zabeležio da u selu ima tri arnautske kuće. Kod naših istraživanja u jesen 1975. godine saznali smo da je u Lozanu bilo 11 arbanaških kuća. Mita Rakić zabeležio je i ovo: „Kažu da u Žitnom Potoku, Zlati i Lozanu rađa najbolje žito u Novoj Srbiji“.
Sudeći po lokalitetima Crkvište i Stubline, može se sa pouzdannjem tvrditi da je Lozane staro srpsko selo, ali o njemu nije sačuvan nijedan pisani spomen.
Zemlje i šume.
Atar sela Lozana obuhvata prostor od 479 hektara, od čega na oranice i bašta pada 241 hektar, voćnjaci 24, vinogradi 9, livade 68, pašnjaci 99, šuma 18 dok je neplodno 18 hektara.
Zemljište nosi ove nazive: Buzaluk, Crkvište, Cerov Dub, Barčici, Labura, Vučikas, Šarena Bandera, Lojza, Stublina, Vojnici. Zemlja je po kvalitetu V, VI i VII klase; smonica, liska i peskuša. Debljina sloja je oko 25 santimentra a ima i do dva metra.
Poreklo stanovništva.
Lozane spada u pustorečka sela čije je stanovništvo u stalnom opadanju; godine 1953. imalo je 69 domova sa 478 stanovnika; 1962. – 70 – 374 a 197.1 59 domova i 248 stanovnika. Iseljenika ima iz svih rodova.
Sadašnje stanovništvo čine ovi rodovi:
-Veličkovići-Jevrejci su doseljeni iz Trgovišta.
-Milenovići su doseljeni iz sela Zlodovca – Pčinja.
-Đorđevići (Stojan) doseljeni su iz Turjana – prizetko.
-Zlatanovići-Kojini su iz Zlotovca.
-Stajići-Burduci su iz Zlodovca.
-Ivanovići su iz Zlodovca.
-Zlatkovići su iz Zlodovca.
-Pešići-Tupanci su iz Zlodovca.
-Stajići su iz Zlodovca.
-Jovanovići su iz Zlodovca.
-Veličkovići drugi su iz Zlodovca.
-Simonovići-Popakorvci su iz Zlodovca.
-Mladenovići-Turčin su iz Zlodovca.
-Stefanovići su iz Zlodovca.
-Simići (Milivoje) – Borozanac su iz Zlodovca.
-Stankovići – Romi su iz Zlodovca.
-Stojanovići (Milan)-Tupanac su iz Zlodovca.
Naseljavanje današnjih rodova počelo je 1880. godine.
U Lozanu postoji crkva koja slavi Vidovdan i Malu Gospojinu. Podigli su je meštani Lozana, Turjana i Orana oko 1900. godine. Sada je napuštena. Zvonik nije imala. Crkva se nalazi u mahali Zlatanovići. Lozančani se iseljavaju u Leskovac, Lebane, Požarevac, Smederevo i Beograd.
Zanimanje stanovništva.
Lozančani seju na svojim njivama pšenicu, kukuruz , ovas i ječam. Sade i krompir za svoje potrebe. Imaju svoje baštice pored potoka sa povrćem. Od voća gaje šljive raznih vrsta i od nje peku rakiju. Ima domaćinstava koja ispeku i po 1000 litara, u proseku 200 litara. Vinogradi su mali, 10-15 ari. Prave vino za svoje potrebe.
U selu imaju dva privatna traktora.Oni su dovoljani da izoru svu zemlju. Setva je ručna a žetva kombajnima.
Od stoke čuvaju krave, malo ovaca i svinje za svoje potrebe.
Lozančani su građevinari. Rade u Beogradu u preduzećima i Leskovcu. Ima ih i u inostranstvu.
Omladina se školuje i napušta selo.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)