Poreklo stanovništva sela Turija, opština Bujanovac – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“, nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnika Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je pod planinom; leži u podnožju padine Zebal na zapadu i kotlinske ravni na istoku. Oko 1500 metara južno od Turije nalazi se Končuljska Klisura, kojiom vodi današnji glavni put između Vranjske Kotline i Gornje Morave.
Vode.
Meštani koriste vodu za piće iz bunara dubokih od 3 do 7 metara. Na ataru izbijaju izvori Ledina (tamo su dve česme), Golem Izvor i Muhadžirski Izvor.
Tip sela.
Zbog položaja na granici ravnice i planinske padine, Turija je po tipu nizno zbijeno naselje. Deli se na dve mahale – Arbanašku i Srpsku. Prva mahala leži desno a druga levo od dola.
Turija je 1951. godine imala 39 domaćinstava.
Postanak sela, ime, selu, starine i prošlost.
Naziv za selo Turija verovatno je od onih naroda, koji su živeli u ovoj oblasti pre dolaska srpskih plemena. Možda ovo ime čuva uspomenu na kakvu staru, rimsku tvrđavu. Ruševine stare tvrđave postoje kilometar i po dalje od Turije, sada u ataru preševskog sela Lučana. Ispod sela postoji veliki kameni krst – stanovnici ga zovu Sv. Spas. On je pripadao ranijim turijskim Srbima.
Arbanasi Turije pričaju da su današnje selo osnovali njihovi preci pre oko 150 godina. Tada su se iz Severne Albanije iselila „pet brata“; svi su došli u susedni Veliki Trnovac. Uskoro iza toga dva brata iz Velikog Trnovca prešla su ne mesto Turije, gde su osnovali današnje naselje. Srbi iz susednih naselja, međutim, vele da je Turija bila srpsko selo i da su se Srbi raselili posle arbanaškog doseljavanja. Ovo kazivanje mora se uzeti kao tačnije, jer doseljeni Arbanasi Turije zadržalo srpske topografske nazive – Kupinjak, Dlage Njive, Maline Njive i dr.. Znaju se pojedini srpski rodovi, koji su se iz ovog sela za vreme Turaka postepeno iseljavali. Takvi iseljenici su:
-Totinci, sada žive i Kmetovcu kod Gnjilana.
-Golčinci žive u susednom selu Oslaru – Preševska Crna Gora. Tamo su se doselili iz Turije pre oko 100 godina.
Postoji predanje da su selo Trejak u slivu Kleničke Reke krajem XVIII ili početkom XIX veka osnovali doseljeni Srbi iz Turije. Od tih doseljenika sada se u Trejaku namnožilo deset rodova sa 40 domova.
-Stamenovići žive u Lopardincu. Tamo su se doselili u XIX veku iz Turije, gde su bili starinci.
-Cvejini žive i Božnjevcu. Oni su tamo doseljeni iz Turije za vreme vladavine Turaka.
-Bojadžici su u selu Kuštici. I oni su doseljeni iz Turije.
Na ataru Turije u polju postoji potes Pašine Njive. Pripadao je vranjskom paši. Raniji Srbi iz Turije i pojedini Arbanasi njive su na pomenutom potesu su obrađivali „na pola“. U drugoj polovini XIX veka Arbanasi su otkupili pašine njive od Adilj-aname, koja je živela u Rakovcu.
Sadašnje stanovništvo.
Danas u Turiji žive Arbanasi i Srbi. Današnji Srbi doseljavaali su se posle oslobođenja od Tuaraka.
Arbanaški rodovi:
-Jaija su od fisa u Severnoj Albaniji. Prezime su dobili po osnivaču roda, koji se doselio pre 150 godina. Imer, 61 godina – Dželal – Alim – Imer – Jaja, osnivač roda.
-Muslija. Poreklo i vreme doseljenja kao i kod pomenutog roda Jaija. Stanovnici roda Muslija ranije su bili poznati kao veliki stočari; svaka njihova kuća imala je po više stotina ovaca i koza.
-Zeka, porklo i vreme doseljavanja je kao i kod prethodnih rodova. Prezime su dobili po pretku Zećiru.
Pomenuta tri arbanaška roda potiču od dva brata, koji su doseljeni iz Severne Albanije preko Velikog Trnovca te se zbog toga Arbanasi iz Turije i Velikog Trnovca smatraju kao rođaci i ne sklapaju bračne veze. Neki njihovi rođaci iz Velikog Trnovca iselili su se u preševsko selo Samoljicu.
Srpski rodovi:
-Stefanovići, Aranđelovdan, doselili su se 1913. godine iz sela Krševica.
-Slivničani, Aranđelovdan, su se doselili 1930. godine iz Slivnice.
-Mitići, Aranđelovdan, doselili su se iz Duge Luke. I tamo su bili odnekuda doseljeni.
-Dimitrijevići, Nikoljdan, su doseljeni iz Duge Luke 1930. godine.
-Milići, Aranđelovdan, su doseljeni 1930. godine iz Rajčevca u Gornjoj Pčinji.
-Petrovići, Jovanjdan, su doseljeni 1935. godine iz sela Masurice.
Zajednička slava srpskih rodova u Turiji je Spasovdan, što su meštani odlučili u novije vreme. Toga dana dolaze gosti i tada je sabor kod seoksog krsta.
Turija ima dva groblja; arbanaško i srpsko. Oba groblja su ispod sela.
Iseljenici:
Po oslobođenju 1912. godine iz Turije se iselilo 15 arbanaških kuća – u Tursku.
-Jaija, tri kuće.
-Muslija, dve kuće.
-Zeka, devet kuća. Jedna kuća se odselila u Bujanovac.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)