Poreklo stanovništva sela Kukavica, opština Vladičin Han – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj i naziv sela.
Kukavica spada u izrazito planinsko naselje Vranjske Kotline. Leži na grebenu planine Kukavice, po čemu je i dobilo ime, na visini od 1300 metara. Susedna sela su: Gornje Jabukovo i Kostomlatica.
Vode.
Meštani koriste vodu za piće iz šest česama i četiri bunara. Glavnije česme su: Leskova Voda, Kladenac i dr.
Zemlje i šume.
Topografski nazivi potesa su: Vitlište, Ravno Pojište, Vladimir Čukar, Poljana, Furnište, Anište, Ružin Grob, Kulište, Bazova Čuka, Lekovita Voda, Zdravči Kamen, Vrla Ornica, Orlov Kamenac, Deda Cvetkova Mrtvica, Vučike, Pavlovo Vodeničište i Ugrinove Države.
Tip sela.
Kukavica je selo razbijenog tipa. Podeljena je na tri mahale: Gornju, Donju i Čukarsku.
Kukavica je 1952. godine imala ukupno 20 domaćinstava.
Postanak sela, starine i prošlost.
Po opšte raširenom mišljenju, nekada je na mestu današnje Kukavice i po okolnom zemljištu – na mestu Deja i drugim – postojalo je staro srpsko selo. Ono je imalo veći broj domova. Narod iz tog sela priređivao je sabor na mestu sada zvanom Vitlište. Na saboru, pored ostalih stanovnika, skupljalo se svake godine po 70 devojaka iz starog sela. To selo kasnije je „uništila čuma“. Mestimično se poznaju delovi nekih napuštenih puteva, koji su pripadali tom selu. Oko 90 minuta hoda, severozapadno od Kukavice postoji mesto Selište. Pomenuti potes sada se nalazi na zemljištu koje pripada državi. Po pričanju, i tamo je nekada bilo selo.
Severozapadno kraj Kukavice je staro groblje sa krstovima i retkim pločama. Ploče su položene u pravcu istok-zapad. O znatnoj starosti ovih grobova možemo suditi i po tome što su zarasli u bukovoj šumi. Ovo zarastanje dokaz je jednog perioda opustelosti sela. To je moglo da bude u doba austro-turskih ratova ili za vreme srpskog ustanka na početku XIX veka.
Posle propasti starog sela zemlja današnje Kukavice sa prostranim planinskim pašnjacima i bujnom bukovom šumom pripadala je vranjskom Husejin-paši. Njegovo glavno feudalno središte za ovaj kraj Vranjske Kotline nalazilo se u nižem selu Jovcu. Oko sredine XIX veka na zemljište turskog paše došli su srpsko doseljenici iz drugih sela. Oni su osnovali današnje selo Kukavicu, koja je stara oko sto godina. Od tih doseljenika potiču današnji rodovi. Oni su seosku zemlju otkupili od Ramiz-paše, sina pomenutog Husejin-paše. Prilikom oslobađanja od Turaka Kukavica je imala 9 srpskih kuća.
Mesto Kulište leži pored pomenutog grobišta. Za vreme Turaka tu je bilo sedište poljaka, koji su bili zastupnici čiflik-sahibiji. Poslednji poljak zvao se Šaban. Njega je ubila srpska vojska 1878. godine. Tada je i kula porušena.
Na ataru Kukavice postoje potesi Bačevina i Asanove Bačevine. Na prvom mestu ima nekoliko starih grobova. Naziv Asanove Bačevine je ostao po nekom muslimanu, koji je tu leti napasao stoku.
Na planini Kukavici ranije su letovali sa stokom pojedini Cincari – u narodu zvani Ašani. Od njih se pamti neki Vanđel, koji je imao dosta ovaca, oko 70 konja i bio je „mnogo bogat“. Krajem XIX veka Vanđelovi sinovi sinovi u svađi su ubili deda Jovana iz Kukavice.
Anište je mesto severno od sela. Naziv je ostao po nekadašnjem hanu. On se nalazio na sporednom planinskom putu, koji je preko grebena Kukavice vodio za Leskovac.
Selo Kukavica stradalo je od Bugara dva puta; 1918. godine oni su zapalili sve seoske kuće, dok su u Drugom svetskom ratu Bugari streljali nekoliko meštana. Od Bugara je mnogo uništavana seoska šuma; da bi obeležili svoju okupatorsku granicu prema Srbiji. Oni su od 1941. – 1944. godine posekli svu bukovu šumu u dugačkoj i prilično širokoj zoni.
Seoska slava je Sv. Vrači. Tada se priređuje sabor oko krsta.
Poreklo stanovništva.
Svi stanovnici vode poreklo od doseljenih predaka. Rodovi su:
-Stojkovići, Jovanjdan, su doseljeni pre 100 godina iz sela Ploče u blizini Vlasine.
-Jovanovići, Aranđelovdan, imaju isto poreklo i vreme doseljavanja kao i Stojakovići.
-Stojanovići, Nikoljdan, „ovde su izišli iz nižeg sela Brestova“. Tamo su pripadali rodu Deda Stevanci, koji je doseljen iz nekog sela „preko Morave“ – desno od Južne Morave.
-Stošići, Aranđelovdan, su doseljeni iz Beliševa. Dalje poreklo im je iz Kljajića kod Lebana.
-Deda Spasini, Sv. Atanasije, su doseljeni iz Brestova.
-Deda Stojkovići, Nikoljdan, su doseljeni iz Kunova. Tamo su pripadali starinačkom rodu Trmali. U Kukavicu je došao deda Stojko, koji je čuvao mnogo ovaca.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)