Poreklo stanovništva sela (Gornje i Donje) Novo Selo*, opština Bujanovac – Pčinjski okrug. Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo je planinsko; leži u izvorišnom delu Bogdanovačke Rečice, desne pritoke Južne Morave. Najbliža naselja su Lukarce, Krajmirovac, Negavac (Moravica) i dr.
Vode.
Meštani koriste vodu za piće sa izvora-kladenaca i iz bunara, kojih ima šest. Kladenci se zovu: Stublina, Derviš i Češma. Na ataru oko Novog Sela izbijaju slabi izvori, pod imenima: Korenjač, Pešini Virovi, Bela Voda u Zmijarnik.
Zemlje i šume.
Delovi atara su: Buke, Blagun, Rujan, Zvezdan, Golema Reka, Runejska Dolina, Jarčište, Proodište, Fizinka, Prisoje, Veličkovo Nivče, Kozarnik, Stara Korija, Bela Voda, Selište, Manastirište, Sv. Petar i Prevalac.
Tip sela.
U početku je Novo Selo bilo zbijenog tipa; sastojalo se iz sadašnje Stare Mahale. Odatle su se stanonici razilazili i danas je naselje razbijenog tipa; podeljeno je na Staru, Novu i Srednju Mahalu. Najpre je osnovana Stara, potom Nova i na kraju Srednja Mahala.
Novo Selo je 1951. godine imalo 58 domaćinstava.
Postanak sela, starine i prošlost.
Iznad Stare Mahale leži potes Selište. Tu stanovnici u njivama nalaze ostatke od kućnih zidova. Opustošenje ovog naselja moralo je biti davno. Kada su došli preci današnjeg stanovništva oni su zatekli gustu šumu.
Manastirište leži južno od Nove Mahale. Po predanju, ovde je bio manastir razoren u ono doba „kada su rimci povladali“. Ovaj manastir bio je bogat vinogradima. Prilikom rušenja „istočile su se bačve sa vinom“ pa je potekao potok do sela Negavca. Na Manastirištu stanovnici su iskopavali grobove.
Sveti Petar je prevoj na planinskoj kosi pokraj puta za Lukarce. Tamo je bila crkva, kasnije porušena. Na ovom potesu poznaju se crkvene zidine.
Po zapamćenom pričanju staraca, današnje Novo Selo osnovano je preko oko 150 godina, u isto doba kada i susedni Bogdanovac. Osnivači sela bila su dva brata doseljena iz poljskog sela Reljana u Preševskoj Moravici. Tamo su oni „napravili neku krv sa Turcima, pa se ovde sakrili u šumi“. Jedan od braće u Novom Selu nije imao dece zbog čega je posinio Noju iz sela Krševice. Od ovih predaka „naplodio“ se veći broj današnjih rodova. Od pretka Reljana su Lapejci a od pretka iz Krševice su Noinci, Stankovci, Cvetkovci i Mlašinci. Ostali rodovi (Doganci, Džolinci, Čavkini i Mitrovići) vode poreko iz drugih obližnjih sela.
Seoska slava je Ognjena Marija. Tada je u selu „sabor i dolaze gosti“.
Novo selo su 1944. godine napali Nemci i Arbanasi. Oni su zapalili kuće, ubili četiri seljaka, opljačkali stoku i pokućanstvo. Preživeli stanovnici neko vreme živeli su u selima Starcu i Spačevcu.
Poreklo stanovništva.
Kako je napred istaknuto, seosko stanovništvo Novog Sela potiče od doseljenika.
Rodovi su:
-Lapejci, Nikoljdan, su starinom iz Reljana u Prešrvskoj Moravici. Kuće ovog roda se nalaze u Staroj Mahali.
-Noinci, Stankovci i Cvetkovci, Sv. Petka, su ranije činili jedan rod. Doselili su se iz Krševice a i tamo su odnekuda doseljeni. U rodu Noinci se zna ova genealogija: Milan, 48 godina – Jaćim – Nikola – Veličko – Noja. Veličko je prešao iz Stare u Novu Mahalu.
-Mlašinci, Sv. Petka, su ranije činili jedan rod sa Noincima. Kuće su im u Staroj i Srednjoj Mahali.
-Doganci, Nikoljdan, su se doselili posle prethodnih rodova iz poljskog sela Aliđerca u preševskoj Moravici.
-Džolinci, Nikoljdan, imajuisto poreklo i vreme doseljenja kao i Doganci. Kuće su im u Novoj Mahali. U Novom Selu stariji stanovnici su im besplatno dali zemlju samo „da imaju komšije“.
-Čavkini, Nikoljdan, potiču od domazeta. Ne zna se njegovo poreklo.
-Mitrovići, Aranđelovdan, su rod koji je osnovao Milan Mitrović; došao je kao domazet iz Košarna. Prava starina mu je iz Bilinca kod Gnjilana.
Izumrli i iseljeni stanovnici.
-Gazepci su izumrli. Njihovo imanje je sada u posedu roda Čavkini.
-Lapejci, jedna porodica se iselila u Skoplje i jedna u Surčin.
-Mlašinci, jedna porodcia se iselila u Surčin i četiri u Dobanovce.
-Džolinci, tri porodice su se iselile u Dobanovce.
-Noinci, jedna porodica se iselila u Bujanovac.
-Stankovci, jedna porodica se iselila u Dobanovce.
Napomena*: U knjizi je obrađeno naselje Novo Selo, bez navođenja šta je od toga „Gornje“ a šta „Donje“ Novo Selo.
IZVOR: Prema knjizi Jovana F. Trifunoskog „Vranjska Kotlina“ nastaloj na osnovu podataka prikupljenih od 1951. do 1955. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)