Poreklo stanovništva sela Jašunja, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Jašunja se nalazi na obalama Jašunjske Reke, na istočnom obodu najniže jezerske terase koja blago pada prema zapadu ka Južnoj Moravi i ka jugu – Jašunjskoj Reci.
Tip sela.
Na takvom prostoru, Jašunja, iako tipski spada u zbijena seoska naselja, nije onako zgusnuta, kao što je Donja Lokošnica ili Razgojna. Prazan prostor u sredini sela je veliki kao ni u jednom od moravskih sela.
Ime sela.
U narodu i njegovom životu nijedan naziv nije slučajan ili neosmišljen. Ni jedno selo nije dobilo ime bez ikakvog osnova i razloga. Za ime Jašunja ne postoji nikakva legenda. Samo selo asocira na glagol jahati. Iz ove konstatacije nemoguće je izvlačiti bilo kakve zaključke tako da je ime ovog sela ostala neodgonetnuta enigma.
Vode.
Kroz Jašunju protiče Jšunjska Reka. Izvorišni deo ove reke čine dva vodotoka – Crna Reka – čije se izvorište nalazi ispod Terzijine Gorice i Bela Reka čije je izvorište ispod visa Kriva Buka. Ove dve reke sastaju se ispod manatira Sv. Bogorodica odakle teče Jašunjska Reka.
U gornjem delu atara sela Jašunje postoji kladenac, više manastira Sv. Jovan, a zove se Česmica. Sa ovog kladenca verovatno su se služili kaluđeri i kaluđerice oba pomenuta manastira.
Bunare ima gotovo svaka kuća a njihova dubina iznosi 6 do 10 metara.
Zemlje i šume.
Jašunja ima atar koji se proteže na 1253 hektara. Od ove površine oranice i bašte zahvataju prostor od 604 hektara, voćnjaci 4, vinogradi 48, livade 24, pašnjaci 101, šuma 420 dok je neplodno 52 hektara.
Zemlja nosi ove nazive; Nerezine, Drenje, Zmijarniče, Trševina, Čuka, Del, Orlovac, Orlovo Gnezdo, Dugačka Arnica, Utrina, Bilina Njiva, Mečkine Naćve, Rid, Sevdin Grib, Jeremijina Kruška, Selište, Krst Kamen i Crkvište.
Postanak sela i prošlost.
Jašunja je staro srpsko selo nastalo u doba srpske srednjovekovne države a možda i pre toga, pre nego što je Nemanja proširio svoju vlast i na Dubočicu. Turski izvori iz 1516 godine pominju selo Jašunju kao kao has sandžakbega sandžaka Aladža Hisar. Verovatno se u to vreme selo Jašunja nalazila na lokalitetu Selište i imalo je samo 10 kuća. Lokalitet Selište je bliže manastiru Sv. Jovana od današnjeg sela Jašunje, koje se nalazi nizvodno 6 kilometara. Verovatno je zbog toga u turskom tefteru iz 1516. godine zabeleženo je da se manastir nalazi u selu Jašunja.
Posle reforme turskog carstva 1839. godine i ukidanja spahijskog sistema Jašunja se nije očuvala kao slobodno selo, već je počitlučeno. U narodu nije sačuvano sećanje na poslednjeg gospodara ovog sela. Međutim, mnogi su isticali da je gospodar sela Jašunja bio beg i veoma moćan čovek. Prema nekim istaraživačima gospodar sela Jašunja bio Ismail-pašin sin Dalver Beg, čiji je gospodarluk bio i u seli Vučje.
Jašunjčani su posle oslobođenja od Turaka plaćali agrarni dug.
Poreklo stanovništva.
Jašunja je odmah po oslobođenju od Turaka, zajedno sa čiflikom u Donjoj Kupinovici imala samo 39 kuća. Njen geografski položaj doprineo je da selo bude određeno za sedište opštine što je doprinelo razvoju ovog sela.
Prema popisu iz 1953. godine u njoj je bilo 164 domaćinstava sa 886 stanovnika a 1971. godine 172 domaćinstva sa 773 stanovnika.
U Jašunji žive danas ovi rodovi:
Starosedeoci:
-Rumbaškovi (sišli sa Selišta), Trnini-Mladenovci, Vilipovi (Stojanovići), Cakini-srodni Vilipovcima, Nisini, Kopčijni-Gorčini, Stojkovići, Buzdani-Tošini, Cekini-Dunđerovi, Kostini, Sidžiminkini, Šiljkovi (Petrovići), Jovančini, Ristini-Petkovci, Trtoljkini, Karaviljkini, Conini, Turci (Mitići), Markini i Medžini-Karakondže.
Ostali rodovi:
-Ilijini-Mačkini su iz Jarsenova.
-Stamenkovci su iz Crkovnice.
-Novkovi-Stanimirovi su iz okoline Vranja.
-Jančini su preklom iz Crkovnice.
-Anđelkovi su iz Krčimira.
-Miljković Mirko je iz Štrbovca.
-Petrović Boža je iz Štrbovca.
-Mančići su iz Goleme Njive.
-Ljubomir Milčin (Stojanović) su iz Crkovncie.
Romi – Cigani
-Osmanovići su nepoznatog porekla.
-Zekići su nepoznatog porekla.
Zanimanje stanovništva.
Jašunjčani se bave zemljoradnjom. Seju pšenicu i kukuruz. Bave se baštovanstvom. Proizvode papriku za jelo i prodaju je u Leskovcu i drugim mestima. Gaje i industrijsku papriku, neki je i melju i prodaju u Leskovcu i okolini. Duvan gaje u manjim količinama. Poznati su proizvođači krompira i crnog luka.
Bave se stajskim stočarstvom. Krave čuvaju, u proseku, po dve. U celom selu ima 20-30 konja. Svinje gaje za domaće potrebe. Prasce prodaju na pijaci u Leskovcu. Od šljiva peku rakiju sa sopstvene potrebe.
Omladina se malo opredeljuje za poljoprivredu, uče školu i razne zanate. Zapošljavaju se u Leskovcu i drugim gradovima pa i u inostranstvu.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)