Poreklo prezimena, selo Dugojnica (Surdulica)

Poreklo stanovništva sela Dugojnica (po knjizi Dlugojnica), opština Surdulica – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Dugojnica ima sličan položaj kao i susedno Binovce; leži na granici grebana Cerovac sa zapada i Masuričkog Polja sa istoka. Pomenuti greben meštanima služi kao paša za stočarstvo dok je polje podesno za zemljoradnju.

Vode.

Meštani koriste vodu za piće iz bunara. Ranije su stanovnici donosili vodu sa izvora Suteska i Trepešnica – atar sela Binovca.

Zemlje i šume.

Topografski nazivi po granici atara nose ove nazive. Cerovac, Srednji Rid, Trševina, Popova Glava, Gornji i Donji Drenov Lug, Rupa i Pod Selo. Unutrašnji delovi atara zovu se: Selište, Suteska, Dželilova Korija, Trepešnica i Žabljak.

Tip sela.

Dugojnica je selo zbijenog tipa. Razlikuju se mahale, koje se zovu po glavnijim rodovima ili položaju (Gornja Mahala).

Dugojnica je 1952. godine u svom sastavu imala ukupno 75 domaćinstava.

Postanak sela, starine i prošnost.

Popova Glava je uzvišenje jugoistočno od sela. Tu je nekada bila „srpska crkva, koja je propala posle kosovske bitke“. Na Popovoj Glavi danas se poznaju zidovi od hrama, mestimično visoki oko metar. Crkva je bila u položaju istok-zapad, duga oko 10 a široka oko 5 metara i posvećena Sv. Iliji. Ispod uzvišenja Popova Glava u niziji nalazi se mesto Selište, danas pod njivama i livadama. Kako se kazuje, ovde je bilo staro srpsko selo. Tome selu pripadala je i crkva na Popovoj Glavi. Na Selištu u njivama stanovnici nailaze na kamen od ranijih kuća. Crkvu i seli srušili su Turci u isto vreme. Narod priča, da su tada mnoge srpske devojke „poskakale u bunar“ – nalazio se ispod crkve, da ne bi bile zarobljene od Turaka.

Iza navedenog događaja zemlja ovog sela i zemlja u bližoj okolini bila je „dvesta godina pusta“. Zatim su doseljeni Arbanasi najpre obnovili susedno selo Masuricu. Iza toga su obnovili i današnju Dugojnicu i druga obližnja naselja. Dugojnica je osnovana na početku XIX veka. Osnivači sela bili su arbanaški i srpski rodovi. Do oslobođenja od Turaka selo je naraslo na 26 kuća, 16 arbanaških – uglavnom od fisa Gaši, 7 ciganskih i tri srpske. Najplodnija zemlja bila je arbanaška, dok su Cigani i Srbi kod njih radili kao momci i čifčije. Srbi su imali i nešto svoje, ali nedovoljno plodne zemlje. Arbanasi iz Dugojnice iselili su se, izuzev jednog roda, 1878. godine. Po imenu znaju se se ove porodice; Ametovci, Avdi Kolja, Destanovi, Šerifovi, Ajdinovi i Bektašovi. Arbanašku zemlju kupili su doseljeni Srbi. Arbanasi su u Dugojnici imali džamiju i groblje pored nje. Nalazila se u današnjoj Gornjoj Mahali. Od džamije se danas ne poznaje ništa. Muslimansko groblje je očuvano jer se u njemu i danas sahranjuju pojedini seoski muslimani – Cigani i drugi.

Stara seoska slava je Sv. Ilija. Pre 30 godina ova slava je napuštena, jer istu slavu ima i susedna Suvojnica zbog čega u Dugojnicu ne dolaze gosti. Selo sada slavi „Belu Nedelju“, prva nedelja posle Duhova. Od kada imaju drugu slavu, meštani kažu, da u njihovom selu nije padao grad. Oko 1900. godine kod crkvišta na Popovoj Glavi osnovano je novo groblje. Ranije su umrle stanovnike – Srbe – sahranjivali u Suvojnici.

Poreklo stanovništva.

Dugojnica je pretežno srpsko selo. Manje grupe predstavljaju Cigani i Arbanasi.

Srpski rodovi.

U starince se računaju:

-Markoski, Aranđelovdan;

-Gocini, Mitrovdan i:

-Dičini, Aranđelovdan.

Ovi rodovi spadaju u osnivače sela. Izgleda da potiču od predaka koji su preživeli događaje u kome su rušena stara srpska sela u okolini Masurice.

Doseljeni po oslobođenju od Turaka:

-Ranđelovci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Klisure u Znepolju. Ime su dobili po doseljenom pretku Ranđelu, koji se doselio kao samac i ovde oženio.

-Spasini, Sv. Oci,  su doseljeni iz Sebe Vranja. Tamo imaju rođake. Dalje poreklo im je „od kud Ljubate“ kod Bosilegrada.

-Popovci, Nikoljdan. Osnivač roda, kao sveštenik, iz okoline Đakovice u Metohiji najpre je došao u Klisuricu kod Vranjske Banje. Posle je kupio zemlju u Dugojnici i tu se preselio.

-Klisurci, Savindan, su doseljeni iz Klisurice kod Vranjske Banje. Osnivač roda u Dugojnici zvao se Toma – koji je zet Popovcima. U Klisurici su im rod Krstini, čije je dalje poreklo iz Stajevca u Gornjoj Pčinji.

-Buštranjci, Nikoljdan, su doseljeni iz Velikog Buštranja.

-Jankovići, Aranđelovdan,  i:

-Mihajlovići, Nikoljdan, su doseljeni iz Đerekara u Gornjoj Pčinji.

-Džoninci, Aranđelovdan, su doseljeni iz Suvojnice gde su bili starinci.

-Nikolići, Aranđelovdan;

-Stojkovci, Nikoljdan, i:

-Jančići, Nikoljdan, su doseljeni iz Pretine kod Bujanovca. Dalje poreklo im je iz Gornje Pčinje.

-Veličkovići, Nikoljdan, su iz Stuble.

-Stojkovići, Aranđelovdan, su doseljeni iz Donjeg Trebešinja kod Vranja. Tamo su se zvali Tegarci. Dalja starina im je iz Surdula.

Cigani.

U Dugojnici ima 18 porodica muslimanskih Cigana. Dele se na rodove:

-Ajdinovi, Selimovi, Raimovi i Ramanovi.

Cigani u ovom selu žive od turskog doba. Svoju zemlju nemaju. Izdržavaju se od toga što se bave sviračinom, gaje duvan na tuđim njivama i rade kao „ispoldžije“.

Arbanasi.

-Adžijini su jedini zaostao rod od Arbanasa koji su ovde živeli od turskog doba. Oni su bili u „krvnoj zavadi“ sa nekim iseljenim Arbanasima i zgbog toga su 1878. godine ostali u svom starom selu. Današnje porodice su od sinova Amidžikovih – umro kao hodža 1928. godine. Danas njegovi sinovi ne znaju da govore arbanaški. Jedan od njih oženjen je Srpkinjom iz Dugojnice a drugi je za ženu doveo muslimanku iz Bosne.

IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.